Download
1 / 16
E N D
YARATICILIK NEDİR? Sorunlara, bozukluklara, bilgi eksikliğine, kayıp öğelere, uyumsuzluğa karşı duyarlı olma; güçlüğü tanımlama, çözüm arama, tahminlerde bulunma ya da eksikliklere ilişkin denenceler geliştirme, bu denenceleri değiştirme ya da yeniden sınama, daha sonra da sonucu ortaya koymadır. • Yaratıcılık; düşüncenin ve eylemin özgünlüğü
Yaratıcı düşünme, yeni fikirler ortaya çıkarmak için zihnini kullanma, zihnine yeni bir biçim verme, zihnini kullanarak yeni bir şeyin olmasını sağlama, yeni bir şeye neden olma, yeni bir şey yapma, hayal gücünü kullanarak yeni fikirler etme, yeni bir şeyler tasarlama, yeni bir şey icat etme.
Daha önce hiç yapılmamış, düşünülmemiş, yeni olan bir düşünceyi ortaya koyan kişiye yaratıcı denir. Bir şeyin yaratılmış olması için yeryüzünde ilk defa ortaya çıkmış olması şart değildir. Yaratıcı kişiye ve çevresine yeni olması yeterlidir.
YARATICILIĞI ETKİLEYEN KİŞİSEL NİTELİKLER 1) Dinamik ve kapasiteli bir hafıza 2) Anlama ve düşünme hızı 3) Sorunlara karşı duyarlılık 4) Soru soran veya şüpheci tutum 5) Yorumlarda esneklik 6) Alışılmış kalıpların dışına çıkabilme 7) Soruna değişik açılardan bakabilmek 8) Olumlu tutum, açık fikirlilik.
Çevrenin Yaratıcılığı Etkileyen Nitelikleri 1) Aile ve toplum yapısı 2) Eğitim olanakları 3) Amaçlara yöneltici, özendirici ve özgürlükçü ortam 4) Yaşam düzeyi
YARATICILIĞIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER 1) Mantığımızın erken devreye girmesi, hemen yargılama ve sonuçlandırma eğilimleri 2) Risk almaktan, hata yapmaktan korkma, dışlanma kaygısı veya çevreye uyum çabaları 3) Belirli kalıplar, sınırlar ve düşünce biçiminde ısrar etme, alışkanlıklar ve kanıksama 4) İdeal model, davranış biçimi, popüler doğrular ve moda akımların dışına çıkamama
YARATICILIĞIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER 5) Ezbere ve kesin doğrulara dayanan eğitim, doğru/yanlış, iyi/kötü gibi iki kutuplu mantık 6) Sol beyin fonksiyonlarının (fen, matematik ve mantık gibi) sağ beyin fonksiyonlarından (resim, müzik ve edebiyat gibi) üstün tutulması 7) Aşırı ciddiyet. Oyun ve hayal kurma gibi çocuk benliğine özgü davranışların küçümsenmesi. 8) Engelleyici gelenekler, değer yargıları, tabular.
DÜŞÜNMEBİÇİMLERİ SOL BEYİN • Matematik • Mantık • Sayılar • Konuşma • Lineer • Analiz • Diziler • Detay SAĞ BEYİN • Hayal • Şekil • Boyut • Ritm • Müzik • Sanat • Renk • Bütün
ENGELLEYİCİ / YIKICI DEYİMLER • Bunu bir süre bekletelim • Bizim sorunumuz değil • Patron bunu onaylamaz • Eskiler bunu kullanmaz • Bunu anlamaları için deneyim gerekir • Çocukluk etmeyin! • Eski köye yeni adet, bu da nereden çıktı? • Biz hep böyle yapıyoruz ve işliyor • Madem iyi fikir de, daha önce niye kimse görmedi? • Çok ütopik görünüyor • Hemen uygulanması zor • Çeşitli zorluklar var Sizin aklınıza gelen var mı? • İyi fikir ama... • Şirket politikasına aykırı • Teoride doğru • Pratik ol • Çok masraflı • Şimdilik bir şeye başlama • Üstünde daha çalışılmalı • Bütçeye konmadı • Yeteri kadar iyi değil • Senin/benim iş tanımımda böyle bir şey yok • işimin bir parçası değil • Önce bir inceleyelim • Komite bu konuya bir bakacak
YARATICILIĞIN GELİŞMESİNDE GEREKLİ İDEAL ORTAM • Açık fikirlilik • Esnek ve yaratıcılık yönünde izleyenlerinizi cesaretlendirin. • Sezginizi kullanın • Olayları izleyenlerinizin bakış açısıyla görmeye çalışın. • Eşitlikçi olun • Herkese genele kattıkları özelliklerden dolayı saygı duyun • Geliştirici olun • Fikirlerin serbestçe ortaya konulmasını teşvik edin • Açıklayıcı olun • Ne yapmaları gerektiğini açıkça belirtin ve yerinde eleştiriler yapın.
YARATICI TUTUM VE DAVRANIŞLAR • Farklı Olmayı Göze Alabilmek • a) Özgüven • b) Mükemmelcilik
Esnek Düşünebilmek a) Kalıpların dışına çıkabilmek b) Değişik açılardan bakabilmek c) Değişik yöntem ve araçlarıkullanabilmek d) Sezgi e) Mizah
Konuya Odaklanabilmek a) Sınırları doğru çizmek b) İlgi ve çocuksu merak c) Özdisiplin d) Yeniyi yakalayabilmek
YARATICI VE MANTIKSAL DÜŞÜNCE ARASINDAKİ FARKLAR • Yaratıcılık düşünmenin birinci evresini, mantık ise ikinci evresini oluşturur. Son sözün sahibi olarak mantık hem her türlü yeniliği dışlayabilir, hem de zamanından önce devreye girerek yaratıcı süreci kesebilir. • Yaratıcılık kavramlar ve olaylar arasında yeni ilişkiler arar, mantık ise bilinen ilişkileri kullanarak değerlendirme yapar. Hepimiz bildiklerimizin daha iyi olduğuna inanma eğilimindeyiz. • Yaratıcılık yeniliğin, mantık ise birikimin temsilcileridir. Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgudan olmak istemeyiz.
Yaratıcılık için önceden belirlenmiş kurallar yokken, mantık tümüyle kural, kabul ve sınırlardan oluşur. Bu yüzden daha kesin ve kolaydır. • Yaratıcılık tümüyle bireyseldir. Oysa mantıksal kuralların çoğunu diğer insanlarla paylaşırız. Bu nedenle toplum bizi sürekli mantıksal düşünmeye iter. • Yaratıcılık düşünme alanını “genişletmeye”, mantık ise “daraltmaya” çalışır. Yani birincisi işimizi zorlaştırırken ikincisi kolaylaştırır. • Yaratıcılık “kaos” yaratır, mantık ise “düzen” ister. Belirsizlik ve kaostan hoşlanmayız.
