220 likes | 358 Views
Werken en leefbaarheid op het Groningse platteland. NBvP/Vrouwen van Nu Provincie Groningen 7 oktober, Delfzijl Dirk Strijker Hoogleraar Plattelandsontwikkeling op de S.L. Mansholt-leerstoel Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen R u Groningen. Inhoud.
E N D
Werken en leefbaarheid op het Groningse platteland • NBvP/Vrouwen van Nu Provincie Groningen • 7 oktober, Delfzijl • Dirk Strijker • Hoogleraar Plattelandsontwikkeling op de S.L. Mansholt-leerstoel Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen RuGroningen
Inhoud • Versterking werkgelegenheid en inkomensvorming in het landelijk gebied in Groningen om daarmee de leefbaarheid te bevorderen
Vraag? • Moet er wel meer werkgelegenheid naar het platteland?
Leefbaarheid • Vroeger bepaalden de voorzieningen de (fysieke) leefbaarheid • De tegenwoordig gewenste kwaliteit van voorzieningen is alleen in grotere plaatsen te realiseren • Nu: ‘voorzieningen’ zijn het gevolg van (mentale) leefbaarheid
Bruisend Anloo …. En duizend andere dorpen • Het gaat goed met het Groninger platteland • Veel dorpen floreren • ook als er nauwelijks fysieke voorzieningen zijn • en ook als er geen werkgelegenheid ter plaatse is
Het inkomen van het platteland: landbouw speelt onderschikte rol • Zo’n 80-90% van het inkomen van plattelandsgebieden komt uit andere bronnen dan agro • In de kleine kernen (< 1500 inw.) is max. 1/3 van de plaatselijke werkgelegenheid landbouwgerelateerd (geg. Fryslân, 1990)
Werk zit in de steden • Te hoge werkloosheid is een regionaal probleem, geen specifiek plattelandsprobleem • Regionale werkloosheid wordt niet door het platteland veroorzaakt • Bijna de helft van de Groninger werkgelegenheid zit in de Stad • En meer dan 3/4 met HZ, Veendam, Stadskanaal, Winschoten en Delfzijl erbij
We reizen wat af • De gemiddelde reisafstand woon-werkverkeer in Nederland is 17 km en dat verschilt niet tussen stedelijke gebieden en het platteland • Hoever is 17 km?
Er is ook inkomende pendel in kleine dorpen! • Bedrijventerrein Scharnegoutum: 8 bedrijven, 32 personen, waarvan 8 uit Scharnegoutum, 15 uit de regio • Bedrijventerrein Blauwhuis: 2 bedrijven, 8 personen, 4 uit Blauwhuis, 2 uit de regio • Bedrijventerrein Gauw: 2 bedrijven, 6 personen, 3 uit Gauw, 2 uit de regio Bügel Hajema: Bedrijventerreinen bij plattelandskernen (Post, 2000)
Er is ook inkomende pendel in kleine dorpen! • Deersum: uitg. 37ink. 7saldo - 30 • Oldeboorn: uitg. 424ink. 271saldo - 153 • Friens: uitg. 27ink. 7saldo - 20 • Aegum: uitg. 3ink. 1saldo - 2 Bron: pendelgegevens Prov. Fryslân
Wie werkt ter plaatse? • Kortom, ook op het platteland is er inkomende pendel: een deel van de lokale werkgelegenheid wordt vervuld door niet-inwoners • gemiddeld zo’n 55%!!! • Dat percentage verschilt niet tussen stad en platteland
Inkomende pendel • Het percentage arbeidsplaatsen dat door lokale bevolking bezet wordt is niet eenvoudig op te krikken. • De meeste werkenden zijn tweeverdieners • Gespecialiseerde banen alleen in stedelijk gebied
Sommige bedrijvigheid past uitstekend op het platteland • Er zijn allerlei bedrijven die functioneel op het platteland thuishoren • Landbouw (intensieve veehouderij??) • Verbreding en verdieping • Bedrijven die met recreatie en toerisme te maken hebben • Thuiswerk gerelateerd aan bewoning • Lokaal verzorgende bedrijven (voor wonen en bedrijvigheid
Andere bedrijven • Hergebruik bestaande en waardevolle bedrijfsgebouwen • Woonfunctie is een schoon alternatief en zorgt voor verzorgende werkgelegenheid • Andere bedrijvigheid als daarmee de plattelandskwaliteiten niet in gevaar komen (vergt planologische ruimte) • Niet elk gebouw is waardevol (jaren tachtig ligboxenstallen)
Bedrijven die groeien • Uitbreiding bestaande bedrijvigheid • Als ze uit hun jasje groeien tasten ze weldra de gekoesterde waarden aan: naar een regionaal bedrijventerrein
Andere argumenten • Als het verzorgingsniveau toch een hogere bevolkingsdichtheid vergt • moet je huizen bouwen in een aantrekkelijke setting • Verzorgingsniveau is vaak een non-argument: veel dorpen bruisen • Uitzondering delen van de Veenkoloniën, kleigebieden??
Werken en leefbaarheid op het Groningse platteland Dirk Strijker RuGroningen