EDUKACJA ARTYSTYCZNA I KULTURALNA

1. EDUKACJA ARTYSTYCZNA I KULTURALNA W NOWEJ PODSTAWIE PROGRAMOWEJ

2. PRZEDMIOTY ARTYSTYCZNE NA III I IV ETAPIE EDUKACYJNYM

3. EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

4. EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA • Poznawanie architektury, malarstwa i rzeźby. • Wypowiadanie się w wybranych technikach plastycznych na płaszczyźnie i w przestrzeni. • Ilustrowanie scen i sytuacji inspirowanych wyobraźnia, opowiadaniem, muzyka… • Wykonywanie prostych rekwizytów (do spektakli), • Rozpoznawanie wybranych dziedzin sztuki.

5. EDUKACJA WCZESNOSZKOLNAWYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE • W ZAKRESIE PERCEPCJI SZTUKI: • określanie przynależności kulturowej poprzez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, zabytkami i tradycją, uczestniczenie w życiu kulturalnym szkolnym i lokalnym, • Korzystanie z przekazów medialnych, stosowanie ich wytworów w swojej działalności twórczej (zgodnie z elementarną wiedzą o prawach autora).

6. EDUKACJA WCZESNOSZKOLNAWYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE • W ZAKRESIE EKSPRESJI PRZEZ SZTUKĘ: • podejmuje działalność twórczą, • realizuje proste projekty w zakresie form użytkowych, w tym służące kształtowaniu własnego wizerunku i otoczenia oraz upowszechnianie kultury w środowisku szkolnym.

7. EDUKACJA WCZESNOSZKOLNAWYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE • W ZAKRESIE RECEPCJI SZTUKI: • rozróżnia takie dziedziny działalności twórczej człowieka jak: architektura, sztuki plastyczne oraz inne określone dyscypliny sztuki (fotografika, film) i przekazy medialne (telewizja, Internet), a także rzemiosło artystyczne i sztukę ludową, • rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztuk plastycznych należące do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury, opisuje ich cechy charakterystyczne (stosując podstawową terminologię).

8. II ETAP EDUKACYJNY KLASY IV - VI

9. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI UCZEŃ: • określa swoją przynależność kulturową przez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, zabytkami i tradycją w swoim środowisku lokalnym i regionalnym, a także uczestniczy w życiu kulturalnym tego środowiska, • Korzysta z przekazów medialnych oraz stosuje ich wytwory w swojej działalności twórczej (zgodnie z elementarną wiedzą o prawach autora).

10. TWORZENIE WYPOWIEDZI – EKSPRESJA PRZEZ SZTUKĘ • podejmuje działalność twórczą, posługując się podstawowymi środkami wyrazu plastycznego i innych dziedzin sztuki (fotografia, film), • realizuje proste w zakresie form użytkowych, w tym służące kształtowaniu własnego wizerunku i otoczenia oraz upowszechnianie kultury w środowisku szkolnym (stosując także narzędzia i wytwory multimedialne).

11. ANALIZA I INTERPRETACJA TEKSTÓW KULTURY – RECEPCJA SZTUKI • rozróżnia określone dyscypliny w takich dziedzinach jak: architektura, sztuki plastyczne oraz w innych dziedzinach sztuki (fotografika, film) i przekazach medialnych (telewizja, Internet), • rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztuk plastycznych należące do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury, opisuje ich funkcje i cechy charakterystyczne na tle epoki (stosując podstawową terminologię z zakresu tych dziedzin).

12. WARUNKI REALIZACJI • Nauczyciel powinien dążyć do rozwijania myślenia twórczego uczniów oraz przygotowywać ich do uczestnictwa w kulturze. • Szkoła powinna stworzyć możliwości czynnego uczestnictwa w kulturze, wystawach i wydarzeniach artystycznych, organizowanych w szkole i poza szkołą.

13. III ETAP EDUKACYJNY GIMNAZJUM

14. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI • UCZEŃ: • Uczestniczy w kulturze poprzez kontakt z zabytkami i dziełami sztuki współczesnej, mając poczucie związku ze śródziemnomorskim dziedzictwem kultury i tradycją narodowa, szanując jednocześnie odrębność innych kręgów kulturowych (zna wybrane krajowe i zagraniczne placówki kultury i instytucje artystyczne).

15. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI • UCZEŃ: • Korzysta z przekazów medialnych oraz stosuje ich wytwory w swojej działalności (respektuje zasady prawa autorskiego dotyczące ochrony własności intelektualnej).

16. TWORZENIE WYPOWIEDZI – EKSPRESJA PRZEZ SZTUKĘ • UCZEŃ: • Podejmuje działalność twórczą, posługując się środkami wyrazu sztuk plastycznych, innych dziedzin sztuki (fotografika, film) i elementami formy przekazów medialnych, w kompozycji na płaszczyźnie oraz w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej) • Realizuje projekty w zakresie sztuk wizualnych, w tym służące przekazywaniu informacji dostosowanej do sytuacji komunikacyjnej oraz uczestnictwu w kulturze społeczności szkolnej i lokalnej.

17. ANALIZA I INTERPRETACJA TEKSTÓW KULTURY – RECEPCJA SZTUKI • UCZEŃ: • rozróżnia style i kierunki architektury i sztuk plastycznych oraz umieszcza je w odpowiednim porządku chronologicznym i w centrach kulturotwórczych, które miały zasadnicze znaczenie dla ich powstania. • rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztuk plastycznych należące do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury, postrzegając je w kontekście miejsca tradycji we współczesnej kulturze, a także opisuje związki zachodzące między nimi (posługując się terminologią).

18. WARUNKI REALIZACJI • Szkoła powinna stwarzać możliwości czynnego uczestnictwa uczniów w kulturze poprzez ich udział w wystawach stałych i czasowych organizowanych przez muzea i instytucje kulturalne, uczestnictwo w ważnych wydarzeniach artystycznych organizowanych w szkole i poza nią oraz stwarzać warunki do prezentacji ich własnej twórczości i do upowszechniania kultury artystycznej.

19. IV ETAP EDUKACYJNY WIEDZA O KULTURZE ZAKRES PODSTAWOWY

20. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI • UCZEŃ: • Zna dwudziestowieczne dzieła reprezentujące różne dziedziny sztuki (literaturę, architekturę, plastykę, muzykę, teatr, fotografię, film, sztukę nowych mediów) i dostrzega związki między nimi; • Wskazuje różne funkcje dzieła sztuki (estetyczną, komunikacyjną, społeczną, użytkową,…)

21. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI • UCZEŃ: analizuje temat dzieła oraz treści i formę w kontekście jego różnych funkcji, wykorzystując podstawową wiedzą o stylach i epokach z różnych dziedzin sztuki. analizuje film lub spektakl teatralny, posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu właściwej dziedziny sztuki; Charakteryzuje podstawowe media kultury (słowo, obraz, dźwięk, widowisko);

22. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI • UCZEŃ: • wymienia różne formy mediów kultury (słowo mówione, pismo, książka, obraz malarski, fotografia, film, program telewizyjny, spektakl teatralny) oraz użycia (nowe media, media masowe, media interaktywne, multimedia), • wyjaśnia, na czym polegają różne formy kontaktu z kulturą (odbiór bierny, aktywny, konsumpcja, produkcja, twórczość) oraz użycia (nowe media, media masowe, media interaktywne, multimedia)

23. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI • UCZEŃ: • wyjaśnia, na czym polegają różne formy kontaktu z kulturą (odbiór bierny, aktywny, konsumpcja, produkcja, twórczość, użytkowanie, uczestnictwo, animacja); • lokuje wytwory kultury (zachowania, zwyczaje, normy moralne, wytwory materialne, dzieła sztuki) w kontekście grup społecznych, w których są tworzone i odbierane (rodzina, rówieśnicy, społeczność lokalna, naród), • samodzielnie wyszukuje informacje na temat kultury w różnych mediach, bibliotekach.

24. TWORZENIE WYPOWIEDZI UCZEŃ wypowiada się – w mowie i w piśmie – na temat wytworów kultury i ludzkich praktyk w kulturze (zachowań, obyczajów, przedmiotów materialnych, dzieł sztuki); • wypowiada się na temat dzieła sztuki, używając pojęć zarówno swoistych dla poszczególnych sztuk, jak i wspólnych (forma, kompozycja, funkcja, nadawca, odbiorca, użytkownik, znaczenie, kontekst, medium); • przygotowuje prezentację lub inną formę wypowiedzi multimedialnej – blog, forum, strona WWW – na tematy związane z kulturą lokalną i regionu lub z szeroko pojętymi problemami kultury współczesnej;

25. TWORZENIE WYPOWIEDZI • bierze aktywny udział w szkolnych przedsięwzięciach artystycznych, animacyjnych, społecznych i innych (wystawa, happening, przedstawienie szkolne, gazetka szkolna, kulturalna akcja charytatywna); • organizuje proste działania o charakterze kulturalnym (spotkanie z twórcą kultury, przedsięwzięcie artystyczne, prezentacja własnych zainteresowań, tradycji lokalnej lub regionalnej); • określa swoje zainteresowania, potrzeby i preferencje kulturalne oraz uzasadnia je w dyskusji; • dba o ład i estetykę otoczenia, otacza opieką elementy dziedzictwa

26. ANALIZA I INTERPRETACJA TEKSTÓW KULTURY • odróżnia pojęcie kultury rozumianej jako dorobek artystyczny od kultury rozumianej jako całokształt dorobku ludzkości, • ze zrozumieniem używa określeń: kulturowy i kulturalny; • rozróżnienie, o którym mowa w pkt 1, stosuje w interpretacji wytworów kultury; • odnosi elementy kultury (zachowania, zwyczaje, praktyki, przedmioty materialne, dzieła sztuki) do kategorii: czas, przestrzeń, ciało, grupa społeczna (rodzina, rówieśnicy, społeczność lokalna, naród);

27. ANALIZA I INTERPRETACJA TEKSTÓW KULTURY • interpretuje praktyki kultury z najbliższego otoczenia (klasa, szkoła, dom, osiedle, podwórko, miasto, kościół, stadion piłkarski); • dostrzega i nazywa związek między dziełem a sytuacją społeczno-historyczną i obyczajami epoki, w której powstało; • posługuje się pojęciami: kultura popularna, ludowa, masowa, wysoka, narodowa, zglobalizowana, subkultura w ich właściwym znaczeniu i używa ich w kontekście interpretowanych dzieł sztuki oraz praktyk kulturowych; • wskazuje relacje między kulturami: lokalną, regionalną, narodową i europejską, ujawniające się w konkretnych dziełach sztuki i praktykach kultury.

28. WARUNKI REALIZACJI Wiedza o kulturze wprowadza nową perspektywę i nowy język opisu dzieła sztuki jako wytworu kultury rozumianej w sposób całościowy, interpretowanego w ujęciu komunikacyjnym i z perspektywy „użytkownika” kultury.

29. IV ETAP EDUKACYJNY HISTORIA SZTUKI POZIOM ROZSZERZONY

30. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI UCZEŃ samodzielnie dociera do źródeł informacji na temat sztuki i zjawisk artystycznych, zawartych w podręcznikach, encyklopediach i różnych mediach; • śledzi w mediach bieżące wydarzenia kulturalne związane ze sztuką dawną i współczesną, orientując się w aktualnych trendach artystycznych i wydarzeniach; • rozpoznaje dzieła różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych, potrafi umiejscowić je w czasie i w przestrzeni geograficznej; • przyporządkowuje twórczość poszczególnych artystów do stylów i kierunków, w obrębie których tworzyli;

31. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI • zna twórczość najwybitniejszych artystów i potrafi wymienić dzieła, które stworzyli, rozpoznać najsłynniejsze z nich oraz określić w przybliżeniu czas ich powstania; • identyfikuje dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom (w tym zna plany i układy przestrzenne dzieł architektury najbardziej charakterystycznych dla danego stylu i kręgu kulturowego);

32. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI • wiąże dzieło z miejscem, w którym się znajduje (muzea, galerie, kościoły, miasta); • zna i rozpoznaje podstawowe techniki plastyczne i określa ich cechy charakterystyczne, przypisując te techniki artystom, którzy się w nich specjalizowali; • wymienia dawne i współczesne dyscypliny artystyczne oraz potrafi wskazać dzieła współczesne, które wymykają się klasyfikacjom;

33. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI • zna, poprawnie stosuje oraz definiuje terminy i pojęcia z zakresu historii sztuki; • zna podstawowe motywy ikonograficzne, rozpoznaje świętych, bogów greckich i alegorie wybranych pojęć po atrybutach i sposobach przedstawień; • potrafi wskazać funkcję dzieła i określić, jaki wpływ ma ona na jego kształt.

34. TWORZENIE WYPOWIEDZI • porównuje style i kierunki, uwzględniając źródła inspiracji, wzajemne oddziaływania, wpływ mecenatu artystycznego, wydarzeń historycznych i kulturalnych oraz estetyki na cechy tych stylów; • rozpoznaje w dziele sztuki temat i potrafi wskazać jego źródło ikonograficzne;

35. TWORZENIE WYPOWIEDZI • formułuje samodzielne, przejrzyste i logiczne pisemne wypowiedzi na temat sztuki, uwzględniając właściwą kompozycję pracy, język i styl, opis ikonograficzny i formalny przytaczanych przykładów dzieł; • potrafi przeprowadzić analizę ikonograficzną dzieła, posługując się słownikami symboli; • poddaje krytycznej ocenie pod względem artystycznym dzieła i zjawiska w sztuce.

36. TWORZENIE WYPOWIEDZI • dokonuje opisu i analizy porównawczej dzieł, uwzględniając ich cechy formalne (np. w architekturze: układ przestrzenny, plan, bryła, konstrukcja, dekoracja; w rzeźbie: bryła, kompozycja, faktura; w malarstwie: kompozycja, kolor, światło cień), a także potrafi wskazać te środki ekspresji, które identyfikują analizowane dzieło i wskazują na jego klasyfikację stylową;

37. TWORZENIE WYPOWIEDZI • analizuje wybrane teksty pisarzy, filozofów i artystów, interpretując je i wskazując wpływ tych wypowiedzi na charakter stylów, epok i tendencji w sztuce oraz na kształt dzieła; analizuje także wypowiedzi krytyków na temat sztuki oraz potrafi się do nich odnieść, formułując własne zdania; • potrafi oddzielić faktografię od autorskiej interpretacji i analizy w publikacjach z zakresu historii sztuki.

38. ZAJĘCIA PLASTYCZNE Ważną rolę dla osiągnięcia celów założonych dla edukacji plastycznej mogą na III etapie edukacji pełnić zajęcia plastyczne. Mogą one być realizowane w trybie cotygodniowych spotkań w połączeniu z ewentualnymi zajęciami pozalekcyjnymi. Zajęcia te powinny stać się podstawą uczestnictwa uczniów w upowszechnianiu kultury we własnej społeczności lokalnej, jak i przygotowania planu współpracy między szkołami i ich uczniami na rzecz uczestnictwa w kulturze.

39. ZAJĘCIA PLASTYCZNE • W ramach tych zajęć szkoła powinna stwarzać uczniom możliwości realizacji projektów, w postaci: • publikacji, służących kulturotwórczej refleksji (na podstawie wybranych przykładów wytworów sztuk plastycznych i wydarzeń w sferze sztuk wizualnych, w korelacji z zagadnieniami z języka polskiego i historii), • animacji, służącej popularyzacji sztuki w społeczności szkolnej, na podstawie dobrze dobranych przykładów, dzieł stanowiących o dziedzictwie kultury i zjawisk artystycznych decydujących o sztuce współczesnej.

40. DZIĘKUJĘ ZA UWAGE.