een Erfgoedforum voor Brugge

1. een Erfgoedforum voor Brugge

2. een Erfgoedforum voor Brugge 1. Erfgoedforum ?? 2. Voortraject 2007-2008 3. Erfgoedconvenant 2009-2014 4. Pijlers Brugs Erfgoedforum 5. Wat in 2009

3. 1. Erfgoedforum ??

4. Erfgoedforum: WAT • Omschrijving op basis van convenantstekst 2009-2014 • Een cultureel-erfgoedforum vertelt het verhaal van de stad: • - aan de hand van het cultureel erfgoed dat door verschillende beheerders wordt bewaard • vanuit een netwerk van kennis en expertise over het verhaal van de stad • - gebruikmakend van verschillende cultureel- erfgoedpraktijken in haar werking.

5. Erfgoedforum: WAT Kernelementen cultureel-erfgoedforum • het verhaal van de stad vertellen • vanuit diverse netwerken: netwerk erfgoedbeheerders Brugge en netwerk kennis over Brugge • vanuit verschillende praktijken: museologie, etnologie, archivistiek, bibliotheekwetenschappen …

6. Erfgoedforum: WAT Voor de beleidsperiode 2009-2014 is deontwikkeling van een cultureel-erfgoedforum voorbehouden voor Antwerpen, Gent, Brugge en de Vlaamse Gemeenschapscommissie (Brussel).

7. Erfgoedforum: WIE Vanuit de Vlaamse Overheid werden het Bruggemuseum en Erfgoedcel Brugge aangeduid om samen het proces naar een cultureel-erfgoedforum voor Brugge op te starten. • Bruggemuseum:het stadshistorisch museum van Brugge op elf locaties (Archeologie, Belfort, Gruuthuse, Onthaalkerk Onze-Lieve-Vrouw, Brugse Vrije, Stadhuis, Gentpoort, Gezelle, Volkskunde, Sint-Janshuismolen en Koeleweimolen) • Erfgoedcel Brugge:aanspreek- en aanknopingspunt voor de Brugse erfgoedsector. Vanuit samenwerking rond erfgoed wil Erfgoedcel Brugge zoveel mogelijk mensen het cultureel erfgoed van Brugge laten ontdekken en hen ervan laten genieten.

8. Erfgoedforum: WIE Uit de convenantstekst 2009-2014: • Erfgoedforum Brugge:netwerk Brugse erfgoedpartners, onder impuls van Bruggemuseum en Erfgoedcel Brugge • Belang betrokkenheid stedelijke erfgoedinstellingen: Musea Brugge (Groeningemuseum, Hospitaalmuseum, Bruggemuseum), Stadsarchief Brugge, Openbare Bibliotheek Brugge, Dienst voor Monumentenzorg en Stadsvernieuwing, Raakvlak, OCMW-archief.

9. 2. Voortraject 2007-2008

10. Voortraject 2007: afstemming beleidsplannen in kader van ontwikkeling cultureel-erfgoedforum • Erfgoedcel Brugge 2009-2014 • Cultuurbeleidsplan Brugge 2007-2013 • Bruggemuseum 2009-2014 • Musea Brugge 2009-2014

11. Voortraject 2008:structurele samenwerking Bruggemuseum & Erfgoedcel • Vanaf 1 januari ’08 valt Erfgoedcel Brugge, net zoals Raakvlak (Interlokale Vereniging voor Archeologie in Brugge en Ommeland), onder de algemene leiding van de conservator Bruggemuseum. • Het Bruggemuseum, Raakvlak en Erfgoedcel Brugge ontwikkelden een kernteam waarop de dagelijkse werking van elk van 3 afzonderlijke teams wordt teruggekoppeld en besproken.

12. Voortraject 2008: gezamenlijke afspraken rond werking cultureel-erfgoedforaVerschillende overlegmomenten tussen Administratie Kunsten en Erfgoed, FARO (Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed) en vertegenwoordiging uit de vier forumsteden rond de invulling van het begrip cultureel-erfgoedforum.

13. Voortraject 2008: opstart overleg in Brugge Overleg met stedelijke erfgoedinstellingenvia Expertencommissie Erfgoedcel Brugge rond invulling cultureel-erfgoedforum voor Brugge, en dit ter voorbereiding van de vergaderingen met de Administratie

14. 3. Erfgoedconvenant 2009-2014

15. Erfgoedconvenant: WAT Overeenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Stad Brugge voor de uitvoering van een geïntegreerd en integraal lokaal cultureel-erfgoedbeleiddat gericht is op een betere zorg voor en ontsluiting van het cultureel erfgoed op het grondgebied van de stad Brugge. • Integraal = evenwichtige uitoefening van verschillende functies (verwerving, behoud en beheer, onderzoek en ontsluiting naar het publiek) • Geïntegreerd = afgestemd op andere beleidslijnen en –instrumenten van de stad Brugge (onroerend erfgoed, toerisme, jeugdbeleid …)

16. Erfgoedconvenant: WAT • Sinds 2001 sluit de Vlaamse Gemeenschap een erfgoedconvenant af met de Stad Brugge. Via deze convenanten werd de werking van Erfgoedcel Brugge telkens vastgelegd. • Vanaf 2009 bevat het erfgoedconvenant 3 sporen.

17. Erfgoedconvenant 2009-2014:3 sporen • werking Erfgoedcel Brugge • ontwikkeling cultureel-erfgoedforum • ondersteuningsbeleid

18. werking Erfgoedcel Brugge Netwerkorganisator en bemiddelaar - niet-professionele partners, kleine en niet-stedelijke erfgoedspelers actief betrekken bij het cultureel erfgoedbeleid van de stad Brugge - de verdere uitbouw van overleginstrumenten om de ontsluiting van het cultureel erfgoed in Brugge bevorderen

19. werking Erfgoedcel Brugge Publieksgerichte werking • coördinerende rol in de publiekswerking rond gedigitaliseerde collecties via de verdere uitbouw van aantal websites www.beeldbankbrugge.bewww.verhalenbankbrugge.bewww.historischebronnenbrugge.bewww.huizenonderzoekbrugge.be • doelgroepenbeleid met speciale aandacht voor buurten en deelgemeenten, maatschappelijke en culturele diversiteit, specifieke doelgroepen (bvb senioren) • organisatie van publieksevenementen en –projecten rond erfgoed

20. Erfgoedconvenant 2009-2014:3 sporen • werking Erfgoedcel Brugge • ontwikkeling cultureel-erfgoedforum • ondersteuningsbeleid

21. ondersteuningsbeleid • Ondersteuning van erkende musea en archiefinstellingen die een werking ontwikkelen op het lokale niveau • Ondersteuning van lokale tijdschriften voor volkscultuur en geschiedenis

22. Erfgoedconvenant 2009-2014:3 sporen • werking Erfgoedcel Brugge • ontwikkeling cultureel-erfgoedforum • ondersteuningsbeleid

23. ontwikkeling cultureel-erfgoedforum Het Bruggemuseum krijgt vanuit de Vlaamse Gemeenschap in de periode 2009-2014 geen extra subsidies meer als erkend museum. Opname Bruggemuseum in erfgoedconvenant 2009-2014: Het Bruggemuseum zet de ‘collectie Brugge’ maximaal in. Via een kwaliteitsvol en duurzaam bewaren van de collectie Brugge, een verdere uitbouw van de kennis over de collectie Brugge en de kennis over de stad, de uitbouw van een hedendaags verzamelbeleid en via een actieve ontsluiting van het Brugse erfgoed wordt de beleving van en de reflectie over het verhaal van Brugge gevoed, en dit voor diverse doelgroepen. De unieke identiteit als meerlocatiemuseum is hierbij de uitvalsbasis voor een geïntegreerde en integrale werking op lokaal, nationaal en internationaal vlak.

24. Erfgoedconvenant: WAT • Duur: 1 januari 2009 tot 31 december 2014. • Middelen die voorzien worden voor de uitvoering van het convenant: een jaarlijkse werkingssubsidie van 486.500 Euro. • De verdeling van de werkingsmiddelen tussen Erfgoedcel Brugge en cultureel-erfgoedforum gebeurt via een jaarlijks Actieplan, in te dienen voor 1 december voorafgaand op het jaar waarop het van toepassing is.Voor 2009: indiendatum 1 april 2009.

25. Erfgoedconvenant: WAT Vast onderdeel hiervan zijn de lonen van de 3 vaste medewerkersErfgoedcel Brugge: • Lothar Casteleyn, coördinator erfgoedbeleid • Katrien Steelandt, coördinator erfgoedcommunicatie • Ina Verrept, coördinator erfgoedpubliekswerking Vanaf 2009 wordt administratieve ondersteuning voorzien in de Pakhuizen: 60 % Erfgoedcel, 40 % Raakvlak (via andere middelen).

26. 4. Pijlers Brugs Erfgoedforum

27. Pijlers voor een Brugs Erfgoedforum Algemene definitie Erfgoedforum Brugge: Het Brugs cultureel-erfgoedforum fungeert als een expertisekern over en voor het verhaal van de stad. Via een netwerk van beheerders van cultureel erfgoed en beheerders van kennis over de stad vergroot het cultureel-erfgoedforum de lokale betrokkenheid bij het verhaal van de stad. Vanuit een open programmering creëert het cultureel-erfgoedforum kansen voor alle betrokken erfgoedactoren binnen de stad. Hierbij wordt vertrokken vanuit verschillende cultureel-erfgoedpraktijken en wordt waar mogelijk de betrokkenheid van andere actoren aangemoedigd. Het cultureel-erfgoedforum bekijkt het verhaal van de stad vanuit een hedendaagse relevantie en in voortdurende wisselwerking met de stad.

28. Pijlers voor een Brugs Erfgoedforum • dialoog en debatrond het verhaal van Brugge • ruimte voor experiment • vernieuwend onderzoek rond het verhaal van Brugge Zowel bij de vaste presentatie van het verhaal van de stad, als bij tijdelijke projecten.

29. dialoog & debat Het cultureel-erfgoedforum moedigt aan tot dialoog en debat rond het verhaal van Brugge, en dit vanuit de universele thema’s die het Bruggemuseum in zijn opstelling als leidraden gebruikt en vanuit de mogelijkheden waarover de verschillende cultureel-erfgoedpartners beschikken (zowel vanuit hun collecties, als vanuit de presentatie en ontsluiting ervan). Het cultureel-erfgoedforum speelt ook in op actuele ontwikkelingen en toekomstgerichte prognoses. Het forum fungeert hierbij als een knooppunt voor iedereen gepassioneerd door erfgoedbeleving, alsook als een broedplaats voor lokale initiatieven en als stimulans voor dialoog.

30. dialoog & debat • Projecten en actuele ontwikkelingen aangrijpen om in dialoog te treden met Bruggeling en stadsbezoekers. • Waar mogelijk debat aanmoedigen via lezingen, publicaties … • Knooppunt, broedplaats: inzetten op ontmoeting

31. Pijlers voor een Brugs Erfgoedforum • dialoog en debat rond het verhaal van Brugge • ruimte voor experiment • vernieuwend onderzoek rond het verhaal van Brugge Zowel bij de vaste presentatie van het verhaal van de stad, als bij tijdelijke projecten.

32. ruimte voor experiment Het cultureel-erfgoedforum biedt een waardevolle en actuele aanvulling op de bestaande Brugse erfgoedwerking door ruimte te laten voor experiment. De voortdurende dialoog tussen diverse partners (erfgoedactoren en verwante sectoren) zorgt voor een frisse en vernieuwende omgang met het Brugse erfgoed. Nieuwe methodes worden verkend om het verhaal van de stad te vertellen.

33. ruimte voor experiment • vanuit voortdurende dialoog tussen verschillende partners • vanuit verkenning van nieuwe methodes

34. Pijlers voor een Brugs Erfgoedforum • dialoog en debat rond het verhaal van Brugge • ruimte voor experiment • vernieuwend onderzoekrond het verhaal van Brugge Zowel bij de vaste presentatie van het verhaal van de stad, als bij tijdelijke projecten.

35. vernieuwend onderzoek Het cultureel-erfgoedforum wil de dialoogen uitwisseling stimuleren tussen de erfgoedbenadering (praktijken) en wetenschappelijke benadering (onderzoek) van de stadsgeschiedenis. Het cultureel-erfgoedforum zet hiertoe in op vernieuwend onderzoek rond het verhaal van de stad, en dit waar mogelijk vertrekkend vanuit de integratie van verschillende cultureel-erfgoedpraktijken.

36. vernieuwend onderzoek • dialoog stimuleren tussen onderzoek en praktijk • financiële ruimte creëren voor vernieuwend onderzoek • vanuit integratie van verschillende erfgoedpraktijken

37. 5. Wat in 2009 ?

38. 2009 • bepalen van de krijtlijnen • personeelsversterking • opstart pijlerwerking • opstart lokale netwerken • nulmeting erfgoedsector 2010

39. bepalen van de krijtlijnen Uit de Erfgoedconvenant 2009-2014 In 2009 ontwikkelt de stad Brugge een onderbouwde visie op de wisselwerkingtussen het versterken van het lokaal cultureel-erfgoedbeleid door de uitwisseling van kennis en expertise binnen het lokale cultureel-erfgoedveld over alle aspecten van de zorg voor en de ontsluiting van het cultureel erfgoed (= werking erfgoedcel)en het versterken van het lokaal cultureel-erfgoedbeleid door het verhaal van de stad te vertellen(= werking erfgoedforum).

40. bepalen van de krijtlijnen Februari – maart ’09: verdere visie-ontwikkeling 1 april 2009: indiendatum Actieplan ‘09

41. 2009 • bepalen van de krijtlijnen • personeelsversterking • opstart pijlerwerking • opstart lokale netwerken • nulmeting erfgoedsector 2010

42. personeelsversterking Voor de ontwikkeling van het erfgoedforum worden twee extra personeelsleden aangeworven. • coördinator erfgoedforumDe coördinator Erfgoedforum Brugge wordt ingezet voor de verdere uitbouw van, en ter ondersteuning van de netwerken van beheerders van cultureel erfgoed en beheerders van kennis over de stad. • projectcoördinator BruggemuseumDe projectcoördinator Bruggemuseum wordt ingezet voor de verdere uitbouw van de permanente presentatie op meerdere locaties van het verhaal van de stad.

43. 2009 • bepalen van de krijtlijnen • personeelsversterking • opstart pijlerwerking • opstart lokale netwerken • nulmeting erfgoedsector 2010

44. opstart pijlerwerking • Debat & dialoog Ontwikkeling publiekswerking bij tentoonstelling ‘De uitvinding van Brugge. De stad van Delacenserie’, Bruggemuseum – Gruuthuse, vanaf 10 september ’09 • Vernieuwend onderzoek - Vooronderzoek tentoonstellingsproject ‘Het ontstaan van Brugge’, 2010. - Onderzoek naar het verhaal van lege Brugse nissenter voorbereiding van project ‘Buitenissig Brugge’, winter 2012.

45. 2009 • bepalen van de krijtlijnen • personeelsversterking • opstart pijlerwerking • opstart lokale netwerken • nulmeting erfgoedsector 2010

46. opstart lokale netwerken Uit de erfgoedconvenant 2009-2014: In 2010 zijn de netwerken in kaart gebracht die een belangrijke rol spelen in het tot stand komen van het cultureel-erfgoedforum. In 2012 is elk van de spelers uit de netwerken actief betrokken bij de werking van het cultureel-erfgoedforum en krijgen alle spelers uit het netwerk kansen om mee te werken aan het vertellen van het verhaal van de stad In 2009: Na aanwerving van extra personeelslid en vanuit voortzetten huidige werking Erfgoedcel Brugge:creatie van verschillende overlegplatforms voor de uitbouw van een cultureel-erfgoedforum.

47. 2009 • bepalen van de krijtlijnen • personeelsversterking • opstart pijlerwerking • opstart lokale netwerken • nulmeting erfgoedsector 2010

48. nulmeting erfgoedsector 2010 Uit de Erfgoedconvenant 2009-2014 De stad Brugge brengt uiterlijk tegen het einde van 2010alle cultureel-erfgoedorganisaties en publiektoegankelijke cultureel-erfgoedcollecties op het grondgebied van de stad op een uniforme wijze in kaart, inclusief de noden en behoeften. De stad Brugge werkt hiervoor samen met alle andere steden en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden waarmee een cultureel-erfgoedconvenant is gesloten, met de Vlaamse Gemeenschapscommissie en met initiatieven, zoals Archiefbank Vlaanderen, die voor heel Vlaanderen instaan voor het in kaart brengen van deelsectoren.

49. In 2009 … Samen onderweg naar een erfgoedforum voor Brugge, met heel wat werk voor de boeg.