390 likes | 615 Views
Stoffenmanager Nano. Landelijke Stoffendag. 04 oktober 2011. Koen Verbist – Arbo Unie. Koen.verbist@arbounie.nl. Algemene introductie nanotechnologie. Algemene introductie nanotechnologie. Nanotechnologie
E N D
Stoffenmanager Nano Landelijke Stoffendag 04 oktober 2011 Koen Verbist – Arbo Unie Koen.verbist@arbounie.nl
Algemene introductie nanotechnologie • Nanotechnologie • The application of scientific knowledge to control and utilize matter in the nanoscale (approximately 1 nm – 100 nm), where properties and phenomena related to size or structure can emerge [ISO/DTS 80004-1, 2010]
Algemene introductie nanotechnologie 1 nanometer = 1 miljardste meter
Algemene introductie nanotechnologie • Materialen met één, twee of drie externe dimensies op de nanoschaal • Nanoplaatjes • Nanovezels • Nanodeeltjes
Stoffenmanager Nano 1.0 - Inleiding • Gratis beschikbare nano-specifieke IT-tool voor het prioriteren van nano-specifieke risico’s (sinds 2011) • Ontwikkeld voor MKB in opdracht van Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid • Ontwikkeld door consortium TNO, BECO en Arbo Unie • Gratis beschikbaar via www.stoffenmanager.nl • Beschikbaar in Nederlands en Engels
Stoffenmanager Nano 1.0 - Inleiding • Helpt producenten en gebruikers met het prioriteren van de gezondheidsrisico’s door het werken met nanodeeltjes • Uitvoeren risicobeoordeling • Selecteren van beheersmaatregelen • Plan van Aanpak • Rapportage • Invulling voorzorgsprincipe • En toch voldoende onderscheidend vermogen
Stoffenmanager Nano 1.0 - Voorlichting • Goede praktijken – Factsheets • Gesloten systeem • Glovebox
Stoffenmanager Nano 1.0 - Voorlichting • Voorlichting: PIMEX
Stoffenmanager Nano 1.0 – Onder de loep Risicoprioritering Risico = Gevaar x Blootstelling ‘Geen gevaar voor de volksgezondheid’ ?????
Stoffenmanager Nano 1.0 – Onder de loep Gevaar Onzekerheid over gevaareigenschappen, Nederlands standpunt: • ‘Alle nanomaterialen beschouwd als potentieel (zeer) toxisch en daarom overeenkomstig behandelen’ – (voorzorgsprincipe) • Het vrijkomen van nanomaterialen op de werkvloer of in het milieu beperken tot een zo laag mogelijk niveau
Stoffenmanager Nano 1.0 – Onder de loep Gevaar • In generieke Stoffenmanager 4.5 gevaarclassificatie op basis van R- of H-zinnen • Dergelijke classificatie nog niet beschikbaar voor nanodeeltjes, daarom classificatie op basis van • Deeltjesgrootte < 100 nm; • Wateroplosbaarheid (deeltjes niet wateroplosbaar); • Structuur (persistente vezels / andere deeltjes); • Bekende gevaarseigenschappen nanodeeltje of moedermateriaal
Stoffenmanager Nano 1.0 – Onder de loep Blootstelling Blootstellingbeoordeling • Traditioneel • Meten van aerosol massa concentratie (bijv. mg/m3) • Meer relevante indicatoren voor nanomaterialen • Deeltjesaantal • Oppervlak en massa concentratie • Grootte en vorm gerelateerde criteria
Blootstellingsbeoordeling - Opmerkingen • Instrumenten geven informatie over een enkele parameter • Verdere ontwikkeling om verschillende meettechnieken te combineren • Meetdata beïnvloed / verstoord door ‘achtergrond deeltjes’ • Door natuurlijk bronnen door erosie en dampcondensatie • Menselijke bronnen (verbrandingsprocessen / verkeer) • Gebruik van elektrische apparatuur • Vereist duidelijke definitie van oorsprong van deeltjes en emissie bronnen • Wat zijn de blootstellingsbronnen • Wanneer (gedurende welke activiteiten) kan blootstelling optreden • Nog geen gezondheidskundig onderbouwde grenswaarden
Source Receptor Blootstellingsbeoordeling • Blootstellingsmodel gebaseeerd op bron-receptor model STM 4.5 (Cherrie & Schneider, 1999) • Enkele nanospecifieke aanpassingen • O.a. specifieke beheersmaatregelen (glove box/bag) Emissie Transmissie Immissie • Product (E) • Taak (H) • - Beheersmaatregelen (ηlc) • Ventilatie (ηgv) • Afscherming (ηimm) • PBM (ηpbm)
Stoffenmanager Nano 1.0 – Onder de loep Risicoprioritering Risico = Gevaar x Blootstelling
Homepage • http://nano.stoffenmanager.nl • Direct uitvoeren van nieuwe risicobeoordeling, óf • Eerst invoeren van basisgegevens
Voorbeeld – Procesdomein 1 • Chemische damp condensatie van Baytubes
Voorbeeld – Procesdomein 1 • Keuze procesdomein
Voorbeeld – Procesdomein 1 • Productgegevens
Voorbeeld – Procesdomein 1 • Handeling / Proces
Voorbeeld – Procesdomein 1 • Werkruimte
Voorbeeld – Procesdomein 1 • Bronmaatregelen
Voorbeeld – Procesdomein 1 • Risicobeoordeling – taakgewogen & tijdgewogen
Selecteren van beheersmaatregelen • Selecteer beheersmaatregelen om blootstelling te verlagen
Selecteren van beheersmaatregelen • Overzicht beheersing
Vragen / Discussie • Aan de slag met Stoffenmanager Nano!? • Nanomaterialen in de organisatie? • Aandacht voor nano in de RI&E? • Waar loop je tegenaan?