Grunnskólinn Ljósaborg Námskeið – þróunarverkefni: Fjölbreyttar kennslu- og námsmatsaðferðir

1. Grunnskólinn Ljósaborg Námskeið – þróunarverkefni: Fjölbreyttar kennslu- og námsmatsaðferðir

2. Um verkefnið • Meginmarkmiðverkefnisinseraðskipuleggja og þróakennslu- og námsmatsaðferðir í samræmiviðstefnuskólans um teymiskennslu og einstaklingsmiðun. • Verkefniðhefstmeðnámskeiði á 11.–12. ágúst 2009. Í framhaldiafnámskeiðinuverðamyndaðirþróunarhóparsemleggjadrögaðverkefnumsínum.

3. Í hverju felst þróunarverkefni? • Markmið • Skilgreindar leiðir • Formlegt mat á því hvernig til tekst • Skýrsla (sem aðrir geta lært af) • Dæmi um skýrslur: • http://starfsfolk.khi.is/ingvar/throunarverkefni.html

4. Þróunarverkefni – þáttur í daglegu starfi • Skólaþróunarverkefnið fellt inn í daglegt skólastarf • Þróunarteymi, stýrihópur • Samstarfshópar (kennarar eða allt starfsfólk) um sjálfvalin, afmörkuð verkefni (áætlun – mat) • Kynningar og skólaheimsóknir • Innanhússþing • Skýrslur (munnlegar, skriflegar og á Neti) • Utanaðkomandi ráðgjöf (IS)

5. Hvers vegna? • Efla markvisst umbótastarf • Ræða málin – skiptast á skoðunum – skilja hvert annað betur • Jafningjastuðningur, teymisvinna • Þróa og prófa hugmyndir (saman) • Læra meira hvert af öðru • Miðla hugmyndum og reynslu (... sýna betur það sem við erum að gera ...) • Uppgötva eigin styrk (... við erum að vinna gott starf ...) • Byggja upp hugmyndabanka – miðla góðum hugmyndum • Skóli sem námssamfélag – kennsla sem sérfræðistarf

6. Námskeiðið • Þriðjudagurinn: • Kennslu og námsmatsaðferðir: Hvaðerefst á baugi? (IS) • Kennsluhættir – kennsluaðferðir (IS) • Námsmatið (IS) • Miðvikudagurinn • Heildstæð verkefni (LMJ) • Nám og kennsla í Norðlingaskóla (ÁÓ) • Samræður um næstu skref

7. Að þróa kennsluaðferðir sínar • Ígrundun • Lestur (tímarit, bækur, Netið) • Leshringir • Skólaheimsóknir • Fræðslufundir og námskeið • Sjálfsmatsverkefni • Jafningjaleiðsögn • Samstarfsverkefni • Formleg þróunarverkefni

8. Kennslu- og námsmatsaðferðirnar okkar Hverjar notum við helst? Notum við áreiðanlega þær bestu sem völ er á? Hvernig vitum að það? Notum við allar þær aðferðir sem okkur langar til að nota? Náum við öllu sem hægt er að ná út úr kennslu- og námsmatsaðferðum okkar? Höfum við áhuga á að bæta kennslu- og námsmatsaðferðir?

9. Hvaða markmið skipta mestu? • Tjáning • Samstarfshæfni • Þekking – eða hæfni í þekkingarleit • Gagnrýnin hugsun • Sköpun • Frumkvæði, áræði • Ábyrgð • Sjálfsþekking • Dugnaður Hvaða aðferðir duga best til að ná þessum markmiðum?

10. Nokkur mikilvæg atriði um kennslu- og námsmatsaðferðir • Kennslu- og námsmatsaðferðir hafa ólík markmið • Engin kennslu- eða námsmatsaðferð er fullkomin • Kennarar verða að þekkja eiginleika, styrk og veikleika þeirra aðferða sem þeir beita • Hugsanlegt er að aðferðir henti okkur (og nemendum) misvel • Kennsluaðferð verður að laga að viðkomandi nemendahópi og aðstæðum

11. Flokkun IS: Hinir níu aðalflokkar kennsluaðferða 1. Útlistunarkennsla 2. Þulunám og þjálfunaræfingar 3. Verklegar æfingar 4. Umræðu- og spurnaraðferðir 5. Innlifunaraðferðir og tjáning 6. Þrautalausnir 7. Leitaraðferðir 8. Hópvinnubrögð 9. Sjálfstæð skapandi viðfangsefni Þessi flokkun byggir á greiningu á markmiðum aðferðanna og þeim kröfum sem þær gera til kennara og nemenda Litrófkennsluaðferðanna - Kennsluaðferðavefurinn

13. Fleiri kennsluaðferðavefir Edmund Sass: Learning Theories and Teaching Models Glossary of Instructional Strategies Skref í átttileinstaklingsmiðaðs náms Samkennsla árganga

14. Einstaklingsmiðað nám merkir oftast ... ... að kennarar reyna með markvissum hætti að koma betur til móts við hvern nemanda með hliðsjón af ... • Getu og kunnáttu og hvers og eins • Hæfileikum • Áhuga • Námstíl (Learning Style) • Áformum

15. Þyngdarskiptviðfangsefni Útikennsla og vettvangs-kannanir Breyttnámsumhverfi: Vinnusvæði og verkstæði Teymiskennsla Samkennslaárganga Þverfaglegsamvinna Samvinnanemenda, kennara og foreldra Tengsl við grenndarsamfélagið Leiðsagnarhlutverk kennarans Ábyrgð og þátttakanemenda Val nemenda Námsáætlanir og námssamningar Markviss notkun tölvu og upplýsingatækni Skapandi starf af ýmsutagi Sveigjanlegir námshópar Samvinnunám Jafningjafræðsla Heildstæðviðfangsefni, þemanám, samþætting Sjálfstæðverkefni og upplýsingaleit Áherslur sem oft tengjast umræðu um einstaklingsmiðað nám

16. Carol Ann Tomlinson Differentiated, flexible, personalized and responsive instruction How to Differentiate Instruction in Mixed-Ability Classrooms. 1995 / 2001 (2. útgáfa). The Differentiated Classroom. Responding to the Needs of All Learners. 1999. Leadership for Differentiating Schools and Classrooms. 2000. Fulfilling the Promise of the Differentiated Classroom: Strategies and Tools for Responsive Teaching. 2003.

17. Líkan Tomlinson og Allan Hægt er að einstaklingsmiða: Inntak (Content) Aðferð (Process) Skil (Product) Umhverfi (Environment) Með hliðsjón af Námshæfi / getu (Readyness) Áhuga (Interest) Námstíl (Learning Style) Viðhorfi (Affect) Með því að beita aðferðum á ýmsu tagi ...

18. Samvinnunám Fjölgreinda-kennsla Einstaklingsmiðað heimanám Námssamningar Samkomulagsnám Þemanám, heildstæð viðfangsefni Þyngdarskipt efni Mismunandi verkefni Sjálfstæð viðfangsefni Vinnuspjöld Valverkefni + valnámskeið Frjáls verkefni Stöðugt, fjölþætt námsmat Aðferðir sem henta einstaklingsmiðuðu skólastarfi samkvæmt Tomlinson o.fl. • Fjölbreytt náms-gögn, textar, ítarefni • Markviss notkun ólíkra miðla • Kennsluforrit • Samræðuaðferðir • Áhugasvæði – krókar – valsvæði (hringekjur) • Áhugahópar • Jafningjakennsla • Lausnaleitarnám

19. Dæmi um íslenska skóla sem hafa unnið að þróun kennsluaðferða • Norðlingaskóli • Hrafnagilsskóli • Framhaldsskólinn á Laugum • Lundarskóli • Hvolsskóli Starfsmenn þessara skóla hafa verið ötulir við að miðla öðrum af reynslu sinni

20. Námsmat í deiglu • Bandaríkin: Óhefðbundið námsmat (námsmöppur (portfolio assessment), frammistöðumat, stöðugt, fjölþætt námsmat) – mótvægi við stöðluðum áhættuprófum • Bretland: Leiðsagnarmat (Formative Assessment) – tengist mjög hugmyndum um einstaklingsmiðað námsmat

21. Leiðsagnarmat (e. formative assessment) • Kjarninn í leiðsagnarmati er að nemandinn fái (stöðuga) endurgjöf um nám sitt ásamt ábendingum um það hvernig hann geti bætt sig (ráðgjöf) • Því er haldið fram að fjöldi rannsókna sýni fram á þýðingu vandaðs leiðsagnarmats til að bæta námsárangur • Nemendur sem standa höllum fæti í námi virðast njóta sérstaklega góðs af leiðsagnarmati • Sjálfsmat er mikilvægur þáttur í leiðsagnarmati en meginatriði er að nemendur skilji til hvers er af þeim ætlast (skilja markmiðin) Black og Wiliam 1998: Inside the Black Box

22. Lykilhlutverk sjálfsmatsins Hvernig stend ég mig? Hvað get ég munað og hvernig fæ ég betur skilið? Er ég að læra eins og mér hentar best? Hvað þarf ég að gera til að bæta mig? Hvar er ég sterkur og hverjir eru veikleikar mínir? Hvernig veit ég hvort vinna mín sé góð? Hver eru markmiðin mín? Að hvaða atriðum þarf ég að einbeita mér við upprifjun? Hvað fær mig virkilega til að hugsa? Hvernig fer ég að því að ná árangri og taka framförum? Þóra Björk Jónsdóttir fær þakkir fyrir að benda IS á þetta efni. Gagnlegt kver um sjálfsmat:Self-assessment

23. Kennslufræði leiðsagnarmats • Útskýra markmið fyrir nemendum • Beita markvissum spurningum • Leiðbeinandi endurgjöf • Virkja nemendur (sjálfsmat, jafningjamat) • Jafningjakennsla (Wiliam 2007: Changing Classroom Practice )

24. Margir skólar hér á landi eru og hafa verið að vinna skipulega að þróun námsmats: • Vesturbæjarskóli • Grunnskólinn í Borgarnesi • Laugalækjarskóli • Ölduselsskóli • Salaskóli • Hrafnagilsskóli • Ingunnarskóli og Norðlingaskóli • Langholtsskóli • Víkurskóli • Skólarnir í Fjallabyggð • ... og margir fleiri

25. Einstaklingsmiðað námsmat • Gengið er út frá getu og hæfni hvers nemanda • Matið nær til allra flokka markmiða (fjölbreytni) • Matið er stöðugt og reynt er að flétta með eðlilegum hætti inn í námið • Námsmatsverkefnin sjálf eiga að hafa kennslufræðilegt gildi • Matið nær jafnt til aðferða og afurða (úrlausna) • Byggt er á margvíslegum gögnum og sjónarhornum • Áhersla á stöðuga og uppbyggjandi endurgjöf (leiðsögn) • Áhersla á virka þátttöku nemenda, sjálfsmat, jafningjamat

26. Helstu námsmatsaðferðir • Skipulegar athuganir • Mat á frammistöðu • Greining og mat á verkefnum / úrlausnum • Námsmöppur / sýnismöppur („Portfolio“) • Dagbækur, leiðarbækur • Sjálfstæðverkefni • Sjálfsmatnemenda • Jafningjamat • Umræður – viðtöl • Viðhorfakannanir • Próf og kannanir • Óhefðbundin próf • Námshátíðir, upp-skeruhátíðir (Celebration of Learning)

27. Heimildir um námsmat á Netinu • Kennsluaðferðavefurinn • Námsmatsvefur Guðrúnar Pétursdóttur • Ástralski PEEL vefurinn: • Best Practices