Dywersyfikacja źródeł dochodów w ramach gospodarstwa rolnego Dr Edmund Giejbowicz

1. Dywersyfikacja źródeł dochodów w ramach gospodarstwa rolnegoDr Edmund Giejbowicz Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

2. Atuty środowiskowe województwa Świętokrzyskiego • Wysokie walory przyrodnicze, kulturowe, krajobrazowe oraz dydaktyczno-naukowe • Duże kompleksy leśne, zbiorniki wodne, źródła wód mineralnych • Dobry stan środowiska, region należy do najczystszych ekologicznie obszarów Polski, co stwarza duży potencjał do rozwoju produkcji żywności ekologicznej • Obszary wiejskie o zachowawczym, harmonijnym krajobrazie kulturowym, stwarzającym możliwość rozwoju agroturystyki • Stosunkowo łatwa dostępność regionu dla potencjalnych turystów oraz bliskość dużych aglomeracji miejskich Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

3. Produkcja ekologiczna • Wg GUS (dane z 2007 r.) w kraju funkcjonuje prawie 7 000 certyfikowanych gospodarstw ekologicznych o łącznej powierzchni użytków rolnych blisko 140 tys. ha. Około 5 000 jest w fazie przestawiania. • Województwo Świętokrzyskie zajmuje 4 miejsce w kraju z 730 gospodarstwami ekologicznymi o łącznej powierzchni użytków rolnych 6,5 tys. ha. • Jednak obserwuje się zmniejszenie tempa rozwoju – w okresie przestawiania jedynie 265 gospodarstw o łącznej powierzchni 3,2 tys. ha. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

4. Dywersyfikacja działalności rolniczej – podejście innowacyjne • Nowe kierunki produkcji roślinnej: • Uprawy energetyczne • Rokitnik zwyczajny • Bez czarny, zioła • Nowe kierunki produkcji zwierzęcej: • Hodowla strusi • Hodowla danieli • Hodowla alpak • Mini zoo – różne gatunki zwierząt egzotycznych Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

5. Uprawa roślin energetycznych • Wierzba energetyczna • Topola • Róża bezkolcowa • Miskant olbrzymi • Ślazowiec pensylwański • Topinambur • Rzepak • Zboża (żyto, kukurydza) • Opłacalność produkcji zależy od możliwości • zbytu. Należy się spodziewać, że zapotrzebowanie • będzie wzrastać w miarę wyczerpywania się • zasobów energetycznych surowców kopalnianych • oraz wskutek presji organizacji ekologicznych. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

6. Uprawa rokitnika • Owoce i liście rokitnika są wykorzystywane przez przemysł spożywczy, kosmetyczny i farmaceutyczny. • Daje stabilne plonowanie na glebach, które nie są wykorzystywane do uprawy głównych roślin rolniczych. • Rynek produktów wytwarzanych z rokitnika w Polsce wolno, ale systematycznie rozwija się. Obecnie na rynku dostępny jest szereg produktów z rokitnika (sok, kosmetyki, olej w postaci kapsułek lub w płynie). • Dodatkowo rokitnik ze względu na swój specyficzny system korzeniowy jest użyteczny w rekultywacji i ochronie gleby, zwłaszcza na zboczach. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

7. Uprawa bzu czarnego i ziół • Owoce bzu czarnego stanowią doskonały surowiec dla przetwórstwa, a zawarty w nich naturalny barwnik i substancje zapachowe mają wszechstronne zastosowanie w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. • Małe kilkuhektarowe gospodarstwa, ziemia o słabej klasie bonitacji - z pewnością nadają się do uprawy ziół. • Uprawy zielarskie należą do najbardziej opłacalnych i przyszłościowych. Są rośliny, które dają 20 nawet tysięcy złotych przychodu z hektara.Rolnicy powinni jednak zadbać o kupca dla swojej produkcji. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

8. Hodowla strusi • W Polsce hodowla rozwija się od kilkunastu lat, obecnie funkcjonuje kilkaset ferm. • Produkcja strusiego mięsa to jedna z najbardziej opłacalnych gałęzi polskiego rolnictwa. Co roku wyjeżdża z Polski 400 ton mięsa ze strusi, głównie do Niemiec, Francji i Szwajcarii. • Ze skóry strusia wytwarza się ekskluzywną galanterię, której głównymi odbiorcami w świecie są Francja, Włochy i Japonia. • Cennymi produktami pozyskiwanymi ze strusi są również jaja i pióra. • Dodatkowym istotnym walorem chowu strusi jest ich atrakcyjność turystyczna. Część gospodarstw posiada tzw. małą gastronomię i można skosztować w nich strusiego mięsa czy jajecznicy. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

9. Hodowla danieli • W kraju mamy ponad 150 ferm jeleniowatych • Od 2002 r. daniele i jelenie oficjalnie uznane zostały za zwierzęta gospodarskie • Daniel jest zwierzęciem wysoce odpornym na choroby i posiadającym niewielkie wymagania siedliskowe, a hodowla daje możliwość wykorzystania słabszych gleb i nie jest pracochłonna • Mięso danieli cechują wysokie walory dietetyczne, a popyt znacznie przewyższa podaż • Hodowla zwiększa atrakcyjność turystyczną gospodarstw agroturystycznych • Polski Związek Hodowli Jeleniowatych Ferma Stare Kurowo, woj. Lubuskie, 280 ha, 2000 danieli Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

10. Hodowla alpak • W Polsce hodowle dopiero powstają • Włókno alpak jest trzy razy trwalsze i sześć razy cieplejsze od wełny owczej; jest produktem rzadkim, luksusowym i osiąga wysoką cenę na światowym rynku • Chude mięso, zawierające mało cholesterolu i przypominające w smaku dziczyznę, zdobywa coraz większe uznanie na rynku europejskim • Rośnie popyt na zwierzęta wysokiej jakości, które ze względu na niedobór osiągają bardzo wysokie ceny • Biznes dla ludzi którzy nie spodziewają się zysków w bardzo szybkim terminie • Jako maskotki w gospodarstwach agroturystycznych Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

11. Działalność agroturystyczna • Istnieje duży potencjał rozwoju działalności agroturystyki i turystyki wiejskiej w woj. Świętokrzyskim • Działalność agroturystyczna została w ustawodawstwie podatkowym potraktowana jako działalność uzupełniająca dochód rolniczy (pod pewnymi warunkami) • Oferta agroturystyczna obejmuje: usługi hotelarskie, gastronomiczne, „agrorozrywkę” • Uzupełnieniem oferty mogą być agroterapie (minisanatoria), innowacyjne uprawy i hodowle, produkcja win i nalewek, agrosport (wędkowanie, polowanie, jazda konna) Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

12. Możliwości finansowania Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2013) Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

13. PROW OŚ 3 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Forma i wysokość pomocy Pomoc ma formę zwrotu 50% kosztów kwalifikowalnych operacji. Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi w gospodarstwie rolnym, w okresie realizacji Programu, nie może przekroczyć 100 000 zł. Zakres działania Pomocy udziela się z tytułu podjęcia lub rozwoju działalności w zakresie usług dla gospodarstw rolnych i ludności, sprzedaży, rzemiosła lub rękodzielnictwa, robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych; usług turystycznych oraz związanych ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem; usług transportowych i komunalnych, przetwórstwa produktów, magazynowania lub przechowywania towarów, wytwarzania produktów energetycznych z biomasy, rachunkowości, doradztwa lub usług informatycznych. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

14. PROW OŚ 3 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Forma i wysokość pomocy Wysokość pomocy w zależności od ilości tworzonych miejsc pracy waha się od 100 000 zł do 300 000 zł (co najmniej 5 miejsc pracy). Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi, w okresie realizacji Programu, nie może przekroczyć 300 000 zł. W przypadku przetwórstwa produktów rolnych lub leśnych, maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi wynosi 100 000 zł. Poziom pomocy Poziom pomocy finansowej wynosi maksymalnie 50% kosztów kwalifikowalnych operacji. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

15. Jaki kierunek wybrać? Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej

16. Dziękuję za uwagę ! Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej