Cukrzyca w ciąży

1. Cukrzyca w ciąży opracował: Piotr Uzar Klinika Patologii Ciąży i Porodu PAM

2. Cukrzyca- zespół przewlekłych zaburzeń metabolicznych objawiających się hiperglikemią spowodowaną bezwzględnym lub względnym niedoborem insuliny, który prowadzi do zaburzeń w metabolizmie węglowodanów, białek, tłuszczów oraz w gospodarce wodno-elektrolitowej. Konsekwencją tych zaburzeń są przewlekłe powikłania cukrzycy pod postacią choroby naczyniowej, zmian w układzie nerwowym i specyficznych zmian narządowych. Wilczyński, Cypryk

3. Cukrzyca w ciąży- rys historyczny • 1826- pierwszy opis cukrzycy w ciąży (Bennewith) • 1882- pierwszy opis cukrzycy ciężarnych (Duncan) • 1922- odkrycie Insuliny (Banting i Best) • 1928- pierwszy polski opis cukrzycy w ciąży (Rosner) • 1933- pierwszy artykuł o stosowaniu Insuliny w ciąży (Skipper) • 1972- pierwsza praca o związku wyrównania metabolicznego cukrzycy u matki z losem płodu (Karlsson i Kjellmer)

4. Klasyfikacja cukrzycy • Cukrzyca ciężarnych: zaburzenie tolerancji węglowodanów po raz pierwszy pojawiające się lub rozpoznane w ciąży i ustępujące po jej zakończeniu (wg WHO) • Cukrzyca rozpoznawana przed ciążą

5. Wpływ cukrzycy na ciążę • Poronienia • Umieralność okołoporodowa noworodków • Wady wrodzone • Powikłania ciąży u kobiet z cukrzycą:- kwasica metaboliczna- nadciśnienie tętnicze- nefropatia- retinopatia cukrzycowa- zakażenia dróg moczowych

6. Przygotowanie chorej na cukrzycę do ciąży • Opieka położniczo-ginekologiczna:- ocena płodności- badania USG, cytologiczne i mikrobiologiczne narządów płciowych - badanie w kierunku chorób odzwierzęcych- suplementacja preparatami witaminowymi • Opieka diabetologiczna:- ocena aktualnego wyrównania metabolicznego cukrzycy i zaawansowania jej przewlekłych powikłań- ustalenie właściwego leczenia cukrzycy i docelowych parametrów wyrównania cukrzycy

7. Przygotowanie chorej na cukrzycę do ciąży • Edukacja chorych:- samodzielny pomiar glikemii glukometrem - samodzielne wykonywanie iniekcji insuliny- nauka diety cukrzycowej- samodzielna korekcja dawek insuliny w zależności od wartości glikemii- postępowanie w sytuacjach nagłych • Badanie okulistyczne i ewentualna laseroterapia

8. Badania przesiewowe w kierunku cukrzycy ciężarnych • W czasie pierwszej wizyty u lekarza oznaczenie stężenia glukozy w surowicy na czczo (jeśli > 105mg% wykonać test diagnostyczny z obciążeniem 75g glukozy) • między 24 a 26 tygodniem ciąży test przesiewowy z obciążeniem 50g glukozy (jeśli w 60 min >180mg% rozpoznajemy cukrzycę , jeśli wynik między 140mg%a 180mg% wtedy wykonać test diagnostyczny z 75g) • test diagnostyczny z 75g (jeśli po 2h >140mg% rozpoznajemy cukrzycę, jeśli <140mg% powtórzyć test w 32 tygodniu ciąży)

9. Opieka nad ciężarną z cukrzycą • Opieka położnicza • Opieka diabetologiczna:- ocena stopnia wyrównania metabolicznego cukrzycy- korekcja leczenia- dodatkowa edukacja w zakresie samokontroli, diety, znajomości objawów hiper- i hipoglikemii

10. Postępowanie w trakcie porodu i cięcia cesarskiego • Czas porodu zgodny z normą biologiczną trwania ciąży • Kwalifikacja co do sposobu zakończenia ciąży • Poród w warunkach pełnego wyrównania metabolicznego • Kontrola stanu płodu w trakcie porodu

11. Postępowanie w trakcie połogu • Zapotrzebowanie na insulinę u pacjentek chorujących na cukrzycę przed ciążą zmniejsza się o połowę,a po około 5-7 dniach wraca do wartości sprzed ciąży • Pacjentki z cukrzycą ciężarnych nie wymagają podawania insuliny po porodzie • Cukrzyca matki i leczenie insuliną nie stanowią przeciwwskazania do karmienia piersią • Karmienie piersią poprawia wyrównanie metaboliczne cukrzycy i zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę

12. W latach osiemdziesiątych, dzięki funduszom Banku Środków Technicznych Stosowanych w Diagnostyce i Leczeniu Cukrzycy, powołano regionalne ośrodki zajmujące się opieką nad ciężarnymi z cukrzycą.Zgodnie z deklaracją z San Vincent, opieka nad ciężarnymi z cukrzycą powinna odbywać się w ośrodkach leczących co najmniej 20-30 takich ciężarnych rocznie.