ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI

1. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Zakir TURAN Sibel Mine GÜÇVER Jeo.Müh. Biyolog Deniz ve Kıyı Yönetimi Dairesi Başkanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

2. DERİN DENİZ DEŞARJI Alıcı ortamınyeterli arıtma kapasitesine sahip olduğu mühendislik çalışmaları ile tespit edilmeli alıcı ortamlarda denizin seyreltme ve doğal arıtma süreçlerinden faydalanmak amacıyla atık suların sahillerden belirli uzaklıklarda deniz dibine boru ve difüzörlerle deşarj edilmesidir.

3. DERİN DENİZ DEŞARJI • TANIMLAR • SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ (SKKY) • İDARİ USULLER TEBLİĞİ • DERİN DENİZ DEŞARJI İLE İLGİLİ GENELGELER • DDD ENVANTER ÇALIŞMALARI

4. DERİN DENİZ DEŞARJI • Alıcı ortamınyeterli arıtma kapasitesine sahip olduğunun mühendislik çalışmaları ile tespit edilerek • alıcı ortamlarda denizin seyreltme ve • doğal arıtma süreçlerinden faydalanarak • atık suların sahillerden belirli uzaklıklarda deniz dibine boru ve difüzörlerle deşarj edilmesidir. (SKKY- M:4)

5. DERİN DENİZ DEŞARJI • Difüzör: • Alıcı ortamlara verilen atıksu bulutunun seyreltilebilmesi amacıyla; • atıksu borusunun ucuna eklenen ve çoklu bir jet akımı sağlayan özel bir donanımdır. (SKKY-M:4)

6. DERİN DENİZ DEŞARJI Derin deniz deşarjı ile alıcı ortamlara doğrudan yapılan atık suların boşaltımından önce, öngörülen sınır değerlere kadar arıtmayısağlamak, gerekmektedir.

7. DERİN DENİZ DEŞARJI Bu İşlem; Ön Arıtma’dır.

8. DERİN DENİZ DEŞARJI Hangi tür atıksuların DDD ile bertarafına izin verilir?

9. DERİN DENİZ DEŞARJI • Atıksular • Soğutma suları

11. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği • SKKY’de derin deniz deşarjı ilgili maddeler: • Madde 33(genel) • Madde 34 (atıksu özellikleri) • Madde 35(kriterler-alıcı ortam) • Madde 36(istisnai hükümler) • Madde 42 (izin) • Madde 54 (izleme)

12. SKKY Madde 33 Evsel ve endüstriyel atıksuların derin deniz deşarjı yöntemiyle bertarafında alıcı ortama doğrudan deşarj için belirlenmiş olan deşarj standartları uygulanmaz.

13. SKKY Madde 33 • Arıtılmamış evsel nitelikli atıksuların ve soğutma sularının değişim ve seyreltme potansiyeli düşük olan yarı kapalı koy ve körfezlere zorunlu olarak derin deniz deşarjı yapılması gerekirse;

14. SKKY Madde 33 • Alıcı ortamdaki ekolojik dengeleri bozmayacağı • Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliğinde belirtilen maddelerin birikim yapmayacağı bir ÇED çalışması ile ispat edilirse, 42. Madde uyarınca izin verilebilir.

15. SKKY Madde 34 • Derin deniz deşarjına izin verilebilecek atıksuların özellikleri Tablo:22’de verilmiştir. Bu tablodaki sınır değerlerden fazla kirletici özellikler ihtiva eden suların denize boşaltımına izin verilmez.

16. Tablo 22

17. SKKY Madde 34 • Derin deniz deşarjı yapılacak atıksuların Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliğinde belirtilen sınır değerleri sağlaması gerekmektedir.

18. SKKY Madde 35 • Derin Deniz Deşarj Kriterleri İlk seyrelme S1 değeri; - 40 ın altında bulunmamalı, - Tercihen S1 = 100 olmalıdır. - Bu seyrelmelerin tespiti; SKKY Teknik Usuller Tebliği’ne göre yapılır. • T90 değeri: Yaz aylarında Ege ve Akdeniz’de en az 1 saat, Karadeniz’de 2 saat Marmara Denizinde ise 1,5 saat alınmalıdır. Kış aylarında ise T90 değeri daha yüksek olacağı için bu değer ortalama 3-5 saat arasında alınmalıdır. (

19. Tablo 23

20. SKKY Madde 35 • Derin Deniz Deşarj Kriterleri Minimum deşarj derinliği: - 20 metre olmalı, - Eğer 20 metre derinliğe inmek ekonomik olarak mümkün değilse, difüzör hariç deşarj boru boyu ortalama kıyı çizgisinden itibaren bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Tablo 24’te gösterilenden az olmamalıdır. - Tablodaki nüfus değerlerinden daha büyük yerleşim yerleri, "önemli kirletici kaynak" sınıfına giren faaliyetler ve sanayi kuruluşları için deşarj boru boyu, ön veya tam arıtma alternatifleri ile birlikte ele alınarak belirlenir.

21. Tablo 24

22. SKKY Madde 36 Bakanlık, • Daha sıkı kriterler ve tedbirler aldırabilir • Tabloda verilen parametrelerin dışında kirletici özellikler ihtiva eden suların denize boşaltımı için bilimsel çalışmalar isteyebilir • Yüzme ve rekreasyon amacıyla kullanılan sulara atık suların arıtılmasında azot ve fosfor giderimi ile birlikte dezenfeksiyon işlemi yapılır.

23. SKKY Madde 42 Derin Deniz Deşarjı İzni; • 5 yıl süre geçerlidir. • Dosyanın eksiksiz olması durumunda max 2 ay içinde İzin Belgesi verilir. (SKKY-M:42)

24. SKKY Madde 42 Derin deniz deşarjı izni için müracaatta bulunan kurum/kuruluş ve işletmeler başvurularında; • Onaylanmış derin deniz deşarjı projesi sureti, • Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği İdari Usuller Tebliği’nde verilen derin deniz deşarjı izni başvuru formu, • Derin deniz deşarjı izin belgesini, gerçeğe uygun şekilde hazırlayarak idareye sunmakla yükümlüdürler.

25. SKKY Madde 54 • 6 aylık periyotlarla T:23 ve T:4’deki parametrelerden atıksu karakterizasyonuna uygun olan parametreler izlenir. • İl Çevre ve Orman Müdürlüklerine rapor edilir. • Gerekli görüldüğünde izleme periyotlarında değişikliğe gidilir.

26. SKKY Madde 29 • Derin deniz deşarjı ile sonuçlanan bütün atıksu arıtma veya ön arıtma tesislerinin çıkış noktasında numune alma bacası, atıksu debisi 1000 m3/gün üzerinde olan tesislerin ise, ayrıca otomatik numune alma ve debi ölçme cihazlarını bulundurmaları zorunludur.

27. DERİN DENİZ DEŞARJIİDARİ USULLER TEBLİĞİ EK-3 Derin Deniz Deşarjı İzni Başvuru Formu • Genel Bilgiler • Proje Özellikleri • Deşarj Edilecek Atıksu Özellikleri • Ekler EK-4 Derin Deniz Deşarjı İzin Belgesi

28. DERİN DENİZ DEŞARJI 27.07.2006 tarih ve 2006/21 sayılı Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Genelgesi I.PROJENİN HAZIRLANMASI VE SORUMLULUKLAR • Yüklenici firmaların özellikleri • İhale şartnamesine Bakanlıkça onaylanacağına dair hüküm konur • Proje hazırlama ekibinin özellikleri • Proje dosyasında bulunması gerekenler • Yüklenici firmanın sorumlulukları II. PROJE SUNUMU VE ONAYI • Bilgi,belge ve dökumanlar • Sunum (istenebilir) • Mevzuata uyum

29. DERİN DENİZ DEŞARJI 27.07.2006 tarih ve 2006/21 sayılı Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Genelgesi Proje “DERİN DENiZ DEŞARJI PROJE HAZIRLAMA ESASLARI” Ek-1’e göre hazırlanır. • KAPAK • İÇİNDEKİLER • GİRİŞ • ATIKSU ARITMA TESİSİ (AAT) YERİNİN ÖZELLİKLERİ VE AAT SİSTEMİNİN TANITIMI • DERİN DENİZ DEŞARJI GÜZERGAHININ ÖZELLİKLERİ VE SİSTEMİNİN TASARIMI • YATIRIMIN VE İŞLETMENİN TAHMİNİ MALİYETİ • KAYNAKLAR • EKLER

30. DERİN DENİZ DEŞARJI 27.07.2006 tarih ve 2006/21 sayılı Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Genelgesi İzleme, Bakım ve Kontrol: (EK-1) • Her yıl bahar ayında boru boyunca deşarj hattı kamera ile kaydedilip kontrol edilerek kayıt altına alınır. • Difüzörlerde tıkanıklık olup olmadığına bakılır, besleme bacasındaki su seviyesi kontrol edilir, buradaki ani su artışı veya kesilmesi durumlarında müdahale edilir. • Ayrıca bölgesel bazda alıcı ortamın deşarj sonrasındaki durumu takip altına alınır, atık suyun yayılımı kontrol edilir. Belirlenen Koruma bölgesinde ise koliform izlemesi yapılır.

31. DERİN DENİZ DEŞARJI 13.10.2008 tarih ve 2008/13 sayılı Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Prosedürü Genelgesi • Projenin sunum süreci • Ön inceleme süreci ( 15 gün) • Teknik inceleme süreci • Proje onay süreci • Proje izin süreci

32. DERİN DENİZ DEŞARJI 13.10.2008 tarih ve 2008/13 sayılı Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Prosedürü Genelgesi • Genelge ile proje onayı ile ilgili süreçler ve bunlar için belirlenen max süreler verilmektedir.

33. DERİN DENİZ DEŞARJI 13.10.2008 tarih ve 2008/13 sayılı Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Prosedürü Genelgesi Genelge’nin 2 Eki bulunmaktadır. Bunlar; • Derin Deniz Deşarjı İle Sonuçlanan Atıksu Arıtma Tesisleri Projeleri Onay Formu (1sayfa) • Derin Deniz Deşarjı Projeleri Onay Formu (1 sayfa)

34. PROJE ONAY SÜRECİ Yazılı ve elektronik olarak 3 nüsha ÖN İNCELEME 15 GÜN 2006/21 sayılı Genelgeye UYGUN 2006/21 sayılı Genelgeye UYGUN DEĞİL TEKNİK İNCELEME 1 AY Eksiklik bulunursa iade edilir. Yeniden Teknik incelemeye alınır. UYGUN Onay ücreti ONAY Ek-1 ve Ek-2 formu doldurulur. Yükleniciye iade edilir. 1 ay içinde sunması gerekir. Sunmuyorsa Başvuru geçersiz

35. DERİN DENİZ DEŞARJI 30.07.2009 tarih ve 2009/16 sayılı Derin Deniz Deşarjı İzleme Genelgesi Derin Deniz Deşarjlarının çevresel etkileri; • atıksuda, • alıcı ortamda • derin deniz deşarjı hattında Genelgede verilen parametreler, • izleme noktaları, • izleme yöntemi • numune alma aralığına göre, Derin deniz deşarj izni alan kurum, kuruluş ve işletmeler tarafından izlenir.

38. DERİN DENİZ DEŞARJI • Parametrelerin ölçüm ve analizleri, Bakanlığımızca yetki verilen kurum/kuruluş laboratuarlarında yaptırılır. • İzleme sonuçları, her yıl en geç Aralık ayı sonuna kadar Bakanlığımız Merkez Teşkilatı ile İl Çevre ve Orman Müdürlüklerine yazılı ve elektronik ortamda sunulur. • İzleme sonuçlarının değerlendirilmesini müteakip, İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce gerekli görülen durumlarda izleme periyodu sıklaştırılır.

41. EK – 3: Derin Deniz Deşarjı Hattının İzlenmesi

42. UYGULAMALAR • Mevcut tesislerin derin deniz deşarjı izinlerinin mevcudiyeti ve izleme verilerinin toplanması amacıyla envanter çalışmaları yürütülmüştür.

43. Paşabahçe DDD

44. Lara DDD

45. UYGULAMALAR • Yapılan bu çalışmalar neticesinde; • Ege- Akdeniz Bölgesi’nde 37, • Marmara Bölgesi’nde 26, • Karadeniz Bölgesi’nde 17 Adet Derin Deniz Deşarjı Sistemi bulunmaktadır.

46. İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM