180 likes | 338 Views
Het Nederlandstalig onderwijs in Brussel van socialisering tot diversiteitsmanagement. Prof dr Rudi JANSSENS VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL. Het geheugen van Brussel – 30 jaar AMVB – 9/11/2007. Inleiding. Historisch overzicht Taalonderwijs als beleidsmodel Huidige situatie Uitdagingen.
E N D
Het Nederlandstalig onderwijs in Brusselvan socialisering tot diversiteitsmanagement Prof dr Rudi JANSSENS VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Het geheugen van Brussel – 30 jaar AMVB – 9/11/2007
Inleiding • Historisch overzicht • Taalonderwijs als beleidsmodel • Huidige situatie • Uitdagingen
1.1. Tot 1963: nationaal maar 3 modellenVlaanderen • Koloniaal model: meerderheid NL / elite Fr => LO in streektaal, dan FR • Evolutie: vernederlandsing (bottum up) • Van ‘moedertaal = onderwijstaal’naar ‘streektaal = onderwijstaal’
1.2. Tot 1963: nationaal maar 3 modellenWallonië • Assimilatiemodel: ongeacht taalachtergrond zelfde onderwijstaal voor iedereen • 1947 ongeveer 750.000 Vlamingen in Wallonië=> sociale strijd prevaleert op taalstrijdzelfs onderwijs in tweede taal niet verplicht
1.3. Tot 1963: nationaal maar 3 modellenBrussel • Laisser faire model: liberté du père de famille • Ondanks Vlaamse stad en ‘moedertaal = onderwijstaal’ amper onderwijs in het Nederlands • Transmutatieklassen beoogde tweetaligheid maar werd opstap voor Vlamingen om later Franstalig onderwijs te volgen
1.4. Na 1963: naar een duaal model voor Brussel • Moedertaal blijft onderwijstaal • Katholiek onderwijs ook onderhevig aan taalwetgeving in het onderwijs • 1971: uitbouw duale onderwijsstructuur Vlamingen: gunstige omkadering Franstaligen: vrije onderwijskeuze • Evolutie omgekeerd dan verwacht: van stagnatie naar groei van Nederlandstalig onderwijs- L’avenir est aux bilingues- Migranten in Franstalig onderwijs
2.1. Modellen achter onderwijspolitiek • Ideaal taalgroepen => controle eigen onderwijsmodel afhankelijk van politieke keuzes/macht • Québec: assimilatiemodel met restrictieve toegang tot eigen onderwijssysteem voor minderheid • Luxemburg: 1 model / meertalige burgers • Brussel: gericht op emancipatie Vlaamse Brusselaars => vrije keuze / eentalige tweetaligheid
3.8. Huidige situatie • Minderheid is minderheid binnen eigen onderwijssysteem => onderwijs in het NL versus onderwijs voor NL=> spanning? • Populariteit te danken aan niet-Nederlandstaligen die tweetaligheid noodzaak vinden (taal centraal!) • Onderwijs gebaseerd op NL als ‘moedertaal’ => pedagogische problemen, opleiding leraars, .... • Meerderheid leerlingen met Nederlands als thuistaal komt reeds uit tweetalig gezin
4.1. Pedagogische uitdagingen • Talen leren (keuze taalonderwijs, keuze onderwijstaal/talen, ...) • Omgaan met diversiteit (rol van thuistalen en culturen in onderwijsconcept)
4.2. Politieke uitdagingen • Wat gedaan met pedagogisch instrument essentieel voor impact van Nederlands op de Brusselse samenleving? • - Doelpubliek definiëren • - Welke rol Nederlands en hoe ondersteunen? • - Oppassen voor sociale selectie • - Link met Vlaanderen definiëren • - Vlaamse publieke opinie: onderwijs in Brussel is probleem