400 likes | 689 Views
Sławomir Jacek Żurek Nowa podstawa programowa do języka polskiego. Ogólnopolska konferencja „Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego i wychowania przedszkolnego. Język polski” Lublin, 6-7 listopada 2008 r. ZESPÓŁ POLONISTYCZNY.
E N D
Sławomir Jacek ŻurekNowa podstawa programowa do języka polskiego Ogólnopolska konferencja „Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego i wychowania przedszkolnego. Język polski” Lublin, 6-7 listopada 2008 r.
ZESPÓŁ POLONISTYCZNY Prof. Sławomir Jacek Żurek (KUL) koordynator zespołu
W JAKI SPOSÓB OPISANE SĄ WIADOMOŚCI ORAZ UMIEJĘTNOŚCI? Wiadomości i umiejętności, które uczeń zdobywa na każdym etapie edukacyjnym, opisane są, zgodnie z ideą europejskiej struktury kwalifikacji, w języku efektów kształcenia.
JAKIE SĄ KONSEKWENCJE PRZENIESIENIA AKCENTU W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ Z PROCESU DYDAKTYCZNEGO NA EFEKTY KSZTAŁCENIA? Zastosowanie w dokumencie tzw. języka wymagań Sformułowanie celów kształcenia w języku wymagań ogólnych Sformułowanie treści nauczania oraz oczekiwanych umiejętności uczniów w języku wymagań szczegółowych
PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM NAUCZANIA • Każdy polonista może przygotować w oparciu o podstawę programową program nauczania obejmujący jeden przedmiot lub bloki dwóch lub więcej przedmiotów • W przypadku bloku kilku przedmiotów, zadaniem nauczyciela jest realizacja wymagań oraz ocenianie uczniów ze wszystkich przedmiotów wchodzących w skład bloku.
PODSTAWA PROGRAMOWA A OCENIANIE • Egzaminy zewnętrzne odwoływać się będą nie tylko do wymagań sformułowanych na koniec odpowiedniego etapu edukacyjnego, lecz także do wymagań z etapów wcześniejszych. • Uwaga W ocenianiu wewnątrzszkolnym wymagania mogą być rozszerzone zgodnie z realizowanym programem kształcenia.
POLONISTYCZNE CELE KSZTAŁCENIA – WYMAGANIA OGÓLNE • Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. • Analiza i interpretacja tekstów kultury. • Tworzenie wypowiedzi.
OPIS WYMAGAŃ OGÓLNCH (na przykładzie gimnazjum)Cele kształcenia – wymagania ogólne:
OPIS WYMAGAŃ OGÓLNCH (na przykładzie gimnazjum)Cele kształcenia – wymagania ogólne:
OPIS WYMAGAŃ OGÓLNCH (na przykładzie gimnazjum)Cele kształcenia – wymagania ogólne:
OPIS WYMAGAŃ OGÓLNCH (na przykładzie gimnazjum)Cele kształcenia – wymagania ogólne:
USYSTEMATYZOWANIE PROBLEMOWE WYMAGAŃ SZCZEGÓŁOWYCH
PRZYKŁADOWE ZAPISY WYMAGAŃ SZCZEGÓŁOWYCH Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń: zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela
Wstępne rozpoznanie Uczeń: opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło określa problematykę utworu
Analiza Uczeń: przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują one w tekście charakteryzuje postać mówiącą w utworze d) wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego typu zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych) e) omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, podtytułu, motta, apostrofy, puenty; punktu kulminacyjnego) f) przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika, liryka, dramat)
Interpretacja Uczeń: przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach)
Wartości i wartościowanie Uczeń: ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm-nacjonalizm, tolerancja-nietolerancja, piękno-brzydota, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć, cierpienie, lęk, nadzieja, wiara religijna, samotność, inność, poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość
TEKSTY KULTURY • każdy wytwór kultury stanowiący całość, uporządkowany według określonych reguł, np. • tekst literacki • spektakl teatralny • film • dzieło sztuki malarskiej • wszelkie działania artystyczne realizujące jakiś utrwalony wzorzec kulturowy
TEKSTY KULTURY W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ DO JĘZYKA POLSKIEGO TO PRZEDE WSZYSTKIM TEKSTY LITERACKIE
TEKSTY KULTURY W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ DO JĘZYKA POLSKIEGO TO PRZEDE WSZYSTKIM TEKSTY LITERACKIE
TEKSTY KULTURY W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ DO JĘZYKA POLSKIEGO TO PRZEDE WSZYSTKIM TEKSTY LITERACKIE
TEKSTY KULTURY W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ DO JĘZYKA POLSKIEGO TO PRZEDE WSZYSTKIM TEKSTY LITERACKIE
„SERCE” LITERATURY POLSKIEJ (ŚCISŁY KANON) Gimnazjum Szkoła ponadgimnazjalna • *Jan Kochanowski – wybrane fraszki, Treny (V, VII, VIII) • *Ignacy Krasicki – wybrane bajki • Aleksander Fredro *Zemsta • Adam Mickiewicz *Dziady cz. II • *Henryk Sienkiewicz – wybrana powieść historyczna (Quo vadis, Krzyżacy lub Potop) • *Bogurodzica • *Jan Kochanowski – wybrane pieśni, treny (inne niż w gimnazjum) i psalm • Adam Mickiewicz *Dziadów część III • Adam Mickiewicz *Pan Tadeusz • Bolesław Prus *Lalka • Stanisław Wyspiański *Wesele • *Bruno Schulz – wybrane opowiadanie • WitoldGombrowicz*Ferdydurke
SZKOŁA PONADGIMNAZJALNAPrzykładowe bardziej obszerne teksty poznawane w całości: • Sofokles Antygona lub Król Edyp (wersja literacka lub spektakl teatralny) • William Szekspir Makbet lub Hamlet • Fiodor Dostojewski – wybrany utwór, np. Zbrodnia i kara, Łagodna; • Joseph Conrad Jądro ciemności • Władysław Stanisław Reymont Chłopi (tom I – Jesień) • Stefan Żeromski – wybrany utwór (Ludzie bezdomni,Wierna rzeka, Echa leśne lub Przedwiośnie) • wybrany dramat dwudziestowieczny z literatury polskiej (np. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Sławomira Mrożka lub Tadeusza Różewicza) • wybrana powieść polska z XX lub XXI w. (np. Marii Kuncewiczowej Cudzoziemka , Zofii Nałkowskiej Granica, Józefa Mackiewicza Drogadonikąd, Stanisława Lema Solaris, Juliana Stryjkowskiego Austeria, Tadeusza Konwickiego Kronika wypadków miłosnych) • wybrana powieść światowa z XX lub XXI w. (np. Franza Kafki Proces, Alberta Camusa Dżuma, George’a Orwella Rok 1984, Isaaca Bashevisa Singera Sztukmistrz z Lublina, Gabriela Garcii Marqueza Sto lat samotności, Umberto Eco Imię róży)
SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA Przykładowe teksty poznawane w całości lub w części (decyzja należy do nauczyciela): • Miguel Cervantes Don Kichote • Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki • Ignacy Krasicki Monachomachia • Adam Mickiewicz Dziady część IV • Juliusz Słowacki Kordian • Irit Amiel – wybrane opowiadanie z tomu Osmalenilub Hanna Krall Zdążyć przed Panem Bogiem; • Gustaw Herling-Grudziński Inny świat • Ryszard Kapuściński Podróże z Herodotem
SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA • wybrane wiersze: Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Adama Mickiewicza (w tym sonety oraz Romantyczność), Juliusza Słowackiego, Cypriana Norwida, Jana Kasprowicza, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Leopolda Staffa, Bolesława Leśmiana, Juliana Tuwima, Jana Lechonia, Juliana Przybosia, Józefa Czechowicza, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Różewicza, Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herberta, Ewy Lipskiej, Adama Zagajewskiego, Stanisława Barańczaka, Mirona Białoszewskiego • wybrane opowiadanie: Jarosława Iwaszkiewicza, Tadeusza Borowskiego
SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA Inne (pozaliterackie) teksty kultury: Poziom podstawowy Poziom rozszerzony • Wybrane filmy z twórczości polskich reżyserów (np. Krzysztofa Kieślowskiego, Andrzeja Munka, Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Zanussiego) • Homilia Jana Pawła II wygłoszona w Warszawie na Placu Zwycięstwa (Piłsudskiego) 2 czerwca 1979 roku – nagranie telewizyjne • Wybrane filmy z klasyki kinematografii światowej (np. Ingmara Bergmana, Charlesa Chaplina, Federico Felliniego, Akiry Kurosawy, Andrieja Tarkowskiego, Orsona Wellesa) • spektakle teatralne (w tym Teatru TV) – przynajmniej jeden w roku • stała lektura gazety codziennej, tygodnika opinii, miesięcznika i kwartalnika
ZADANIA SZKOŁY NA II ETAPIE EDUKACYJNYM. UWAGI O REALIZACJI (na przykładzie szkoły podstawowej)
ZADANIA NAUCZYCIELA JĘZYKA POLSKIEGO NA II ETAPIE EDUKACYJNYM:
Tekst całej podstawy jest dostępny: http://bip.men.gov.pl/akty_projekty/akty_projekty.php