Kształcenie zawodowe i ustawiczne w nowej perspektywie finansowej Warszawa, 4 kwietnia 2013

1. Kształcenie zawodowe i ustawiczne w nowej perspektywie finansowejWarszawa, 4 kwietnia 2013

2. Modernizacja kształcenia zawodowego • Cele wdrażanej zmiany: • poprawa jakości i efektywności kształcenia zawodowego oraz zwiększenie jego atrakcyjności poprzez systemowe powiązanie szkolnictwa zawodowego z rynkiem pracy, w tym: • dostosowywanie przez szkoły do oferty edukacyjnej do potrzeb regionalnego i lokalnego rynku pracy i oczekiwań pracodawców, • włączenie pracodawców w system kształcenia i egzaminowania; • zwiększenie dostępności i elastyczności kształcenia zawodowego oraz systemu potwierdzania kwalifikacji, w tym: • uelastycznienie struktury kształcenia zawodowego i włączenie szkół zawodowych w system kształcenia ustawicznego poprzez kwalifikacyjne kursy zawodowe, • wprowadzenie nowej elastycznej formuły egzaminu zawodowego.

3. Modernizacja kształcenia zawodowego • Podstawowe kierunki wdrażanych zmian od 1 września 2012: • modyfikacja struktury szkolnictwa zawodowego • nowelizacja klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego • przygotowanie kompleksowej obudowy programowej kształcenia zawodowego (nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach, przykładowe szkolne plany i programy nauczania) • modernizacja systemu egzaminów zewnętrznych • wprowadzenie nowych pozaszkolnych form kształcenia ustawicznego • rozwój współpracy z pracodawcami • zmiana wizerunku szkolnictwa zawodowego

4. Nowa struktura szkolnictwa zawodowego i edukacji ustawicznej – elastyczne ścieżki kształcenia w zawodzie Od 1 września 2012 r. w systemie szkolnym funkcjonują: szkoły prowadzące kształcenie zawodowe: trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa czteroletnie technikum szkoła policealna oraz następujące szkoły ogólnokształcące dla dorosłych: szkoła podstawowa dla dorosłych (szósta klasa) trzyletnie gimnazjum dla dorosłych trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych Osoby dorosłe mają możliwość połączenia zdobywania wykształcenia ogólnego z nabywaniem kwalifikacji zawodowych w systemie pozaszkolnym (w tym zwłaszcza na kwalifikacyjnych kursach zawodowych)

5. Działania na rzecz poprawy jakości i efektywności kształcenia zawodowego oraz zwiększenia jego atrakcyjności Nowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego kształcenie w 200 zawodach (23 zawody trzykwalifikacyjne, 72 zawody dwukwalifikacyjne, 98 zawodów jednokwalifikacyjnych) Wdrożenie nowej podstawy programowej kształcenia w zawodach 193 zawody w jednym akcie prawnym dotyczy kształcenia w szkołach i w formach pozaszkolnych podstawa jako standard wymagań egzaminacyjnych Modernizacja systemu egzaminów zewnętrznych nowa filozofia egzaminu zawodowego otwarcie systemu egzaminów zewnętrznych na efekty uczenia się pozaformalnego i nieformalnego (egzamin eksternistyczny zawodowy) Wdrożenie nowego modelu kształcenia zawodowego opartego na elastycznych ścieżkach uczenia się wprowadzenie kwalifikacyjnych kursów zawodowych włączenie szkół zawodowych w system kształcenia ustawicznego Stworzenie możliwości lepszej współpracy szkół zawodowych i pracodawców Promocja kształcenia zawodowego i współpracy z pracodawcami

6. Zwiększenie dostępności i elastyczności kształcenia zawodowego – nowe formy kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych Kwalifikacyjny kurs zawodowy – jako elastyczna forma zdobywania nowych kwalifikacji to kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji, którego ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji.Kwalifikacyjne kursy mogą organizować szkoły, placówki oraz instytucje rynku pracy.

7. Kwalifikacje w zawodach

8. Kwalifikacje w zawodach

9. Jaka jest formuła egzaminu zawodowego? Egzamin zawodowy składa się z części pisemnej i części praktycznej. Część pisemna jest przeprowadzana w formie testu pisemnego (40 zadań WW, 60 min.), a część praktyczna - w formie testu praktycznego (1 zadanie praktyczne, 120 – 240 min). Informatory dotyczące egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie przeprowadzanego w roku 2013 zostały zamieszczone na stronie głównej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej www.cke.edu.pl

10. Dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe Świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie będzie wydawane osobom, które zdadzą egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie przeprowadzony w zakresie jednej kwalifikacji. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe będzie wydawany osobom, które zdadzą egzaminy potwierdzające wszystkie kwalifikacjew danym zawodzie oraz będą miały odpowiedni dla zawodu poziom wykształcenia ogólnego. Na wniosek osoby posiadającej dyplom, dana komisja okręgowa wyda suplement Europass do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe ułatwiający poruszanie się po krajowym i europejskim rynku pracy. 10

11. Rola EFS w modernizacji kształcenia zawodowego • Skuteczne przygotowanie i wdrożenie zmian w systemie kształcenia zawodowego i ustawicznego nie byłoby możliwe bez wsparcia ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Społecznego. • Środki te, przewidziane w Priorytecie III Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, zostały przeznaczone na sfinansowanie następujących projektów systemowych: • Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego (2008-2013) • System wsparcia szkół i placówek oświatowych wdrażających modułowe programy kształcenia zawodowego (2009-2012) • Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru (2010-2013) • Modernizacja egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe (2010-2013) • Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie (2009-2014) • Opracowanie modelu poradnictwa zawodowego oraz internetowego systemu informacji edukacyjno-zawodowej (2009-2012) • Edukacja dla pracy (2 etapy: 2012-2013 i 2014-2015) • Monitorowanie i doskonalenie procesu wdrażania podstaw programowych kształcenia w zawodach (2012-2015)

12. Programowanie wykorzystania środków finansowych w obszarze kształcenia zawodowego i ustawicznego w latach 2014-2020 • Priorytet inwestycyjny 10.1. • Ograniczenie przedwczesnego kończenia nauki szkolnej oraz zapewnienie równego dostępu do dobrej jakości edukacji elementarnej, kształcenia podstawowego i średniego • Priorytet inwestycyjny 10.3. Poprawa dostępności i wspieranie uczenia się przez całe życie, podniesienie umiejętności i kwalifikacji pracowników i osób poszukujących pracy, zwiększenie dopasowania systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy m.in. przez poprawę jakości kształcenia i szkolenia zawodowego oraz utworzenie i rozwijanie systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami

13. Obszar: kształcenie zawodowe • Doposażenie szkół i placówek • Współpraca szkół zawodowych z ich otoczeniem (pracodawcy i uczelnie) • Doradztwo zawodowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych

14. Działania planowane w obszarze kształcenia zawodowego • 1. Wyposażenie/doposażenie szkół i placówek • Tworzenie w szkołach i placówkach kształcenia zawodowego warunków zbliżonych do rzeczywistego środowiska pracy zawodowej (K/R) • 2. Współpraca szkół zawodowych z ich otoczeniem, w tym rozwój tzw. partnerstw wiedzy (szkoły, pracodawcy, urzędy pracy, uczelnie) • Modernizacja treści i metod kształcenia zawodowego poprzez włączenie pracodawców w system identyfikacji potrzeb kwalifikacyjno-zawodowych na rynku pracy oraz weryfikacji wymagań kwalifikacyjnych, zwłaszcza w ujęciu sektorowym (K) • Rozwój partnerstw wiedzy „szkoły/pracodawcy/uczelnie” – wdrażanie standardów jakości kształcenia zawodowego i uczenia się dorosłych (K/R) • Rozwój współpracy szkół i placówek kształcenia zawodowego z ich otoczeniem, w tym zwłaszcza z pracodawcami i szkołami wyższymi (staże i praktyki dla uczniów w przedsiębiorstwach, rozwój współpracy szkół z uczelniami) (K/R) • Wzmacnianie systemu wspierania szkolnictwa zawodowego ukierunkowane na rozwój szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe (K) • Doskonalenie umiejętności nauczycieli zawodu we współpracy z uczelniamii rynkiem pracy (R) • 3. Doradztwo zawodowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych • Rozwój doradztwa zawodowego dla dzieci, młodzieży i dorosłych (K/R)

15. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 1: Zwiększenie udziału pracodawców w modernizacji treści i metod kształcenia zawodowego oraz w procesie kształcenia i egzaminowania • Wyposażenie/doposażenie szkół i placówek • Wskaźnik regionalny: • Liczba placówek i ponadgimnazjalnych szkół zawodowych objętych wsparciem w ramach programu w zakresie doposażenia w sprzęt i materiały dydaktyczne niezbędne do realizacji kształcenia zawodowego • Działanie: Tworzenie w szkołach i placówkach kształcenia zawodowego warunków zbliżonych do rzeczywistego środowiska pracy zawodowej • Wyposażenie/doposażenie szkół i placówek w oparciu o centralnie opracowane wytycznew nowoczesny sprzęt i materiały dydaktyczne zapewniające wysoką jakość kształcenia i umożliwiające realizację podstawy programowej kształcenia w zawodach • Standardy wyposażenia pracowni i warsztatów szkolnych zostaną opracowane w 2013 r. z udziałem pracodawców w ramach realizowanego w Poddziałaniu 3.3.3 PO KL projektu pn. Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego.

16. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 1: Zwiększenie udziału pracodawców w modernizacji treści i metod kształcenia zawodowego oraz w procesie kształcenia i egzaminowania • Strategiczna współpraca szkół zawodowych z ich otoczeniem, w tym rozwój • tzw. partnerstw wiedzy • Wskaźnik krajowy: • Liczba kwalifikacji zmodernizowanych z udziałem pracodawców • Działanie: Modernizacja treści i metod kształcenia zawodowego poprzez włączenie pracodawców w system identyfikacji potrzeb kwalifikacyjno-zawodowych na rynku pracy oraz weryfikacji wymagań kwalifikacyjnych, zwłaszcza w ujęciu sektorowym (K) • analiza bieżącej sytuacji na rynku pracy w poszczególnych sektorach, w oparciu o dostępne dane z poziomu europejskiego i z poziomu krajowego, w tym dane pochodzące z analiz instytucji rynku pracy, dane na temat absolwentów szkół zawodowych oraz informacje od pracodawców • prognozy zapotrzebowania na umiejętności i kwalifikacje zawodowe w danym obszarze • ocena wymagań kwalifikacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia w zawodach • dostosowanie klasyfikacji zawodów szkolnych oraz podstawy programowej kształcenia w zawodach do potrzeb rynku pracy

17. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 1: Zwiększenie udziału pracodawców w modernizacji treści i metod kształcenia zawodowego oraz w procesie kształcenia i egzaminowania • Strategiczna współpraca szkół zawodowych z ich otoczeniem, w tym rozwój • tzw. partnerstw wiedzy • Wskaźnik regionalny: • Liczba jednostek samorządu terytorialnego, które wdrożyły partnerskie programy współpracy szkół zawodowych z ich otoczeniem społeczno-gospodarczym • Działanie: Rozwój partnerstw wiedzy „szkoły/pracodawcy/uczelnie” (K/R) • partnerska współpraca o charakterze strategicznym angażująca wszystkie zainteresowane strony (szkoły zawodowe, placówki, uczelnie, pracodawcy, urzędy pracy i inne instytucje rynku pracy, które wypracują i wdrożą kierunki kształcenia w regionie)

18. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 1: Zwiększenie udziału pracodawców w modernizacji treści i metod kształcenia zawodowego oraz w procesie kształcenia i egzaminowania • Współpraca szkół zawodowych z ich otoczeniem na rzecz podniesienia jakości kształcenia • Wskaźniki regionalne: • Liczba szkół zawodowych współpracujących z pracodawcami w ramach programu • Liczba uczniów uczestniczących w stażach i praktykach u pracodawcy • Działanie: Rozwój współpracy szkół i placówek kształcenia zawodowego z ich otoczeniem, w tym zwłaszcza z pracodawcami i szkołami wyższymi (staże i praktyki dla uczniów w przedsiębiorstwach, rozwój współpracy szkół z uczelniami) (K/R) • wspólne przygotowywanie programów nauczania, • organizacja zajęć praktycznych i praktyk zawodowych dla uczniów, • wspólne prowadzenie kwalifikacyjnych kursów zawodowych z pracodawcami, • szerszy udział pracodawców w organizacji praktyk i staży dla nauczycieli kształcenia zawodowego, • zwiększenie dostępu uczniów i nauczycieli do nowoczesnych technik i technologii poprzez współpracę z pracodawcami i z uczelniami, • współpraca w doskonaleniu nauczycieli kształcenia zawodowego, • wspólne działania z uczelniami w obszarze doradztwa zawodowego.

19. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 1: Zwiększenie udziału pracodawców w modernizacji treści i metod kształcenia zawodowego oraz w procesie kształcenia i egzaminowania • Współpraca szkół zawodowych z ich otoczeniem w ramach doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego • Działanie: Wzmacnianie systemu wspierania szkolnictwa zawodowego ukierunkowane na rozwój szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe (K) • zwiększenie kompetencji kadry systemu doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego – doskonalenie nauczycieli doradców metodycznych, nauczycieli konsultantów oraz innych specjalistów placówek doskonalenia nauczycieli, • wspieranie rozwoju kompetencji kadry kierowniczej szkół prowadzących kształcenie zawodowe, w tym również osób nadzorujących realizację kształcenia praktycznego u pracodawców, • przygotowanie programów ramowych szkolenia kandydatów na nauczycieli kształcenia zawodowego • opracowanie programów doskonalenia obecnych nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych i praktycznej nauki zawodu, które zostaną wykorzystane w doskonaleniu kadry szkół w ramach regionalnych programów operacyjnych

20. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 1: Zwiększenie udziału pracodawców w modernizacji treści i metod kształcenia zawodowego oraz w procesie kształcenia i egzaminowania • Współpraca szkół zawodowych z ich otoczeniem w ramach doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego • Wskaźnik regionalny: • Liczba nauczycieli kształcenia zawodowego objętych wsparciem w ramach programu • Działanie: Doskonalenie umiejętności nauczycieli zawodu we współpracy z uczelniami i rynkiem pracy (R) • zapewnienie nauczycielom zawodu możliwości aktualizowania swojej wiedzy przez bezpośredni kontakt z rzeczywistym środowiskiem pracy – poszerzenie oferty praktyk i staży dla nauczycieli w przedsiębiorstwach, • uruchomienie studiów podyplomowych mających na celu przeciwdziałanie brakom kadrowym w kształceniu zawodowym, • szkolenia kaskadowe dla nauczycieli organizowane i prowadzone przez kadrę ośrodków doskonalenia nauczycieli przygotowaną w projekcie centralnym.

21. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 2: Zwiększenie dostępu uczniów do informacji edukacyjno-zawodowej o możliwościach dalszego kształcenia i uczenia się, zintegrowanej z informacją o rynku pracy • Wskaźnik krajowy i regionalny: • Liczba szkół i placówek objętych wsparciem w zakresie realizacji zadań w obszarze doradztwa edukacyjno-zawodowego • Działanie: Rozwój doradztwa zawodowego dla dzieci, młodzieży i dorosłych (K/R) • zwiększenie kompetencji kadry systemu doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego oraz poradni psychologiczno-pedagogicznych w zakresie realizacji zadań w obszarze doradztwa edukacyjno-zawodowego, • przygotowanie ramowych programów szkolenia osób realizujących zadania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego w szkołach i placówkach, • przeprowadzenie szkoleń dla osób realizujących zadania z zakresu doradztwa zawodowego w szkołach ponadgimnazjalnych, • zapewnienie dostępu do odpowiedniej informacji edukacyjno-zawodowej już od pierwszych etapów edukacyjnych, w tym zapoznanie uczniów szkół podstawowych ze światem zawodów, opracowanie materiałów dla wychowawców klas wszystkich typów szkół, • opracowanie metodologii i narzędzi do badania losów absolwentów szkół prowadzących kształcenie zawodowe

22. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 2: Zwiększenie dostępu uczniów do informacji edukacyjno-zawodowej o możliwościach dalszego kształcenia i uczenia się, zintegrowanej z informacją o rynku pracy • Wskaźnik krajowy i regionalny: • Liczba szkół i placówek objętych wsparciem w zakresie realizacji zadań w obszarze doradztwa edukacyjno-zawodowego • Działanie: Rozwój doradztwa zawodowego dla dzieci, młodzieży i dorosłych (K/R) • organizacja w ramach konkursu studiów podyplomowych z zakresu doradztwa zawodowego dla osób nie posiadających kwalifikacji z tego zakresu, • organizacja w ramach konkursu studiów podyplomowych dla doradców zawodowych z zakresu diagnozy kompetencji osób dorosłych, • upowszechnienie koncepcji współpracyinstytucji działających w obszarze doradztwa edukacyjno-zawodowego (szkolenia na zamówienie regionów), • rozwój internetowego systemu informacji edukacyjno-zawodowej we współpracy z uczelniami i instytucjami rynku pracy.

23. Obszar: kształcenie ustawiczne dorosłych • Nowe elastyczne formy kształcenia dorosłych • Rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych i multimediów (kształcenie na odległość) • Tworzenie centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego

24. Działania planowane w obszarze kształcenia ustawicznego • 1. Nowe elastyczne formy kształcenia ogólnego i zawodowego dorosłych • Rozwój nowych form organizacyjnych w kształceniu dorosłych (K) • Poszerzenie oferty kursów zawodowych dla osób dorosłych realizowanych we współpracy z pracodawcami (R) • 2. Rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych i multimediów (kształcenie na odległość) • Opracowanie multimedialnych materiałów dydaktycznych do kształcenia zawodowego (K) • 3. Tworzenie centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego • Tworzenie i rozwój ukierunkowanych branżowo centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego (K/R)

25. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 3: Upowszechnienie uczenia się dorosłych zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie, z wykorzystaniem narzędzi krajowego systemu kwalifikacji • Nowe elastyczne formy kształcenia ogólnego i zawodowego dorosłych •  Wskaźnik krajowy: • Liczba kwalifikacji ujętych w zintegrowanym rejestrze kwalifikacji • Działanie: Rozwój nowych form organizacyjnych w kształceniu dorosłych (K) • opracowanie kursów kompetencji ogólnych dla dorosłych • zapewnienie atrakcyjnej i elastycznej oferty kursów dla dorosłych • opracowanie przykładowych programów nauczania dla kwalifikacji i efektów kształcenia wyodrębnionych w zawodach • opracowanie rozwiązań ułatwiających osobom dorosłym gromadzenie i dokumentowanie ich indywidualnych osiągnięć

26. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 3: Upowszechnienie uczenia się dorosłych zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie, z wykorzystaniem narzędzi krajowego systemu kwalifikacji • Nowe elastyczne formy kształcenia ogólnego i zawodowego dorosłych • Wskaźnik regionalny • Liczba osób dorosłych uczestniczących w kursach zrealizowanych we współpracy z pracodawcami • Działanie: Poszerzenie oferty kursów zawodowych dla osób dorosłych realizowanych we współpracy z pracodawcami (R) • organizacja tradycyjnych pozaszkolnych form kształcenia ustawicznego • organizacja innych kursów umożliwiających uzyskanie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych oraz nabycie uprawnień zawodowych

27. Priorytet inwestycyjny 10.3. • Cel 3: Upowszechnienie uczenia się dorosłych zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie, z wykorzystaniem narzędzi krajowego systemu kwalifikacji • Tworzenie centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego specjalizujących • się w danej branży • Wskaźnik regionalny • Liczba funkcjonujących centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego • Tworzenie i rozwój ukierunkowanych branżowo centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego • współpraca organów prowadzących szkoły w utworzeniu dobrze funkcjonującego centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego, które będzie oferowało młodzieży i dorosłym różne formy kształcenia oraz współpracę z pracodawcami,

28. Priorytet inwestycyjny 10.1. • Cel 3: Rozwój nowoczesnego nauczania poprzez modernizację treści kształcenia oraz rozwijanie metod aktywnego i praktycznego uczenia się, w tym wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych na wszystkich etapach kształcenia • Wskaźnik krajowy: • Odsetek nauczycieli prowadzących zajęcia edukacyjne z wykorzystaniem • nowoczesnych technologii • Wskaźnik regionalny: • Liczba nauczycieli prowadzących zajęcia z wykorzystaniem TIK • Działanie: Opracowanie multimedialnych materiałów dydaktycznych do kształcenia zawodowego (K) • opracowanie kursów multimedialnych do kolejnych zestawów efektów kształcenia właściwych dla kwalifikacji ujętych w podstawie programowej kształcenia w zawodach, możliwych do zastosowania w prowadzeniu zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość • opracowanie e-zasobów edukacyjnych do kształcenia zawodowego, komplementarnych z projektem E-podręczniki do kształcenia ogólnego, w tym również narzędzi i materiałów dydaktycznych do nauki języka obcego ukierunkowanego zawodowo

29. Dziękuję Państwu za uwagę