Zorg voor ouderen scholing Frail & Elderly Medisch Spectrum Twente

1. Zorg voor ouderenscholing Frail & ElderlyMedisch Spectrum Twente Dr. Marieke J. Schuurmans, Verpleegkundige en onderzoeker Lector Hogeschool Utrecht

2. 1900 1950 1999 2050

3. GRIJZE GOLF • Hoeveel % van de Nederlanders is: • 65 jaar of ouder? 85 jaar of ouder? • Wat is de gemiddelde levensverwachting • voor vrouwen? voor mannen? • Wanneer is de vergrijzing op zijn top? • Hoeveel % van de Nederlanders is dan 65 jaar of ouder?

4. Aantal ouderen 1970 -2030 (absoluut)

5. WAT IS OUD?

7. Ouders geven hun kinderen een kinderfiets. Waarom zouden kinderen hun bejaarde ouders geen rollator kunnen geven? Ze kunnen er nu al voor gaan sparen, want ouderdom is, anders dan ziekte, voorspelbaar. Hans Hillen, voorzitter van het College voor Zorgverzekeringen in Buitenhof, 1 februari 2004 oud = gebrekkig

8. Lichamelijke beperkingen (horen, zien, bewegen) Vademecum gezondheidsstatistiek, CBS, (2002)

9. Beperkingen ouderen Ouderen worden vooral beperkt in beweging of hebben 1 of meer ADL beperkingen. Beperkingen in zien nemen toe bij ouderen Beweeglijkheid 1 of meer ADL beperkingen Zien Horen Bron: CBS Statline June 4, 2014

11. Hoeveel % van de 75plussers heeft een chronische aandoening? Hoeveel % van de 75plussers heeft twee of meer chronische aandoeningen? Top 5 van meest voorkomende ziekten bij ouderen?

12. ziekten ouderen Ouderen hebben vooral last van hoge bloeddruk (hart en vaten) en gewichtsslijtage (bewegingsstelsel). Hart en vaat aandoeningen en diabetes nemen toe Hoge bloeddruk Gewrichtsslijtage Suikerziekte Rugaandoening Astma, chronische bronchitis Hartaandoening Migraine Chronisch eczeem Bron: CBS Statline June 4, 2014

14. Prognose belangrijkste ouderdomsgerelateerde ziekten en aandoeningen(van Oers, 2002)

15. Rond de 60% van alle mensen boven de 65 jaar heeft multimorbiditeit op basis van verschillende bevolkingscohorten (Gezondheidsraad, 2008) 78% van de mensen van 80 jaar en ouder heeft comorbiditeit volgens Registratienet Huisartsenpraktijken (van de Akker, 2001)

16. Verandering in ervaren gezondheid in drie jaar Deeg, (2002)

17. Een “mooie oude dag” komt nooit vanzelf: het is de vrucht van steeds opnieuw bevochten overwinningen en van steeds opnieuw beginnen na een nederlaag Simone de Beauvoir

18. Wat vinden ouderen zelf belangrijk?

19. Wat vinden ouderen zelf belangrijk? • Een goede geestelijke gezondheid • Een leuk gezin • Een goede huisvesting • Een goed huwelijk • Een goed inkomen • Een goede lichamelijke gezondheid • Een sterk geloof • Veel vrienden en kennissen • Een zinvolle tijdsbesteding

20. Gevolgen van vergrijzing in de samenleving • andere bevolkingssamenstelling • toename van het aantal chronische ziekten • vraag naar aanvullende zorg zal toenemen • toename van het aantal ouderen met dementie • meer ouderen in het ziekenhuis

21. Gezondheidszorg en ouderen

22. Van alle 65-plussers: Hoeveel % bezoekt in een jaar HA? Hoeveel % bezoekt in een jaar specialist? Hoeveel % heeft thuiszorg? Hoeveel % wordt in een jaar in het ziekenhuis opgenomen? Hoeveel % verblijft in een verpleeg/verzorgingshuis?

23. Percentage personen met contact + aantal contacten per persoon met contact (1999)

24. Wijze van contact met de huisarts + doorverwijzing

25. ouderen in het ziekenhuis • 12 % van de 65-plussers wordt jaarlijks opgenomen (6% <65 jaar) • gemiddelde ligduur >65 jaar: 12.6 dagen vs 6.4 dagen <65 jaar • 45% van de ziekenhuisbedden in gebruik voor 65-plussers (CBS, 2005)

26. in ziekenhuis • relatief meer ouderen • meer multimorbiditeit • geheugenproblemen • fysieke beperkingen

27. oud en oudverschil in kwetsbaarheid

28. Oud en oudVERSCHIL KALENDER LEEFTIJD EN BIOLOGISCHE LEEFTIJD • Verminderde homeostase • Snelle achteruitgang • Vele complicaties • Vertraagde reconvalescentie • Andere presentatie van ziekten • Somato-psycho-sociale verwevenheid • Multipathologie • Leeftijd-specifieke ziekten • Gewijzigde farmacokinetiek en - dynamiek

29. de geriatrische patiënt • ouder persoon • veelvoud aan ziekten, multimorbiditeit • stoornissen op lichamelijk, psychisch, functioneel en sociaal gebied • complex beeld = complexe ziektepresentatie

30. © r.de jong

32. Het topje…….

33. ziekenhuisopname • niet zonder risico voor ouderen • risico’s: decubitus, delirium, letsel tgv van vallen, immobiliteit, infectie, incontinentie, ondervoeding of uitdroging • ‘risico’s’ kunnen leiden tot : 1. functieverlies 2. verpleeghuisopname 3. sterfte Creditor MC. Hazards of hospitalization in the elderly. Ann Intern Med 1993;118(3):219-23; Satish 1996; Rudberg 1996

34. functieverlies ongeveer 15% to 50 % van de oudere ziekenhuispatienten zal na ziekenhuis opname functieverlies ervaren, uitgedrukt in een verlies van ADL functies

35. functieverlies kan ontstaan: • onafhankelijk van de ziekten die hebben geleid tot ziekenhuisopname • kan blijven bestaan ongeacht of de ziekte is genezen Forster AJ, Murff HJ, Peterson JF et al. The incidence and severity of adverse events affecting patients after discharge from hospital. Ann Int Med 2003;138:161-167

36. Gevolgen functieverlies • Verhoging mortaliteit • Langere opnameduur • Meer afhankelijkheid • Meer zorg nodig na opname (verpleeghuis/verzorgingshuis/thuis) • Meer kans op heropnames • Verhoging kosten: persoonlijk en materieel

37. Veel oudere patiënten zijn bang voor wat er mis gaat in het ziekenhuis en de gevolgen die dat heeft voor hun toekomst (Huckstadt, 2002)

38. Wat kunnen wij hier als ziekenhuis aandoen?

39. ZIEKENHUIS = HOOGTECHNOLOGISCHE OMGEVING MET EEN EENZIJDIGE BLIK …

40. Zorg niet ingesteld op complexe meervoudige problematiek

41. Samenwerking en afstemming ontbreekt vaak

42. De autonomie van ouderen wordt in de gezondheidszorg vaak bedreigd door onvoldoende informatie. (Minichiello et al, 2000)

43. De bejegening van ouderen laat nog wel eens te wensen over

44. Aanzienlijk deel professionals in de gezondheidszorg heeft een negatieve kijk op ouderen, stereotype beelden. (Lothian & Philip, 2001)

45. VAN DANK-JE-WEL-GENERATIE NAAR ZELFBEWUSTE GENERATIE

47. vooroorloogse of stille generatie dank-je-wel-generatie

48. protest generatie babyboomers

49. Uitkomstmaten gezondheidszorg voor ouderen • niet sec levensduurverlening • maar kwaliteit van leven • autonomie • zelfredzaamheid.

50. LEVENSVERWACHTING VANAF 65 JAAR SCP, 2006