BESLENME PROBLEMLERİ OLARAK TANIMLAYABİLECEĞİMİZ DURUMLAR; • BESİN ELEMENTLERİNİN NOKSANLIĞI

2. ZEYTİNLİKLERİMİZİN GENELLİKLE MEYİLLİ ARAZİLERDE YER ALMASI VE BAKIM TEDBİRLERİNİN TAM OLARAK UYGULANMAMASI GİBİ NEDENLERLE BESLENME PROBLEMLERİNE SIK SIK RASTLANMAKTADIR. ZEYTİN AĞAÇLARI DİĞER MEYVE TÜRLERİNE ORANLA OLUMSUZ KOŞULLARA DAHA DAYANIKLI OLMAKLA BERABER VERİM VE KALİTE DÜŞMESİ GİBİ SORUNLAR ORTAYA ÇIKMAKTADIR.

3. BESLENME PROBLEMLERİ OLARAK TANIMLAYABİLECEĞİMİZ DURUMLAR; • BESİN ELEMENTLERİNİN NOKSANLIĞI • BESİN ELEMENTLERİNİN FAZLALIĞI • BESİN ELEMENTLERİ ARASINDAKİ DENGESİZLİKLERDİR. EN ÇOK KARŞILAŞILAN SORUNLAR; NOKSANLIKLAR VE BESİN ELEMENT DENGESİZLİKLERİ OLUP, FAZLALIKLARA OLDUKÇA AZ RASTLANMAKTADIR.

4. ZEYTİN AĞAÇLARI DA, DİĞER BİTKİLER GİBİ UYGUN BESLENME KOŞULLARINDA NORMAL VE SIHHATLİ BİR GELİŞME GÖSTERİRLER. FAKAT GEREK BESİN MADDELERİNİN ORTAMDA YOKLUĞU, GEREKSE ORTAMDA MEVCUT OLDUĞU HALDE ÇEŞİTLİ FAKTÖRLERİN ALIM ÜZERİNDEKİ OLUMSUZ ETKİLERİ NEDENİYLE BİTKİ NORMAL BİR GELİŞME GÖSTEREMEZ.BESİN MADDESİ NOKSANLIKLARININ BAŞLANGICINDA NORMAL VE SIHHATLİ GİBİ GÖRÜNEN AĞAÇLARDA; İLERİ NOKSANLIK DURUMLARINDA YAPRAK, ÇİÇEK, SÜRGÜN, GÖVDE VE MEYVELERDE BARİZ BELİRTİLER ORTAYA ÇIKAR. TÜM AĞACIN GELİŞMESİ DURUR VE ÇOK CİDDİ NOKSANLIK DURUMLARI AĞACIN ÖLÜMÜNE NEDEN OLUR.

5. BU DURUMA GELEN BİR AĞACA UYGULANAN TÜM BAKIM VE KÜLTÜREL TEDBİRLERE RAĞMEN BEKLENEN VEYA ARZU EDİLEN ÜRÜNÜ ELDE ETMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR. BU DURUM, ZEYTİNDE BESİN MADDESİ NOKSANLIKLARININ KESİN TEŞHİS VE TAKİBİ GEREĞİNİ ORTAYA ÇIKARMAKTADIR. TEŞHİSLER MUTLAKA YAPRAK VE TOPRAK ANALİZLERİNE DAYANDIRILMALIDIR. BİTKİ BESİN MADDELERİNİN TOPRAKTAKİ MEVCUDİYETİNE RAĞMEN BİTKİNİN ALIMINI ENGELLEYEN FAKTÖRLERİN VARLIĞI HALİNDE, BU FAKTÖRLERİN İNCELENEREK DEĞERLENDİRİLMESİ YAPILMALIDIR.

6. 1. TOPRAK ÖRNEKLERİNİN ALINMASINDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR2. TOPRAK ÖRNEKLERİNİN ALINMA ŞEKLİ VE ZAMANI3. YAPRAK ÖRNEKLERİNİN ALINMASINDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR4. YAPRAK ÖRNEKLERİNİN ALINMA ŞEKLİ VE ZAMANI

7. GÜBRELEME YAPILMADAN ÖNCE HANGİ GÜBREDEN, NE KADAR, NE ZAMAN VE NASIL KULLANILACAĞINI ÖĞRENMEK GEREKİR.. KÂRLI BİR GÜBRELEME ANCAK, BİTKİNİN İSTEĞİ OLAN GÜBRE ÇEŞİT VE MİKTARINI BİLMEK VE BU GÜBRELERİ EN UYGUN ZAMANDA VE ŞEKİLDE TOPRAĞA UYGULAMAKLA YAPILABİLİR. BURADA ÖNEMLİ OLAN DİĞER BİR HUSUSTA GÜBREYE EN AZ PARAYI VEREREK EN FAZLA ÜRÜNÜN NASIL KALDIRILACAĞINI BİLMEKTİR. FAZLADAN ATILAN GÜBRE FAZLA PARA DEMEKTİR. EN KAZANÇLI GÜBRELEMEYİ YAPABİLMEK İÇİN ÖNCELİKLE TOPRAĞIMIZDAKİ BESİN MADDESİ MİKTARINI BİLMEMİZ GEREKİR. İŞTE BUNUN İÇİN TOPRAK ANALİZİ YAPTIRMALIYIZ.

8. TOPRAKLAR BU AMAÇLA KURULMUŞ LABORATUVARLARDA KİMYASAL YOLLARLA ANALİZ EDİLİR. BU ANALİZLER SONUCU TOPRAK İÇERİSİNDEKİ BİTKİYE YARAYIŞLI BESİN MADDESİ MİKTARLARI ORTAYA KONUR. VE BÖYLECE O TOPRAKTA YETİŞTİRİLECEK BİTKİNİN BÜYÜMESİ VE İYİ BİR ÜRÜN ALINMASI İÇİN HANGİ BESİN MADDESİNİN EKSİK OLDUĞU BİLİNDİĞİNDEN, TOPRAKTAKİ BU EKSİĞİ TAMAMLAYACAK MİKTARDA GÜBRENİN ATILMASI EN KAZANÇLI OLANIDIR.

9. TOPRAĞI ANALİZ ETTİRMEDEN GÜBRE KULLANIRSAK NE OLUR? • BİTKİNİN İHTİYACINDAN DAHA AZ GÜBRE KULLANILABİLİR. BU DURUMDA BİTKİLER YETERİNCE BESLENEMEDİKLERİNDEN İYİ GELİŞEMEZLER ÜRÜN AZALIR, ALINAN ÜRÜN GÜBRE PARASINI BİLE KARŞILAMAYABİLİR. • BİTKİNİN İHTİYACINDAN DAHA FAZLA GÜBRE KULLANILABİLİR BÖYLECE FAZLADAN ATTIĞIMIZ GÜBRENİN PARASI ZİYAN OLDUĞU GİBİ FAZLA GÜBRE TOPRAĞA VE ÜRÜNE OLUMSUZ ETKİLER YAPABİLİR.

10. - YANLIŞ GÜBRE ÇEŞİDİ KULLANILABİLİR. BUNUN BİR SONUCU OLARAK ÜRÜN AZALABİLİR, YATABİLİR VEYA KURUYABİLİR. EN AZINDAN ÜRÜNDE BİR ARTIŞ OLMAYABİLİR. BÖYLECE DE GÜBREYE VERİLEN PARA BOŞA GİTMİŞ OLUR. - YANLIŞ ZAMANDA VE YANLIŞ ŞEKİLDE GÜBRE KULLANILABİLİR. BUNUN SONUCU OLARAK GÜBREDEN BEKLENİLEN YARAR SAĞLANAMAYABİLİR.

11. EKSİK VEYA FAZLA, YANLIŞ ÇEŞİT VE ZAMANSIZ GÜBRE KULLANMAMAK İÇİN GÜBRE KULLANMADAN ÖNCE TOPRAĞIN MUTLAKA ANALİZ ETTİRİLMESİ VE LABORATUARDAN ALINACAK TOPRAK ANALİZ RAPORU SONUCUNA GÖRE GÜBRE KULLANILMASI GEREKİR. • ANCAK TOPRAK ANALİZİ SONUÇLARININ BEKLENEN FAYDALARI SAĞLAYABİLMESİ VE YUKARIDA AÇIKLADIĞIMIZ HATALARA DÜŞÜLMEMESİ İÇİN TOPRAK ÖRNEKLERİNİN MUTLAKA USULÜNE UYGUN OLARAK ALINMASI GEREKLİDİR. EĞER USULÜNE UYGUN TOPRAK NUMUNESİ ALINMAMIŞSA BUNUN SONUCU HİÇBİR ANLAM İFADE ETMEDİĞİ GİBİ EMEK, PARA VE ZAMAN KAYBINA NEDEN OLACAKTIR.

12. TARLADA NEREDEN TOPRAK ÖRNEKLERİ ALINIR? • DEĞİŞİK TARLALARIN TOPRAKLARINDA FARKLI MİKTARLARDA BİTKİ BESİN MADDESİ BULUNMAKTADIR. BUNUN İÇİN HER TARLADAN AYRI AYRI TOPRAK ÖRNEĞİ ALINMASI GEREKİR. • AYNI TARLA İÇİNDE, DEĞİŞİK ÖZELLİK GÖSTEREN KISIMLAR BULUNABİLİR. MESELA TARLA TOPRAĞININ BİR KISMI AÇIK RENKLİ, DİĞER BİR KISMI KOYU OLABİLİR. BU RENK FARKLILIĞI BİZE TARLANIN BU İKİ KISMINDA ORGANİK MADDE DEMİR GİBİ BİRÇOK MADDE BAKIMINDAN FARKLILIKLAR OLDUĞUNU GÖSTERİR. • - TARLANIN BİR KISMI DÜZ BİR KISMI EĞİMLİ OLABİLİR. VEYA TARLANIN BİR KISMI ÇORAK, DİĞER BİR KISMI NİSPETEN DAHA VERİMLİ OLABİLİR. EĞER AYNI TARLANIN İÇİNDE BÖYLE FARKLI YERLER VARSA BU ALANLARDAN DA AYRI AYRI TOPRAK ÖRNEĞİ ALINMALIDIR.

13. NERELERDEN TOPRAK ÖRNEĞİ ALINMAZ? • HARMAN YERİ VEYA HAYVAN YATMIŞ YER İSE, - ÖNCEDEN GÜBRE YIĞILMIŞ YER İSE, • - SAP KÖK VEYA YABANİ OTLARIN YIĞIN HALİNDE YAKILDIĞI YER İSE, • - HAYVAN GÜBRESİNİN BULUNDUĞU NOKTA İSE, • - TARLANIN TÜMSEK VEYA SU BİRİKMESİ OLAN ÇUKUR NOKTALARI İSE, • - DERE, ORMAN, SU ARKI VE YOLLARA YAKIN ARAZİ KISIMLARI İSE, • - SIRAYA EKİM YAPILAN ÜRÜNLERDE SIRA ÜZERİ İSE, • - BİNALARA YAKIN ALANLAR İSE, • - ÖZELLİKLE MEYVECİLİK, KAVAKÇILIK GİBİ AĞAÇ YETİŞTİRMEK İÇİN AYRILAN ARAZİLER HARİÇ, TARLADA BULUNAN BİRKAÇ AĞACIN ALTINDAN, TOPRAK ÖRNEĞİ ALINMAMALIDIR

14. TOPRAK ÖRNEĞİ ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ? • TOPRAK ÖRNEĞİ ALINIRKEN TEK YILLIK VEYA ÇOK YILLIK BİTKİLERDEN HANGİSİ EKİLECEKSE ONA UYGUN OLAN YÖNTEM SEÇİLMELİDİR. TEK YILLIK BİTKİLERDE TOPRAĞIN 30cm DERİNİNDEN ÖRNEK ALINIR. • ÇOK YILLIK BİTKİLERDE İSE TOPRAĞIN DERİNLEMESİNE öRNEKLENMESİ GEREKİR. TOPRAK öRNEĞİ 30,60cm • DERİNLİKLERDEN ALINABİLECEĞİ GİBİ, GEREKLİ GÖRÜLÜRSE 90 VE 120cm DERİNDEN DE ALINABİLİR.

15. TOPRAK ÖRNEĞİ NASIL ALINIR? Tarlada zik-zaklar çizerek topraklar alınır ve biriktirilir.

16. Toprak örneği alınırken, toprak yüzeyi temizlenir.

18. HER NOKTADAN AYNI ŞEKİLDE ALINAN TOPRAK ÖRNEKLERİ KOVA İÇERİSİNDE • İYİCE KARIŞTIRILIR. BU KARIŞIMLARDAN EN FAZLA 1 KG. TOPRAK ÖRNEĞİ İRİ TAŞ, ÇÖP VE DİĞER YABANCI MADDELERDEN TEMİZLENEREK AYIKLANIR, BİR KAĞIDA, AD, SOYAD, TOPRAK ÖRNEĞİNİN NEREDEN ALINDIĞI GİBİ BİLGİLER YAZILAR ÖRNEK TORBASININ İÇİNE KONULUR.ETİKETLER MUTLAK KURŞUN KALEMLE YAZILMALIDIR. VE VAKİT GEÇİRİLMEDEN LABORATUARA ULAŞTIRILIR. TORBA MUAYYEN BİR YERİNDEN DELİNEREK ,NEMİN KAĞIDI PARÇALAMASINA ENGEL OLUNULMALIDIR.

19. T.C BURSA VALİLİĞİ TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ İLİ : ………………………. İLÇESİ ………………………. KÖYÜ : ……………………….MEVKİİ ……………………… TARLA SAHİBİ : …………………………………………………….. BİTKİ : …………………………………………………………. SULU : ………………………..KURU ……………………….. NUMUNE DERİNLİĞİ : ……………………………………………cm GEÇEN YIL KULLANILAN GÜBRE MİKTARI : …………………… TARİH :………………………………………………………….. NUMUNEYİ ALAN : …………………………………………………..

20. YAPRAK ANALİZİ • EĞER TEK YILLIK VE ÇOK YILLIK BİTKİLERİMİZDE MARAZİ BİR DURUM VARSA YAPTIRDIĞIMIZ TOPRAK ANALİZLERİNDEN SONUÇ ALAMIYORSAK O ZAMAN YAPRAK ANALİZİ YAPTIRMAMIZ GEREKECEKTİR. • YAPRAK ANALİZİ TOPRAK ANALİZİNİN BU AÇIDAN BİR SAĞLAMASIDIR.

21. Yaprak analizi için örneklerin alımı YAPRAK ÖRNEĞİ ALINIRKEN BİTKİ TÜRÜ, YAŞI, YAPRAĞIN ALINDIĞI SÜRGÜNÜN AİT OLDUĞU DÖNEM, MEYVELİ OLUP OLMAMASI, AĞACIN MEYVE TUTUMU, YAPRAĞIN DURUMU VS. GİBİ FAKTÖRLER DİKKATE ALINMALIDIR. HER 20 DEKARDAN 1 ÖRNEK ALINABİLİR. ÖRNEKLER SAĞLIKLI AĞAÇLARDAN ALINMALI, SEMPTOMLU AĞAÇLARDAN AYRICA ÖRNEK ALINMALIDIR. BAHÇEDEKİ AĞAÇLARIN EN AZ % 20’SİNDEN ÖRNEK ALINMALI VE ÖRNEK ALINACAK AĞAÇLAR BAHÇEDE ZİG ZAG ÇİZEREK BELİRLENMELİDİR.

23. Yaprak örneklerinin alınmasında;hangi yaprakların, hangi dönemde alınacağı son derece önemlidir.Hasatdan sonra zeytinin dinlenme dönemi olarak nitelendirilen Ocak ayı içinde zeytinde yaprak örneği alınır.

24. ZeytinKış dinlenme döneminde (Kasım - Aralık aylarında), tek yıllık uç sürgünlerden alınır

26. ALINAN ÖRNEKLER DELİKLİ PLASTİK TORBALARA KONULUP ETİKETLENEREK EN KISA ZAMANDA LABORATUVARA ULAŞTIRILMALIDIR

28. BİTKİ BESİN ELEMENTLERİ 1-Makro Bitki Besin Elementleri 2-Mikro Bitki Besin Elementleri

29. 1-Makro Bitki Besin Elementleri • Karbon ( C ) :Bütün bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddelerde bulunur ve kuru madde bazında ağırlıkça % 45 ini oluşturur. Karbonhidratlar ve yağlarda hidrojen ve oksijenle, proteinlerde ise hidrojen, oksijen ve azotla birlikte bulunur. Bitkiye havadan karbondioksit (CO2) formunda girdiği gibi Doğal Ham Hümik Asit esaslı Organik Toprak Düzenleyici materyalle kökler vasıtasıyla topraktan da alınır.

30. Hidrojen ( H ) : Hemen hemen tüm organik materyallerde bulunur. Topraktaki besin elementlerinin  bir taşıyıcısı olan suyun bir bileşeni olarak bitkiye girer. Doğal Ham Hümik Asit esaslı Organik Toprak Düzenleyici materyalle kökler tarafından topraktan da alınır.

31. Oksijen ( O ) : Suyun ve organik materyallerin bir bileşenidir. Bitkiler için serbest element olarak gereklidir. Bitkiler tarafından havadan ve sudan alınır. Doğal Ham Humik Asit esaslı Organik Toprak Düzenleyici materyalle kökler tarafından topraktan da alınır. Bitki metabolizmasında besinlerin yakılması için temel elementtir.

32. Azot ( N ) :Bitkilerde yaprakların uygun gelişimi, protein üretimi ve fotosentez gibi fonksiyonların bir çoğu için gerekli bir besin elementidir. Bitki tarafından topraktan  alınan azot, bitki bünyesinde proteinin yapı taşları amino asitlere dönüştürülür. Amino asitler protoplazma oluşumunda kullanılır. Protoplazma, bitkinin büyüme ve hücre bölünme yeri olduğundan enzimatik reaksiyonlar için gereklidir. Azot, Amonyum Nitrat ( % 33,5 N), Üre ( % 46 N), MAP ( %11 N), DAP ( %18 N) gibi kimyasal gübrelerden sağlanır.

33. Fosfor ( P ) :Bitkinin ilk gelişim döneminde çok önemlidir. Bitkinin fotosentez, solunum, enerji depolama ve transferi, hücre bölünmesi ve genişlemesi işlemlerinde rol oynar. İlk kök oluşumunu ve gelişmesini teşvik eder. Bir çok meyve ve sebzenin kalitesini iyileştirir. Eksikliğinde çiçeklenme ve meyve tutumu  sınırlanır. Erken doğum meyvelerde dökülme olur. Fosfor, SP (%20 P2O5), TSP (%46 P2O5), MAP (%48 P2O5) ve DAP (%46 P2O5) MKP(%52P2O5)gübrelerinden sağlanır.

34. Potasyum ( K ) :Çok önemli bir bitki besin elementidir. Diğer hiçbir besin elementi onun yerini tutamaz. Bitki büyümesi ve gelişimi için zorunludur. Potasyum eksikliğinde  fotosentez azalır, bitki solunum hızı artar. Böylece bitkinin karbonhidrat arzı düşer, Potasyum ayrıca protein sentezi için de zorunludur. Fotosentez, nişasta oluşumu, şekerin bitki bünyesinde dolaşımı ve klorofil için gereklidir Bitkilerde soğuklamayı düzenler, hastalıklara karşı direnci artırır. Eksikliğinde, bitkinin eski yapraklarının dış kenarları boyunca yanma ve kavrulma görülür. Yapraklar kahverengiye dönüşür, gelişim durabilir. Potasyum, Potasyum Klorid (%60 K2O), potasyum sülfat ( %50 K2O), potasyum nitrat ( %44 K2O) ve potasyum-magnezyum sülfat ( %22 K2O) gübrelerinden sağlanır

35. Kalsiyum (Ca) : Uygun kök ve yaprak gelişimi için gereklidir. Hücre duvarının yapı taşlarını oluşturur. Eksikliği, yüksek asidik topraklarda meydana gelir. Bazı enzim sistemlerini aktive eder, bitkilerde organik asitleri nötralize eder, aynı zamanda mikrobiyal aktiviteyi düzenler. Molibden elementinin kullanılabilirliğini ve diğer besin elementlerinin alımını artırır. Fazlalığı demir, çinko ve magnezyum alımını engeller. Eksikliği zayıf kök gelişimine neden olur.

36. Kükürt ( S ) : Proteinin ana bileşenidir. Enzim ve vitaminlerin gelişmesine yardım eder. Metabolizma aktivasyonunda klorofil, fotosentez, nişasta oluşumu ve şeker dolaşımında gereklidir. Amino asitlerin ana elemanıdır. Eksikliğinde, genellikle genç yapraklar üzerinde açık yeşil renkler gösterir. Eksikliği, kumlu ve organik maddece zayıf topraklarda görülür. Bitki yeterli kükürt alamazsa, meyve olgunluğunda gecikme görülür. Kükürt, topraktan sülfat iyonları olarak alınır. Doğal ham hümik asit esaslı organik toprak düzenleyiciler, sülfatlı gübreler ve sülfatlı inorganik toprak düzenleyicilerden sağlanır.

37. 2.Mikro besin elementleri • Demir ( Fe ) :Bitkilerin gelişimini destekleyen önemli bir elementtir. Yeşil bitkilerde kloroplast ( Klorofil içeren canlı hücre ) oluşumunda etki gösterir. Eksikliğinde yapraklarda sararmaya ve ileride kurumaya neden olur.

38. Çinko ( Zn ) : Biosfer için önemlidir. Bitki hormonu Auxin ile bir arada bulunur. Metabolik reaksiyonları teşvik eder. Gövde uzamasında etkilidir. Klorofil oluşumu ve karbon hidrat üretimi için gereklidir. Manganez ( Mn ) : Bitki gelişimi için önemlidir. Enzim reaksiyonlarında ve klorofil oluşumunda gereklidir. Eksikliğinde yapraklarda sarı lekeler görülür.

39. Bor ( B ) :Bitkilerin beslenmesi için önemlidir. Ribonükleik asitlerin ( RNA ) sentezi ve karbon hidrat metabolizması için gereklidir. Eksikliğinde birkaç tomurcuk bir arada oluşur. Yapraklar küçük olur. Öz çürüklüğü ve mantarlaşma görülür. Bakır ( Cu ) : Bitkilerin gelişimini destekler. Enzim reaksiyonlarında hızlandırıcı ( katalist ) etkisi gösterir. Molibden ( Mo ) : Bitkilerde nitratın azota ( nitrojen ) indirgenmesi ve azotun sabitlenmesi fonksiyonlarına sahiptir. Eksikliği protein içeriğini düşürür

40. TİCARET GÜBRELERİ • Ticaret gübreleri içerisindeki bitki besin maddelerinin çeşidine göre; • 1. Azotlu gübreler • 2. Fosforlu gübreler • 3. Potasyumlu gübreler • 4. Kompoze gübreler diye sınıflandırılır.

41. 1. AZOTLU GÜBRELER • AMONYUM SÜLFAT • Genellikle beyaz renkli olup toz şekere benzediği için çiftçilerimiz tarafından şeker gübre diye adlandırılır. Aslında bu gübrenin renkli veya beyaz olmasının, etkisi ile hiçbir ilgisi olmayıp her ikisi de iyi gübredir. • Bu gübrenin kendisi asit karakterli olduğu için nötr ve alkali yani kireçli topraklarda güvenle kullanılabilir. Bu gübrenin içinde ağırlının 1/5 oranında yani % 21 oranında azot bitki besin maddesi vardır. Bu nedenle eğer bu gübreyi asit reaksiyonlu topraklarda uzun süre ve çok kullanılırsa toprakların daha fazla asitleşmesine sebep olacağından toprağı verimsizleştirir.

42. AMONYUM NİTRAT Amonyum Nitrat gübresi piyasada kireçli ve saf olmak üzere iki şekilde satılmaktadır. Kireçli olanı yaklaşık olarak ağırlığının 1/4 oranında yani % 26 saf azot besin maddesi bulundurur. Saf olanı ağırlığının 1/3 oranında yani % 33 saf azot besin maddesi bulundurur. Amonyum nitrat gübresinin içinde bulunan azot besin maddesinin yarısı amonyum yarısı da nitrat şeklinde bulunur. Bitki her iki şekildeki azot besin maddesinden de yararlanabildiği için bu gübrenin etkisi hem daha çabuk olmakta hem de devamlı olmaktadır. Amonyum nitrat gübresi ekim zamanında kullanılabildiği gibi bitkinin büyüyüp geliştiği dönemlerde de başarı ile uygulanabilir.

43. ÜRE Üre içinde bulunan azot besin maddesi bakımından diğer azotlu gübrelerden daha zengindir. Üre gübresinin içinde ağırlığının yarısına yakın % 46 saf azot besin maddesi bulunur. Üre gübresi toprağa atıldıktan sonra içindeki organik bünyeli azot toprakta kimyasal değişmelere uğrayarak kısa zamanda bitkilerin kolayca faydalanabilecekleri bir hale gelir.Üre bütün bitkilere başarı ile uygulanabilir.Sonbahar gübrelemesinde kullanıldığı gibi, bitkilerin belirli gelişme dönemlerinde, ilkbaharda veya daha sonra da kullanılabilir. Fazla miktarda üre verilmesi gerektiğinde hepsi bir defada değil birkaç kısma bölünerek atılmalıdır. Üre toprağa verildikten sonra derhal toprağa karıştırılmalıdır. Aksi halde toprak yüzeyinde kalan gübreden azot kaybı olabilir.

44. 2. FOSFORLU GÜBRELER • TRİPLE SÜPERFOSFAT • Triple süperfosfat gübresi kirli beyaz veya gri renkli yuvarlak danecikler halinde olup bu gübreye çiftçilerimiz taban gübresi veya TSP’ de demektedir. • Triple süperfosfat gübresinin kullanılmasında dikkat edilecek en önemli konu gübrenin ekim veya dikimden hemen önce verilmesini ve mümkün olduğu kadar tohum ve kök derinliğine gömülmesini sağlamaktır. • Bu gübre uzun süre rutubetli yerlerde saklandığında su çekerek topaklaşabilir. Bu keseklerin tekrar tanecikler şeklinde dağıtılarak kullanılmasında tarımsal yönden bir sakınca yoktur. Kullanımı kolaylaştırmak için bunları kırmalıyız.

45. 3. POTASYUMLU GÜBRELER • POTASYUM SULFAT • Potasyum sülfat gübresi kirli beyaz renkli küçük kristal tanecikler halindedir. Ağırlığının yarısı oranında % 50 potasyum besin maddesi bulundurur. Bu gübreyi bütün bitki çeşitlerinde uygulayabiliriz. • Potasyum sülfat gübresi rutubetli yerlerde saklanmaması gerekir. Bu gübre rutubetli yerlerde kesekleşir. Kesekleşmiş olan bu gübre ufalanarak tekrar kullanılabilir. Ancak ufalanmış olan gübre mibzerle atılmamalı elle veya gübre serpicisi ile atılmalıdır

46. POTASYUM NİTRAT Potasyum nitrat gübresi %13 azot %44 potasyum içerir.Suda kolay eridiğinden yaprak gübresi olarak uygulanabilir.

47. 4. KOMPEZE GÜBRELER • Kompoze gübreler birden daha fazla bitki besin maddesini birarada bulunduran gübrelerdir. • Kompoze gübrenin içerisindeki bitki besin maddeleri sırası ile azot, fosfor ve potasyumdur. Bu besin maddeleri % olarak ifade edilmektedir. Örneğin 20-20-0 oluşumundan meydana gelen bir kompoze gübrenin 100 kilosunda 20 kilo saf azot, 20 kilo saf fosfor var. Potasyum ise yok demektir.maddesini birarada bulunduran gübrelerdir.

48. DİAMONYUM FOSFAT Diamonyum fosfat gübresi kompoze bir gübredir. Diamonyum fosfat gübresi halk arasında DAP diye adlandırılmaktadır. 100 kg diamonyum fosfat gübresinde 18 kg saf azot ve 46 kg fosfor bulunur. Diamonyum fosfat gübresi iri ve kirli beyaz renkte granül tanecikleri halindedir. Bu gübrenin hububat ve benzeri bitkilere sonbaharda, ekim esnasında, mibzerle tohum derinliğine ve bant halinde verilmesi en uygun verme şeklidir. Mibzerle ekimin yapılmadığı hallerde diamonyum fosfat gübresi ekimden hemen önce tarla yüzeyine serpilip sonra ekim yapılarak gübrenin toprakla karışması temin edilmelidir.

49. - Mono Amonyum Fosfat (MAP) • Bu gübrenin fosfor formu TSP gübresinin fosfor formu ile aynıdır. İki ayrı tipi mevcuttur. Tarla tarımında % 11 N + % 52 P2O5 ihtiva eden granül yapıya sahip bir gübredir. Ülkemizde bu gübre çok kullanılmamaktadır. Diğer tipi ise kristal yapıya sahip, suda erime oranı yüksek ve katkı dolgu maddesi ihtiva etmeyen, damla sulama ve yapraktan gübrelemeye uygun olan tipidir. Bünyesinde % 12 oranında azot (N) amonyum formunda bulunan ve % 61 oranında P2O5 bitkinin alabileceği H2PO4 formunda bulunur. Bu gübrenin formulü NH4. H2PO4 şeklindedir.

50. Mono Potasyum Fosfat (MKP) • Bünyesinde % 52 oranında fosfor (P2O5) ve % 34 oranında potasyum (K2O) bulunan iki ana bitki besinli bir gübredir. Beyaz renkli, kristal yapıya sahip, damla sulama ve yapraktan gübrelemeye uygun bir gübredir. Kimyasal formulü KH2PO4’tür.