Trajectbegeleiding voor personen met een handicap

1. Trajectbegeleiding voor personen met een handicap Hoofdstuk 2 P.25-48

2. 1. Inleiding • Vorige hoofdstukken: kerntaak van trajectbegeleiding • Aangetoond in fasen

3. 2. Fasen in het proces trajectbegeleiding • In literatuur verschillende elementen: • 2.1Vraagverduidelijking • 2.2 Planning • 2.3 Linking • 2.4 Opvolging • 2.5 Evaluatie • Ze kunnen ook beschouwd worden als deelfuncties van trajectbegeleiding • CRUCIAAL om kerntaak trajectbegeleiding te realiseren

4. 2. Fasen in het proces trajectbegeleiding • Niet de bedoeling om deze stappen lineair af te handelen om tot een begrensd einde te komen • = CYCLISCH PROCES waarin verschillende fasen elkaar dynamisch afwisselen  Eerst! • In kaart brengen van ondersteuningsbehoeften van de persoon in zijn directe omgeving

5. Opstarten van een proces - Taken: • Identificeren van mensen met hulpvragen door actieve werving of door een systeem van aanmelding en verwijzing voor derden. • Eerste kennismaking met cliënten • Nagaan of cliënten effectief kiezen voor trajectbegeleiding en/of geschikt? • Nadien Starten fase: Vraagverduidelijking

6. 2.2 Vraagverduidelijking • Kern van trajectbegeleiding: Cliënten en indien mogelijke hulpbronnen in de samenleving identificeren • Het proces van trajectbegeleiding gebaseerd op intuïtieve of routinematige beslissingen. • Op basis van een analyse van meerdere modellen en schema’s stellen wij de indeling van levensdomeinen voor

7. 2.2 Vraagverduidelijking • Tabel 2.1 • Het gaat steeds om de noden en wensen van de personen met een handicap • Vraagverduidelijking: vanuit HUN PERSPECTIEF!

8. 2.2 Vraagverduidelijking • Voorbeeld van strategie die gebruikt worden in deze fase: volgende tabel • PTP: persoonlijke toekomstplanning • MAPS: Mc GillAction Planning System

9. Iedere strategie vertrekt vanuit een basisprincipe • 1. Persoon met handicap staat centraal bij het uitstippelen van levensproject. • Daarna vertrekken ze vanuit overtuigen dat mensen met handicap dat mensen met handicap zelf kunnen aangeven wat zij willen met hun leven. • 2. ‘the circle of friends’ en/of ‘the circle of trust’: Ouders/broers/zussen/grootouders..  Engageren om regelmatig bijeen te komen: antwoorden zoeken op belangrijke levensvragen  Worden gekozen door centrale persoon • 3. Gezocht naar mogelijkheden om dromen te realiseren en een leven leiden in de samenleving. Onzekerheden, moeilijkheden en risico’s NIET uit de weg! • Bij mensen met meervoudige handicap= NIET SIMPEL!  Uitdaging trajectbegeleiders!

10. 2.3 Planning • Op basis van informatie van vorige fase, gaat men op systematische wijze na hoe men concreet tegemoet kan komen aan onderkende en ondersteuningsmogelijkheden en de daaruit afgeleide hulpvragen. • Vragen, wensen, noden worden vastgelegd in een individueel ondersteuningsplan • 1. De ondersteuningsnoden komen aan bod • 2. Zoektocht naar ondersteuningsvormen om de gekozen doelen te bereiken (de persoon met een handicap zelf, gezin of hulpverleners kunnen een bron van ondersteuning zijn)

11. De planningsfase resulteert in een geschreven ondersteuningsplan: • Essentiële elementen die nodig zijn in zo’n plan: - Specificatie van de ondersteuningsbehoeften waarop het plan gebaseerd is - Benoemen van het te bereiken resultaat - Vastleggen wie wanneer en met betrekking tot welk subdoel wat zal doen - Aangeven hoeveel tijd aan welke activiteit wordt besteed - Aangeven welke veranderingen er verwacht worden bij het bereiken van het doel. • Specificeren is van belang voor de opvolging en de verdere fases!! • Ontbreekt dit?  gevaar: levenslang trajectbegeleiding!

12. 2.4 Linking • Letterlijk: verbinden van verschillende elementen tot samenhangend geheel. • Eerste aspect: makelaarschap • Taak trajectbegeleider: - proces leidt en organiseert - zorgt voor samenwerkingsafspraken en doelstellingen na te streven - vermijden van competitie

13. 2.4 Linking • Ondersteuningspakket: complex geheel voor mensen met meervoudige handicap • Alle hulpverleners moeten hetzelfde doel na te streven: het ondersteunen van het levensproject van de persoon met een handicap • In deze fase zal een trajectbegeleider ook actief werk maken van het uitbreiden of ondersteunen van het sociaal netwerk rond de persoon

14. 2.5 Opvolging • Aandachtspunten in deze fase • Iedereen moet het plan volgen zoals afgesproken • Doelen moeten op tijd bereikt worden • Of de kwaliteit van de kwaliteit van de ondersteuning is zoals verwacht • Of het plan effectief leidt tot bevrediging van de behoeften • Of er bij de persoon een nieuwe of gewijzigde behoefte is ontstaan die een aanpassing van het plan vraagt.

15. 2.5 Opvolging De opvolging moet op geregelde tijdstippen plaatsvinden Ook in deze fase vormen subjectieve ervaringen ervaringen van de persoon in kwestie een belangrijke leidraad Ontevreden?  Direct veranderen, aanpassen of bijsturen van het ondersteuningsplan in het levensproject.

16. 2.6 Evaluatie • Bij de evaluatie gaat het om 3 aspecten • Tevredenheid van de cliënt • De mate waarin de vooropgestelde doelen gerealiseerd zijn • De gevolgde werkwijze

17. 3. Werking = Afgeleid uit theoretische kaders • 3.1 Empowerment • 3.1.1 Keuze en controle • Belangrijke keuzes op diverse levensdomeinen en bepalen welke doelen zij willen nastreven en wat hun prioriteiten daarbij zijn. • Beschikken over alle nodige informatie , hebben zicht op de alternatieven • Het samengestelde ondersteuningspakket is afgestemd op hun individuele wensen. • Aanwezig en betrokken bij alle bijeenkomsten die hen aanbelangen • Ze kunnen aangeven of ze tevreden zijn met de aangeboden ondersteuning

18. 3.1.2 benutten en versterken van de mogelijkheden en de competenties • De sterke kanten, interesses, voorkeuren • Persoon met een handicap en de direct betrokkenen hebben een ACTIEVE rol • Ze kunnen zelfvertrouwen en nieuwe competenties verwerven • De activiteiten en ondersteuning die gezocht worden bieden hen kansen om hun mogelijkheden uit te breiden • Mensen met beperkte verbale en cognitieve mogelijkheden worden actief betrokken bij het proces

19. 3.2.2 Betrekken van het sociale netwerk • de netwerken en mogelijkheden van het sociale netwerk zijn bekend • er wordt prioritair gekozen voor de ondersteuning in dit proces • er worden actieve interventies uitgevoerd

20. 3.2.3 Inclusieve ondersteuningsvormen • persoon in kwestie wordt zoveel als mogelijk ondersteund • leden van sociaal netwerk= bruggenbouwers: personen met een handicap kunnen relaties opbouwen in de samenleving waardoor ze erkend en waardeert worden. • persoon met handicap maakt zoveel mogelijk gebruik van de hulpbijstand. • samenwerking en afstemming tussen de inbreng van het sociaal netwerk en de professionele hulpverlening.

21. 3.2.3 volwaardig partnerschap • elk een eigen inbreng, en eigen gedeelde verantwoordelijkheid voor welslagen van proces • er wordt gedialogeerd onderhandeld tussen de trajectbegeleider, de persoon met een handicap en de direct betrokkenen • trajectbegeleider respecteert de keuzes, waarden en prioriteiten van de persoon met een handicap en de direct betrokkenen • een eerlijke en open communicatie