280 likes | 545 Views
Bijbel Baptist Kerk. Wereld Religie nanga Zendings Wroko. Foe bereik trawan nanga da boen njoensoe. Wi moesoe froestan da wereld view & bribi foe da soema Wi alamala abi wan wereld view disi de wan sortoe filter efoe wan bril – en wi si da libi foe wi doro hem.
E N D
Bijbel Baptist Kerk Wereld Religie nanga Zendings Wroko
Foe bereik trawan nanga da boen njoensoe • Wi moesoe froestan da wereld view & bribi foe da soema • Wi alamala abi wan wereld view disi de wan sortoe filter efoe wan bril – en wi si da libi foe wi doro hem. • So wi froestan wi heri libi, en ook toe wi religie
Wi abi foeroe wereld view.. • Monotheisme = wan Gado nomo • Kristen • Muslim • Djoe • Polytheisme = foeroe gado • Hinduisme • Religie foe dem Romeini & Grieki soema, enz.
Wereld view • Monism efoe pantheisme = bribi dati wan sortoe basis de na ondro da heelal • Classic Hinduisme • Classic Buddhism • Atheisme = gado no de kwet’kweti • Communisme • Humanisme
Wereld view • Volk religie – • 40% foe ala folkoe bribi disi • Som kari demsrefi ook toe Kristen, efoe Muslim, efoe Hindu, enz. • A de wan sortoe animisme
Wereld view • Wereld view de dem sani wi bribi abra da basis fasi da heelal bestaat • Meestal dem no de bewust en joe no loekoe na dem objectief • Dem kan de tegen da Bijbel, leki som soema denki dati noti sa pasa nanga wan boen Kristen
Western wereld viewno klop nanga da Bijbel • Supernatural = Gado, engel, takroe jeje, religie, mysticisme • Prati foe • Da natuur & wetenschap – da materieel heelal • Da natuur nanga supernatural no abi kontact, so joe kan frigiti da supernatural
Fosi western filosofie ben agri nanga da Bijbel • Pre- Modernisme • Wan Gado de disi de da Schepper foe alasani • Gado de actief na ini Hem schepping • Gado ben meki sani joe kan si en ook toe sani joe no man si, leki engel efoe takroe jeje
Fosi western filosofie ben agri nanga da Bijbel; dan a kenki • Modernisme – 18e eeuw tot 20e eeuw • A bouw tapoe • Rationalism • Empiricism • Market-driven economie • Wetenschap & technologie
Da geschiedenis foe modernism • A ben kom na da “enlightenment” (leti ben opo dem ai) • Dem ben loekoe na wetenschap nanga materialism leki sani ibri soema kan sabi openbaar • Religie nanga san joe bribi de soso “prive bribi en verkisi” • Jeje-wezen – soso de superstitie
Resultaat foe modernisme • Colonialism – disi ben bribi dati da western cultuur de beste • Dem ben bribi dati da cultuur abi evolutie foe primitive tot polytheism tot monotheism tot wetenschap • Dem ben bribi dati magic ben de soso fosi logisch denki, en a sa kaba now dati wi abi wetenschap
Zendeling leider ben wroko da srefi fasi • Dem ben abi debaat nanga dem leider foe Hinduism, Buddhism, Islam, en vergelijk nanga Kristen geloof • Zendeling ben leri da “split wereldview” • Wetenschap = vragen foe grontapoe • Religie = vragen foe hemel • Ma disi no klop nanga da Bijbel
Zendeling leider assumptions • Da region na mindri hemel & grontapoe no ben kisi aandacht • Dem njoen bribiwan no ben taki nanga zendeling foeroe bikasi dem no ben bribi abra engel & takroe jeje • Dem ben go doro nanga dem “owroe gwenti” ma dem ben kibri da tori
Syncretism • Dorosei Kristen geloof ben moksi nanga wan onderliggende animistic wereld view • Wi si da srefi sani tide, pe soema go na kerki ma dem doe ala dem cultuur gwenti sani toe… • Som “Kristen” kerki leki Lomsoe ben teki disi leki wan positie te dem go na ini tra kultuur
San da zendeling moesoe doe • Wi moesoe membre dati Western gwenti no de da srefi leki Kristen geloof • Njoen bribi moesoe teki da presi foe owroe bribi. • Ma wi moesoe loekoe boen dati a no de da “western gwenti” disi de so vreemde disi hori pipel baka foe drai dem libi
Sortoe attitude wi moesoe abi? • Wi no moesoe trowe dem owroe gwenti sondro foe denki, ma • Wi no moesoe teki dem owroe gwenti toe – efoe dem opo doro na sondoe • Wi no moesoe abi “cultural relativism” – disi wani taki dati ibri cultuur de boen bikasi dem gwenti hem – ma si san da Bijbel taki…
Contexualizatie • Stoeka da locaal cultuur leki fa a de • Proberi foe froestan dem owroe gwenti na wan boen fasi • Stoeka joe egi cultuur. A de moeilijk foe si wi egi wereld view leki fa a de • Leki sondoe, wi si trawan problemen moro snel leki di foe wisrefi
Wi moesoe stoeka • San da Bijbel taki • Da doel foe da kerki de foe kari trawan kom na Jezus • Wi moesoe vermijdethnocentrism (mi cultuur gwenti de da moro boen wan) • Wi moesoe si fa sani de na ini realiteit
Da doel foe wi • Wi wani si Kristus kenki wi libi leki fa A wani • Gado lobi variety – A ben meki da wereld nanga difrenti fasi foe doe • Som sani wi moesoe trowe, en som wi moesoe kenki te leki a klop nanga da Bijbel
Wantoe sani foe membre wisrefi • Wereldview = assumptie foe realiteit. Heel zeldzaam soema loekoe na dem en abi vragen abra dem • Satan kan gebruiki da cultuur nanga social structuur foe hori soema so dati dem no drai dem libi • Da cultuur, vervolgoe, enz…
Wantoe sani foe religie wi moesoe loekoe • Bribi – Moro foeroe, soema loekoe na disi leki realiteit. Wi moesoe sabi dem krin • Firi – disi kan de krakti skotoe lontoe bribi foe hori da bribi faste • Values – san wi waarderi
Foe lagi go moro hei • Sani foe grontapoe • Sani wi si • Sani wi no si – spirits, dem gado disi no kan go moro fara • Dem tra wereld disi wi no si • Kande wan hei gado de nanga foeroe makti, ma a de farawe en kande a de onverschillig…
Soms dem abi wan hipi moro pikin gado disi no tan foe teego • Kande hipi sani leki engel efoe takroe jeje – kande dem kan waka na mindri foe grontapoe nanga hemel • Kande tra wezen de na bepaalde presi na grontapoe • Soema soms aksi pardon na wan bon fosi dem kapoe hem, efoe wan meti te dem kiri hem…
Hafoe-gado • Soms dem taki da keizer efoe kownoe de wan sortoe gado • Som dem taki komopo foe wan gado di abi relatie nanga wan libisoema • Som dem taki de libisoema disi abi relatie nanga jeje efoe libi jeje-libi • Som bribi dati da soema abi wan sieli aparti foe da skin, efoe moro leki wan sieli…
Aanbegi dem granavoo • Dem bribi dati avoo abi wan presi na ini da societie, en joe moesoe wroko nanga dem so wan fasi. • Gi dem njanjan • Taigi dem te joe gowe, enz. • Dem kan blesi da heri famiri, efoe floekoe da heri famiri
Tra sani • Tovroeman – som abi wan fasi foe libi disi de agensi society • Dem taki dati dem seni dem winti foe go waka • Som bribi na sani disi no de totaal libisoema
Tra sani • Som bribi dati meti nanga pransoen abi jeje disi wroko na ini grontapoe. Da natuur libi • Mana – wan krakti na ini sani disi joe kan gi, joe kan poeroe, joe kan meki moro tranga, enz.
Mechanistic wereld view • Fate efoe fortune – efoe joe naki kolokoe foe no, - nummer, horoskoop, • Karma = da moreel order foe da heelal, nanga resultaat foe joe boen wroko efoe joe ogridoe • Life –force. Joe kan doe wan soema ogri te joe floekoe hem • Alasani disi pasa abi reden – wan jeje invloed tapoe trawan