Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin-Gorzów Wlkp. 2004/PL/16/C/PT/008

1. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin-Gorzów Wlkp. 2004/PL/16/C/PT/008 mgr inż. Jerzy Sułot Dyrektor Biura Planowaniamgr inż. Ewa Zbieć Naczelnik Wydziału Planowania Wieloletniego

2. Cel budowy Celem budowy drogi ekspresowej S-3 na odcinku od Szczecina do Gorzowa Wielkopolskiego na terenie dwóch województw zachodniopomorskiego i lubuskiego jest dostosowanie do standardów unijnych oraz stworzenie warunków dla efektywnego i bezpiecznego przepływu ruchu w planowanym środkowoeuropejskim korytarzu transportowym oraz zapewnienie gospodarczej i przestrzennej spójności kraju i poszczególnych jego regionów z krajami UE. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

3. Inwestycja ta ujęta została w Indykatywnym wykazie kluczowych i dużych projektów w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz przewidziana jest do współfinansowania ze środków Funduszu Spójności. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

4. Projekt został podzielony na trzy odcinki: odcinek 1 węzeł ”Klucz”- węzeł „Pyrzyce”, odcinek 2 węzeł „Pyrzyce”- węzeł ”Myślibórz”, odcinek 3 węzeł „Myślibórz” – węzeł „Gorzów Północ”. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

5. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

6. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

7. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

8. Termin realizacji projektu Okres realizacji: 2006 - 2009 Zakres rzeczowy projektu 81,6 km w tym: odc. I - 28,2 km odc. II - 26,7 km odc. III - 26,7 km Wartość kosztorysowa projektu 1 697 663 700 zł Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

9. Stan przygotowania i realizacji projektu Inwestycja pozostaje nadal w fazie przygotowania, tzn. wykupywane są grunty, opracowane zostały dokumenty przetargowe, trwają prace związane z archeologią oraz prowadzone są procedury przetargowe mające wyłonić wykonawców poszczególnych odcinków. Podpisana została Umowa na Zarządzanie i Nadzór nad całą inwestycją. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

10. Ogólne ramy czasowe przygotowania i realizacji Przygotowanie dokumentacji technicznej: grudzień 2003 – listopad 2005 Pozyskanie gruntów: październik 2005 – czerwiec 2008 Pozwolenie na budowę: wrzesień 2007 Zawarcie umowy z wykonawcą: wrzesień 2007 – listopad 2007 Realizacja zadania: • wykonanie robót: październik/listopad 2007 – sierpień/wrzesień 2009 • zarządzanie i nadzór: sierpień/wrzesień 2007 – listopad/grudzień 2011 Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

11. Uzyskanie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi: - dla woj. zachodniopomorskiego 2 czerwiec 2005 r. - dla woj. lubuskiego 27 sierpień 2005 r. Opracowanie projektu technicznego: - rozpoczęcie prac projektowych grudzień 2003 r. - zakończenie prac projektowych 30 listopad 2005 r. Opracowanie raportu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko 31 styczeń 2006 r. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

12. Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia: - dla woj. zachodniopomorskiego 30.05.2006 r. - dla woj. lubuskiego 28.06.2006 r. Na etapie oceny oddziaływania na środowisko wpłynęły 2 protesty organizacji ekologicznych, wnioski zostały uwzględnione i wydano prawomocne decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacje przedsięwzięcia. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

13. Występujące kolizje z Obszarami Natura 2000 - Obszary oficjalnie wyznaczone Wzgórza Bukowe PLH 320020 Jeziora Wełtyńskie PLB320004 Pojezierze Myśliborskie PLH 320014 Torfowisko Chłopiny PLH 080004 Dolina Dolnej Odry PLB 320003 Jezioro Kozie PLH 320010 - Potencjalne obszary ptasie Puszcza Barlinecka PLB 080001 Ostoja Witnicko-Dębniańska PLB 320015 - Obszary zgłoszone przez organizacje pozarządowe (tzw. Shadow List) Dziczy Las i Dolina Tywy pltmp 215 Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

14. Zgodnie z Decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia z dnia 30.05.2006r. wydaną przez Wojewodę Zachodniopomorskiego oraz Decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia z dnia 28.06.2006 r. wydaną przez Wojewodę Lubuskiego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wykona kompensacje przyrodnicze niezbędne do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

15. Na przykład: dla odcinka w w województwie zachodniopomorskim -odtworzenie siedlisk czyżni i zakrzaczeń o powierzchni nie mniejszej niż utracona nad jeziorem Chlebowskim, -wzmocnienie istniejących siedlisk czyżni i zakrzaczeń poprzez dogęszczenie zieleni, aby zniwelować oddziaływanie nad jeziorem Chlebowskim oraz w sąsiedztwie Wełtyńskiego Strumienia. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

16. dla odcinka w województwie lubuskim -w związku z utratą ok. 0,15 ha siedliska przyrodniczego kwaśnej buczyny obszaru Natura 2000 „Torfowisko Chłopiny”, powiększenie obszaru Natura 2000 o płaty kwaśnej buczyny przylegające do ostoi od strony wschodniej o łącznej powierzchni ok. 14 ha. -prace z zakresu hodowli lasu: weryfikacja zgodności składu gatunkowego drzewostanów występujących na siedlisku kwaśnej buczyny celem ewentualna przebudowy, pozostawienie płatów istniejącej buczyny do osiągnięcia naturalnej śmierci Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

17. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przeprowadzi także na całym odcinku działania minimalizujace: na etapie budowy: • umożliwić migracje podczas prac budowlanych dla wszystkich grup zwierząt; • realizacja prac na obszarach Natura 2000 poza okresem lęgowym (01.03-31.08) • równolegle z nadzorem inwestorskim niezbędny nadzór specjalistycznych służb ochrony przyrody; • budowa przejść dla wszystkich grup zwierząt wraz z zielenią naprowadzającą; • budowa przepustów dla małych zwierząt wraz z płotkami naprowadzającymi; • zapewnienie szczelnej kanalizacji z odprowadzeniem do zbiorników ekologicznych, rowy uszczelnione geomembraną z systemem zastawek awaryjnych odcinających spływ ewentualnych zanieczyszczeń do odbiorników; Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

18. na etapie eksploatacji: • regularny monitoring stanu zachowania obszaru; • badanie śmiertelności zwierząt na drodze; • zapewnienie strefy spokoju w okolicy przejść dla zwierząt; • zapewnienie drożności przepustów przed okresem sezonowej migracji; W celu weryfikacji założeń projektowych i zaleceń Raportu Oddziaływania na Środowisko względem rzeczywistego oddziaływania drogi S3 należy przeprowadzić analizę porealizacyjną. W jej ramach proponuje się wykonać badania monitoringowe hałasu drogowego (weryfikacja danych projektowych i określenie rzeczywistej efektywności zabezpieczeń akustycznych) i monitoring środowiska przyrodniczego, zwłaszcza na terenach obszarów Natura 2000. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

19. Proces wykupu gruntów: Nabywanie nieruchomości rozpoczęto w październiku 2005 r. i zakończenie planowane jest do czerwca 2008 r. Stan pozyskiwania gruntów na terenie: • woj. zachodniopomorskiego wynosi 98%, • woj. lubuskiego wynosi 75 %. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

20. - woj. zachodniopomorskie W decyzji lokalizacyjnej na terenie woj. zachodniopomorskiego pod inwestycje zostało przeznaczonych – 748 działek; w tym wskutek braku zgody na wykup nieruchomości bądź nie zakończonych postępowań spadkowych pozostaje do pozyskania na: Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

21. I odcinku węzeł ”Klucz”- węzeł „Pyrzyce”: 7 działek, tj.: 3 działki PKP (gm. Gryfino); 3 działki wywłaszczenia (gm.Banie); 1 działka postępowanie spadkowe (gm. Bielice); II odcinku węzeł „Pyrzyce”- węzeł ”Myślibórz”: 6 działek, tj.: 3 działki PKP (powiat Gryfino, Myślibórz); 1 działka wywłaszczenie (gm. Myślibórz); 2 działki – oczekujemy na decyzje wojewody (gm. Myślibórz); III odcinku węzeł „Myślibórz”– węzeł „Gorzów Północ”: 3 działki tj.: 3 działki – postępowanie wywłaszczeniowe. Na terenie woj. zachodniopomorskiego toczą się postępowania wywłaszczeniowe w stosunku do 4 podmiotów. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

22. Opóźnienia w wykupie gruntów na terenie gminy Banie województwo zachodniopomorskie, związane są ze sprzedażą przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa 3 działek prywatnym nabywcom nie zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego gminy Banie. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

23. - woj. lubuskie Ogólnie do stałego pozyskania zostało przeznaczonych 137działek; w tym wskutek braku zgody na wykup nieruchomości bądź nie zakończonych postępowań spadkowych pozostaje do pozyskania na: III odcinku węzeł „Myślibórz”– węzeł „Gorzów Północ”: 5 działek tj.: 5 działek – postępowanie wywłaszczeniowe. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

24. Pozwolenia na budowę będą wydawane odpowiednio dla odcinka w woj. Zachodniopomorskim przez Wojewodę Zachodniopomorskiego, a dla odcinka w woj. Lubuskim przez Wojewodę Lubuskiego. Terminy: - złożenie wniosków o pozwolenie na budowę 08.2007 r. - uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę 09.2007 r. Prace archeologiczne: - zakończenie archeologicznych badań powierzchniowo – sondażowych 07.2006 r. - zakończenie prac wykopaliskowych I półrocze 2008 r. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

25. W wyniku przeprowadzonych archeologicznych badań powierzchniowo – sondażowych stwierdzono konieczność wykonania prac wykopaliskowych na obszarze ok. 7,5 tys. arów. W chwili obecnej powierzchnia objęta koniecznością przeprowadzenia ratowniczych badań archeologicznych wzrosła do 10,4 tys. arów. Badania terenowe prowadzone są na trzech odcinkach równolegle i zgodnie z zawartymi umowami przewiduje się ich zakończenie na grudzień 2007 r; natomiast opracowanie wyników badań planowane jest do maja 2008 r. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

26. Procedura przetargowana udzielenie zamówień publicznych została wszczęta: - na Zarządzanie i Nadzór 13 grudnia 2006 r. - na realizację robót na I odcinku Szczecin – Pyrzyce 01 lutego 2007 r. - na realizację robót na II odcinku Pyrzyce – Myślibórz 27 marca 2007 r. - na realizację robót na III odcinku Myślibórz – Gorzów 13 kwietnia 2007 r. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

27. Do chwili obecnej: - podpisano umowę na Zarządzanie i Nadzór z DHV Sp. z.o.o - wybrano wykonawcę robót na I odcinku Szczecin – Pyrzyce /Hermann Kirchner Bauunternehmung GmbH/ - wybrano wykonawcę robót na II odcinku Pyrzyce – Myślibórz /Budimex-Dromex S.A./ - wybrano wykonawcę robót na III odcinku Myślibórz – Gorzów /Berger Bau GmbH/ Wybór wykonawców na realizację I i III odcinka został oprotestowany. Postępowanie przetargowe podlega obowiązkowi kontroli uprzedniej prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

28. Wartość projektu: • Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie ustalenia Programu rzeczowo-finansowego dla inwestycji realizowanych z wykorzystaniem środków Krajowego Funduszu Drogowego wartość inwestycji wynosi: 1 697 663 700 zł Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

29. Na podstawie rozstrzygniętych postępowań przetargowych Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad zwróciła się do Ministerstwa Transportu o rozważenie wystąpienia do Komisji Europejskiej o zwiększenie wartości zadania. Koszty robót budowlano -montażowych oraz zarządzania i nadzoru po rozstrzygnięciu przetargów wzrosły o ok. 21%. Ogółem wartość zadania szacuje się na2 000 000 000 zł Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP

30. Przyjęto jako koszty kwalifikowane: roboty budowlano-montażowe oraz zarządzanie i nadzór. Poziom współfinansowania określono wstępnie /do czasu podpisania Umowy o Dofinansowanie/ na poziomie 85% środków Funduszu Spójności oraz 15% środków publicznych. Budowa drogi ekspresowej S-3 Szczecin - Gorzów WLKP