1 / 50

Mercer Human Re source Consulting Landelijke Eco nometristen Dag 2007

15 maart 200 7. Mercer Human Re source Consulting Landelijke Eco nometristen Dag 2007. Bas van Boesschoten Pim van Diepen. Eerst even onszelf voorstellen …. Bas van Boesschoten In 1995 afgestudeerd aan de UvA afstudeerrichting: Actuariële Wetenschappen

keon
Download Presentation

Mercer Human Re source Consulting Landelijke Eco nometristen Dag 2007

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. 15 maart 2007 Mercer Human Resource ConsultingLandelijke Econometristen Dag 2007 Bas van Boesschoten Pim van Diepen

  2. Eerst even onszelf voorstellen … • Bas van Boesschoten • In 1995 afgestudeerd aan de UvA • afstudeerrichting: Actuariële Wetenschappen • sinds juli 1995 in dienst bij Mercer • Principal, lid MT Retirement (portefeuille kennisdeling en relatiemanagement), interim manager funding • werkt in Arnhem / Amstelveen • Pim van Diepen • 3e-jaars bachelor actuariële wetenschappen aan de UvA • sinds oktober 2004 in dienst bij Mercer • consultant bij afdeling accounting • werkt in Amstelveen

  3. Agenda Workshop • Deel 1: inleiding 14:00-14:30 • Wat is pensioen? • Wat is RFM? • Deel 2: FTK 14:30-15:15 • Financieel Toetsingskader (pensioenfonds) • Marktwaardering • Case 1: FTK • Deel 3: Accounting 15:15-16:15 • Accounting (onderneming) • Case 2: PUC Methode

  4. Agenda Workshop • Deel 4: RFM 16:15-17:00 • ALM als stuurmiddel • Case 3: ALM • Advisering ondernemingen

  5. Deel 1: Inleiding

  6. Wat is pensioen? • Doel pensioenregeling • Uitkering bij leven / arbeidsongeschiktheid / overlijden • Personeel aantrekken • Binnen randvoorwaarden werkgever (marktconform en budget) • Defined Benefit (DB) – Defined Contribution (DC) • Verzorgingsgedachte of beloningsgedachte • In het vervolg behandelen we alleen DB want in NL heeft 94% van de werknemers een DB-regeling • Trend richting collectief DC en hybride regelingen (DB/DC)

  7. Relevantie: hefbomen • Nederlandse pensioenmarkt • Pensioenvermogen € 640 mrd • Pensioenverplichtingen € 500 mrd • BNP € 500 mrd • Salarissom € 200 mrd • Winsten € 50 mrd • Pensioenfonds als winstmaker: • 1% extra rendement = 1% BNP = 3,2% salarissom = 1,3% winsten • Pensioenfonds als verliesmaker: • FTK: Tekort binnen een jaar aanvullen tot 105% • 10% tekort = 10% BNP = 25% salarissom = 100% winsten

  8. Werkzaamheden als consultant enkele voorbeelden uit ons huidige werklijstje • Pensioenreglementen aanpassen aan actuele ontwikkelingen: • Wet gelijke behandeling en Wet VPL • Voorziening berekenen of controleren • Jaarwerk en actuarieel rapport opstellen • Offertevergelijking herverzekeraar • FAS/IAS/RJ berekeningen en rapportages opstellen • Advies over premie en indexatie • Begeleiding collectieve overdracht • Begeleiding bestuursvergadering pensioenfonds

  9. Werkzaamheden als consultant enkele voorbeelden uit ons huidige werklijstje • Overdracht administratie van verzekeraar naar administrateur voor pensioenfonds • Advisering aanpassing pensioenbeleid aan FTK • Oplossing VUT en prepensioen voor grote international • Advisering werkgever bij onderhandelingen met de bonden • Kostenprognoses • Gevolgen pensioenen

  10. Retirement Financial Management Wat is RFM? matching FTK Funding Investment Bedrijfs- doelstellingen Pensioen Governance Pension Fund Governance Benefits Accounting IFRS Pensioen- regelingen

  11. Deel 2: Financieel ToetsingskaderFinanciële positie pensioenfondsen

  12. Inleidingbeoordeling financiële positie • Hoe beoordeel je de financiële positie van een pensioenfonds of een verzekeringsmaatschappij? • Hoe verschilt een verzekeraar of pensioenfonds van een ander bedrijf? • Wat is leidend bij de beoordeling van de financiële positie van een pensioenfonds of verzekeraar? • cashflows? • resultaten? • balans? • Dekkingsgraad: middelen t.o.v. verplichtingen

  13. activa passiva obligaties 70 voorziening 80 aandelen 20 surplus 20 onroerend goed 8 kas 2 totaal beleggingen 100 100 Inleidingbalans • Voorbeeld balans van pensioenfonds of verzekeraar • Marktwaarde beleggingen eenvoudig uit de markt af te leiden • Cruciaal: bepaling van de voorziening: toekomstige verplichtingen verdisconteerd naar balansdatum

  14. Voorbeeld contante waarde berekening

  15. Levens- en sterftekansen • Vijfjaarlijks onderzoek door AG naar sterftekansen in Nederland (Nieuwste: overlevingstafels 2000-2005) • Meeste pensioenfondsen leiden de kansen af van die AG-tafels • Correctie middels leeftijdsterugstellingen

  16. Voorbeeld • Stel: Nu zijn er 1.000 deelnemers, de 8-jarige overlevingskans is 98%. Kasstroom bestaat uit een uitkering over 8 jaar ter grootte van 1 aan de dan in leven zijnde deelnemers. Verwacht rendement is 4%. • Voorziening dient nu te zijn: 716 Immers: naar verwachting krijgen 980 deelnemers een uitkering van 1.980 * (1,04)-8 = 716. • Stel: verwachte verbetering overlevingskansen naar 98,5%, ofwel na 8 jaar 985 deelnemers in leven. De thans benodigde contante waarde bedraagt dan 720.

  17. Voorbeeld VPV

  18. Algemene formule VPV

  19. Marktwaardering

  20. InleidingHet huidig toetsingskader • Voorheen: waardering pensioenverplichting o.b.v. rekenrente van 4% • Vanaf 1-1-2007: Marktwaarde  welke rente van welke markt?  welke sterfte en is daar een markt voor? • Toetsing op dekkingsgraad: Minimaal Vereist Vermogen (onderdekking) en Vereist Vermogen (reservetekort)  De benchmark van de toezichthouder

  21. Belangrijk begrip bij wijziging in marktwaardering: duration • Wat is duration? • ‘gewogen gemiddelde looptijd’ • rentegevoeligheid prijs •  waarde - duration × rentewijziging • Voorbeeld: duration verplichtingen is 10 • bij rentewijziging (dr) van -1% is  waarde verplichtingen ≈ + 10%

  22. DurationMathematische achtergrond • Duration is de eerste afgeleide (=hellingshoek) van de prijs naar de yield (-ΔP / ΔY) • Duration alleen accuraat bij kleine verandering in de yield. • Foutmarge duration wordt groter bij grote veranderingen in de yield. Dit wordt gecorrigeerd door een “convexity” factor bij de duration op te tellen.

  23. activa passiva beleggingen 100 voorziening 80 surplus 20 totaal 100 totaal 100 Consequenties huidige waardering: balanspositie • Balans: • Beleggingen 100% in obligaties, tegen marktwaarde • Voorziening op basis van vaste rekenrente van 4% • Wat is de dekkingsgraad?

  24. activa activa passiva passiva beleggingen 110 beleggingen 90 voorziening 80 voorziening 80 surplus 30 surplus 10 totaal 110 totaal 90 totaal 110 totaal 90 Consequenties huidige waardering: balanspositie (2) • Gevoeligheid balans bij rentewijziging: • marktwaarde beleggingen wijzigt bij rentewijziging: • stijging marktwaarde beleggingen bij rentedaling • daling marktwaarde beleggingen bij rentestijging rente  rente  dekkingsgraad: 110/80 = 137,5% 90/80 = 112,5%

  25. Case FTKEffect FTK op balanspositie pensioenfondsen

  26. Case FTKEffect FTK op balanspositie pensioenfondsen • Voor een fictief pensioenfonds geldt de onderstaande huidige balans op basis van 4% rekenrente. • Bepaal nu zowel onder het oude 4% kader als onder het nieuwe FTK de balans van dit fictieve pensioenfonds bij: -stijging van de marktrente naar 4,5% -daling van de marktrente naar 3,5% • Veronderstel een duration bij vastrentende waarden van 8 en bij de pensioenverplichting een duration van 15

  27. Deel 3: AccountingPensioenverplichting voor de onderneming

  28. Pensioenverplichting • FAS 87 / IAS 19 / RJ 271 • Jaarrekening onderneming • Waardering op basis van Projected Unit Credit Methode (PUCM): • pensioenformule • reële disconteringsrente • stijging van lonen en prijzen (toekomstige indexatie) • arbeidsongeschiktheidskansen • ontslagkansen • sterftekansen • toerekening aan verstreken dienstjaren

  29. Pensioenverplichting Economische en actuariële assumpties • zuiver en onderling consistent te zijn • Discount rate- ondernemingsobligaties (AA) • Salarisstijgingen- onderneming, functie, leeftijd, geslacht

  30. Pensioenverplichting • Toekomstige indexatie- inflatieverwachtingen (CPI) - verwachte loonstijgingen (CAO) • Arbeidsongeschiktheidsfrequenties- onderneming, functie, leeftijd, geslacht • Ontslagfrequenties - onderneming, functie, leeftijd, geslacht • Sterftefrequenties- overlevingstafel GBM/V 1995-2000

  31. Pensioenverplichting Pensioen Actief Levensloop deelnemer: Premievrij Overleden Arbeidsongeschikt Actief Premievrij Overleden Arbeidsongeschikt 2e jaar pensioen in dienst 1e jaar

  32. Pensioenverplichting Formule Projected Unit Credit Method:x : leeftijdt : toekomstig tijdstipn : duur tot pensioendatum

  33. Pensioenverplichting Rekenvoorbeeld (deel 1) • Actieve deelnemer met leeftijd 45 jaar, in dienst op 30-jarige leeftijd • Huidig salaris 35.000, huidige franchise 15.000 • Verwachte ontwikkeling salaris en franchise is 2 %, rekenrente 4% • Ouderdomspensioen 1,75% van de pensioengrondslag per dienstjaar (eindloonregeling) • Levensloop deelnemer: 15% kans op ontslag bij 45- en 55-jarige leeftijd, anders met pensioen op 65-jarige leeftijd • Annuïteit: 20ā45 = 4,5 10ā55 = 7,0 ā65 = 11,6

  34. Pensioenverplichting Rekenvoorbeeld (deel 2) • OP45 = (35.000–15.000)*(45-30)*1,75% = 5.250 • OP55 = (35.000–15.000)*(1,02)^(55-45)*(55-30)*1,75% = 10.666 • OP65 = (35.000–15.000)*(1,02)^(65-45)*(65-30)*1,75% = 18.203 • Discontering: V0 = 1 V10 = 0,68 V20 = 0,46 • Proratering: Pro45 = 15/15 Pro55 = 15/25 Pro65 = 15/35 15%*5.250*4,5*1*1 = 3.544 (100%-15%)*15%*10.666*7,0*0,68*15/25 = 3.884 (100%-15%)^2*18.203*11,6*0,46*15/35 = 30.076 + PBO(VPV = 5.250 * 4,5 = 23.625)(+58%)= 37.504

  35. Case Accounting

  36. Deel 4: RFMAsset Liability Management (ALM) als stuurmiddel

  37. Wat is je kader, ofwel wat is je basis om beslissingen te nemen?

  38. Hoe leg je risico uit?

  39. Voorbeeld Tracking Error (zonder afdekking renterisico) (ofwel: waargenomen beweeglijkheid van belegd vermogen t.o.v. de verplichtingen)

  40. Wat zijn je doelstellingen?

  41. Praktijkvoorbeeld • Pensioenfondsen zijn geïnteresseerd in: • Wat is de verwachte ontwikkeling van de dekkingsgraad? • Wat is de kans dat er bijgestort moet worden? • Hoeveel moet er dan bijgestort worden? • Wat is de kans dat er geïndexeerd kan worden?

  42. Oplossing: Simulatie scenario’s

  43. Elementen FTK • Eisen m.b.t. zekerstelling nominale rechten: ondergrenzen • De zekerheid voor de deelnemers dat de opgebouwde nominale aanspraken gewaarborgd kunnen worden, is onafhankelijk van de (pensioen)uitvoerder; de toezichthouder meet ieder pensioenfonds met betrekking tot de nominale aanspraken met dezelfde standaard • Minimaal Vereist Vermogen – 1 tot maximaal 3 jaar herstel • Vereist Vermogen – 15 jaar herstel • FTK-Hoofdlijnennota & Algemene toezichthouding m.b.t. indexatieambitie • “Er moet een consistent geheel zijn tussen gewekte verwachtingen, financiering en het feitelijk toekennen van de voorwaardelijke aanspraken” • “Indien de consistentie niet gewaarborgd is, dient òf de ambitie òf de wijze van financiering te worden aangepast” Constraint Doel

  44. Kernvragen: mogelijkheden tot sturing en de invloed sturingsmogelijkheden Vanuit de ondergrens: • Wat is de ‘herstelcapaciteit’ ? • Kan het premie- en indexatiebeleid zodanig worden ingezet dat herstel mogelijk is? • Welke bijdrage vanuit het beleggingsbeleid kan hierbij verlangd worden, gegeven een risico dat past bij de financiële positie en de risicohouding van het bestuur? Vanuit evenwicht: • Welk streefniveau heeft het pensioenfonds? • Welke inspanning is benodigd om positie van evenwicht te handhaven?

  45. Concept invulling beleidskader op basis van FTK Indexatiebeleid Premiebeleid Beleggingsbeleid Benchmark Acceptabele risicomaat Evt. inhaal- indexatie Evt. verlaging premieopslag Benchmark geïndexeerde verplichtingen Meer Streefgrens Afhankelijk van ambitie Benchmark nominale verplichtingen Minder Reguliere indexatie Nominale premie +kostenopslag +mismatchopslag +indexatie + herstel Indexatie kleiner dan streefindexatie Dekkingsgraad VV 97,5% zekerheid In maximaal 15 jaar te bereiken MVV 105% In principe in maximaal 1 tot 3 jaar te bereiken Geen indexatie Maximale premie

  46. Een voorbeeld: ontwikkeling financiële positie vanuit streefgrens (reële voorziening) ~ dgr 135% Bij volledige indexatie is nodig: 48% * reële koopsommen + 0.51% extra rendement op de reële verplichtingen 135% 100%

  47. Case ALM

  48. How can corporates use risk budgeting? Example 1 Reconciliation of Funded Status (EUR Millions) Example 1 1. Present value of funded obligations 1,933.0 2 Fair value of plan assets 2,270.1 3. Deficit (surplus) for funded plans (337.1) 4. Present value of unfunded obligations - 5. Unrecognized net actuarial gain/(loss) 468.4 6. Unrecognized past service (cost) benefit - 7. Net liability (asset) 131.3 Liability Gain / (Loss) Due to Assumption Changes 303.1 Liability Gain / (Loss) Due to Experience 33.6 Total Liability Gain / (Loss) 336.7 Total Asset Gain / (Loss) 137.4 Total Gain / (Loss) arising during 2006 474.1 70 bp discount rate change Equity outperformed expectations + This year I am on the right side  do I want this to happen?

  49. How can corporates use risk budgeting? Example 1, continued With the interest risk hedged (a lower risk budget), this might have happened Reconciliation of Funded Status (EUR Millions) Example 1 1. Present value of funded obligations 1,933.0 2 Fair value of plan assets 1,967.0 3. Deficit (surplus) for funded plans (34.0) 4. Present value of unfunded obligations - 5. Unrecognized net actuarial gain/(loss) 165.3 6. Unrecognized past service (cost) benefit - 7. Net liability (asset) 131.3 Liability Gain / (Loss) Due to Assumption Changes 303.1 Liability Gain / (Loss) Due to Experience 33.6 Total Liability Gain / (Loss) 336.7 Total Asset Gain / (Loss) (165.7) Total Gain / (Loss) arising during 2006 171.0 70 bp discount rate change Equity outperformed expectations, Interest rate hedge caused assets to go down + The unrecognized gain remains within the corridor

  50. VRAGEN ??? Bellen of mailen kan ook: Pim.van.Diepen@mercer.com (020 - 4313 802) Bas.van.Boesschoten@mercer.com (020 - 4313 830)

More Related