340 likes | 516 Views
Een blik uit de ruimte: kijken naar de atmosfeer en het aardoppervlak Arnold Moene en Bert Holtslag. Inhoud. Wat kun je zien in de atmosfeer ? Hoe kijk je naar de atmosfeer ? Welke toepassingen ? Kijken en begrijpen Een beter weerbericht door remote sensing? Remote sensing en klimaat.
E N D
Een blik uit de ruimte:kijken naar de atmosfeer en het aardoppervlak Arnold Moene en Bert Holtslag
Inhoud • Wat kun je zien in de atmosfeer ? • Hoe kijk je naar de atmosfeer ? • Welke toepassingen ? • Kijken en begrijpen • Een beter weerbericht door remote sensing? • Remote sensing en klimaat
Hoe kijk je naar de atmosfeer? • Welke satellieten? • Wat doet de atmosfeer met straling? • Wat ziet de satelliet?
Eigenschappen satellieten • Baan (hoogte en omlooptijd) • ruimtelijke resolutie • tijd resolutie • Instrumenten aan boord: • zichtbaar licht • infrarood (warmtestraling) • radar
Polair / zon-synchroon • Baan gaat (ong.) over de polen • Hoogte ±800 km • Ruimtelijk detail: 10-1000 m • Resolutie in de tijd: 26-½ dag • Beelden overal op zelfde moment van de dag
Geo-stationair • Vaste plek boven de aarde • Grote afstand weinig ruimtelijk detail (5 km) • Wel detail in de tijd (tot 15 minuten)
micro-golf (radar) lange-golf radio Rontgen infrarood zichtbaar TV/radio 10-9 10-6 10-3 100 103 105 golflengte (m) Straling: het spectrum
Straling en de atmosfeer zichtbaar infrarood radar
Zoek de verschillen Zichtbare straling Infrarode straling (wit is koud)
Wat zien we nu? • Infrarood: wolkenhoogte • Infrarood: wolkendikte • Zichtbaar licht: wolkendikte
Toepassingen • Begrijpen en volgen van weersverschijnselen • Gebruik van satellietgegevens in weermodellen • Remote sensing en klimaat
Kijken en begrijpen • Europa • Zomer • Ontwikkeling front met buien
Kijken en begrijpen • Florida • Zichtbaar licht • zware buien in de middag
Kijken en begrijpen • Nederland • Zichtbaar licht • Land-zee effect
Gebruik in weermodellen • Waarnemingen nodig voor begintoestand van model • Waarnemingen zijn schaars : • grond (boven), • bovenlucht (onder)
Gebruik in weermodellen Verticale sounding • Profielen van waterdamp en temperatuur • Achtergrond • Lucht zendt straling uit (verticale sounding) • Lucht absorbeert straling (‘limb’ sounding) ‘Limb’ sounding
Gebruik in weermodellen Relatieve vochtigheid op 5 kilometer (VS)
Gebruik in weermodellen • Oppervlakte wind op zee uit radar • Actief: reflectie hangt af van ruwheid • Passief: uitgezonden straling hangt af van ruwheid • Ruwheid hangt af van windsnelheid wind rond Antarctica
Gebruik in weermodellen • Verplaatsing van wolken geeft ook wind-informatie • Maar wolken ontwikkelen zich ook ! • Doe het zelf
Weermodellen / hydrologie • Schatting van verdamping irrigatiegebied Turkije • Boven: eind juni, onder: eind augustus • Irrigatie-seizoen start begin juli
Klimaat • Aanvullen van schaarse metingen aan de grond en in de atmosfeer • Trends • Ruimtelijke verschillen • Kijken naar: • Toestand atmosfeer • Toestand aardoppervlak
Klimaat: wolkentype • % buienwolken • Jaarlijkse gang • Noord-zuid beweging van ITCZ
Klimaat: straling • Netto straling aan oppervlak • Gemiddeld > 0 • Grote verschillen in seizoen
Klimaat: straling • En nu zelf aan de slag
Klimaat: ozon • Ozon concentratie in stratosfeer • Najaar 2001 • Ozon-gaat zuidpool
Mogelijkheden in de klas • Actuele beelden: van internet (Wageningen, Dundee, …) • Klimaat: • Database International Satellite Cloud Climatology Project (ISCCP) • Worldwatcher software • Suomi Virtual Museum (wordt in Nederlands vertaald)
Vragen: nu of later? • Arnold Moene (afmoene@hp1.met.wau.nl) • http://www.met.wau.nl • Aardrijkskunde docent voor VWO-campus?