TEBLİĞ 295 ORMAN AMENAJMAN PLANLARININ UYGULANMASINA AİT USUL VE ESASLAR

1. TEBLİĞ 295 ORMAN AMENAJMAN PLANLARININ UYGULANMASINA AİT USUL VE ESASLAR

2. GENEL HUSUSLAR

3. EKOSİSTEM TABANLI FONKSİYONEL ORMAN AMENAJMAN YÖNETMELİĞİ 05.02.2008 TARİH VE 26778 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANARAK YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİR.

4. ORMAN AMENAJMAN PLANLARININ UYGULANMASINA AİT USUL VE ESASLAR TEBLİĞ 295 30.04.2012 TARİHİNDEN İTİBAREN YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİR.

5. ORMAN AMENAJMAN PLANLARININ UYGULANMASINA AİT USUL VE ESASLAR TEBLİĞ 295 ORMAN AMANEJMAN YÖNETMELİĞİNİN 80-96. UYGULAMAYA YÖNELİK MADDELERİ İÇİN DÜZENLENMİŞTİR.

6. 295 sayılı tebliğ orman amenajman planlarının yapımı ile ilgili hususları içermez. 295 Sayılı tebliğ yapımı tamamlanmış ve onaylanmış orman amenajman planın uygulanmasına ait açıklamaları içerir.

7. Orman Amenajman Planlarında her türlü uygulama 30.04.2012 tarihinden itibaren bu tebliğe uygun yapılacaktır. Orman Amenajman Planlarında bu tebliğ hükümlerine uygun olarak yapılacak tüm işlemlerin onay yetkisi Orman Bölge Müdürlüklerine verilmiştir.

8. 295 sayılı tebliğin ekindeki EKLER bölümündeki tüm örnekler konuları itibariyle aynen kullanılacaktır. Bu örnekler de metin değişikliği dışında formatlara kesinlikle ekleme ya da çıkarma yapılmayacaktır. Aksi halde bu evraklar onaylanmadan iade edilecektir.

9. Orman Amenajman planlarında bulunan 18 no’lu tablolar “MEŞCERE TİPLERİNİN AĞAÇ SERVETİ ENVANTERİNE AİT HATA VE İSTATİSTİKİ DEĞERLER TABLOSU” bundan böyle uygulanmayacaktır. Bu konuda tebliğin 8.1.2.3 maddesi “AYNI YAŞLI ORMANLARDA KARARLAŞTIRILAN ETANIN ÇIKARTILMASINDA SERBESTLİK” ile 8.1.3.3 maddesindeki “SEÇME VE DEVAMLI ORMANLARDA KARARLAŞTIRILAN ETANIN ÇIKARTILMASINDA SERBESTLİK” maddesindeki hükümlere uyulacaktır.

10. 4770 EK-1 bu tebliğle yürürlükten kaldırılmıştır. Bu nedenle ; 1-) (bc) mesçerelerindeki %25 fazla alma serbestliği 30.04.2012 Tarihinden itibaren uygulanmayacaktır. 2-) İlk Aralama planları 30.04.2012 tarihinden itibaren tanzim edilmeyecektir.

11. Bu Tebliğ ile ; Mevcut planlarda ; “b” çağındaki meşcerelere verilen etalar ve müdahale zamanları silvikültürel ihtiyaçlara cevap veremiyorsa amenajman planlarındaki zaman-mekân düzeni ve etalara bağlı kalınmaksızın silvikültürel ihtiyaçları ve piyasa taleplerine göre 5 yıllık dönüş müddetleri ile bakıma tabi tutulur. Silvikültürel müdahalenin ölçüsü ve alınacak etanın miktarı meşcerelerin gördüğü fonksiyona ve idare amacına uygun olarak silvikültür teknik elemanlarının denetiminde belirlenir. Hükmü getirilmiştir.

12. Bu nedenle ; 1-) Mevcut amenajman planlarında (b) mesçerelerine verilen etalar silvikültürel müdahale için yeterli ise bu mesçerelere planın gösterdiği uygulama yılında, 2-) Şayet planda, verilen plan etası yapılacak silvikültürel müdahale için yeterli değil ise bu mesçerelere 5 yıllık dönüş müddetleri içinde plandaki eta ve uygulama yıllarına bağlı kalınmaksızın serbetçe müdahale edilecektir. 3-) 2.ci maddenin uygulanmasından ve takibinden (a),(ab) mesçerelerindeki uygulamalarda olduğu gibi Silvikültür Şube Müdürlüğü sorumlu olacaktır.

13. Bu tebliğle; 4770 sayılı tamim 8.ci madde uygulaması kaldırılmıştır. Bu nedenle : 1-) Aynı yaşlı İBRELİ ormanlarda (c-d) çağındaki mesçerelerin alt tabakasında bulunan ve 1.30 mt’deki çapı 7,9 cm.den ince olan 4.ve 5. sınıf bireyler üretim ödenekleri ile (EK-9 ) tanzim edilerek çıkarılacaktır. 2-) Ancak bu konuda 2012- 2013 ve 2011 yılı bakım bloklarında bulunan mesçerelerde yapılacak çalışmalar için ( EK-9 ) tanzim edilmeyecektir. Bu yıllardaki mesçerelere herhangi bir izin alınmadan girilecektir.

14. (1) kapalı olup rehabilitasyona konu edilen ve aktüeli (2) ya da (3) kapalı alanlarda, Saha 3,0 hektar veya daha büyükse bu alan Aktüeli itibari ile Plan Değişikliğine konu edilecek ve silvikültürel müdahale yeni duruma göre yapılacaktır. 22 no’lu tablolarda bulunan ve aktüeli verimli hale gelmiş 3,0 hektar veya daha Büyük sahalarda da plan değişikliği yapılacak ve yüklendiği yeni fonksiyona göre Bakım ya da gençleştirmeye konu edilecektir.

15. Bu tebliğ ile OHER Raporlarının tanzimi ile ilgili 4146 sayılı tamim kaldırılmıştır. Bu nedenle 30.04.2012 tarihinden itibaren olağanüstü olaylar için tanzim edilecek raporlar ( Ek-12 ) ye göre düzenlenecektir. 7 adet olan olağanüstü zarar çeşidi sayısı yeni düzenleme ile İZİN-İRTİFAK eklenerek sekize çıkarılmıştır.

16. 30.04.2012 tarihinden itibaren BÖLME KARTLARI sayısal ortamda ve (EK-14) olarak tutulacaktır. Bölme kartları da; amenajman planları gibi kıymetli evrak olarak elektronik ortamda ve çıktısı alınarak arşivlenecektir. Her yılın sonunda planın başlangıç yılından itibaren yapılan uygulama bilgilerini içeren bölme kartı çıktıları ilgili şefi tarafından imza altına alınarak dosyalanacaktır. Bu dosyalar İşletme Şeflerince devir teslime konu edilecektir.

17. 2012 Yılından itibaren amenajman planlarının uygulanmasının sonuçları Hakkında düzenlenecek yıllık raporlar için (EK-15 A,B,C,D,E,F,G ) tanzim edilecektir. Tablo formatlarında kesinlikle değişiklik yapılmayacaktır. Tablolarda odun Dışı Orman Ürünleri ile ilgili sütun kaldırılmıştır. Bu Tabloların Uygulama Sonuçları için 13 Adet UYGULAMA ŞEKLİ belirlenmiştir. Bunların dışında yeni bir uygulama şekli kesinlikle kullanılmayacaktır. 30.04.2012 tarihinden itibaren amenajman planlara ekli olan ve yıllık Uygulamaların işlendiği 38,39,40,41 ve 42 no’lu cetveller doldurulmayacaktır.

18. 30.04.2012 tarihinden itibaren bu Tebliğ gereği rapor isimleri ; 1-)PLAN DEĞİŞİKLİK RAPORU (……), 2-) MESÇERE ALTI TEMİZLİĞİ İZİN RAPORU, 3-) GEREKÇE RAPORU, 4-) ENKAZ TESPİT RAPORU, 5-) OLAĞANÜSTÜ HASILAT ETASI RAPORU, 6-) ORMAN AMENAJMAN PLANLARININ UYGULANMASI HAKKINDA YILLIK RAPOR, olarak kullanılacaktır.

19. Amenajman Planı bulunan ÖZEL ORMAN sahalarındaki uygulamalarda bu tebliğ esaslarına göre yürütülecektir..

20. Bu tebliğ hükümlerine göre Orman Bölge Müdürlüğünün onayını gerektiren her türlü rapor, tablo vb. evrak onaylanmadan kesinlikle üretime başlanılmayacaktır. Bu tür evraklar gerekli incelemeleri müteakip bekletilmeksizin onaya gönderilecektir.

21. 295 sayılı tebliğ bütün olarak incelendiğinde uygulamada birçok yeni kolaylıklar sağladığı buna mukabil ise uygulamalara yönelik evrakların zamanında yerli yerine işlenmesini ve yerinde denetimi şart koştuğu görülmektedir. Bu husus daima göz önünde bulundurulmalı ve çalışmaların mutlaka denetleneceğinin bilicinde olunmalıdır.

22. PLAN UYGULAMASINDA SORUMLULUK: Amenajman planlarının uygulanmasından, ilgili İşletme Şefi, İşletme Müdürü, Bölge Müdürü ile Orman Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Teşkilatı Görev Yönetmeliği ile Devlet Orman İşletmesi Döner Sermayesi Yönetmeliği’nin ilgili maddelerinde kendilerine yetki ve görev verilen diğer teknik elemanlar, görevleriyle sınırlı olmak üzere müştereken sorumludur.

24. DETAY SİLVİKÜLTÜR PLANI: Amenajman planında öngörülen gençleştirme çalışmaları, detay silvikültür planlarına göre yürütülür. Detay Silvikültür Planlarının düzenlenmesi, uygulanması ve izlenmesi; Orman Genel Müdürlüğü,Silvikültür Dairesi Başkanlığının “Ormanlarımızda Uygulanacak Silvikültürel Esas ve İlkeler”Tebliğ’ine göre yürütülür.

26. UYGULANMASINA YENİ BAŞLANACAK PLANLARIN İNCELENMESİ: Bölge Müdürlüğü ve İşletme Müdürlüğü yetkililerinden oluşturulan İnceleme Komisyonunca amenajman planı uygulamaya başlamadan önce bütün olarak incelenir. İşletme sınıfı sınırları,bölmelerin sınırları ve değişiklik bulunup bulunmadığı, fonksiyonlar, işletme amaçları, optimal kuruluşlar ve bu kuruluşlara ulaşmak için önerilen yöntemler ile kesim planları tam ve ayrıntılı olarak kavranır. Planda gösterilen gençleştirme ve bakım alanları incelenerek planda önerilen teknik uygulamaların meşcerelere uygunluğu kontrol edilir ve varsa uyuşmazlıklar tespit edilir. Uyuşmazlıkların telafisi mümkün oluyorsa plan değişikliği ile giderilir. Plan değişikliği ile düzeltilmesi mümkün olmayan durumlarda ise Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığının görüşüne başvurulur.

28. BÖLMELERİN ARAZİYE APLİKASYONU: Yılı içerisinde uygulama yapılacak bölmelerin sınırlarının araziye aplikesi, çalışma yapılmadan önce Orman İşletme Müdürlüklerince oluşturulan komisyon tarafından teknik cihazlar yardımıyla (Pusula, GPS vb.) sınır ağaçları işaretlenerek yapılır. Bölme sınırlarının belirgin hatlardan geçmesi durumunda (yol, dere vb.) aplikasyon yapılırken bölme sınırının tamamında işaretlemeye gerek yoktur.

30. PLAN DEĞİŞİKLİKLERİ: Gerek plan yapımı sırasında iş birliği yapan planlayıcı ve uygulayıcıların gerekse Detay Silvikültür Planı’nı hazırlama sırasında görevli teknik personelin tüm dikkatlerine karşın gözden kaçmış, düşünülememiş veya bu planların düzenlenmesinden sonra ortaya çıkmış durumlar nedeniyle amenajman planının öngörüsü ile silvikültürel istekler bakımından ormanın gerçek ihtiyacı arasında belirgin uyuşmazlık bulunduğunun anlaşılması ya da planın uygulanmasıyla sonradan giderilmesi çok güç sonuçlar ile karşılaşılacağının fark edilmesi hâlinde amenajman planlarında gerekli değişiklikler yapılır. Süresi bitip de avans raporlarıyla işletilen plan ünitelerinde de plan değişiklikleri bu madde hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilir. Böyle hâllerde durum İşletme Şefliği, İşletme Müdürlüğü ve Bölge Müdürlüğü teknik elemanları tarafından yerinde incelenip ayrıntılı bir rapor düzenlenir. Plan değişikliği raporu, yetkili kılınan makam tarafından onayladıktan sonra planlara işlenir.

31. 1-) YIL DEĞİŞİKLİĞİ: Amenajman planında kesim planlarının zaman mekân düzenleri oluşturulmuş ise yılı içerisinde üretime konu edilecek olan bakım bloku, seçme ve baltalık parsellerindeki bölmelerin tamamı veya birkaçına; yol olmaması, iş gücü yetersizliği, sosyal ihtilaf,silvikültürel müdahale önceliği, piyasa şartları vb. gibi nedenlerden girilememesi durumunda, bölmelerin kesim yılları, daha sonraki yıllara ait bakım bloku, seçme ve baltalık parsellerindeki bölmelerin tamamı veya birkaçıyla karşılıklı olarak değiştirilir.

32. Plan ünitesi için verilen yıllık etanın, piyasalarda değerlendirilmesinin mümkün olamadığı durumlarda tamamı çıkarılmaz. Böyle hâllerde yıllık üretim miktarının bir bölümü bölme bütünlüğü dikkate alınarak gelecek yıllarda ortaya çıkacak duruma göre kesilmek üzere bırakılabilir. Ayrıca daha önceki yıllarda çeşitli sebeplerle girilmeyen bölmelere uygun şartlar oluştuğunda girilebilir. Her iki durumda da Plan Değişikliği Raporu düzenlenir (Ek:1). Değişiklikler amenajman planının kesim planları tablolarına işlenir, diğer tablolarda herhangi bir değişiklik yapılmaz. Plan değişikliği raporuna değişiklik tutanağı ve kesim planlarının değişen sayfaları eklenir. Amenajman planlarında eta verilmiş ya da verilmemiş olan “a”, “ab” ve “b” çağındaki genç meşcerelere bir program çerçevesinde yapılacak bakımlar plan değişikliğini gerektirmez.

36. 2-) SİLVİKÜLTÜREL MÜDAHALE ŞEKLİ DEĞİŞİKLİĞİ: Yaş sınıflarına göre işletilen ormanlarda bakım ve gençleştirme olmak üzere iki ana silvikültürel müdahale şekli vardır. Bu iki silvikültürel müdahale şekli arasındaki değişiklikler aşağıda açıklandığışekilde yapılır . Orman amenajman planlarında gençleştirmeye ayrılan ve detay silvikültür planlarında gençleştirilmesi planlanan fakat çeşitli nedenlerden dolayı (yol yapılmasının ekonomik olmaması,sosyal problemler vb.) uygulama imkânı olmayan meşcereler,aynı işletme sınıfındaki bakım bloklarında bulunan varsa gençleştirmeye uygun meşcerelerle karşılıklı yoksa karşılıksız olarak değiştirilir (Ek:2).

39. Bakım bölmelerinde, biyotik ve abiyotik nedenlerle tahrip gören ve plan değişikliğini gerektiren3.0 hektar ve daha büyük meşcereler; gençleştirme alanlarının içerisinde bir sonraki periyoda alınmasında sakınca olmayan meşcerelerle karşılıklı olarak, gençleştirmeye alınan meşcerelerin tamamında uygulama yapılmışsa ya da sonraki periyoda ertelenmesi teknik yönden uygun değil ise karşılıksız olarak gençleştirmeye alınır. (Ek:3). Orman amenajman planında gençleştirmeye konu edilmemiş ancak ormanların devamlılığı açısından acilen gençleştirmeye alınmasının gerekliliği tespit edilen meşcereler, Bölge Müdür Yardımcısının Başkanlığında, varsa Orman Amenajman planlama işlerinde çalışmış bir Başmühendis,Orman İdaresi ve Planlama Şube Müdürü, Silvikültür Şube Müdürü, İşletme Müdürü ve İşletme Şefinden kurulacak olan bir komisyon tarafından incelenir. Bu meşcereler, amenajman planındaki gençleştirme alanlarının içerisinde bir sonraki periyoda alınmasında sakınca olmayan meşcerelerle karşılıklı olarak, gençleştirmeye alınan meşcerelerin tamamında uygulama yapılmışsa ya da sonraki periyoda ertelenmesi teknik yönden uygun değil ise karşılıksız olarak gençleştirmeye alınır (Ek:3).

42. Yukarıda bahsedilen her üç durum için de meşcere bütünlüğü esas olmak kaydıyla (yangın, genç meşcerelerdeki kırık ve devrikler vb. hariç olmak üzere) ekli örneklere uygun Plan Değişikliği Raporu düzenlenir. Değişiklikler amenajman planının ara ve son hasılat kesim planları tablolarına işlenir,diğer tablolarda herhangi bir değişiklik yapılmaz. Plan değişikliği raporuna değişiklik tutanağı ve kesim planlarının değişen sayfaları eklenir.

44. 3-) MESÇERE TİPİ DEĞİŞİKLİĞİ: Amenajman planındaki meşcere tipi ile aktüel meşcere tipi (ağaç türü, vasıf vb.) bakımından arasında bariz uyumsuzluklar görülmesi hâlinde konu, Bölge Müdür Yardımcısının Başkanlığında,Orman Amenajman planlama işlerinde çalışmış bir Başmühendis, Orman İdaresi Planlama Şube Müdürü, Silvikültür Şube Müdürü ile ilgili İşletme Müdürü ve İşletme Şefinden kurulacak bir komisyon tarafından mahallinde değerlendirilir ve uygun görülmesi hâlinde Plan Değişiklik Raporu düzenlenir (Ek:4). Plan değişikliği raporuna değişiklik tutanağı ve kesim planlarının değişen sayfaları eklenir. Komisyonda görevlendirilmek üzere Orman Amenajman planlama işlerinde çalışmış bir Başmühendis bulunmayan bölge müdürlükleri, Genel Müdürlükten Başmühendis talebinde bulunur. Ancak, verimli ormanlarda plan süresi içinde meşcerenin çağ ve kapalılığında meydana gelen normal gelişim ile ilgili değişiklikler bu kapsamda değerlendirilmez.

48. 4-) İŞLETME SINIFI DEĞİŞİKLİĞİ: Plan ünitesindeki İşletme sınıflarında mücbir sebeplerden dolayı bir değişiklik yapılması gerekiyor ise konu, Bölge Müdür Yardımcısının Başkanlığında, Orman Amenajman planlama işlerinde çalışmış bir Başmühendis, Orman İdaresi ve Planlama Şube Müdürü, Silvikültür Şube Müdürü ile ilgili İşletme Müdürü ve İşletme Şefinden kurulacak olan bir komisyon tarafından mahallinde değerlendirilir ve uygun görülmesi hâlinde Plan Değişiklik Raporu düzenlenir (Ek:5). Plan değişikliği raporuna değişiklik tutanağı ve kesim planlarının değişen sayfaları eklenir. Komisyonda görevlendirilmek üzere Orman Amenajman planlama işlerinde çalışmış bir Başmühendis bulunmayan bölge müdürlükleri Genel Müdürlükten Başmühendis talebinde bulunur.