Dr žava i socijalna prava

1. Država i socijalna prava Istorijski razvoj, mogućnosti ostvarivanja socijalnih prava i prepreke i njihovom ostvarivanju

2. Država i socijalna prava • Država je istorijskioblikpolitičkogorganizovanjajednedruštvenezajedniceionapredstavljavrhovnidruštveniautoritet (vlast), kojiposredstvomodgovarajućihinstitucijautičeiupravljaživotomčitavogdruštva. • Socijalna prava ili socijalni standardi su definisana zakonima i propisima; ona omogućavaju zadovoljavanje socijalnih potreba pojedinaca i grupa i podstiče socijalnu koheziju i solidarnost.

3. Socijalna kohezija • Posmodernistički koncept • Povezivanje pojednica i grupa unutar društva kao cjeline. • Inicira sposobnost društva da osigura određen nivo dobrobiti svim članovima, da smanji socijalne razlike i izbjegne polarizaciju. • Jane Jenson izdvaja pet dimenzija kohezije: participacija, pripadništvo, priznanje, legitimnost, uključenost.

4. Socijalna pravda Socijalnapravda – dva značenje Džon Rols – Teorija pravde (1971.): načelo jednakih šansi i načelo diferencijacije. Albert Sen (1999.): političke slobode, ekonomske olakšice, osnovne socijalne usluge, transparentnost u socijalnim odnosima i socijalna sigurnost. Tri kriterijuma socijalne pravde: prava, zasluge i potrebe.

5. Država i socijalna prava • Modernadržava je konceptualizirana i intelektualno i praktično u periodu o XIV do XVIII vijeka. • Nastaje je na temeljima feudalnog društvenog poretka i poprima oblik tzv. “države zaštitnice” ili: • “...zajedničke vlasti sposobne da brani ljude od napada strana i zajedničke nepravde koji jedni drugima mogu nanijeti” (T. Hobbes). • Night Wachman State

6. Država i socijalna prava • Socijalna država se javlja kao ekstenzija države zaštitnice , jer u 19. vijeku pod uticajem procesa industrijalizacije dolazi do gomilanja socijalnih problema, a samim tim i širenja uloge države. • “Javna je pomoć sveta dužnost. Država bijednim građanima treba osigurati života, bilo da osigura posao, bilo da osigura sredstva onima koji su nesposobni za rad” (1793). • Momenat konsituisanja socijalnih prava na nivou načela (citizensih – T.H.Maršal)

7. Država i socijalna prava • Evolucije države i njenih distributivnih politika razvijala se sa napretkom građanskog društva i socijalne države u Evropi ideja države blagostanja (welfare-state). • Sistemi univerzalnih beneficija i sistemi zasnovani na materijalnom stanju pojedinica. • Postojanje različitih modela socijalne politike u zavisnosti od uticaja političkih, ekonomskih, kulturnih, demografskih i drugih faktora.

8. Država i socijalna prava • Četiri dominantna faktora u koji se ističu kao determinante razvoja socijalne politike i socijalnih prava: • 1) modernizacija • 2) socijalna mobilizacija • 3) autonomna uloga države u konstitusanju socijalne politike • 4) religija i rat

9. Država i socijalna prava • Einar Gerhadsen, norveški predsjednik vlade 1945 - 1965. godine, opisuje: “Oni koji su zdravi pomažu bolesnim i nesposobnim, oni koji rade pomažu nezaposlenim, oni koji su u radnoj dobi pomažu starima. Bilo da se radi o finansiranju putem doprinosa ili poreza, riječ je o tome da radna populacija kroz svakodnevni rad čini društvo sposobnim pomagati putem sistema socijalnog osiguranja i socijalne sigurnosti”