Dane INFORMACYJNE

2. Dane INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • ZSS Gimnazjum im. Armii Krajowej w Dąbrowie Białostockiej • ID grupy: • 96/92_MP_G2 • Kompetencja: • matematyka, przyroda • Temat projektowy: • Sitem wody nie nabierzesz • Semestr/rok szkolny: • II/2010/2011

3. SPIS TREŚCI Przyczyny zanieczyszczeń. Sposoby oczyszczania wody. Obieg wody w przyrodzie. Badanie czystości wód (staw, studnia, rzeka Biebrza i rzeka Biała). Zużycie i sposoby oszczędzania wody. Ciekawostki. Wzrost kompetencji. Źródła. • Budowa cząsteczki wody. • Otrzymywanie. • Właściwości. • Woda jako rozpuszczalnik. • Wykrywanie wody w produktach spożywczych. • Rozpuszczalność. • Mieszaniny jednorodne i niejednorodne; sposoby ich rozdzielania. • Stężenie procentowe roztworu. • Podział wód.

4. BUDOWA CZĄSTECZKI WODY Budowa: 2 atomy wodoru 1 atom tlenu Wzór sumaryczny: H2O

5. WIĄZANIE KOWALENCYJNE SPOLARYZOWANE

6. otrzymywanie wody • 2H2 + O2 2H2O

7. Woda jest dipolem:ma dwa bieguny (+) i (-)

8. BADANIE POLARNOŚCI WODY Doświadczenie: Naelektryzowaną laskę ebonitową zbliżamy do bardzo cienkiego strumienia wody wypływającej z kranu. Obserwujemy odchylenie wody spowodowane oddziaływaniem pola elektrycznego. Ładunki w cząsteczce wody są rozłożone nierównomiernie, czyli woda ma charakter polarny.

9. CZĄSTECZKI WODY MAJĄ ZDOLNOŚĆ ASOCJACJI (ŁĄCZENIA SIĘ)

10. WŁAŚCIWOŚCI WODY • Bezbarwna, • Bezwonna, • Bez smaku, • Dobry rozpuszczalnik, • Temp. topnienia – 00C, • Temp. wrzenia - 1000C (pod ciśnieniem 1013hPa), • Gęstość wzrasta w zakresie temp. 00C - 40C, zaś maleje w temp. powyżej 40C.

11. BADANIE SKŁADU WODY WODOCIĄGOWEJ I DESTYLOWANEJ Po odparowaniu wody destylowanej na szkiełku zegarowym nie ma pozostaje osad. Zatem nie zawiera ona substancji stałych. Po odparowaniu wody wodociągowej na szkiełku zegarowym pozostaje osad. Zatem, w wodzie wodociągowej rozpuszczone są substancje stałe.

12. WODA WYSTĘPUJE W TRZECH STANACH SKUPIENIA: GAZOWYM, CIEKŁYM, STAŁYM

13. Woda jako rozpuszczalnik Doświadczenie: Woda jest dobrym rozpuszczalnikiem wielu substancji. Tworzy mieszaniny jednorodne, czyli roztwory właściwe - mieszaniny, w których cząsteczki substancji rozpuszczanej mają rozmiary mniejsze od 10-9 m.

14. Woda jako rozpuszczalnik - cd Doświadczenie: Tworzy mieszaniny niejednorodne, czyli zawiesiny - mieszaniny, w których cząsteczki substancji rozpuszczanej mają rozmiary większe od 10-7m.

15. Woda jako rozpuszczalnik - cd Doświadczenie: Tworzy mieszaniny niejednorodne, czyli koloidy - mieszaniny, w których cząsteczki substancji rozpuszczanej mają rozmiary od 10-9m do 10-7m.

16. WPŁYW CZYNNIKÓW NA SZYBKOŚĆ ROZPUSZCZANIA • rozdrobnienie substancji • wzrost temperatury • mieszanie substancji

17. ZAWARTOŚĆ WODY W WYBRANYCH ORGANIZMACH

18. WYKRYWANIE WODY W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH wykrywanie wody w ryżu Doświadczenie: Na ściankach probówki pojawiły się kropelki wody. Produkty pochodzenia roślinnego uważane za „suche” zawierają wodę.

19. WYKRYWANIE WODY W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH - CD wykrywanie wody w kaszy jęczmiennej wykrywanie wody w mące

20. ROZPUSZCZALNOŚĆ • Rozpuszczalnością nazywamy liczbę gramów danej substancji, która rozpuszcza się w 100g wody, dając roztwór nasycony w danej temperaturze. • Roztworem nasyconym nazywamy taki roztwór, w którym nie można rozpuścić więcej określonej substancji w danej temperaturze.

21. ROZPUSZCZALNOŚĆ – CD • W tej samej ilości wody mogą się rozpuścić różne ilości badanych substancji, np. więcej cukru niż soli kuchennej w tej samej temperaturze.

22. KRZYWE ROZPUSZCZALNOŚCI

23. ZADANIE O ROZPUSZCZALNOŚCI Przykład zadania: Na podstawie poniższego wykresu oblicz, ile gramów chlorku rtęci (II) wykrystalizuje się z 200 g wody po ochłodzeniu roztworu nasyconego z 600C do 100C?

24. PRZYKŁADY MIESZANIN JEDNORODNYCH woda i ocet woda i manganian potasu (VII)

25. Sposoby rozdzielania mieszanin jednorodnych kryształy chlorku sodu • krystalizacjanp. oddzielenie soli od wody • destylacja np. oddzielenie olejków eterycznych z płatków róży

26. PRZYKŁADY MIESZANIN NIEJEDNORODNYCH woda i węglan wapnia woda i olej

27. Sposoby rozdzielania mieszanin niejednorodnych • sączenienp. oddzielanie kredy od wody, • dekantacjanp. oddzielenie gliny od wody, • sedymentacjanp. oddzielanie piasku od wody, • mechaniczne np. oddzielenie żelaza od siarki za pomocą magnesu • zastosowanie rozdzielaczanp. oddzielenie wody od oleju.

28. STĘŻENIE PROCENTOWE ROZTWORU • Stężenia procentowe - to liczba gramów substancji rozpuszczonej w 100g roztworu. Cp – stężenie procentowe ms – masa substancji mr – masa roztworu mw – masa wody

29. STĘŻENIE PROCENTOWE – PRZYKŁADY Z ŻYCIA CODZIENNEGO

30. STĘŻENIE PROCENTOWE - CD • Roztwór jest: • 10 %, gdy 100g tego roztworu składa się z 10g substancji rozpuszczonej i 90g rozpuszczalnika, • 2%, gdy 100g tego roztworu składa się z 2g substancji rozpuszczonej i 98g rozpuszczalnika, • 3%, 100g tego roztworu składa się z 3g substancji rozpuszczonej i 97g rozpuszczalnika.

31. STĘŻENIE PROCENTOWE – PRZYKŁADY ZADAŃ Zadanie 2. Zasolenie Morza Martwego wynosi ok. 30%. Ile kg wody z Morza Martwego potrzeba, aby po całkowitym jej odparowaniu pozostało 6 kg soli? Zadanie 1. Ile litrów zalewy do kiszenia ogórków, będącej 3% roztworem można przygotować z 0,5 kg soli kamiennej?

32. SPORZĄDZANIE ROZTWORÓW O OKREŚLONYM STĘŻENIU Przykłady: Sporządzanie solanki 20%. Należy odważyć 20g soli i 80g wody. Można przyjąć, że 1g wody odpowiada 1cm3 (gęstość wody jest równa 1g/cm3 i zamiast odważać potrzebną masę wody, wystarczy odmierzyć jej objętość cylindrem miarowym – 80cm3 ).

33. WYSTĘPOWANIE WODY W PRZYRODZIE Woda pokrywa ponad 70% powierzchni Ziemi • Rzeki • Morza • Jeziora • Lodowce • Wieczne śniegi • Wody gruntowe i podziemne • Wody mineralne • Para wodna

34. PODZIAŁ WÓD

35. NAJDŁUŻSZE RZEKI POLSKI • Wisła – 1047 km • Bug – 872 km • Odra – 854 km • Warta – 808 km • Narew – 484 km

36. NAJWIĘKSZE RZEKI ŚWIATA Amazonka • Amazonka 7025 km • Nil 6671 km • Jangcy 6380 km • Mackenzie 4240 km • Wołga - 3530 km • Darling - 2739

37. Zanieczyszczenia wód Główne źródła zanieczyszczeń: • odpady promieniotwórcze i związki metali ciężkich, • paliwa, oleje, smary i rozpuszczalniki, • detergenty, • ścieki przemysłowe, • ścieki z terenów rolniczych, • ścieki komunalne.

38. Oczyszczanie wody Mechaniczne oczyszczanie zanieczyszczonej wody Woda przesączona przez warstwy: żwiru, piasku, waty znajdujące się w lejku została oczyszczona z widocznych zanieczyszczeń. Mogą się w niej znajdować chorobotwórcze bakterie.

39. ETAPY OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW W OCZYSZCZALNI • 1. Oczyszczanie mechaniczne – ścieki przechodzą przez sita i piaskownik (filtr piaskowy) od osadnika. • 2. Oczyszczanie biologiczne - polega na kontakcie ścieków z mikroorganizmani oraz dostarczeniu tlenu. • 3. Oczyszczanie chemiczne – polega na dodaniu związków chemicznych wiążących związki fosforu. • Następnie ścieki kierowane są do osadnika wtórnego, komory fermentacji, poletka osadowego. Otrzymywany jest biogaz oraz oczyszczona woda.

40. OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW

41. WODA NIEUSTANNIE KRĄŻY W PRZYRODZIE TWORZĄC OBIEG ZAMKNIĘTY • parowanie wody z mórz, oceanów, jezior, rzek, gleby, • skraplanie wody z opadów atmosferycznych do zbiorników wodnych na Ziemi, • wsiąkanie wody z opadów w glebę i krążenie w postaci wód podziemnych, • pobieranie wody gruntowej przez rośliny i odparowywanie jej nadmiaru.

42. Obieg wody w przyrodzie - schemat

43. BADANIE CZYSTOŚCI WÓD - MIEJSCE POBORU PRÓBEK WODY

44. BADANIE CZYSTOŚCI WÓD • Badanie próbek wody z rzeki, studni i stawu.

45. BADANIE ZAWARTOŚCI SUBSTANCJI ORGANICZNYCH W WODZIE Doświadczenie: Do probówki zawierającej wodę ze stawu dodaliśmy lekko zakwaszonego roztworu manganianu potasu (VII) i całość podgrzewaliśmy. Roztwór odbarwił się co świadczy, iż woda zawierała substancje organiczne.

46. BADANIE WODY RZEKI BIAŁA • Miareczkowanie - metoda określenia stężenia roztworu. • Polega na dodawaniu przy użyciu biurety do badanego roztworu innego o znanym stężeniu. Doświadczenie przebiega do momentu, gdy cała badana substancja przereaguje (zabarwienie wskaźnika). Objętość dodawanego biuretą roztworu zużyta w reakcji z roztworem badanym jest nazywana miareczką. • Miareczka pozwala, przy znanej objętości roztworu badanego i znanym stężeniu roztworu dodawanego, na obliczenie stężenia poszukiwanego.

47. BADANIE WODY RZEKI BIAŁA - CD

48. BADANIE WODY RZEKI BIAŁA - CD Wlewanie do kolby oranżu metylowego Pobieranie wody pipetą

49. BADANIE WODY RZEKI BIAŁA - CD

50. BADANIE WODY RZEKI BIAŁA - CD