Leven met verschillen in de kerk

2. Leven met verschillen in de kerk Rouveen 16 september 2010

3. Aanleiding • Verschuivingen • Spanningen • Behoefte aan bezinning en oriëntatie • Geen schrik, maar vreugde over dynamiek • Op welke manier leren we dat?

4. Verschillen in God • God is wel één, maar niet mono • Gods eigenschappen zijn veelvoudig • Vader, Zoon en Geest: onderscheiden en toch gemeenschap • Gods uitstralende heerlijkheid is schitterend veelkleurig • Veelheid en eenheid versterken elkaar

5. Verschillen in Gods geschapenwereld • Variatie in de natuur: van akelei tot zwanebloem, van aap tot zwaardvis, van atalanta tot zakrupsvlinder, enz. enz. • Variatie in de ontwikkeling van de schepping: cultuur, wetenschap, techniek, taal, economie, opvoeding, enz. enz.

6. Verschillen in de mens • De mens is tweezaam geschapen en geroepen tot gemeenschap • Meervoud van eigenschappen • Meervoud van mensen: uitwaaiering • Verschillen in het gezin • Verschillen in geloven: prachtig of kwalijk? • De effecten van de zonde • Geen concurrentie, maar complementair en coöperatief: samen voor God

7. Verschillen in de Bijbel • Geen systeem, maar veelheid • Reliëf en differentiatie in de Schriften • Duidelijkheid, richting, gezag • Hoofdzaak in de confessies, daarnaast ruimte • Niet alles ‘dogmatisch rondbreien’ (2e gebod) • Vrijheid van exegese

8. Verschillen in de NT kerk • De gemeente in Korinthe: 1 Kor. 12-14 • Onvolkomen is ons kennen: 1K13, Fil.3 • Zwakken en sterken: Rom. 14-15 • Risico van hoogmoed, macht over elkaar • Geestelijke strijd blijft nodig • Nadruk op liefde en coöperatie • Actie van Satan: laat ze elkaar bevechten in de kerk, dan ...

9. Verschillen in kerk en theologie • Oudchristelijke kerk: Nicea, Chalcedon • Reformatie: luthers, zwingliaans, calvinistisch • Dordtse synode • Afgescheidenen: 1857, 1869, 1892 • Verenigd gereformeerd: 1905, 1926, 1936 • De verschillen van 1942-1944: geen kerkelijke paarden voor theologische wagens!

10. Verschillen in de vrijgemaaktetraditie • Verschillen en richtingen in en na 1944 • Reformatie, Opbouw, Contact • De jaren 1960 • Jaren van uniformiteit: 1970-1990 • ‘Goed gereformeerd’ naar binnen • Kritiek naar buiten, sterke stellingen • ‘Invented tradition’ • Onbetaalde rekeningen en achterstallig onderhoud

11. Vrijgemaaktedifferentiatiena 1990 • Ontwikkelingen sinds 1990: scheuren in het bolwerk, ontzuiling • De rol van kerkelijke bladen • De rol van synodes • Acties van bezwaarden • De rol van de theologische universiteit • Verontrusting: ‘de synodalen achterna’? • Evangelicalisering • Is het tij te keren?

12. Onderscheiden in verschillen • Meningsverschillen • Theologische verschillen • Geloofsverschillen

13. Binding en vrijheid • Vrijheid van geweten • Vrijheid van exegese • Vrijheid van profetie • Ruimte voor academische discussie • Verschil tussen kerk en theologie • Binding waaraan? • Hoeveel weten we zeker? • Grenzen: de kerk(enraad) beslist • Bandbreedte in de gereformeerde traditie • Verantwoording nodig en bijbels-gereformeerde koers

14. Goedeomgang met elkaar • Geestelijke insteek in de omgang met elkaar • Binnen de grenzen vh geloof is er veel ruimte • Twee polen: • controle-drang en uniformisme • vrijheidsdrang en pluralisme • Stoppen met de touwtrek-kerk • Elkaar niet steeds de maat nemen, maar samen op de weg blijven • Ons gedrag moet passen bij God: bijbel-betrokken, Geest-gestuurd, door het kruis heengegaan, in de kerk bevestigd

15. Christus volgen • Bescheidenheid: wie ben ikzelf …? • De ander: uitnemender? bedenken we wat voor die ander goed is? • Verbondenheid i.p.v. onverbondenheid • Verlangen en vertrouwen: overgave • Complementariteit: samen met alle heiligen • Waarom behoefte aan uniformiteit of aan pluraliteit? Risico van afgoderij • Genieten van verscheidenheid • Christus stuurt het schip van de Kerk