320 likes | 429 Views
De Bètacanon: Natuurkunde. Wim J. van der Zande. Wat is een Bètacanon? Is dat die kennis, die de mensheid bij een ramp zo snel mogelijk up-to-date brengt? die u kan gebruiken om u beter staande te houden in een technische maatschappij?
E N D
De Bètacanon: Natuurkunde Wim J. van der Zande
Wat is een Bètacanon? Is dat die kennis,die de mensheid bij een ramp zo snel mogelijk up-to-date brengt?die u kan gebruiken om u beter staande te houden in een technische maatschappij? die de intrinsieke schoonheid van de natuur (volgens de natuurkunde) het meest recht doet?
Wat is Natuurkunde? Beschrijven wat je niet kan zien en je slecht kan voorstellen en dan met veel wiskunde. Het heeft de schoonheid van kunst, maar met minder vrijheid, er is nml maar één natuur, waaraan we verantwoording afleggen!
Wat is Natuurkunde? Beschrijven wat je niet kan zien en je slecht kan voorstellen en dan met veel wiskunde. Het heeft de schoonheid van kunst, maar met minder vrijheid, er is nml maar één natuur, waaraan we verantwoording afleggen!
The Unreasonable Effectiveness of Mathematics in the Natural Sciences De toepasbaarheid van de wiskunde voor de formulering van de natuurwetten (theorieën) is een wonderbaarlijk geschenk, dat wij doorgronden noch verdienen. Eugene Paul Wigner, 1902-1995
Een Natuurwet (= Theorie) is wel bedoeld om tegen aan te schoppen, maar wel voorzichtig en met eerbied! Een theorie in de natuurkunde blijft zelfs in zekere zin waar, als zijn geldigheid niet meer universeel is . . . . . .
De meest informatieve zin om te bewaren: Alles is gemaakt van atomen die voortdurend in beweging zijn en elkaar aantrekken als ze ver van elkaar zijn en elkaar afstoten als je ze op elkaar drukt . . . . . . . . Richard P Feynman (1960) Stel dat die ramp er toch komt:
from Hoe lang kennen we eigenlijk die atomen en moleculen? to Jean Baptise Perrin: De man die de realiteit van atomen aantoonde (1906) door heel, heel geduldig door een microscoop te turen .
De VOX (2007): Prof. Luthy, ‘ik kan me niet voorstellen dat materie echt uit ronde bolletjes bestaat (…) zolang we ze niet echt kunnen zien’ Overigens kunnen we ze wel tellen er zijn ongeveer80.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 moleculen in onze atmosfeer
De -canon: de materie om ons heen is opgebouwd uit atomen en moleculen, die kriskras door elkaar bewegen Ludwig Boltzmann en zijn constante: kB=1.3806504(24)×10−23 JK-1 300 tot 2000 m/s1 – 10 miljard botsingen per molecuul per seconde0.1 micron bewegingsruimte
De -canon: atomen kunnen ook kapot, maar dan zijn het geen atomen meer . . . . . Pu of U
De -canon: Naast materie bestaat er elektromagnetische straling van harde Roentgens tot zachte radiostraling: De natuurkunde is gelijk . . . . De effecten verschillen
De -canon: Op microscopische schaal gedraagt de natuur zich heel vreemd . . . . . .materie en licht gaan op elkaar lijken: golfmechanica (=quantummechanica) van materie
De -canon: Energie en impuls (totale beweging) zijn behouden in microscopische processen (Natuurkunde)Alleen dan krijgt de natuur een richting (bijv. laagste energie) als er sprake is van heel heel veel botsingen . . . (Scheikunde) Absolute grenzen aan de efficiëntie van machines en geen perpetuum mobile William Thomson, Lord Kelvin, 1824- 1907
De -canon: Materie, mechanische eigenschappen, geleiding, supergeleiding, optische eigenschappen, gedrag van materie in sterren volgen alle uit een paar simpele (maar moeilijk te doorgronden) principes waarbij complexiteit een natuurlijke limiet is . . . Onmogelijke precisie:1/ = 137.035 999 710 (96)
IMM: Het onderzoeksinstituut waar de limieten van de atoom-eigenschappen ingezet worden voor kennis van en manipulatie van de meest geavanceerde materialen . . . .
Deel twee: van natuurkundige wetten tot de complexiteit van klimaat? There are known knowns. These are things we know that we know. There are known unknowns. That is to say, there are things that we know we don't know. But there are also unknown unknowns. There are things we don't know we don't know. Donald Rumsfeld Ceci n’est pas un fysicus
8 km hoog bij slechts 10-21 Joule Deel twee: gas wordt opgeschud door de energie van de warmtebeweging
Hoeveel atmosfeer hebben we? 4.000.000.000.000.000.000 kg is de massa van de atmosfeer met 80.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 moleculen Waarvan: 16.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 zuurstof64.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 stikstof 32.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 CO2 Wij voegen hieraan toe via verbranding van fossiele brandstof: 320.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 CO2!
Zonlicht (of zonnestraling) bevat alle kleuren en nog meer! Newton
Kijken naar zonlicht: de quantum structuur van atomen en moleculen in de zon en onze atmosfeer wordt zichtbaar!
Atomen en moleculen zijn verrassend doorzichtig waar wij goed kunnen zien! Lucht is leeg en vol: 1 meter bij 1 m2 gas heeft een oppervlakte van 200.000 m2!
Broeikaseffect en water, koolstofdioxide, etc (I) ! Temperatuur verraadt zich via straling op aarde en in de ruimte . . . .
Broeikaseffect en water, koolstofdioxide, etc (I) ! ondoorzichtig Ondoorzichtig, ozone als UV-filter doorzichtig Ondoorzichtig, 30o Celcius Transparant, 5500 o Celcius
Broeikaseffect: (feit: meer CO2 is opwarming) (II) ! De onschuldige ‘schuldige’: terugstraling van IR naar ons
Broeikaseffect: Feit: er is meer CO2 (III) ! Onze energiebehoefte impliceert (1013 kg) 3 ppm per jaar
T-+ ijs - albedo + T-+ T-+ meer waterdamp wolk op albedo - T-- Aerosol + wolk + albedo + T -- T- + oceaan - + CO2 + T- +etc etcComplexiteit . . . . . Voorkomt exacte voorspellingen Broeikaseffect: Complexiteit neemt het over (V) !
Albert Einstein (1917) Een energetisch elektron in een atoom/molecuul kan gedwongen worden een foton toe te voegen aan een langskomend foton . . . De laser was geconcipieerd alleen duurde de zwangerschap nog ruim 40 jaar (maar zijn maker is recent overleden: Maiman)
Magneet, magneter, magneetst . . .de noodzaak voor een krachtige, flexibele THz bron 50 proposed FEL spectrum pseudogaps of high-Tc superconductors c 40 proposed magnet 30 electron spin and cyclotron resonances superconducting gaps Magnetic field (T) 20 lattice vibrations and polarons antiferromagnetic resonance available field at HFML 10 ferromagnetic spin waves 0,1 1 10 Frequency (THz)