CURRICULUM BERRIAK ETA ARLO KONPETENTZIAK Donostia, 2007ko urriaren 18a

1. CURRICULUM BERRIAK ETA ARLO KONPETENTZIAKDonostia, 2007ko urriaren 18a L.H.ko “INGURUNE NATURAL, SOZIAL ETA KULTURALAREN EZAGUERA” ARLOA JUAN MANUEL RODRIGUEZ ZARAUZKO BERRITZEGUNEKO LHko AHOLKULARIA

2. L.H.ko “INGURUNE NATURAL, SOZIAL ETA KULTURALAREN EZAGUERA” ARLOA

3. LHko INGURUNE ARLOA INGURUNEA PROZESUAK SUBJEKTUA ETA BERE JARDUKETAK FENOMENOAK FAKTOREAK GERTAERAK BIZITASUNA ETA ALDAKETAK: - GIZA-JARDUERAREN ESZENATOKIA - GIZA-JARDUERAREN ZEHAZTZAILEA - GIZA-JARDUERAREN ONDORIOZ ALDAKETAK ESPERIMENTATZEN DITU

4. LHko INGURUNE ARLOA INGURUNEAREN OSAGAIAK BAKARKAKOAK, SUBJEKTIBOAK ETA ESPERIMENTALAK SOZIALAK ETA KULTURALAK ESPAZIALAK ETA DENBORAZKOAK. EZ ESPERIMENTALAK • Eguneroko esperientziaren ondorioa • Ingurua: norberea sentitutako ingurunea • Ingurunea pertsona bakoitzak eraikitako emaitza da - Pertsonalak ez diren faktoreak eta gertaerak • Sozialki finkatutako ezaguerak • Ingurune konpartitua: pilatutako esperientzia konpartitua eta kulturalki antolatuta

5. LHko INGURUNE ARLOA OSAGAI SOZIALEN ETA KULTURALEN EKARPENAK KONPARTITUAGOA, OBJETIBOAGOA ETA ARRAZIONALAGOA DEN EZAGUERA BAKARKAKOA, SUBJEKTIBOA ETA ESPERIMENTALA DEN EZAGUERA OSAGAI SOZIALEN ETA KULTURALEN EKARPENAK

6. LHko INGURUNE ARLOA ITURBURU EPISTEMOLOGIKOA • ERREALITATEA ULERTZEKO ETA AZALTZEKO EKARPENAK • NNZZ, GGZZ, TEKNOLOGIA, EKOLOGIA... OINARRI SENDORIK EZ DAGO DISZIPLINAK - ETAPAKO IKASLEGOAREN IDEIA ETA IRUDIKAPEN OROKORREI HURBILAGO ETA FUNTZIONALAGO HELBURUAREN ZERBITZURA

7. LHko INGURUNE ARLOA ITURBURU PSIKOPEDAGOGIKOA • EZAUGARRI PSIKOEBOLUTIBOAK. ZAILTASUNAK: • KAUSALITATEA • DENBORA ETA ESPAZIOA • ANALISIA: OSOA ETA ZATIAK • OINARRIZKOA ETA AKZESORIOA • KATEGORIZAZIOA • ESPERIENTZIA ZEHATZETATIK ALDENTZEKOAK • PENTSAKERA EGOZENTZIKOA • ... • OROTASUNA: • IKASLEAREN ESPERIENTZI OROKORRA ERRESPETATU • EKARPEN PARTZIALAK INTEGRATU GATAZKA KOGNITIBOA: - BERAIEN AURREZAGUERETATIK ABIATU ETA ELEMENTU BERRIEKIN KONTRASTATU, GATAZKA KOGNITIBOA ERABILIZ

8. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK Testuinguru zehatz batean zeregina gauzatzeko gaitasuna da. KONPETENTZIA “Testuinguruari elkarreraginean egokitzen zaizkion ezagupen, gaitasun eta jarrerak dira. Oinarrizko konpetentziak dira gizakiak bere garapen pertsonalerako, hiritartasunerako, gizarteratze prozesuetarako eta lanerako ezinbestekoak direnak” EUROPAR PARLAMENTUAREN KONPETENTZIA DEFINIZIOA

9. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK • FUNTZIONALTASUNA, PRAKTIKOTASUNA • - EGITURA • TESTUINGURU ZAHATZ BATEAN ERABILTZEKO, APLIKATZEKO • JAKIN (ezagupenak) • EGITEN JAKIN (trebetasunak) • IZAN (jarrerak, balioak...) EZAUGARRI GARRANTZITSUENAK

10. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK K O N P E T E N T Z I A K (GAITASUNAK) G A I T A S U N A K (AHALMENAK) “ TESTUINGURUZEHATZ BATEANZEREGINA GAUZATZEKO GAITASUNA ” “UNE ZEHATZ BATEANZERBAIT EGITEKO AHALMENA”

11. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK

12. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK • GATAZKEN EBAZPENA • ARDURAK • BIZIKIDETZARAKO ARAUAK • ... HURBILAK (familia, lagunak, lankideak...) HARREMANAK • ANTOLAKUNTZA, FUNTZIOAK... • PARTE HARTZEA • DEMOKRAZIAREN PRINTZIPIOAK • ... URRUNAGOAK (auzoa, herria, erkidegoa, estatua, EB...) KONPETENTZIA SOZIAL ETA HIRITARRA • GIZARTEAREN EZAUGARRIAK • KULTURA ANIZTASUNA • DENBORAN ZEHAR GERTATUTAKO ALDAKETAK • ... ERREALITATE SOZIALAREN ULERMENA

13. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK • JARDUERAK, ALDAKETAK... • BALIABIDE NATURALEN ERABILPEN ARDURATSUA • NATURA ANIZTASUNAREN MANTENIMENDUA • KONTSUMO ARRAZIONALA • BAKARKAKO ETA GIZA-TALDEAREN OSASUNAREN BABESA • ABESTASUNAREN BANAKETA JUSTUA • ELKARTASUN OROKORRA ETA GENERAZIOEN ARTEKOA • ... GIZAKIEN ERAGINA MUNDUAN KULTURA ZIENTIFIKOAN, TEKNOLOGIKOAN ETA OSASUNARENEAN KONPETENTZIA • PROBLEMAK DIFINITU • HIPOTESIAK/USTEAK EGIN • IKERKETA SINPLEAK DISEINATU ETA EGIN • EMAITZAK ANALIZATU ETA KOMUNIKATU • ... MUNDU FISIKOA INTERPRETATZEKO METODOAREN EZAUGARRIAK

14. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK • IRAKURRI ETA IDATZI • TESTU DESBERDINEN TRATAERA: DESKRIPZIOAK, NARRAZIOAK, ELKARRIZKETAK, ARGUDIOZKOAK, AGINDUZKOAK... • DEBATEAK ETA ELKARRIZKETAK EGITEA • ERAKUNDEEKIN ERABILTZEN DEN HIZKUNTZA • BERARIAZKO HIZTEGIA • ... KOMUNIKATZEKO KONPETENTZIA

15. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK • INFORMAZIOAREN BILAKETA, ANTOLAKETA, ANALISIA, SINTESIA, KOMUNIKAZIOA... • INFERENTZIAK ETA DEDUKZIOAK EGITEA • KOMUNIKAZIO-INGURUEN ZABALKUNTZA • KODE, FORMATU ETA HIZKUNTZA DESBERDINEKIN LAN EGIN: MAPAK, GRAFIKOAK, IRUDIAK, ITURBURU HISTORIKOAK, ERREALITATEAREN BEHAKETA... • ORDENAGAILUAREN OINARRIZKO ERABILPENA: • - TESTU PROZESADOREAREN ERABILERA • - BILAKETA GIDATUA INTERNETEAN • - ... INFORMAZIOA TRATATZEKO KONPETENTZIA ETA KONPETENTZIA DIGITALA

16. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK • IKASTEKO ETA INFORMAZIOA ANTOLATZEKO, MEMORIZATZEKO ETA BERRESKURATZEKO TEKNIKAK: • - LABURPENAK • - ESKEMAK • - MAPA MENTALAK • - ... • IKASITAKOARI BURUZKO HAUSNARKETA ETA AHOZKO ETA IDATZIZKO KOMUNIKAZIOA • IKASKETA KOOPERATIBOA • ... IKASTEN ETA PENTSATZEN IKASTEKO KONPETENTZIA

17. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK • AGERPEN KULTURALAK ETA BERAIEN ANIZTASUNAREN BALORAPENA • KULTUR ONDAREA EZAGUTU ETA GOZATU • GIZONOK, EMAKUMEOK ETA BESTE HERRIEK ETA KULTUREK ELKARREKIN ETA DENBORAN ZEHAR EGIN DITUGUN EKARPENEN ONDORIOTZAT HISTORIA EZAGUTZEA • ... KULTURA HUMANISTIKOAN ETA ARTISTIKOAN KONPETENTZIA

18. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK • PLANIFIKATU ETA ERABAKIAK HARTU: ESKOLA EREMUAN , AISIA JARDUERETAN... • AKATSAK, HUTSAK, OKERRAK, ERROREAK... LANDU AUTONOMIA ETA AUTOESTIMA BULTZATUZ • ... AUTONOMIA ETA INIZIATIBA PERTSONALERAKO KONPETENTZIA

19. LHko INGURUNE ARLOA OINARRIZKO KONPETENTZIEI EKARPENAK • MAPAK • ESKALAK • GRAFIKOAK • NEURRI DESBERDINEKIN KALKULUAK • PROBLEMA SINPLEAK • ... KONPETENTZIA MATEMATIKOA

20. LHko INGURUNE ARLOA H E L B U R U A K “La enseñanza de Conocimiento del medio natural, social y cultural en esta etapa tendrá como finalidad el logro de las siguientes competencias”: “KONPETENTZIETAN” DEFINITUTA 2. Participar en actividades de grupoadoptando un comportamiento responsable, cooperativo, solidario y constructivo, aplicando los principios básicos del funcionamiento democrático, y valorando las aportaciones propias y ajenas en función de objetivos comunes,para contribuir solidariamente a la comunidad sin discriminaciones de ningún tipo (género, razas, culturas, religión...). 8. Identificar, plantearse y resolver interrogantes y problemas relacionados con elementos significativos del entorno,utilizando estrategias de búsqueda y tratamiento de la información, formulación de conjeturas y puesta a prueba de las mismascon el fin de explorar soluciones alternativas y reflexionar sobre el propio proceso de aprendizaje. EGITURA: ZER –NOLA- ZERTARAKO

21. LHko INGURUNE ARLOA E D U K I A K HELBURU OROKORRAK • AUTONOMIA • PARTE HARTZEA • INGURUAREN INTERPRETAZIOA • INGURUAN JARDUN • AZTERTU, IKERTU, ARAKATU... • IRTENBIDEAK BILATU • NORBERE GARAPENERAKO JARRERAK ETA BALIOAK • INFORMAZIOA ULERTZEKO ETA INTERPRETATZEKO TRESNAK • ... EDUKIAK AUKERATZEKO IRIZPIDEAK OINARRIZKO KONPETENTZIEN GARAPENA

22. LHko INGURUNE ARLOA E D U K I A K • OREKA • HIRURAK BATERA LANDU NATURA-KULTURA KONTZEPTUZKOAK (INTERAKZIOAK DENBORAN ETA ESPAZIOAN ZEHAR) NATURA BIZIA-INERTEA PERTSONA-GIZARTEA INGURUNE FISIKOA-SOZIALA NORTASUN PERTSONALA GIZARTERATZEA ETA BIZIKIDETZA JARRERAZKOAK OSASUNA INGURUGIROA INFORMAZIOAREN EKOIZPENA ETA KOMUNIKAZIOA BEHAKETA INFORMAZIOAREN BILAKETA, JASOKETA ETA ANTOLAKETA IKASKETA PROZESOARI BURUZKO HAUSNARKETA PROZEDURAZKOAK

23. LHko INGURUNE ARLOA E D U K I A K • EZ DIRA TEMARIO BAT • ERLAZIONATU BEHAR DIRA • ZIKLOKA SEKUENTZIATUTA ANTOLAKETA: MULTZOKA

24. LHko INGURUNE ARLOA E D U K I A K

25. LHko INGURUNE ARLOA EBALUAZIO IRIZPIDEAK • EBALUAZIO PROZESUA GIDATZEKO ERABILI BEHAR DIRA • ARLOKO HELBURUEI ETA KONPETENTZIEI LOTUTA • ZIKLOKA SEKUENTZIATUTA 8. Identificar fuentes de energía comunes del Planeta y procedimientos y máquinas para obtenerla,poniendo ejemplos de usos prácticos de la energía, valorando el uso responsable y proponiendo medidas de ahorro. ·Sabe identificar las fuentes de energía más comunes (viento, sol, combustibles, etc) y conoce el uso de esas energías en nuestra vida cotidiana. ·Describe transformaciones simples de energía (la combustión en un motor para mover un coche, la energía eléctrica para que funcione una lámpara, etc.). ·Valora el uso responsable de las distintas energías. ·Aporta ideas sobre el ahorro de energía en el centro, la casa y la comunidad . Reconoce el calor como transferencia de energía en procesos físicos observables. - EGITURA: ZER – NOLA • ADIERAZLEAK DITUZTE: • - BEHATU ETA NEURTU DAITEZKEN KONDUKTAK ZEHAZTEN DITUZTE • LORPEN MAILARI BURUZKO DATUAK EMATEN DITUZTE

26. LHko INGURUNE ARLOA KONPETENTZIEZ LAN EGITEAK, ZER SUPOSATZEN DU? GAUR EGUN KONPETENTZIEN ALDERDI ASKO DAGOENEKO LANTZEN ARI ZARETE • FUNTZIONALTASUNA: “jakite”-tik “egiten jakite”ra. • ERREALITATEAREN KONPLEXUTASUNARI EKIN (OROKORTASUNA – GLOBALIZAZIOA - TESTUINGURUA), KONPETENTZIEN ELEMENTUAK INTEGRATUZ (EZAGUPENAK –TREBETASUNAK - JARRERAK) • TUTORITZA ETA ORIENTAZIOA • IRAKASKUNTZA PERTSONALIZATUTA: ANIZTASUNAREN TRATAERA • IKASKETAK ERREGULATZEKO ETA ORIENTATZEKO EBALUAZIOA • Beste hitz batzuk: • bizitzarako ezagupenak • formala-informala elkartu: koordinazioa (irakasleak, gurasoak...) • problemen ebazpena • ... • konstruktibismoa • ikerketa – aurkikuntza • hausnarketa • pertsona-ereduak • praktika gidatua HEZKUNTZAREN ARAZOEI AURRE EGITEKO ETA HOBETZEKO BESTE AUKERA

27. LHko INGURUNE ARLOA IKASKETA KOOPERATIBOA AURREZAGUERETATIK ABIATU GLOBALIZAZIOA PROZEDURAK FINKATU METODOLOGIA TIKak ERABILI • ERREALITATETIK ABIATU: • IRTEERAK, BISITAK... • BEHAKETA ZUZENA • ESPERIMENTAZIOA • IKERKETAK • ... ESPAZIOA ETA DENBORA LANTZEKO JARDUERAK