400 likes | 1.2k Views
Sağlıklı Beslenme ve Yaşam Tarzının Hayatımıza Etkisi ve Bizleri Bekleyen Riskler; Kanser Perspektifi Uzm.Dr.Mustafa Bozkurt İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser. Kanser ile ilgili tanımlar antik çağlara dek uzanır
E N D
Sağlıklı Beslenme ve Yaşam Tarzının Hayatımıza Etkisi ve Bizleri Bekleyen Riskler; Kanser PerspektifiUzm.Dr.Mustafa Bozkurtİç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji UzmanıHaseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Kanser • Kanser ile ilgili tanımlar antik çağlara dek uzanır • 18yy-20yy ilk yarısını içeren tıbbi kayıtlarda şehirleşme “urbanization” ile birlikte kanser sıklığınının arttığını göstermektedir • Tıbbi kayıtların düzenli tutulmaya başladığı 20yy ikinci yarısından itibaren kanserin bütün dünyada en sık ölüm nedenlerinden biri olduğu gösterilmiştir
Beslenme • Büyüme • Gelişme • Sağlığı korumak ve geliştirmek • Yaşam kalitesini yükseltmek
Obezite • vücuttaki yağ oranının güvenilir düzeyi aşmasıdır. • E: %15-20 • K:%25-30 • Kilo durumunuzu kabaca belirlemek için, beden kütle indeksi formulünü kullanabilirsiniz. BKI: Ağırlık/Boy² • Bu formüle göre: • BKI Kilo durumu • <18,5 kg/m²……………… Zayıf • 18,5-24,9 kg/m²…………. İdeal • 25-29,9 kg/m²……………. Kilolu • 30-39,9 kg/m²……………. Obez • >40 kg/m²…………………. Morbit obez
Akdeniz Mutfağı Bol Tüketilenler Sebze-Meyva Balık Zeytinyağı Kurubaklagiller Tahıl ve ürünleri Bol Tüketilenler Şeker Tereyağ ve margarin
Akdeniz Mutfağı • 1966-2008 arası, 12 prospektif kohort çalışması • Toplamda 1.574.299 kişi, 3-18 yıl izlem • Sonuç • Ölüm riski …………………………………………%9 • Kardiyovasküler Hastalıktan ölüm riski..%9 • Kanserden ölüm riski ………………………..%6 • Parkinson ve Alzeimer …………………….%13 Adherence to Mediterranean diet and health status: meta-analysis. BMJ. 2008 Sep 11;337
Pişirme şekilleri • Akrilamid ; Karbonhidrattan zengin besinler Patates kızartması ve cipsi, Kahve, Kurabiye, Ekmek, Kızarmış ekmek, Fırıncılık ürünleri, Bisküvi, Kek, Kraker, Kahvaltı gevrekleri • Polisiklikaromatikhidrokarbonlar (PAH); Proteinden zengin besinler(et)
PAH; Proteinden zengin besinlerin 150-300oC arası pişirilmesi Maillard reaksiyonu (kahverengileşme reaksiyonu) ile oluşur • Haşlama sağlıklı • PAH oluşumunu Baharat, soğan,sarımsak azaltır • Pişirme sıcaklık ve süresi arttıkça artar
Akrilamid KH’dan zengin besinlerin ˃120oC Maillard reaksiyonu (kahverengileşme reaksiyonu) ile oluşur • Bir çalışmada diyetle yüksek akrilamid alımı ile over ve endometrium kanser riski arasında anlamlı ilişki belirlenmiş • Dokuz çalışamada ilişki yok ! • Ön haşlama (dondurulmuş patateste uygulanıyor), düşük sıcaklıkta vakum kızartma, derin yağda kızartma yöntemiyle 145°C-170°C kızartma sıcaklığında kızartma
TATLANDIRICILAR “Gıdaya tatlı tadı veren, şeker olmayan madde” CAC (Kodeks Alimentarius Komisyonu) • Aspartam: kanserojen değil • Sakkarin: deney hayvanlarında mesane tm(insan doz karşılığı 10.000tb/gün) • Siklamat :kanserojen değil • Sükraloz: kanserojen değil ,Sükrozdan yapılan ve enerji vermeyen tek tatlandırıcı, alkolsüz içeceklerde kullanılmaktadır
60 kg ağırlığındaki bir insan 1 günde • Kola Zero’dan 12 litre • Sakkarin içeren Hermestas’ tan 12 adet, • Aspartam içeren Diyet Tat, Sanpa’dan 120 adet, Canderel’den 133 adet • Sükraloz içeren Splenda’dan 30 gram, • Asesulfam-K içeren Sweet’N Low’dan 120 adet, • Siklamat-Sakarin birlikte içeren Dulcaryl’den 50 adet kullanabilir.
TANIMLAR I Sebze meyve ağırlıklı beslenme Tüm yıl boyunca günde 400-800gr veya 5 porsiyon ve üzeri sebze meyve tüketmek Total enerji ihtiyacının > %7’si Şekeri az tüketmek Total enerjinin < %10’u rafine şekerden Düzenli Egzersiz Günde 1 saat tempolu yürüyüş, Haftada bir saat daha ağır egzersiz “Physical ActivityLevel” PAL > 1.75 İdeal Ağırlığın Korunması Aşırı zayıflık ve şişmanlıktan kaçınılması Erişkin yaşamda kilo değişimlerinin < 5 kg BMI 21-23arasında korunması
TANIMLAR II Alkollü İçecekler Total enerjinin erkekte < %5, kadında < %2.5 Erkekte günde 2 kadeh, kadında 1 kadeh Kadeh: 250ml bira, 100ml şarap, 25 ml viski Et Total enerjinin < %10’u Günde < 80g’dan az Kırmızı et yerine balık, tavuk, av eti Yağ Total enerjinin %15-%30’olmalı bu sınırı aşmamalı Hayvansal yağlar yerine bitkisel yağlar seçilmeli
TANIMLAR III Tuz Erişkinde günlük alımı 6 gramdan az olmalı Saklama Bozulabilir gıdaları soğutarak veya dondurarak saklamalı Taze veya Derin dondurulmuş gıda tüketmeli Katkı Maddeleri Uluslararası kurallara uyulduğunda zararlı etkileri gösterilmemiş
SAĞLIKLI YAŞAMAK İSTİYORSANIZ 1-Sebze yemeklerini seçin. 2- Bol meyve yiyin 3- İdeal Kilonuzu koruyun 4- Alkol alıyorsunuz günlük sınırları aşmayın 5-Az yağlı ve az tuzlu besinleri seçin 6- Tütünü hiçbir formda kullanmayın