MOBİL CİHAZ QEYDİYYAT SİSTEMİ

1. MOBİL CİHAZ QEYDİYYAT SİSTEMİ

2. AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASI NAZIRLƏR KABINETI QƏRAR  № 212 Bakışəhəri, 28 dekabr 2011-ci il «Mobil cihazlarınqeydiyyatınınaparılmasıQaydası»nıntəsdiqedilməsihaqqında AzərbaycanRespublikasıNazirlərKabinetinin 2009-cu il 8 oktyabrtarixli 266 s nömrəlisərəncamıilətəsdiqedilmiş «Terrorçuluqbarədəbilə-biləyalanməlumatlarınyayılmasıhallarınınqarşısınınalınmasınadairKompleksTədbirlərPlanı»nın 10-cu bəndininicrasınıtəminetməkməqsədiiləAzərbaycanRespublikasınınNazirlərKabinetiQƏRARA ALIR: 1.«Mobil cihazlarınqeydiyyatınınaparılmasıQaydası» təsdiqedilsin (əlavəolunur). 2.Bu qərarimzalandığıgündənqüvvəyəminir. AzərbaycanRespublikasınınBaşnaziriArturRasi-zadə

3. MOBİL CİHAZ QEYDİYYAT SİSTEMİ • Şəbəkədə istifadə olunanmobilcihazların, texnikiidentifikasiyagöstəriciləri barədə məlumatların vahidbazasisteminə daxiledilməsi, saxlanılması və emalı üçünnəzərdə tutulaninformasiyasistemi; • Başqa sözlə mobil cihazlar barədə məlumatların yer aldığı İMEİ nömrələrinin qaydaya uyğun qeydiyyata alınması. • Qeydiyyatsız və oğurluq mobil cihazların hər hansı mobil operatorun şəbəkəsindən xidmət almasını məhdudlaşdırmaq məqsədi ilə istifadə edilən mobil cihaz qeydiyyat və nəzarət sistemidir. 3

4. MOBİL CİHAZ QEYDİYYAT SİSTEMİNİN MƏQSƏDİ • Qeydiyyatsiz mobil cihazlarin şəbəkədən xidmət almasını əngəlləyərək ölkə iqtisadiyyatının zərər görməməsi; • Mobil cihazların qeyri-qanuni yollarla ölkəyə idxalının qarşısının alınması; • Standartlara uyğun olmayan mobil cihazlarin ölkə ərazisinə gətirilməsinin əngəllənməsi; • Oğurluq və ya itirilən mobil cihazların şəbəkədə istifadəsinin qısa zaman müddətində dayandırılması və bununla da mobil cihaz oğurluq hallarının qarşısının alınması; • Klon cihazların təsbit edilərək, onlardan şəbəkədəistifadənin məhdudlaşdırılması; • Ölkədə istehsalçı şirkətlərin tanınma dərəcəsinin və rəqabətin artırılması; • Şəbəkədə istifadə edilən cihazların sertifikatlaşdırmaya cəlb edilməsi; 4

5. MCQS-nin özəllikləri • Ağ səhifənin təşkili • Qara səhifənin təşkili • Boz səhifənin təşkili 5

6. AĞ SƏHİFƏ Qaydayauyğunqeydiyyataalınmış (o cümlədənBeynəlxalq GSM Assosiasiyasınıntəyinetdiyi İMEİ nömrələridəyişdirilməyən, təkrar İMEİ nömrələriolmayan) mobilcihazların İMEİ nömrələri; • Hazırki dövrə kimi şəbəkədə istifadə edilən cihazlar; • Qanuni idxalolunan cihazlar; • Şəxsi istifadə məqsədi ilə idxal olunan cihazlar; • Ölkəərazisindəistehsaledilmişcihazlar.

7. QARA SƏFİHƏ Qeydiyyata alınmayan (o cümlədənqeyri-qanuniyollaölkəyəgətirilən, itirilən, oğurlanan, İMEİnömrələribeynəlxalqGSMAssosiasiyasitərəfindəntəyinedilməyən, təkrarİMEİnömrələriolan) mobilcihazlarinİMEİnömrələri • Qeydiyyata alınmayan cihazlar • Məhkəmə qərarı ilə istismarı dayandırılan cihazlar • Klonlanmış cihazlar • Abunəçi müraciətləri əsasında bağlanan cihazlar

8. BOZ SƏHİFƏ Mobiloperatorlarıntelekommunikasiyaşəbəkəsindənxidmətalan, ağsəhifədəvəyaqarasəhifədəolmayanmobilcihazların İMEİ nömrələri. Şəbəkədən yeni xidmət almağı başlayan mobilcihazların İMEİ nömrələri • Analiz periodikdir • Analiz operatorlar ilə olan bağlantı üzərindən həyata keçiriləcək • Bozsəhifədəolan İMEİ nömrələriaraşdırmanəticəsinəuyğunolaraqağvəyaqarasəhifəyədaxiledilir. • Klon cihazların təsbiti üçün mövcud məlumatlardan istifadə edilərək detallı araşdırma aparılmalıdır.

9. İMEİ • İMEİ-International Mobile Equipment Identification • mobil cihaz üçün tək və bənzərsiz olaraq təsis edilmiş beynəlxalq identifikasiyanı (eyniləşdirməni) göstərən nömrə, qısaca mobil cihazın seriya nömrəsi • İMEİ- yalnız GSM Assosiyasiyası təyin edir, istehsalçı şirkətlərə ayırır. • 15 rəqəmdən təşkil olunur. Telefona *#06# daxil etsək 15 rəqəmli İMEİ barədə məlumat alınacaqdır.

10. Klonlanmış mobil cihaz İMEİ-ləri

11. GSM ŞƏBƏKƏSİNİNARXİTEKTURASI ÜMUMİSTİFADƏLİ ŞƏBƏKƏ BSS NSS Mobile EQUİPMENT (MS) BASE STATION SUBSYSTEM (BSS) BASE TRANSCEIVER STATION (BTS) BASE STATION CONTROLLER (BSC) NETWORK SWITCHING SUBSYSTEM (NSS) MOBILE SWITCHING SERVICES CENTRE (MSC) HOME LOCATION REGISTER (HLR) VISITOR LOCATION REGISTER (VLR) EQUIPMENT IDENTITY REGISTER (EIR) AUTHENTICATION CENTRE (AuC) • Diqqət!!! Standart EIR sistemi sadəcə tək bir operator üçün çalışır

12. MCQS OLDUĞU HALDA MCQS • MCQS İSƏ BÜTÜN OPERATORLARI ƏHATƏ EDİR

13. İstismarı planlaşdırılan MCQS-nin arxitekturası Şəxsi istifadəçi PŞ PŞ Dövlət Gömrük Komitəsi Mobil operatorlar PŞ M 050 Abunə mərkəzləri (M) Analitik Mərkəz M 055 M TOPLU İDXALÇI 070 Naxçıvan MR MCQS Filial M RİTN-MCQS (ALL İMEİ) PŞ Məlumat Mərkəzi Müştəri xidməti Naxçıvan MR Gömrük GSMA Dublin CEİR Qara səhifə “1677” www.imei.gov.az Sorğu Mərkəzi

14. 1 nömrəli Əlavə

15. 3 nömrəli Əlavə

16. Hədəf • Qeydiyyatsız cihazların şəbəkədən istifadəsinin məhdudlaşdırılması; • Oğurluq cihazların istifadəsinin məhdudlaşdırılması; • Klon cihazların istismarının məhdudlaşdırılması.

17. Üstünlüklər və nəticə MCQS yaradılması ilə əldə ediləcək nəticələr: • Dövlət üçün: 1.1. Qaçaqmalçılıqla mübarizə gücləndirilir və ölkə iqtisadiyyatına vurula biləcək zərərin qarşısı alınır; 1.2. Mobil cihaz oğurluq hallarının qarşısı alınır; 1.3. Ölkə ərazisində istehsalçı şirkətlərin tanınma dərəcəsi və rəqabət qabiliyyəti artır; 1.4. İstehlakçıların hüquqlarının qorunmasında irəlliləyiş əldə edilir; 1.5. Şəbəkədə istifadə edilən cihazlar sertifikatlaşdırmaya cəlb edilir;

18. 2. Operator üçün: 2.1. Şəbəkədə istifadə olunan cihazların marka, modelləri barədə məlumatlarla təmin olunur; 2.2. Müxtəlif kompaniyaların zəmanətə uyğun aparılmasına dəstək göstərir; 2.3. Sahibkarlara vurula biləcək ziyanın qarşısının alınır;

19. 3. Abunəçilər üçün: 3.1. Mobil cihazlardan rahatlıqla istifadə edilir; 3.2. Standartlara tam cavab verən, test sınaqlarından keçən, uyğunluq sertifikatı olan, sağlamlığa ziyan vurmayan, zəmanətli mobil cihazlardan istifadə edilir.

20. MCQS-nin istismara başlaması ilə bağlı məlumatlar 01.03.2013-cü il tarixdən rəsmi fəaliyyətə başlanılır; Bu halda 2 ay müddətində, yəni 01.05.2013-cü il tarixinə kimi istifadəçilərə şərait yaradılır ki, istifadə etmədikləri cihazlarını aktiv etsinlər, Həmin cihaz qeydiyyata alınmış hesab ediləcəkdir, 01.05.2013-cü il tarixindən mobil cihazların qeydiyyat işlərinə başlanılır.

21. Abunəçilər bu barədə ətraflı məlumatları aşağıdakı mənbələrdən əldə edə bilərlər: www.imei.gov.az “1677” telefon nömrəsinə zəng etməklə (01.05.2013-cü il tarixindən)

22. TƏŞƏKKÜRLƏR