300 likes | 564 Views
GGO’S. Wim van Alphen. Historie ggo’s. Bacteriën Gisten Planten Groenten/aardappelen/sojabonen Dieren Mensen (somale cellen) Mensen (geslachtscellen ?). Mogelijke risico’s. Ontstaan van nieuwe pathogene organismen Verstoren van natuurlijk evenwicht
E N D
GGO’S Wim van Alphen
Historie ggo’s • Bacteriën • Gisten • Planten • Groenten/aardappelen/sojabonen • Dieren • Mensen (somale cellen) • Mensen (geslachtscellen ?)
Mogelijke risico’s • Ontstaan van nieuwe pathogene organismen • Verstoren van natuurlijk evenwicht • Overdracht van de nieuwe genen uit GGO’s op andere niet-gemodificeerde organismen, die daardoor schadelijk worden of het natuurlijk evenwicht verstoren.
Inschaling van een GGO-project hangt af van: • Veiligheid van het gastheer-vectorsysteem; hierbij speelt indeling in pathogeniteitsklassen ook een rol • In hoeverre zijn de nieuw ingebrachte genen volledig gekarakteriseerd
Inschaling van een GGO-project hangt af van: • Bevat het ggo genetische informatie voor toxine, infectieus virus, schadelijk product? • Naarmate het product risicovoller scoort, dan wel het betreffende m.o. minder goed gekakteriseerd is, dan een hoger inschalingsniveau.
Biologische inperking ggo gastheer - vector Deze combinatie zo kiezen dat kans op verspreiding van rec.DNA moleculen zo klein mogelijk is. Dit door: • verminderde overleving van de gastheer (+ vector) buiten het lab • verminderde overdracht van de vector naar andere organismen
Wet milieubeheer (Wm)Gemeente • Besluit informatie inzake rampen en zware ongevallen (BIRO)Informatievoorziening • Inrichtingen- en vergunningsbesluit milieubeheer (IVB)Categorie ggo-inrichtingen met Wm-vergunningsplicht t.a.v. werkruimtes voor werkzaamheden met ggo’s
Wet milieugevaarlijke stoffenVROMWm gaat niet over introductie in het milieu (gentherapie en veldproeven)Geldt alleen voor ingeperkt gebruik • Besluit ggo: kennisgevings-, vergunningsplicht, procedures en raamwerk voor het beperken van de risico’s • Regeling ggonadere regels, algemene veiligheidsvoorschriften, risicoanalyse d.m.v. inschaling van activiteiten en inrichtings- en werkvoorschriften
Inhoudelijke wijzigingen • Vermeerdering van het aantal inperkingsniveaus • Vernieuwde terminologie voor inperkingsniveaus • Vermeerdering en structurering van werk- en inrichtingsvoorschriften per inperkingsniveau
Basis: alle werkruimten waarin gewerkt wordt met gen. gemod. Micro-organismen kennen 4 inperkingsniveaus.
Risicoklasse I (BA) • Niet pathogene m.o. en parasieten • Cellen, ook indien besmet met niet-menspathogenen • Non-replicatie competente pathogenen • Als VMT (ML-I), VPT of GILSP (large scale) gemodificeerde GGO’s
Risicoklasse 2 (BA) • Micro-organismen en parasieten pathogeen niet verspreiden wel behandeling /preventie • Als C-I (ML-II), PK-I, of GS-I geclassificeerde GGO’s • Voorbeelden: MRSA, Salmonella t., Legionella p., vacciniavirus, bof- en mazelenvirus, Aspergillus fumigatus
Risicoklasse 3 (BA) • Micro-organismen en parasieten - zeer pathogeen - verspreiden - behandeling/ effectieve profylaxe • Als C-II (ML-III), PK-II, of GS-II geclassificeerde GGO’s • Voorbeelden: t.b., HIV, Bacillus anthracis, Brucella, Hantavirussen, Hepatitis B virus, Herpes simplexvirus, CJD, Plasmodium (malaria), Lepra
Effect door • Bacteriegroei: t.b. en lepra • virusvermeerdering, afbraak immuunsysteem HIV • bacterie Bacillus anthracis, werking door uitscheiding eiwitten die zeer giftig zijn, daarom helpen antibiotica bij te late diagnose niet meer. • Prionen: CJD, • Plasmodium parasiet (malaria)
Effect door • Bacteriegroei: t.b. en lepra • virusvermeerdering, afbraak immuunsysteem HIV • bacterie Bacillus anthracis, werking door uitscheiding eiwitten die zeer giftig zijn, daarom helpen antibiotica bij te late diagnose niet meer. • Prionen: CJD, • Plasmodium parasiet (malaria)
Risicoklasse 4 (BA) • Micro-organismen en parasieten - zeer pathogeen - verspreiden - geen behandeling/ profylaxe • Als C-III (ML-IV), PK-III geclassificeerde GGO’s • Voorbeelden: Ebola en Marburgvirus, Lassavirus, whitepoxvirus
INPERKINGSNIVEAUS • I: autoclaaf op de locatie (gebouwencomplex) • II: autoclaaf in gebouw zelf • III: autoclaaf in ruimte zelfdesinfecteren van ruimte met gassenvloer vloeistofdichtveiligheidskabinet
INPERKINGSNIVEAUS • IV: autoclaaf in ruimte zelf • naden dichtgekit • onderdruk t.o.v. omgeving • luchttoe- en afvoer voorzien van HEPA • onderdruk • sluis • ontsmetten afvalwater
Oude indeling Laboratoria VMT VPT C-I C-II C-III Kweekcellen voor planten PC-I PC-II Plantenkassen PK-I PK-II PK-III Dierverblijven D-I D-II Nieuwe indeling Laboratoria VMT ML-I VPT PL C-I ML-II C-II ML-III C-III ML-IV Kweekcellen voor planten PC-I PC-I PC-II Werk met m.o. op ML-I niveau: PCM-I Werk met m.o. op ML-II niveau: PCM-II Werk met m.o. op ML-III niveau: PCM-III Werk met m.o. op ML-IV niveau: PCM-IV Plantenkassen PK-I PK-I PK-II PK-II PK-III Werk met m.o. op ML-I niveau: PKM-I Werk met m.o. op ML-II niveau: PKM-II Werk met m.o. op ML-III niveau: PKM-III Werk met m.o. op ML-IV niveau: PKM-IV Dierverblijven D-I D-I D-II Werk met m.o. op ML-I niveau: DM-I Werk met m.o. op ML-II niveau: DM-II Werk met m.o. op ML-III niveau: DM-III Werk met m.o. op ML-IV niveau: DM-IV
Inschalingsniveau procesinstallatiesbedoeld voor grootschalige activiteiten met m.o.oud nieuw
Besluit GGO’s • Werken met GGO’s mag alleen in ruimtes met vergunning • Aanvragen vergunning VROM voor alle projecten • Aanstellen BVF • Volgen richtlijnen COGEM • Melden aan arbeidsinspectie
BVF • Microbiologische opleiding • Kennis over inperkingsapparatuur • Toezicht op naleving richtlijnen • Toezicht hygiëne werkplek • Toezicht logboeken • Plan noodmaatregelingen
OnderzoekerVerantwoordelijk medewerker • Instructies en training personeel • Opstellen werkprotocollen • Onderzoek naar fenotypische eigenschappen van gastheer/vectorsystemen • Onderzoek naar hygiëne
AH-aspecten • Regelgeving is meer bedoeld ter bescherming van milieu • Gebruik desinfectantia en validatie daarvan; tegenstelling milieu en hygiëne • Werkprocedures t.a.v. schoonmaken, reinheidscontroles • Rolverdeling arbeidshygiënist/ BVF/VM