Kristobal Kolon

1. Kristobal Kolon 1- Kolonen proiektua 2- Kolonizatutako lekuak 3- Data Garrantzitsuak

2. Kolonen Proiektua • Kolon bere proiektua egiten hasi zen bere helburua cipangora iristea zen gaur egungo Japonia, Okzidenterantz abiatuz. Ez dakigu noiz hasi zen pentsatzen proiektuarekin baina gutxi gora behera bera ezkondu ondoren eta 1481 baino aurrerago. Toscanellik gutun bat bialdu zion mapa batekin batera, hasirantz eramaten zuen mapa zen, eta bidaian aurkitu behar zituzten irla guztiak. Toscanelliren mapa eta bere informazioa, Marko Poloren bidaien egituran eginda zeuden. Kolonen bidaien informazioa bere liburuetatik aterata dago egiten zuen guztia idatzia zegoen beste idazle batzuen liburuak zirelako edota ariñagokko liburuak hartuta adibidez liburu hauetariko: Tractatus de Imago Mundi,Historia Rerum ubique Gestarum eta Los Viajes de Marko Polo. Kolonen ideia, lurrak 29000 km zituela zen eta horrela nahi zuen aurkitu berak amesten zuen lur zati ezezaguna. Hori kontuan hartuta kolonek uzte zuen Kanariar irletatik Zipangora 2400 milla zeudela, 10700 izanda benetan. Bere proiektua jendeari erakusteko mapa bat marraztu zuen Toscanelliren mapan inspiratua, eta bidean aurkituko zituzten irla guztiak, bidaia erraztuko ziotenak. Ba hau zen kolonen proiektua.

3. Kolonizatutako lekuak • Mexikoko konkista: 1519an Hernan Cortes (1485-1547) Mexikon barneratu zen, eta tlaxkalteken aurka garaile atera ondoren, adiskidetasunez sartu zen Tenochtitlanen, bertan Moctezuma II. azteken enperadorea harrapatu zuelarik. Aztekak matxinatu egin ziren eta espainiarrek ihes egin behar izan zuten Gau Mingarrian (1520ko ekainaren 30ean). Cortes indigenen aurka garaile atera zen Otumbako batailan eta, azteken Inperioaren menpe egon ziren herrien laguntzari esker, Tenochtitlan berreskuratu zuen setio luze baten ondoren (1521eko abuztuaren 31). • Peruko konkista: Francisco Pizarrok (1476-1541) 1531n hasi zuen bere espedizioa. Uhaskara eta Atahualpa inken artean hasi zen gerra zibila aprobetxatuz, espainiarrek azken hori harrapatzea lortu zuten. Horren ondoren, Cuscoz jabetu ziren eta hiriburu berria sortu zuten, Lima, 1535ean. Lurralde osoa menderatzea zaila izan zen, indigenek mendian zuten erresistentziaren ondorioz. Hegoaldeko muturra, Txile, zailtasun askorekin menderatzea lortu zuten Diego de Almagrok (1475-1538) eta Pedro de Valdiviak (ggb. 1500-1554). Gorriz margotutakoa Kolonizatu zuen

4. Data Garrantzitsuak • 1492: Kristobal Kolon Guanahaniko uhartera iristen da urriaren 12an. • 1494: Tordesillaseko itunak itsasoz haraindiko lurraldeen banaketa zehazten du, Espainia eta Portugalen artean.