Leon Kruczkowski

1. Leon Kruczkowski

2. Plan Prezentacji Leon Kruczkowski • Informacje ogólne • Biografia • Twórczość Leon Kruczkowski ,,Niemcy” • Geneza „Niemców” Leona Kruczkowskiego i sprawa tytułu

3. Leon Kruczkowski - Informacje ogólne Leon Kruczkowski (ur. 28 czerwca 1900 w Krakowie, zm. 1 sierpnia 1962 w Warszawie) - pisarz i publicysta. Urodzony w rodzinie rzemieślnika, był z wykształcenia chemikiem, absolwentem Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie. Po studiach pracował początkowo w przemyśle i szkolnictwie zawodowym, następnie od początku lat 30. zajmował się działalnością literacką i publicystyczną; był związany z lewicą. Lata wojny spędził w obozach jenieckich w Arnswalde II B (Choszczno) i Gross Born (Borne Sulinowo). Po powrocie do Polski wstąpił do PPR, założył w Krakowie miesięcznik literacki "Twórczość". 1945-1948 podsekretarz stanu (wiceminister) w Ministerstwie Kultury i Sztuki, 1949-1956 prezes Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich. 1951-1956 przewodniczący Komitetu Współpracy Kulturalnej z Zagranicą. Od lutego 1957 członek Rady Państwa. Od 1946 był posłem do KRN, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL I, II i III kadencji. 1952-1956 przewodniczył sejmowej Komisji Oświaty, Nauki i Kultury. 1952-1956 członek Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Narodowego, od 1958 członek Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. Był odznaczony orderem Budowniczych Polski Ludowej. W 1953 otrzymał Międzynarodową Nagrodę Stalinowską.

4. Leon Kruczkowski - Biografia Leon Kruczkowski urodził się w 1900 r. w Krakowie. Tam debiutował na przełomie lat 1918/19, publikując wiersze w czasopiśmie „Maski". Po ukończeniu studiów z zakresu technologii chemii pracował w przemyśle w Zagłębiu Dąbrowskim. W tym czasie wydaje tom wierszy pt. "Młoty nad światem" (1928) oraz powieść pt. "Kordian i cham" (1932), która staje się rewelacją literacką. "Kordian i cham", pierwsza polska powieść o tendencjach rewolucyjnych, rewidująca narodowe mity i trafiająca w najczulszy nerw polskiej tradycji literackiej, stała się trwałym dorobkiem literatury polskiej. Po sukcesie "Kordiana i chama" Kruczkowski poświęcił się wyłącznie pracy literackiej i publicystycznej. W 1935 r. powstaje przeznaczony na scenę utwór satyryczny, wymierzony przeciw nacjonalizmowi i rasizmowi, pt. "Bohater naszych czasów", wystawiony w warszawskim teatrze „Comoedia", oraz powieść historyczna pt. "Pawie pióra", zaś w 1937 r. powieść o tematyce współczesnej pt. "Sidła". Jednocześnie pisarz systematycznie współpracuje z prasą lewicową: „Sygnałami", „Lewym Torem", „Po prostu", „Nową Wsią", "Epoką" i in. Efektem politycznej i publicystycznej działalności Kruczkowskiego są publikacje: "Człowiek i powszedniość", "Dlaczego jestem socjalistą", "W klimacie dyktatury" (zbiór artykułów), ukazujące się w latach 1936—1938.

5. Leon Kruczkowski - Biografia Pod koniec Dwudziestolecia pisarz pracuje nad powieścią z czasów Stanisława Augusta oraz utworem poświęconym polskiej emigracji robotniczej w Belgii. (Obie powieści, nie ukończone, zaginęły.) Okres II wojny światowej autor "Kordiana i chama" spędza w obozie niemieckim dla jeńców wojennych. Po wojnie jest jednym z najczynniejszych organizatorów życia kulturalnego, pełniąc kolejno szereg odpowiedzialnych funkcji państwowych i społecznych. Jego praca literacka nie ulega przy tym zahamowaniu. Powieściopisarz staje się dramatopisarzem. W 1948 r. Teatr Polski w Warszawie wystawia jego "Odwety", dramat o problematyce współczesnej, gorąco przyjęty zarówno przez publiczność, jak i krytykę, a w dwa lata potem na scenie Teatru Starego w Krakowie, odbywa się premiera "Niemców" — najgłośniejszej sztuki Kruczkowskiego. "Niemcy", grani na blisko dwudziestu scenach Polski, doczekały się rekordowej ilości przekładów na języki obce (14), wydań w językach obcych (8) oraz premier w Berlinie i wielu miastach niemieckich, w Wiedniu, Paryżu, Brukseli, Pradze, Bratysławie, Rzymie, Sofii, Londynie, Helsinkach i Tokio, popularyzując w sposób dotychczas nie spotykany dramaturgię polską na świecie.

6. Leon Kruczkowski - Biografia W 1950 r. pisarz wydaje tom publicystyki pt. "Spotkania" i konfrontacje oraz rekonstrukcję nieznanej i nieukończonej sztuki Stefana Żeromskiego pt. "Grzech", którą adaptuje na scenę Teatru Kameralnego w Warszawie. W 1954 r. ukazuje się wybór artykułów z okresu powojennego pt. "Wśród swoich i obcych" oraz powstaje dramat o tragedii Rosenbergów pt. "Juliusz i Ethel", zaś w rok później — podobnie jak "Juliusza i Ethel" — Teatr Kameralny wystawia napisaną w 1952 r. sztukę o problematyce współczesnej pt. "Odwiedziny". Grób Leona Kruczkowskiego na Powązkach

7. Leon Kruczkowski - Twórczość Powieści • Kordian i cham (1932) • Pawie pióra (1935) • Sidła (1937) Zbiory opowiadań • Szkice z piekła uczciwych (1963) Zbiory poetyckie • Młoty nad światem (1928, debiut literacki)

8. Leon Kruczkowski - Twórczość Dramaty • Kordian i cham (1935, adaptacja powieści) • Odwety (1948) • Niemcy (1949), pierwotny tytuł: Niemcy są ludźmi • Juliusz i Ethel (1954) • Odwiedziny (1955) • Pierwszy dzień wolności (1959) • Śmierć gubernatora (1961) • Rodzina Sonnenbrucków (scenariusz filmowy)

9. Leon Kruczkowski - Twórczość Eseistyka • Człowiek i powszedniość • Dlaczego jestem socjalistą • W klimacie dyktatury - 1938 • Spotkania i konfrontacje • Prawo do kultury

10. Leon Kruczkowski ,,Niemcy”Geneza „Niemców” Leona Kruczkowskiego i sprawa tytułu Dramat „Niemcy” Leona Kruczkowskiego powstał na przełomie 1948/49 roku. Geneza utworu, którego zamysł powstał w czasie pobytu pisarza w niemieckim obozie jenieckim, wyrasta z refleksji nad motywacjami postaw „uczciwych Niemców” w czasach hitleryzmu i powodami, które sprawiły, że system ten zdołał opanować naród o wysokiej kulturze i humanistycznych tradycjach. Wiele osób w okresie II wojny intrygowało pytanie: jak to możliwe, że Niemcy, którzy w krajach okupowanych popełniali codziennie setki zbrodni, mieli swoje normalne ludzkie życie, rodziny i powiązania uczuciowe. Takie pytanie nasunęło się też autorowi dramatu, a utwór miał być próbą odpowiedzi na nie. W rezultacie powstała sztuka, która miała za zadanie pokazać szereg postaci niemieckiej narodowości, powiązanych węzłami osobistymi, należących do jednej rodziny, o określonych postawach wobec hitlerowskiej rzeczywistości. Chodziło o to, by pokazać tych ludzi nie tylko w rzeczywistości okupacyjnej, ale też od strony ich własnego prywatnego życia, także życia wewnętrznego. Ponadto założeniem sztuki było też ukazanie winy „porządnego Niemca”, który nie brał czynnego udziału w działaniach militarnych (nie katował, nie mordował, nie palił), ale mimo to ponosił odpowiedzialność za hitleryzm, za wojnę, za okupację, za Oświęcim. To zresztą nie tylko problem niemiecki, ale raczej ogólnoludzki, bo przecież sprawa odpowiedzialności osobistej i zaangażowania społecznego ma taki  właśnie charakter. Z problemem niemieckim łączy się też sprawa tytułu dramatu. Początkowo miał nosić tytuł „Niemcy są ludźmi”. Autor chciał odejść od plakatowego stereotypu „szczekającego Niemca” i pokazać jako człowieka umiejscowionego w rodzinie. Ostatecznie jednak ze względu na szerszy zakres słowa na karcie tytułowej pozostali tylko „Niemcy”. Kruczkowski zastrzega jednak, że nie chodziło mu o pokazanie kompletnego przekroju społeczeństwa niemieckiego w okresie hitleryzmu, lecz jedynie warianty postaw wobec faszyzmu. Zademonstrował je w obrębie rodziny wybitnego uczonego, gdyż chciał je ukazać na przykładzie inteligenckiego środowiska – a była to grupa społeczna bardzo charakterystyczna dla społeczeństwa niemieckiego. Sztuka została wystawiona w 1949 roku w Krakowie, a wydanie książkowe ukazało się w 1950 roku w Warszawie. W Berlinie nosiła tytuł zacieśniający problem - „Die Sonnenbrucks”, na co autor wyraził zgodę.

11. Dziękujemy za uwagę