1 / 78

Sel Oluşumunda Etkili Olan Faktörlerin İrdelenmesi

Sel Oluşumunda Etkili Olan Faktörlerin İrdelenmesi. İklim Değişikliği. 1939-1999 yılları arasında gözlenen yağış-dere akımı ilişkisi. Toplam değişim %’si. Dünyadaki Suların Dağılımı. Hidrolojik Döngü. Bulut. Yağış (23%). Yağış (77%). Evapotranspira syon (16%). Yüzeysel akış.

lang
Download Presentation

Sel Oluşumunda Etkili Olan Faktörlerin İrdelenmesi

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Sel Oluşumunda Etkili Olan Faktörlerin İrdelenmesi

  2. İklim Değişikliği 1939-1999 yılları arasında gözlenen yağış-dere akımı ilişkisi Toplam değişim %’si

  3. Dünyadaki Suların Dağılımı

  4. Hidrolojik Döngü Bulut Yağış (23%) Yağış (77%) Evapotranspirasyon (16%) Yüzeysel akış Evaporasyon (84%) Yüzeysel Akış (7%) Buzul depolaması (2%) Infiltrasyon Toprak Su Tablası Yeralt suyu (1%) Okyanus (97%) Dere & Göller (0.01%)

  5. Havza Hidrolojisi Yağış Transpirasyon Girdi İntersepsiyon Depo Evaporasyon Akış (transfer) Çıktı Yüzey Depolaması Infiltrasyon Yüzeysel Akış Toprak Nemi Derelerden deniz ve göllere Perkolasyon Yüzeyaltı Akışı Su Tablası Taban Suyu Taban Suyu Akışı

  6. Yer altı Suyu Zonları

  7. Havza

  8. Sel

  9. Seller • Dünya çapında her yıl 100-150 arası sel felaketi meydana gelmektedir • Seller ani düşen aşırı yağışlar, şiddetli fırtınalar, kasırgalar, tropikal fırtınalar, musonlar, kar ve buzulların erimesi sonucu oluşurlar • El Nino olayı sellerin oluşmasına katkı yapar • Dünyada meydana gelen doğal felaketlerde ölenlerin % 40’ı sellerle meydana gelmektedir.

  10. Sel Riski? • Şiddetli yağışlar • Geçirgen olmayan topraklar • Dik, çok dik ve sarp eğimli araziler • Bitki örtüsü tahribi • Çok ıslak topraklar • Aşırı kuru topraklar • Sel yatağının yerleşime açılması

  11. Sel Çeşitleri • Kıyı Selleri • Dere Selleri • Kentsel Seller

  12. Sel?

  13. Sel? • Çok uzun zaman peryotlarında ova ve deltaları oluşturarak verimli düz tarım arazilerini meydana getirirler.

  14. Delta

  15. Nil ve Mississippi

  16. Dereyi besleyen kaynaklar

  17. Kenar Depolaması

  18. Hidrograf ve Elemanları

  19. Hidrograf • Hidrografın şekli • Havzanın büyüklüğüne • Eğim derecesine • Anakaya ve toprak türüne (Geçirgen ya da değil)) • Drenaj yoğunluğuna • Vejetasyon

  20. Drenaj şeklinin pik akımlara etkisi Bölünmüş

  21. Drenaj Yoğunluğu-Akım İlişkisi 2 saat sonra Drenaj Yoğunluğu 4 saat sonra Debi (m/sn) 6 saat sonra Zaman

  22. Hidrograf Sarp Eğimli Arazi Düşük Eğimli Arazi Reliyefin Hidrografa Etkisi

  23. Hidrograf Vejetasyon Çıplak alan Bitki Örtüsünün Hidrografa Etkisi

  24. Hidrograf Yüksek drenaj yoğunluğu Düşük drenaj yoğunluğu Drenaj Yoğunluğunun Hidrografa Etkisi

  25. Hidrograf Geniş Havza Dar Havza Form Faktörünün Hidrografa Etkisi

  26. Arazi Kullanımının Hidrografa Etkisi Arazi Kullanımı Kentleşme sonrası Debi Kentleşme öncesi Zaman (saat)

  27. Sediment Akımı Taşınma • Dereler üç şekilde sediment taşır: • Sıçrama • Sürünme • Süspansiyon • 40 ha’lık bir alandan meydana gelen 13.364 metreküp sediment, derenin seviyesinde 3.4 cm yükselme meydana getirdiği tespit edilmiştir.

  28. Sediment Akımı

  29. Alan-Sediment Verimi

  30. Yüzeysel akış

  31. Yüzeysel Akış

  32. Yüzeysel akışı etkileyen etmenler İklim Etmenleri • Yağış tipi • Yağış şiddeti • Yağış Miktarı • Yağış süresi • Yağışın havza üzerindeki dağılışı • Yağıştan önceki toprak nemi • Evapotranspirasyonu etkileyen iklimsel parametreler

  33. Yüzeysel akışı etkileyen etmenler Fizyografik Faktörler • Arazi Kullanım Durumu • Bitki Örtüsü • Toprak Tipi • Drenaj Yoğunluğu • Havzanın Şekli • Yükselti • Eğim • Bakı

  34. Yüzeysel akışı etkileyen etmenler İnsan • Kentleşme • Bitki örtüsü tahribi

  35. İnfiltrasyon Kuru toprak koşulları İnfiltrasyon Oranı (cm/saat) Nemli toprak koşulları Zaman (dak)

  36. Toprakların Geçirgenlikleri

  37. Toplam İnfiltrasyon Toplam İnfiltrasyon(cm) İnfiltrasyon Oranı –cm/saat İnfiltrasyon Oranı (cm/saat) Toplam İnfiltrasyon (cm) Zaman (dakika)

  38. İnfiltrasyon Oranı (Eğim ve Toprak Türü)

  39. İnfiltrasyon Oranı (Kompaktlaşma/Nem İçeriği)

  40. İnfiltrasyon-Yüzeysel Akış İlişkisi Yüksek Düşük Yüksek İnfiltrasyon ve Yüzeysel Akış Yağış Miktarı Yüzeysel Akış İnfiltrasyon Düşük Zaman

  41. Yağmur Tanecikleri Kinetik Enerji (Jul) Toprak agregatlarını parçalarToprak taneciklerini koparırGözeneklerin tıkanmasını sağlar Tane Çapı (mm)

  42. İnfiltrasyon-Toprak İlişkisi - Kumlu topraklar yüksek infiltrasyon oranına sahiptir - Killi topraklar düşük infiltrasyon oranına sahiptir - Organik madde içeriği infiltrasyonu artırır

  43. İnfiltrasyon kapasitesi-sediment verimi ilişkisi Sediment Verimi İnfiltrasyon Kapasitesi

  44. İnfiltrasyonu Etkileyen Faktörler • Toprak Tipi • Tekstür • Derinlik • Toprak Nemi İçeriği • Yağış • Yoğunluk • Miktarı/Süresi/Dağılımı • Topoğrafik yapı (eğim) • Vejetasyon • Tipi (orman, mera, çayır vs.) • Yoğunluğu

  45. İntersepsiyon Gövdeden akış % 46 Meşçere altı % 54 Meşçere altı % 97 Gövdeden akış % 3 1 x 1 m mesafeli 3.7 x 3.7 m mesafeli

  46. Ölü Örtü İntersepsiyonu

  47. İntersepsiyon

  48. İntersepsiyon

  49. Drenaj Yoğunluğu-Dere Akımı İlişkisi

  50. Dendritic Drenaj

More Related