Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ( Europejski Trybunał Sprawiedliwości )

1. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej(Europejski Trybunał Sprawiedliwości) Struktura i zakres kognicji

2. Struktura • 1. Trybunał Sprawiedliwości • 2. Sąd ( Sąd Pierwszej Instancji ) • 3. Sądy wyspecjalizowane (Izby Sądowe) Struktura ta została ostatecznie przyjęta w Traktacie z Lizbony

3. Zakres kognicji TSUE • TSUE orzeka w sprawach • 1. skarg wniesionych przez Państwa Członkowskie, instytucje lub osoby fizyczne lub prawne; • 2. w trybie prejudycjalnym, na wniosek sądów Państw Członkowskich, w sprawie wykładni prawa Unii lub ważności aktów przyjętych przez instytucje;

4. cd. • 3. w innych sprawach przewidzianych w Traktatach.

5. Sądy wyspecjalizowane (Izby Sądowe) • Do zakresu kompetencji należą sprawy w I instancji określone w decyzji rady powołującej Sąd (Izbę). • Od rozstrzygnięcia przyjętego przez Izbę przysługuje odwołanie do Sądu (SPI).

6. Sąd (Sąd Pierwszej Instancji) • Zakres kompetencji obejmuje odwołania od Izb Sądowych (jeśli zostaną powołane). W tym znaczeniu jest to więc także sąd odwoławczy. • W pierwszej instancji rozpatruje następujące sprawy: • 1. skargi o stwierdzenie nieważności aktu wspólnotowego, art. 266 TFUE (art. 230 TWE); • 2. skargi na bezczynność instytucji UE, art. 265 TFUE (art.. 232 TWE);

7. cd. 3. skargi odszkodowawcze przeciwko instytucjom UE, art. 268 TFUE (art. 235 TWE) • 4. skargi pracownicze wnoszone przez funkcjonariuszy wspólnotowych przeciwko UE, art. 270 TFUE (art.. 236 TWE); • 5. skargi oparte na klauzuli arbitrażowej umów zawartych przez WE lub w jej imieniu, art. 272 TFUE (art.. 238 TWE).

8. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – zakres kognicji • TSUE (ETS) należy traktować jako „rzeczywisty sąd najwyższy” • Wyróżniamy dwie kategorie jurysdykcji ETS: • 1. sporną i • 2. niesporną, czyli opiniodawczą Jurysdykcja sporna obejmuje orzekanie w następujących sprawach: • Skargi na nieważność (art. 230 TWE), bezczynność (art.. 232 TWE) i skargi odszkodowawcze, wniesione przez państwa członkowskie, instytucje WE lub EBC • Skargi przeciwko państwu członkowskiemu o niewywiązywanie się ze zobowiązań wspólnotowych.

9. cd • Jurysdykcja niesporna obejmuje orzekanie w następujących sprawach: • a. zgodności umowy międzynarodowej, która ma być zawarta, z Traktatem; • b. pytań prejudycjalnych, które są kierowane przez sądy krajowe (art.. 234 TWE) Ponadto rozpatruje odwołania od orzeczeń Sądu.

10. Trybunał Obrachunkowy • Skład i sposób powoływania: • TO składa się z przedstawicieli (1) państw członkowskich. Są powoływani przez Radę po konsultacji z PE. Kandydat musi mieć obywatelstwo państwa członkowskiego. Ponadto musi posiadać kwalifikacje do piastowania takiego stanowiska lub wchodzić w skład organu kontrolnego w danym państwie. Jest możliwa reelekcja.

11. cd. • Prezesa TO powołują członkowie tego organu ze swego grona. • Por. art. 286 TFUE (art. 247 ust. 6 TWE), który stanowi formalną gwarancję niezależności. • TO nie jest sądem. Nie stanowi prawa. Jest to kolegialny organ kontroli skarbowej.

12. TO – zadania i funkcje • TO kontroluje rachunki wszystkich dochodów i wydatków Wspólnoty. • Opracowuje roczne sprawozdanie po zamknięciu roku budżetowego. • Wspomaga PE i Radzę w sprawowaniu kontroli wykonania budżetu. • Jest uprawniony przeprowadzać kontrole w państwach członkowskich. Nie kontroluje osób fizycznych.

13. Organy pomocnicze (Instytucje doradcze) UE • art. 13 TUE (7 TWE) – do organów doradczych zaliczamy: • 1. Komitet Ekonomiczno-Społeczny • 2. Komitet Regionów • Są to organy doradcze PE, Rady i Komisji.

14. Komitet Ekonomiczno-Społeczny • 1.art. 300 TFUE – w skład wchodzą przedstawiciele organizacji pracodawców, pracowników oraz inni przedstawiciele podmiotów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, w szczególności z dziedzin społeczno-ekonomicznej, obywatelskiej, zawodowej i kultury. Nie więcej niż 350 członków. • Mianowanie na podstawie zgłoszenia przez państwo członkowskie • Kadencja 5 lat. Możliwa reelekcja. • Polskę reprezentuje 21 przedstawicieli; Niemcy, Włochy, UK, Francję – 24.

15. cd. • Kadencja 5 lat. Możliwa reelekcja. • Polskę reprezentuje 21 przedstawicieli; Niemcy, Włochy, UK, Francję – 24. - Po zmianach w TL jest to organ doradczy nie tylko Rady i KE, ale również PE. • Kadencja ulega wydłużeniu do 5 lat. • Skład ulega zmianie.

16. Zadania i sposób działania • Przedstawia opinie zgodnie ze stanowiskiem różnych grup interesu w sprawie planowanych aktów prawnych oraz problemów politycznych. • Dąży by organy UE podjęły decyzje zgodnie ze stanowiskiem grup interesu. • Opinie mogą być obligatoryjne lub fakultatywne. • Żadna opinia nie jest wiążąca, ale jeśli było obligatoryjne zasięgnięcie opinii, to jej brak może stanowić podstawę skargi do ETS.

17. Komitet Regionów • Instytucja doradcza Rady i Komisji oraz PE. • Skład: przedstawiciele wspólnot regionalnych i lokalnych. Max. 350 członków reprezentujących regionalne lub lokalne wspólnoty. Państwa decydują, które jednostki samorządowe są reprezentowane. • Członkowie są niezależni; działają wyłącznie w interesie Wspólnoty.

18. Zadania Komitetu Regionów • Swoje zadania wykonuje wobec Rady, Komisji i PE. • Przedstawia opinie na temat polityki lokalnej i regionalnej. • Działania KR są ściśle powiązane z koncepcją Europy Regionów. Opierają się na zasadzie pomocniczości. • Opinie nie są wiążące, ale uzyskanie stanowiska KR może być obligatoryjne.

19. Instytucje finansowe UE • Na system składają się: • 1. Europejski System Banków Centralnych: • 1). Europejski Bank Centralny • 2). Krajowe banki centralne • 3. Europejski Bank Inwestycyjny

20. Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych • 1. EBC – posiada osobowość prawną; jest niezależny; jest bankiem emisyjnym dla obszaru Unii Gospodarczej i Walutowej • 2. Czuwa nad zgodnością działania centralnych banków krajowych z postanowieniami Traktatu. • 3. Jest kierowniczym bankiem w systemie ESBC

21. Europejski Bank Inwestycyjny • Art. 309 TFUE • 1. W skład wchodzą państwa członkowskie. Partycypują one w kapitale Banku wpłacając odpowiednie kwoty. • 2. Zadania Banku: • 2.1. wspieranie polityki trwałego i zrównoważonego rozwoju; • 2.2. prowadzi działalność niedochodową • 2.3. udziela pożyczek i gwarancji umożliwiających finansowanie projektów we wszystkich sektorach gospodarczych. W szczególności dotyczy to projektów służących rozwojowi słabych regionów i projektów modernizacyjnych.

22. Zasada równowagi instytucjonalnej • 1. Art.. 7 TWE – każda instytucja działa w zakresie uprawnień w niej wskazanych. • 2. Wyjaśnienia ETS: • 2.1. autonomia każdej instytucji konieczna do wykonywania przez nią zadań; • 2.2. generalny zakaz przekazywania własnych uprawnień innej instytucji; • 2.3. konieczność brania pod uwagę uprawnień innych instytucji w procesie podejmowania własnych zadań.