Bİr BalIkçIlIk YönetİcİsİnİN ElkİtabI

1. BİrBalIkçIlIkYönetİcİsİnİNElkİtabI Bölüm 7. Av Araçlarının ve Yöntemlerinin Düzenlenmesi KISIM III: Yönetim Önlemleri ve Araçları

2. 7.1Giriş • Balıkçılık Yönetimi birçok farklı yönetim düzenlemelerini ve önlemlerini kapsamaktadır. • Balıkçılık Yönetiminin Biyolojik, Ekolojik, Ekonomik ve Sosyal yönlerini irdeledik. Bu dersimizde ise Teknikdüzenlemeler kapsamında «Av Araçlarının ve Yöntemlerinin Düzenlenmesi» konusunu öğreneceğiz. • Yönetim Önlemleri ve Araçları düzenlemelerini kendi içerisinde sınıflandıracak olursak; • Av Araçlarının ve Yöntemlerinin Düzenlenmesi • Alan ve Zaman Kısıtlamaları • Girdi ve Çıktı Kontrolleri: Sorumlu Balıkçılıkta Balıkçılık Çabası ve Av Yönetiminin Uygulanması • Hak Tabanlı Balıkçılık Yönetimi: Erişim ve Hasat Yönetiminde Kullanım Haklarının Rolü konularını da ileriki derslerimizde işleyeceğiz.

3. 7.1Giriş • Son yıllarda balıkçılığın sadece hedef türler üzerine değil hedef dışı ve ticari olmayan türler ile habitatlar üzerine etkilerini de ifade eden Balıkçılığın ekosisteme etkileri konusu üzerine gittikçe artan bir ilgi oluşmuştur. Bu da Ekosistem Yaklaşımlı Balıkçılık Yönetimi’nin bir parçasıdır. • Balıkçılıktan yüksek sürdürülebilir verimin elde edilebilmesi amacıyla av araçlarında yapılan teknik düzenlemelere örnek olarak; ağ gözlerinde yapılan düzenlemeler, av aracının seçicilik özelliklerinin geliştirilmesi gibi çalışmalar gösterilebilir.

4. 7.2Av Araçları Tüm kriterleri sağlayabilen ideal av aracı yoktur, fakat balıkçılık yönetiminde karar verme ancak av aracı özelliklerinin çok iyi bilinmesiyle sağlanabilir. İdeal Av Aracı Nasıl Olmalıdır?

5. 7.2Av Araçları • - Hedef türler ve boylar üzerine seçiciliği yüksek - Hedef dışı türler, boylar ve habitatlar üzerine etkileri minimum olmalı • Etkin olmalı, minimum gidere karşı hedef türde maksimum verim sağlamalı • Yüksek av kalitesi sağlamalı İdeal Av Aracı Nasıl Olmalıdır?

6. 7.2Av Araçları Av aracı ve hedef türün karşılıklı davranış ilişkilerine göre sınıflandırılır. Av araçları; • Pasif(hedef türün av aracına doğru hareketi temel alınır) • Aktif(hedef türün takibine dayanır) Av araçları neye göre sınıflandırılır?

7. 7.3 Pasif Av Araçları AĞLAR Solungaç ağları Fanyalı ağlar OLTALAR Çapari ve Sırtı Paragat SEPETLER ve TUZAKLAR

8. 7.3.1Ağlar • Balıklar bu av aracında solungaçlarından yakalanır. • Yapısı:Sentetik materyaller (Monofilament, Multifilament) • Operasyonu:Baştan ve sondan bağlanan halatlar yardımı ile işaret şamandırasına bağlanır ve denize uzatılır. Toplanmak istendiğinde ise işaret şamandırasından başlanarak tekneye alınır. Solungaç Ağları (Galsama)

9. 7.3.1Ağlar Solungaç Ağları (Galsama)

10. 7.3.1Ağlar • Balıklar bu av aracında fanyaya dolanarak yakalanır. • Yapısı:3 panelden oluşur. Ortada sık gözlü galsama ağı, her iki yanda fanyalı ağlar bulunur. • Operasyonu:Sığ sularda dip bırakma ağları olarak kullanılır. Bir balık ağa temas ettiği zaman, başka yöne kaçmaya çalışır ve fanyalara dolanarak yakalanması sağlanır. Fanyalı Ağlar

11. 7.3.1Ağlar Fanyalı Ağlar

12. 7.3.2Oltalar ve Olta Balıkçılığı • Balıkların ve diğer hareketli su canlılarının olta iğnesini ısırması, yutması veya iğneye takılması ile avcılık gerçekleşir. • Olta balıkçılığının genel yakalama şekli, balığı cezbederek iğneye bağlı yeme çekmektir. Oltaların Genel Avcılık Prensibi

13. 7.3.2Oltalar ve Olta Balıkçılığı • Balık; zoka veya sahte yemle cezbedilerek yakalanır. • Monofilament bir beden üzerine birçok yem ya da zoka bağlı kösteklerden oluşur. Çapari ve Sırtı

14. 7.3.2Oltalar ve Olta Balıkçılığı Çapari ve Sırtı

15. 7.3.2Oltalar ve Olta Balıkçılığı • Balıkların kimyasal duyuları kullanılarak kokulu bir yemle oltaya doğru cezbedilmesi prensibine dayanır. • Kalın bir bedene bağlı birçok köstekten oluşmaktadır. Beden, köstek ve iğneler hedef türe göre seçilir. Paragat

16. Pelajik ve Demersal Paragat

17. 7.3.3Sepetler ve Tuzaklar • Sepetlerin içine yemler bırakılır. Hedef tür yemlere ulaşmak için sepetlerin içine girer ve çıkamaz. Bu sayede avcılık gerçekleşmiş olur. Sepet

18. 7.3.3Sepetler ve Tuzaklar • Sepetler farklı şekillerde, farklı boyutlarda ve farklı malzemelerden yapılabilir. Sepet

19. 7.3.3Sepetler ve Tuzaklar Tuzaklar • Hedef tür, kaçışı zor veya imkansız olan kutu veya bölmelere yönlendirilir.

20. 7.3.3Sepetler ve Tuzaklar • Tuzaklarda genellikle yem bırakılmaz. Ancak tuzağa giren türler, diğer canlılar için yem görevi görebilir ve bu sayede avcılık gerçekleşmiş olur. Tuzaklar

21. 7.4 Aktif Av Araçları

22. 7.4.1 MızraklarveZıpkınlar En ilkel avcılık yöntemidir. Yapısı:Mızrak veya zıpkının başı çentikli yapıdadır, saplandıktan sonra kolayca geri çıkmaz.

23. 7.4.1 MızraklarveZıpkınlar

24. 7.4.1 MızraklarveZıpkınlar

25. 7.4.2Troller ve Dreçler Trol Dip ve orta su balıklarını avlamak için kullanılır. Kanat, omuz, karın, tünel ve torbabölümlerinden oluşur.

26. 7.4.2Troller ve Dreçler • Kabuklu avcılığında kullanılır. Dreç

27. 7.4.2Troller ve Dreçler • Karides ve yassı balık avcılığında kullanılır. Algarna

28. 7.4.3Kıyı Sürütme Ağları • Trole benzer. Kapı yoktur. Tekneden çekilerek ortasudaki balıkların avcılığında kullanılır. Ülkemizde kullanımı yasaktır. Kıyı Sürütme Ağları

29. 7.4.4Iğrıplar Balık sürüleri ağ yardımı ile çevrilir ve genellikle karaya doğru halatlar ile çekilen ağ içerisindeki balıklar yakalanır.

30. Çanakkale’de bir Iğrıp Çalışması Iğrıp, sahillerde sığ sularda kullanılır. Tekne veya teknesiz kullanılabilir.

31. 7.4.5Gırgır Ağları Operasyon balık türlerinin etrafının çevrilmesi ve istinga halatı yardımıyla ağın alt kısmının büzülerek balıkların bir havuz içerisinde kalması sağlanarak gerçekleştirilmektedir. Gırgır Ağı

32. 7.4.5Gırgır Ağları Pelajik balıklar için genellikle derin sularda kullanılır.

33. 7.4.6Diğer Av Araç ve Gereçleri Işık ile Avcılık Kimyasallar

34. 7.4.6Diğer Av Araç ve Gereçleri FAD Yapay Resifler

35. 7.5 Av aracınınseçiciliğivebalıkçılığınekosistemeetkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Avcılık Süreci Avcılık, av araçlarının suya atıldığı anda başlayıp sudan güverteye veya karaya çıkarıldığı anda sona erer. Bu avcılık süreci içerisinde av aracı ile balık, diğer organizmalar, deniz kuşları ve dip habitatı arasında birçok etkileşim bulunmaktadır.

36. 7.5 Av aracınınseçiciliğivebalıkçılığınekosistemeetkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Balıkçılığın ekosisteme etkileri Aşırı avcılık, kirlilik, kayıp av araçları ile gerçekleşen hayalet avcılık, habitat tahribatı vb. örnek gösterilebilir.

37. 7.5 Av aracının seçiciliği ve balıkçılığın ekosisteme etkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Seçicilik Belirli bir alandaki mevcut çeşitli organizmalardan istenilen hedef türleri ve balık boylarını belirlemektir. Tür ve boy yasakları kapsamında çeşitli seçicilik çalışmaları yapılabilir. 9 6 4 12

38. 7.5 Av aracının seçiciliği ve balıkçılığın ekosisteme etkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Hedef dışı (bycatch) Hedeflenen türlerin dışında yakalanan ekonomik veya ekonomik olmayan organizmalardır. 3’e ayrılır: • Yasal ve ekonomik • Yasal olmayan (tür veya boy bakımından) • Ekonomik olmayan

39. 7.5 Av aracının seçiciliği ve balıkçılığın ekosisteme etkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Iskarta (discard) Avın tekrar denize atılan kısmını ifade eder. (Ekonomik veya Yasal sebeplerden dolayı) Denize tekrar geri bırakılan balığın yaşama ihtimali balığın deniz dışında (havada) yaşama kabiliyetine, su dışındaki kalma süresine ve avlama metodu ile elleme (muamele; handling) şekline bağlı olarak değişmektedir.

40. 7.5 Av aracının seçiciliği ve balıkçılığın ekosisteme etkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Iskarta • Kota sisteminde, balıkçı avlamış olduğu ekonomik değere sahip balığı tekrar denize atarak, kotasını daha değerli bir balık türü için kullanmak isteyebilir. • Diğer bir ifadeyle, balıkçının yakaladığı av içerisinde daha az ekonomik olan türler ıskarta durumuna düşer. Balıkçı maksimum kazanç elde etmeye çalışır. Ayrıca bazı bölgelerde ilgili ekonomik türün küçük boylu bireyleri de ıskarta olarak kabul edilir.

41. 7.5 Av aracının seçiciliği ve balıkçılığın ekosisteme etkileri Konu ile ilgili tanımlamalar İlave Ölüm (Kaçış Sonrası Yaşama Oranı) Deniz organizmalarının avlama süreci boyunca av aracı ile karşılaşması nedeniyle oluşan yaralanmalardan dolayı ölümüdür. • Ağ göz düzenlemeleri küçük veya hedef dışı balıkların ağ gözlerinden veya kaçış deliklerinden kaçma başarıları düşünülerek hesaplanmalıdır. • Ağlardan kaçış esnasında pul kaybı nedeniyle oluşan hastalıklardan veya osmotik basınç dengesizliğinden ölen balıklar buna bir örnektir.

42. 7.5 Av aracının seçiciliği ve balıkçılığın ekosisteme etkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Hayalet Avcılık Kayıp av araçlarının balık avlamaya devam etmesi olarak tanımlanır. Bu av araçlarında yakalanan balık veya kabuklular diğer organizmalar için cezbedici yem olarak görülür. Bu şekilde bu av araçları avcılık yapmaya devam eder.

43. 7.5 Av aracının seçiciliği ve balıkçılığın ekosisteme etkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Habitat Etkileri Bu durum en çok algarna, trol ve dreçler gibi sürüklenen dip takımlarında yaşanan bir sorundur. Mercan ve diğer epifaunal organizmalarda geri dönüşü zor tahribatlara yol açar.

44. 7.5 Av aracınınseçiciliğivebalıkçılığınekosistemeetkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Av Kalitesi • Bir galsama ağı çeşidi olan marya ağlarında ağın suda haftalarca bekletilmesi sonucu yakalanan organizmalar ölür ve suda çürür. Bu da av kalitesini düşürür. • Aynı durum paragat avcılığında da yaşanabilir. • Trol ve gırgırda ise ürünün çok bol olduğu durumlarda torbada sıkışmalar nedeniyle ürün kalite kaybı yaşanır.

45. 7.5 Av aracınınseçiciliğivebalıkçılığınekosistemeetkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Enerji Verimliliği Karaya çıkarılmış avın kilogramı başına düşen yakıt tüketimidir.

46. 7.5 Av aracınınseçiciliğivebalıkçılığınekosistemeetkileri Konu ile ilgili tanımlamalar Kirlilik Balıkçılık yanma gazlarının emisyonu ile hava kirliliğine katkıda bulunmasıdır.

47. 7.5.1Farklı av yöntemlerinin seçicilik özellikleri ve ekosisteme etkileri • Galsama ağlarının boy seçiciliği yüksek, tür seçiciliği düşüktür. Çünkü ağ gözü balık boyuna göre seçilir. • Fanyalı ağlarda boy seçiciliği düşüktür. Çünkü balık dolanarak yakalanır. Kıyıda kullanıldığından hayalet avcılığı riski düşüktür. • Pelajik ağlarda ise deniz kuşlarını, memelilerini ve kaplumbağalarını yakalama sorunu vardır. • Çevre kirliliği etkisi az, enerji verimliliği, hayalet avcılık sorunu, av kalitesi yüksektir. (marya ağları hariç) Galsama (Solungaç) Ağları

48. 7.5.1Farklı av yöntemlerinin seçicilik özellikleri ve ekosisteme etkileri • Boy ve tür seçiciliği kötüdür. • Sınırlı bir hedef kitlesi olduğundan ekosisteme etkisi azdır. • Av kalitesi yüksek, ekosistem dostu av aracıdır. Çapari ve Sırtı

49. 7.5.1Farklı av yöntemlerinin seçicilik özellikleri ve ekosisteme etkileri • Paragatlar çok çeşitli boy ve türde balıkları etkileyebildiğinde orta derecede seçici av aracı olarak tanımlanır. • Tür seçiciliği av olacak türün yem tercihine bağlıdır. • İğne büyüklüğü, yem boyutu, beden ve köstek kalınlığı boy seçiciliğinde etkili faktörlerdir. • Hayalet avcılık sorunu düşük, enerji verimliliği yüksek, suda uzun zaman kalmadığı sürece av kalitesi yüksektir. Paragat

50. 7.5.1Farklı av yöntemlerinin seçicilik özellikleri ve ekosisteme etkileri • Paragatta olduğu gibi tür seçiciliği kullanılan yem ile alakalıdır. • Boy seçiciliği tuzak aralıklarının genişletilmesi ile sağlanabilir. • Hayalet avcılık sorunu yüksektir. Bu sorun tuzakların belirli bir kısmının suda çözünebilen materyaller ile yapılmasıyla azaltılabilir. • Enerji verimliliği yüksek, av kalitesi mükemmeldir. Sepetler