BİR KÖYÜN EKONOMİK KURTULUŞU ÇUKUR-AYVACIK MODELİ Ahmet KANTAR Çukur Köyü Muhtarı

1. BİR KÖYÜN EKONOMİK KURTULUŞU ÇUKUR-AYVACIK MODELİ Ahmet KANTAR Çukur Köyü Muhtarı S.S. Çukur Köyü Tarımsal Kalkınma Koop.Bşk.

3. ÖZET Çukur Köyü Ülkemizde çoğu orman köyü gibi milli gelirden en az pay alan, arazilerinin tamamına yakını ormanlarla kaplı, halkının geçim kaynağı hayvancılık (Kıl Keçisi yetiştiriciliği) olan, mevcut arazilerinde ise susuz tarım yapılabilen köy iken 2004 yılından itibaren bir dönüşüm yaşamaya başlamıştır. Köy halkı orman rehabilitasyon çalışmalarında yoğun orman işçiliği ile tanışmış, 2005 yılında defne alanlarının ıslahına başlanılmıştır.

5. Rehabilitasyon çalışmalarıyla otlatma alanlarının daralması neticesinde tek geçim kaynağı olan hayvancılık zarar görmüş ancak Köyümüzün de içinde bulunduğu Eğlence-Körkün havzasında uygulanan Keçi Tasfiye Projesi ile köyümüzde tarım ve havancılık desteklenmiştir. 2008 yılından itibaren ise ana gelir kaynağımız olan defne tali ürün hasadına başlanmıştır. Başlangıçta olumsuz bakılan, köy halkımız tarafından zaman zaman engellenmeye çalışılan defne alanlarının rehabilitasyonu sonucu Çukur Köyü bugün çevresinde imrenilen, ekonomik olarak gelişen ve daha da gelişecek potansiyele sahip örnek bir köy haline gelmiştir.

7. ÇOĞRAFİ VE SOSYAL YAPISI Çukur Köyü, Adana İli Karaisalı İlçesine bağlıdır. Adana Şehir Merkezine 65 Km., Karaisalı İlçesi Merkezine ise 20 Km. mesafededir. Klasik Akdeniz İklim Kuşağının karakteristik özelliklerini taşır, ortalama rakım 800 mt. dir. Arazileri eğimli olup işlenen tarım arazilerinin büyük kısmı da vakıf mülkiyetindedir. Köyümüzde şahsa ait çok az miktarda tarım arazisi mevcuttur. Köyümüzün % 80’i ormanlarla kaplıdır. Yoğun otlatmadan dolayı ormanların çoğunluğu bozuk yapıda iken 2004-2009 döneminde 1750,0 Ha. Bozuk orman alanımız rehabilitasyon çalışması ile verimli hale dönüşmüştür.

8. Defne rehabilitasyonu yapılan Ayvacık Mahallemiz son nüfus sayımına göre 30 Hane ve 128 kişiden oluşmaktadır. Geçmişte işsizlik ve geçim şartları nedeni ile sürekli Adana Şehir Merkezine göç vermiştir. Köy halkının okur-yazar oranı % 93’tür. Halkın ana geçim kaynağı geçmişte yalnızca mevsimsel orman işçiliği ve hayvancılık iken bugün geçim kaynağımız defne tali ürün hasadı olmuştur.

12. HALKIN DEFNE REHABİLİTASYON ÇALIŞMALARINA GÖSTERDİĞİ DİRENÇ VE ALINAN TEDBİRLER Çukur Köyü Ayvacık Mahallesi tamamen Kıl keçisi üreticiliği yapan çok az tarım alanı bulunan bir yerleşimdir. Defne üretim sahaları 2005 yılına kadar keçi otlatması yapılan ve keçi sürülerinin barınaklarının olduğu alanlardır. Sakinlerinin tamamı hayvancılıkla iştigal eden Ayvacık Mahallesi, otlatma alanlarının daralmasına karşı olduklarından defne alanlarının rehabilitasyonuna çok ciddi muhalefet içinde olmuştur.

13. Ayvacık Mahallesindeki bu ciddi muhalefet zaman içerisinde kırılmıştır. Öncelikle 2005-2006 döneminde mahalle sakinleri defne ıslah çalışmalarında ve orman işçiliği gerekli olan yerlerde öncelikli olarak işlendirilmiştir. 2006-2007 döneminde ise köylülerimiz mahallinde yeterli iş olmadığı için İşletme Müdürlüğünün diğer bölgelerinde işlendirilmek suretiyle sürecin en az sancı ile atlatılması sağlanmıştır 2008 yılında Orman Bakanlığı, Tarım Bakanlığı ve Adana Valiliğince Çukur Köyünün de içinde bulunduğu havzada Keçi Tasfiye Projesi uygulamaya başlamıştır. Proje, keçisini satan, satmayı taahhüt eden tarım ve hayvancılığa ilgili ve istekli olan vatandaşlar sistematik taramalarla tespit edilmek suretiyle isim bazında projelendirilmiştir.

14. Proje kapsamında ilgili köyde ORKÖY tarafından 2 Baş İnek, Arıcılık, Güneş Enerjisi kredileri verilmiştir. Adana Valiliği Özel İdaresi tarafından 20+1 bedelsiz, geri dönüşümsüz koyun desteği, ücretsiz fig desteği ve meyve fidanı desteği sağlanmıştır. En önemlisi 2008 yılından itibaren defne hasadı başlamış olup bu suretle köyümüz ekonomik yeterliliğe kavuşmuştur.

18. ÇUKUR KÖYÜNEPROJEKAPSAMINDASAĞLANANDESTEKLER

19. ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNCE SAĞLANAN KATKILAR

20. ÇUKUR KÖYÜNDEKİ DEFNE ALANLARI Çukur Köyü Ayvacık Mahallesinde ıslah edilen toplam 336,5 Ha.defne alanı mevcuttur.

21. FAYDALANMANIN DÜZENLENMESİ Çukur Köyü Ayvacık Mahallesindeki defne üretim sahamız Orman İdaresince, 3 paya bölünmek suretiyle köy halkının her yıl belli ölçüde geliri garanti altına alınmıştır. Köyümüzde ormancılık faaliyetlerinin yoğunlaşması üzerine S.S.Çukur Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi kurulmuştur. 2007 yılından beri devam eden faaliyetlerimizden dolayı Kooperatifimizin bugün itibari ile 18.000,00 TL.nakdi mevcuttur. Alanda ilk hasat 2008 yılında yapılmıştır. İlk kez üretim yapılması nedeni ile üretim ve pazarlama sıkıntıları yaşanmıştır.

22. 2008 yılında defne sahasında sadece defne hasadı yapılmış, üretilen defne mahallinde tüccara satılmıştır. Köyümüz yükleme ve nakliyat gelirlerinden pay alamamıştır. Ürünümüz aracılar kanalı ile pazarlandığı için ürün sevkiyatı ve pazarlamada yaşanan sıkıntılar nedeni ile 600 ton civarında olması gereken üretim 250 ton civarında gerçekleşmiştir.

29. 2008 Yılında yaşanan zorluklar 2009 yılında köy halkı ve kooperatifimiz için tecrübe olmuştur. Üretim ve pazarlamada daha profesyonelce davranılmıştır. Kooperatif olarak Çukur Köyü Ayvacık Mahallesi defne hasadında Karahamzauşağı Mahallesi yükleme ve teslimat işinde, köyümüzdeki tüm nakliyatçılar ürünün pazara nakil işinde işlendirilmişlerdir. Defnenin yaş ürün olarak satışı dışında kurutarak satılmasında daha yüksek ekonomik getirinin olduğunun görülmesi üzerine diğer mahallelerimizde ekonomik durumu zayıf olan veya istekli olan ailelere de kooperatif adına kurutma yaptırılmak suretiyle ekonomik gelirden herkesin pay alması sağlanmıştır.

33. Defne satışında alacakların güvenle tahsili için tüm alıcılardan teminat alınmak suretiyle satış yapılmıştır. Köy halkımızın alacağı her Perşembe günü düzenli olarak kooperatifimiz kanalı ile ödenmektedir.

34. 2009 yılı sonuna kadar defne tali ürünü kaynaklı tahmini gelirimiz 317.000,00 TL. olacaktır. Ayvacık mahallesi sakinlerinin faydalanmasında eşit pay alması amacıyla kişi başına günlük üretim kotası belirlenmiştir. Kooperatifimizce günlük sadece 250 Kg./gün ürün teslim alınmaktadır. Kota tespiti mahalledeki yerleşik nüfus üzerinden yapılmıştır. Kooperatif olarak yaz tatili veya hafta sonu tatilinde mahalleye geçici olarak gelen aile yakınlarının işlendirilmesinde de aynı kural içinde hareket edilmektedir. Örneğin bir ailenin sürekli nüfusu 6 kişiden oluşuyor ise günlük kotası 6x250 Kg./gün olup,ailenin günlük toplayacağı miktar 1500 Kg/gün’dür. Ailenin dışarıdan gelen geçici fert sayısı artsa bile o ailenin 1500 Kg./gün aile kotası sabit kalmaktadır.

35. DEFNE ÜRETİMİNİN EKONOMİK YAPIDAKİ YERİ Defne üretimi öncesinde Çukur Köyü Ayvacık Mahallesinde 30 hane ve tamamı hayvancılıkla geçinmekte iken yıllık ortalama kişi başına gelirleri 1000-1500 TL. İken şu anda kişi başına yaklaşık 6200 TL.’lik bir gelir düzeyine ulaşılmıştır. Orman Bakanlığı ve Adana Valiliğimizin destekleri kaynaklı gelirlerimiz de buna dahil edildiğinde kişi başına yıllık gelirimiz 8000-9000 TL.’ye ulaşmaktadır. Ayvacık Mahallesi dışında diğer mahallerimizin de ekonomik durumunda ciddi bir artış olmuştur. Köyümüzün ekonomik durumundaki düzelmeye paralel olarak geçmişte şehir merkezine göç eden insanlarımızdan tersine göç almaya başladığımızı da görmek bizi sevindirmektedir. Bu süreçten köy halkımız, Ormanlarımız ve Ülke ekonomimiz topyekün fayda sağlayacak bir noktaya ulaşılmıştır.

36. ÇUKUR KÖYÜ HALKI OLARAK PLAN VE BEKLENTİLERİMİZ Çukur Köyü sakinleri ekonomik ve sosyal olarak ciddi bir dönüşüm yaşamıştır. Köyümüz defne ürününün ekonomik getirisi ile yarınlarına daha emin bakmaktadır. Bu durumu da yeterli görmüyoruz. 2010 yılında ürünümüzün tamamını kurutup pazarlamak suretiyle defne kaynaklı gelirimizi en az 500.000 TL.’ye çıkartmayı planlamaktayız. Ayrıca köy halkı olarak atıl durumdaki yeni defne alanlarını ıslah etmek için Orman İşletmesi ile çalışmalarımız devam etmektedir.

37. İlk aşamada köyümüz Sıtır Mevkiinde yaklaşık 30 ha. İkinci aşamada Eskiköy Mevkiinde yaklaşık 100 ha. Olmak üzere toplam 130 ha. alanda defne rehabilitasyon çalışmasını talep etmiş bulunmaktayız. Köyümüzde kurutma amacıyla kullanılabilecek kapalı alanımız mevcut değildir. Acilen kurutma amaçlı kapalı mekâna ihtiyacımız vardır. Kurutma tesisi kurmak için proje yaptırılmış ancak Özel İdare desteği sağlanamamıştır. Devletimizden bu konuda yardım beklentisi içindeyiz. Bu beklentimiz yerine gelmediği takdirde yine köy halkı olarak en geç 2-3 yıl içinde kendi tesisimizi kuracak ekonomik seviyeye ulaşacağımızdan da eminiz.

40. SONUÇ VE ÖNERİLER 1- Çukur Köyümüzde yapılan defne rehabilitasyon çalışması sonuçları itibariyle bir köyün ekonomik kurtuluşunda model olarak incelenmelidir. 2- Orman köylerimizde benzer çalışmaların başarısı için geçiş sürecinde ekonomik desteklerle halkın gelir düzeyi korunmaya çalışılmalıdır. 3- Bir köyün ekonomik kurtuluşunda yalnızca bir tali ürün yeterli görülmemeli, Uluslar arası ve Ulusal pazarda meydana gelebilecek olumsuzluklar sonucu pazarın daralması tüm olumlu gelişimi tersine çevrilebileceği göz ardı edilmemelidir. .

41. 4- Tali ürün dışında tarım ve hayvancılıkta desteklenmelidir. Tarımın veya hayvancılığın bir yaşam biçimi olduğu köylerimizde tarım ve hayvancılık şekil değiştirse de devamı sağlanmalıdır. 5- Tali ürünü hammadde olarak pazarlayan köylerin yerinde kalkınması, işgücünün daha geniş bir zamana yayılması bu ürünleri işlenmiş madde halinde pazarlanabilmesi için tesisleşme ihtiyaçlarımıza destek verilmelidir