Leerplantoelichting thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

1. Leerplantoelichting thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige Brugge 2013-11-06 DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

2. Bedoeling van leerplantoelichting • Antwoorden op uw vragen die bij eerste lezing naar boven komen • Toelichten van leerplan • Afspraken maken naar dit schooljaar toe, zowel binnen de scholen, over de scholen heen DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

3. Volgorde van de toelichting • Kennismaken • Historiek • Vernieuwing • Visie op leren • Tot stand komen van leerplan • Studierichtingsprofiel • Geïntegreerd leerplan • Doelstellingen • Planning en afspraken DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

4. Kennismaken • Vragen vanuit de eerste echo’s/lezing van leerplan? • Per vraag een post-itje! DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

5. Historiek • Vorig leerplan TBZ/Z dateert oorspronkelijk van 2002 en werd bijgewerkt in 2005 • In september 2010 nieuw leerplan tweede graad vv • In september 2012 nieuw leerplan derde graad vz en oh • In september 2014 nieuw leerplan specialisatiejaren DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

6. Waarom vernieuwen • Veranderingen in onze maatschappij: belang levenslang leren, flexibiliteit, mobiliteit, evolutie in de gezondheids- en welzijnszorg, vergrijzing, mensbeeld … • Belang van beroepsprofielen, afstemming onderwijs-arbeidsmarkt, kwalificatiegerichte studierichtingen! • Veranderingen in denken over leren en onderwijzen: begeleiden van het leren leren, sociaal constructivisme, leren in samenhang … DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

7. Visie op leren DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

8. Wat is leren (=veranderen = betekenis geven) En de consequenties voor het onderwijzen • Belang van het brein • Motivatie = ‘zal ik dit kunnen?’ X ‘is dit belangrijk voor me?’ • Feedback (concreet a.d.h.v. smarti criteria met waarom en bijsturing) heeft samen met de juiste lesstart (motivatie, linken …) een groot leereffect • Belang van het leren van verschillende leerstrategieën DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

9. Ik leer - 10%van wat ik lees 20% van wat ik hoor 30% van wat ik zie 50% van wat ik zie en hoor 70% van wat ik bespreek 80% van wat ik doe 90% van wat ik uitleg of toon (William Glaser) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

10. Visie op leren Competentieontwikkelend leren (verbond): -competentie = samenhang kennis, vaardigheden, attitudes = handelen in welbepaalde situaties (doen met verstand) -ontwikkelen = groeien in kunde, in competentie, geloof in groei Daarom: Samenhang algemene doelstellingen(AD) beroepsgericht gedeelte (geen opsplitsing in vakken, TV-PV,K-V-A) + samenhang met doelstellingen basisvorming DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

11. Niet vergeten • De leraar doet ertoe! • Gun jezelf èn jouw team de nodige tijd DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

12. Gevolgen van vernieuwing • Leerplannen volgen elkaar direct op • Met als gevolg zelfde jargon, kaders, systematiek, groeilijnen … • Afstemming tussen en binnen de verschillende jaren =overleg leraren • Leerlingen aanspreken op wat ze reeds leerden! • Handelen centraal stellen! DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

13. Groeilijn 2de graad – tbz/z DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

14. Hoe kwam het leerplan tot stand? DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

15. Hoe kwam het leerplan tot stand? • Vertrokken van competenties voor de specialisatiejaren (beroepsprofielen, bevraging sectoren,…) • Wat betekent dit voor 3de graad en voor 2de graad? Groei of leerlijnen! • Pedagogische werkgroep werkte een kader en studierichtingsprofiel uit • Leerplancommissie maakt kader concreet DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

16. Hoe kwam het leerplan tot stand? • Tussentijds werd er feedback gevraagd aan klankbordgroepen (cfr 2012-2013) en aan Zorgnet Vlaanderen, Vlaamse Vereniging van Diensten voor gezinszorg, Wit Gele Kruis … • Afstemming met woonzorgdecreet, KB 78 en decreet op zorg- en bijstandsverlening • Gevolgen naar visie, jargon … DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

17. Stand van zaken • Leerplannen specialisatiejaren • Indiening 1ste trimester 2013 • Ingang: september 2014 • Servicedocument en lessentabel • Beschikbaar in januari • Ontwerpen • http://personenzorg.vvkso.be • Na indiening op www.vvkso.be (leerplannen) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

18. Studierichtingsprofiel DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

19. Studierichtingsprofiel: situering De leerling leert: -zorg bieden aan volwassenen en gezinnen -nadruk op ligt op • zorg dragen voor specifieke doelgroepen,begeleiden is gebaseerd op een holistische, emancipatorische en dynamische mensvisie • functioneren als lid van een team/ verpleegkundige equipe binnen een organisatie • zorg en begeleiden in diverse complexe zorgsituaties DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

20. Studierichtingsprofiel: beginsituatie De leerling: • dient te voldoen aan de toelatingsvoorwaarden (PZ) • verzorging is logische onderbouw: • leerlingen leerden zorg dragen voor indirecte zorg en voor het menselijk functioneren van gebruikers (waaronder kinderen) vanuit een totaalvisie • zij-instromers: niet uit 3de graad vz • lln. moeten zich verdiepen in leerstof 3de graad DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

21. Studierichtingsprofiel: wat na TBZ/Z? • Werken als verzorgende (Vlaams decreet 18 juli 2008 betreffende zorg- en bijstandsverlening) • Zich laten registreren als zorgkundige (KB 78) • Mogelijkheden tot verder studeren DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

22. Studierichtingsprofiel • Competenties: • Als verzorgende, binnen het kader van zorg- en bijstandsverlening, zorg verlenen vanuit een totaalvisie (C1) • Als zorgkundige, binnen het kader van KB 78, zorg verlenen vanuit een totaalvisie (C2) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

23. Studierichtingsprofiel • Algemene doelstellingen (7 AD’s) Binnen een welomschreven opdracht: • kwaliteitsbewust handelen (AD1) • mondeling en schriftelijk communiceren (AD2) • in een organisatie, in team / verpleegkundige equipe werken (AD3) • zorg dragen voor gezondheid en welzijn (AD4) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

24. Studierichtingsprofiel • (ped)agogisch handelen (AD5) • indirecte zorg verlenen (AD6) • oriënteren op beroepen binnen directe zorg en voorbereiden op werken (of verder studeren) en levenslang leren (AD7) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

25. Studierichtingsprofiel: context • Doelgroep • Volwassen gebruikers • Gezinnen • Met aandacht voor specifieke doelgroepen: worden in leerplan (AD ’s) benoemd: • kwetsbare gezinnen, jonge gezinnen, ouderen, gebruikers die (psychisch en/of lichamelijk) chronisch ziek zijn, gebruikers die palliatief zijn, gebruikers met een beperking DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

26. Studierichtingsprofiel: context • Complexe situaties 1 Soort zorgsituatie waarbinnen leerling werkt 2 Aard van opdrachten/handelingen die leerling uitvoert 3 Mate van verantwoordelijkheid die leerling draagt DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

27. Studierichtingsprofiel: context 1 Zorgsituaties • Zorgsituatie van de gebruiker vraagt om specifieke zorg voor het menselijk functioneren of om specifieke begeleiding • Er kunnen in de situatie veranderingen optreden in vraag en behoefte van de gebruiker en zijn omgeving • Er kunnen problemen zijn in de communicatie tussen gebruiker, zorgverlener en zijn omgeving • = complexe zorgsituatie DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

28. Studierichtingsprofiel: context 2 Opdrachten /handelingen • Meervoudig van aard • Op basis van een door anderen opgesteld (multidisciplinair) werkplan/zorgplan/protocol, dat – indien nodig – wordt afgestemd op specifieke situaties of gebruikers • Op basis van een zelf opgemaakt zorg- en werkplan(vanuit observaties en binnen de eigen bevoegdheid) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

29. Studierichtingsprofiel: context • Waarbij de zorg wordt afgestemd op de gebruiker, zijn sociaal netwerk en op de situatie (belang van transfer!) • In team/verpleegkundige equipe, in een organisatie DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

30. Studierichtingsprofiel: context 3 Mate van verantwoordelijkheid • Werkt onder verwijderd toezicht van een verantwoordelijke: • signaleert veranderingen/tekens bij de gebruiker en meldt deze aan de leidinggevende/verantwoordelijke • weet wanneer hij hulp moet inroepen en vraagt om hulp • rapporteert aan gebruiker, leidinggevende, team over de gebruiker, werkzaamheden en evaluaties DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

31. Studierichtingsprofiel • Bij het uitwerken van de competentie en AD’s besteedt men aandacht aan volgende settings • Woonzorg: woonzorgcentra en gezinszorg • Ziekenhuizen en andere zorginstellingen of diensten zoals PVT, geriatrie, voorzieningen voor mensen met een beperking, diensten thuisverpleegkunde, lokaal dienstencentrum,… DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

32. Christelijk mensbeeld • Waarden die er toe doen • Respect voor de medemens • Solidariteit • Zorg voor milieu en leven • Respectvol omgaan met eigen geloof, anders gelovigen en niet-gelovigen • Vanuit eigen spiritualiteit omgaan met ethische problemen DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

33. Geïntegreerd LP voor 22 uren DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

34. Geïntegreerd LP • Bij uitwerking van AD’s rekening houden met de context: • streven naar evenwichtige tijdsbesteding voor toepassingen binnen verschillende settings • Doelstellingen gelden zowel voor lestijd op school als voor stage DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

35. Geïntegreerd LP • Streven naar zo groot mogelijke integratie tussen de verschillende AD’s: • In dit LP staan AD 4 en 5 centraal en worden best in samenhang gerealiseerd • AD 1, 2, 3, 7 en expressie kan men als ondersteunend beschouwen • AD 6 blijft van belang in functie van gezinszorg DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

36. Geïntegreerd leerplan Tijdsbesteding • Min. 10u les op school waarvan: • 30 % AD4 • 35 % AD5 • 15 % AD6 • Min 10u stage • 2u expressie (AV) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

37. AV Expressie • Binnen expressie moet men in het kader van verschillende leerplandoelstellingen ondersteunend werken. Deze doelen werden aangeduid met de letter (E) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

38. Stage • Stage (min. 10 lesuren per week) • Minimum 2 verschillende settings: woonzorgcentrum en gezinszorg komen voor elke leerling minstens aan bod. • In functie van creëren van optimale leerkansen: streven naar voldoende lange stageperiodes per setting (min. 4 lesuren (per week) per stageplaats • Stage binnen verschillende settings staat in functie van bereiken van competentie • Advies: blokstages DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

39. Stage • Concreet betekent dit: • leerlingen lopen min. 4 weken stage in een woonzorgcentrum en min. 4 weken in de gezinszorg • groter deel stage in één setting kan DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

40. Leeswijzer leerplan • Competentie • Algemene doelstelling (context + toelichting ivm wat in derde graad aan bod kwam) Tussentitel • Leerplandoelstelling met: • onderliggende doelen (+ toelichting) • Samenhang met andere LPD DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

41. Doelstellingen: werkwoorden • Doelstellingen (AD,LPD, OD): • zijn verplicht aan te bieden en te evalueren • zijn handelingsgericht • omschrijven wat leerlingen moeten kunnen (K-V-H) • Kennisgerichte doelstellingen op 3 niveaus: • verduidelijken • toelichten • aanwenden • * zie woordenlijst / H= herhaling / E = expressie DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

42. Specialisatiejaar thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige In het specialisatiejaar gaan lln alle aangeleerde kennis, vaardigheden en attitudes verdiepen, uitbreiden èn aanwenden binnen de context van dit leerplan. DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

43. AD 1 Kwaliteitsbewust handelen • In functie van het handelen vanuit een totaalvisie is integratie met de andere AD’s noodzakelijk • Groeilijn: 2de – 3de graad • Mensvisie en kernelementen van project/missie van een zorginstelling/organisatie + implementatie ervan exploreren en aanwenden • Bij de uitvoering van een opdracht respectvol, methodisch, milieubewust, veilig, ergonomisch, economisch handelen volgens de geldende richtlijnen • Bij de uitvoering van een opdracht observeren, interpreteren, registreren en rapporteren • Over het kwaliteitsbewust handelen reflecteren DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

44. AD 1 Kwaliteitsbewust handelen • Specialisatiejaar - Leerlingen leren bijdragen aan alle doelstellingen binnen de kwaliteitszorg in een voorziening volgens de geldende richtlijnen • De gebruikers stimuleren tot aspecten van kwaliteitsbewust handelen • Aangeleerde K,V, A toepassen binnen beroepssituaties en afstemmen op de gebruiker en zijn situatie - Respectvol handelen wordt uitgesplitst DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

45. AD 1 Kwaliteitsbewust handelen Visie • Bij de uitvoering van een opdracht bijdragen aan kwaliteitszorg in een zorginstelling/dienst (1.1) • Kennismaken met kwaliteitshandboek • Implementatie van kwaliteitszorg DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

46. AD 1 Kwaliteitsbewust handelen Respectvol handelen • Bij de uitvoering van een opdracht • Respectvol omgaan met zichzelf (1.2) • Respectvol handelen afstemmen op de ander en zijn situatie (1.3) • Ethisch en deontologisch handelen (1.4) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

47. AD 1 Kwaliteitsbewust handelen Bij de uitvoering van een opdracht • Methodisch handelen (1.5) • Afstemming op gebruiker en situatie: handelen op basis van observaties/zorgplan, overleg met gebruiker en sociaal netwerk • Taken combineren • Milieubewust handelen (1.6) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

48. AD 1 Kwaliteitsbewust handelen • Bij de uitvoering van een opdracht: • Veilig handelen (1.7) • Ergonomisch handelen (1.8) • Hygiënisch handelen (1.9) • Voedselveiligheid • Economisch handelen (1.10) DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

49. AD 1 Kwaliteitsbewust handelen • Observeren, interpreteren, registreren en rapporteren (1.11) • Reflecteren (1.12) groeilijn DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

50. AD 2 Mondeling en schriftelijk communiceren • Vanuit het handelen vanuit een totaalvisie is integratie met de andere AD’s noodzakelijk • Groeilijn • 2de graad: vlot en respectvol communiceren in een 1-1 relatie tijdens dagdagelijkse gesprekken (vooral binnen klasgroep) • 3de graad: uitbreiden communicatievaardigheden en toepassen: • in functionele gesprekken met gebruikers en hun sociaal netwerk • bij voeren van functionerings- en evaluatiegesprekken met leraren, mentoren,… • bij het rapporteren aan een verantwoordelijke DPB Brugge- Leerplantoelichting Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige