240 likes | 418 Views
Zastosowanie metod biotechnologicznych do efektywnego pozyskiwania surowców naturalnych i poprawiania ich jakości. Mikrobiologiczne ł ugowanie metali z rud, odpadów przemys ł owych i osadów ś ciekowych. Niektóre drobnoustroje wykorzystywane w przemysłowych procesach ługowania.
E N D
Zastosowanie metod biotechnologicznych do efektywnego pozyskiwania surowców naturalnych i poprawiania ich jakości
Mikrobiologiczne ługowanie metali z rud, odpadów przemysłowych i osadów ściekowych
Niektóre drobnoustroje wykorzystywane w przemysłowych procesach ługowania
Mikrobiologiczne ługowanie metali z rud Porównanie efektywności ługowania miedzi z enargitu (Cu3AsS4) () w obecności bakterii, pH 1,6 () ługowanie kwaśne Mechanizmy bioługowania metali z rud
Mechanizmy mikrobiologicznego ługowania metali z rud Metale mogą zostać wyługowane z rud zawierających siarczki tych metali w wyniku utlenienia jonami Fe(III) lub wymywania roztworem kwasu. Mechanizmy ługowania mikrobiologicznego obejmują oba zjawiska. 1. Brak bezpośredniego kontaktu drobnoustrojów z powierzchnią rudy Ługowanie zachodzi w wyniku aktywności bakterii chemolitotroficznych, zdolnych do utleniania jonów Fe(II) do Fe(III). 4Fe(II) + O2 + 4H+ = 4Fe(III) + 2H2O Jony Fe(III) są czynnikami utleniającymi, reagującymi z siarczkami metali 2CuS + 8Fe(III) + 3H2O = 2Cu(II) + 8Fe(II) + S2O32- + 6H+ S2O32 + 8Fe(III) + 5H2O = 8Fe(II) + 2SO42- + 10H+ 2. Bezpośredni kontakt Zachodzi bezpośrednie utlenienie siarczku 2FeS2 + 2H2O + 7O2 = 2Fe(II) + 2SO42- + 4H+ Powyższe reakcje katalizowane są m.in. przez bakterie Thiobacillus ferrooxidans
Mikrobiologiczne ługowanie metali z rud Reakcje zachodzące podczas bioługowania
Mikrobiologiczne ługowanie metali z rud Techniki mikrobiologicznego ługowania metali z siarczków
Mikrobiologiczne ługowanie metali z rud Technologia ekstrakcji metali z siarczków in situ
Mikrobiologiczne ługowanie metali z rud Odzyskiwanie miedzi z hałd kopalnianych
Bioekstrakcja uranu Thiobacillus ferroxidans katalizuje w warunkach tlenowych reakcję: 2UO2 + O2 + 2H2SO4 = 2UO2SO4 + 2H2O W warunkach ograniczonego dostępu tlenu zachodzi proces pośredni. Bakterie utleniają siarczki zawarte w pirycie do siarczanów (zwykle towarzyszy rudom uranowym) i Fe(II) do Fe(III). Powstający siarczan żelaza reaguje z tlenkami uranu: UO2 + Fe2(SO4)3 = UO2SO4 + 2FeSO4 UO3 + H2SO4 = UO2SO4 + H2O Przykład praktycznego zastosowania: kopalnia Dennison (Kanada). Produkcja: 300 ton uranu/rok
Schemat odzysku złota z rud złotonośnych Drobnoustroje utleniające cyjanki: Actinomyces, Alcaligenes, Artrobacter, Bacillus, Micrococcus, Neisseria, Paracoccus, Thiobacillus, Pseudomonas Reakcje bioutlenienia cyjanków
Zastosowanie drobnoustrojów do odzysku metali z wód kopalnianych i ścieków przemysłowych Sposoby wiązania jonów metali przez komórki drobnoustrojów
Zastosowanie drobnoustrojów do odzysku metali z wód kopalnianych i ścieków przemysłowych Problem remediacji wód zawierających metale i siarczany Beztlenowe bakterie z rodzajów Desulfovibrio i Desulfotomaculum posiadają zdolność redukcji siarczanów do siarkowodoru. Wytworzony siarkowodór reaguje z jonami metali ciężkich, dając w efekcie nierozpuszczalne siarczki. 3SO42- + 2 kwas mlekowy 3H2S + 6HCO3- H2S + Cu(II) CuS + 2H+ Ewentualny nadmiar tworzącego się siarkowodoru może zostać przekształcony w siarkę elementarną przez bakterie siarkowe
Zastosowanie drobnoustrojów do odzysku metali z wód kopalnianych i ścieków przemysłowych
Zastosowanie drobnoustrojów do odzysku metali z wód kopalnianych i ścieków przemysłowych Schemat układu technologicznego do mikrobiologicznego ługowania i unieszkodliwiania osadów ściekowych
Wydobywanie ropy naftowej Odsiarczanie ropy naftowej i węgla
Zastosowanie drobnoustrojów do zwiększenia efektywności wydobycia ropy naftowej Klasyczne metody pozwalają na wydobycie do 80% ropy ze złoża
Zastosowanie drobnoustrojów do zwiększenia efektywności wydobycia ropy naftowej Uzyskanie większej efektywności – technologie EOR i MEOR Cele: zwiększenie lepkości wody i zmniejszenie lepkości ropy Technologie EOR: dodawanie polimerów organicznych , detergentów, wpompowywanie pary wodnej, gazów (CO2, N2) Technologie MEOR: a) zastosowanie drobnoustrojów wytwarzających gaz oraz polimery pozakomórkowe. Problem – warunki panujące w złożu: ciśnienie 6,5 – 21 MPa, temp. 40 – 90 C, brak tlenu, wysokie zasolenie Drobnoustroje mogące rosnąć w takich warunkach: Clostridium, Desulfovibrio, Methanobacterium (beztlenowe); Pseudomonas, Micrococcus, Acinetobacter, Archaea b) zastosowanie polimerów wytwarzanych przez drobnoustroje do EOR.
Bakteryjne polimery pozakomórkowe Ksantan – wytwarzany przez Xanthomonas campestris Kudrlan – wytwarzany przez Agrobacterium, Rhisobium Skleroglukan – wytwarzany przez Sclerotium glucanium
Odsiarczanie ropy naftowej Związki siarkoorganiczne mogące występować w ropie naftowej
Odsiarczanie ropy naftowej Metody odsiarczania ropy naftowej • Metody fizykochemiczne: • działanie H2 (wysokie ciśnienie, 230 –455 C) • oddzielenie związków siarkowych i termiczna dekompozycja • 2. Metody mikrobiologiczne • Rhodococcus erythropolis, Agrobacterium, Gordona, Klebsiella, Nocardia, • globelula, Paenibacillus, Pseudomonas, Bacillus subtilis • Efektywność bioodsiarczania: (25 – 60%) ropa naftowa; (40 – 90%) oleje • silnikowe; (20 – 50 %) benzyny
Odsiarczanie ropy naftowej Alternatywne szlaki biodegradacji DBT Szlak 4 S jest realizowany w komórkach Rhodococcus. Komórki tych bakterii mają stosunkowo hydrofobową powierzchnię i dlatego dobrze wiążą się z kroplami ropy w układzie ropa-woda
Odsiarczanie węgla Siarka w węglu: związki nieorganiczne (piryt i siarczany) związki organiczne (głównie DBT) Powszechnie stosowane: eliminacja tlenków siarki z gazów spalinowych Odsiarczanie węgla jest możliwe tylko dla bardzo silnie rozdrobnionych wersji (najlepiej dla pyłu węglowego). Odsiarczanie węgla przed spalaniem Eliminacja nieorganicznych związków siarki Metoda fizyczna: przemycie wodą Metoda biologiczna: Thiobacillus ferrooxidans, Thiobacillus thiooxidans, Sulfolobus acidocaldarius (bakteria termofilna) 2FeS2 + 7O2 + 2H2O = 2FeSO4 + 2H2SO4 4FeSO4 + O2 + 2H2SO4 = 2Fe2(SO4)3 + 2H2O Eliminacja organicznych związków siarki Wyłącznie metody mikrobiologiczne – Rhodococcus spp.