Cogmed Werkgeheugentraining op de Leonardoschool

1. De verstrooide professor CogmedWerkgeheugentrainingop de Leonardoschool Hanneke van Dasler Psycholoog

2. Cogmed werkgeheugentraining • Waarom? • De theorie • De training & praktijk

3. Opmerkingen van leerkrachten • Het gaat het ene oor in en het andere oor uit  • Lijkt niet te luisteren naar wat ik zeg  • Ik vraag een boek en een potlood op tafel te leggen en 9 van de 10 keer gebeurt het niet • Na 2 instructies, is hij de eerste alweer vergeten • Hij is snelafgeleid • Hij let vaakniet op • Is er met z’n gedachte niet bij, hij zit veel te dromen • Als ik vraag een som uit te rekenen, die hij best aankan, vraagt hij vaak ”Wat was de som ook al weer?” • Hij kan maar moeilijk beginnen aan zijn werk • Als hij al kan beginnen met een taak dan haakt hij vaak halverwege af • Vraagt vaak “Wat moest ik ook al weer doen?” • Hij is meestal als laatste klaar • Hij kent de tafels amper • Hij kan zijn werk niet plannen en organiseren • Hij vergeet zijn gymspullen altijd…….

4. Het brein • De Frontaalkwab en de • Pariëtaalkwab Figuur 1. Gekleurde gebieden laten de hersengebieden zien die geactiveerd worden tijdens een werkgeheugentaak (Klingberg et al., 2002). Geheugenkaart

5. Het werkgeheugen Verwijst naar een systeem van het brein dat zorgt voor tijdelijke opslag en bewerking van informatie die nodig is voor complexe cognitieve taken als taal, begrip, leren en redeneren.

6. Bijvoorbeeld hoofdrekenen 21 x 42 = 21 x 4 = 84 21 x 42 21 x 2 = 42 21 x 40 = 840 21 x 42 = 21 x 2 = 42 21 x 40 = 840 … + 42 = 882

7. Definitie Werkgeheugen Het vermogen om informatie korte tijd vast te houden én te kunnen gebruiken in een denkproces (cognitief proces)

8. Ontwikkeling van het werkgeheugen A A N T A l D I G I T S

9. Ontwikkeling werkgeheugen bij HB ?

10. Uit: Gebruik je hersens! Over leren en hersenen, Simon Ettekoven en Erik van Vliet

11. Taxonomie van Bloom

12. Werkgeheugen is belangrijk WM 5 jaar Lezen Rekenen Spellen Werkgeheugen het nieuwe IQ Alloway & Alloway 2008 Voorspeller voor schoolsucces! IQ

13. Falend Werkgeheugen op school 7 principes (Susan Gathercole) • Werkgeheugenproblemen herkennen: signaleren • Het kind monitoren; checken • Evalueer de werkgeheugenbelasting • Verminder de werkgeheugenbelasting • Herhaal belangrijke informatie • Moedig het gebruik van hulpmiddelen aan • Laat het kind zijn eigen strategieën gebruiken

14. En….. Cogmed Werkgeheugentraining Zweedse hoogleraar Torkel Klingberg, Stockholm

15. Alan Baddeley´s Werkgeheugen Model Centraal Executief Episodische Buffer Visueel-Ruimtelijke Kladblok Phonologische Lus

16. De fonologische lus • De fonologische lus heeft als taak verbale informatie op te slaan in het korte termijn geheugen. Verbale informatie is alles dat gesproken kan worden, zoals een woord, een lettergreep of een cijfer. • Deze fonologische lus bestaat uit twee delen • een innerlijk oor dat gesproken geluiden in hun juiste volgorde onthoudt • een innerlijke stem die via herhaling er voor zorgt dat woorden of klanken niet vergeten worden.

17. Het visueel-ruimtelijke kladblok Het visueel-ruimtelijke kladblok slaat visuele informatie op. Ook dit visueel-ruimtelijke kladblok kan opgedeeld worden in twee delen: • Een visuele component, die zich in de eerste plaats bezighoudt met objecten en hun visuele kenmerken zoals vorm of kleur • Een ruimtelijke component, die zich bezighoudt met de locatie en bewegingen in de ruimte.

18. De episodische buffer • In de episodische buffer wordt informatie over gebeurtenissen vastgehouden. Bv wat deed je vanochtend toen je wakker werd. • Dit is een integratie van zowel visuele als auditieve informatie. Deze component is door Baddeley pas later in 2000 toegevoegd aan zijn oorspronkelijk model.

19. Het centraal executief systeem • Het centraal executief systeem stuurt de aandacht en informatiestroom van en naar de 'slavesystems'. • Het is een flexibel systeem dat verantwoordelijk is voor de controle en het regelen van de cognitieve processen.

20. Trainingseffecten Significante effecten zijn er vastgesteld bij: • Kinderen met ADHD, met en zonder medicatie • Kinderen herstellend van een chemokuur • Volwasssenen herstellend van een hersenbloeding • Bij gezonde kleuters in vergelijking met placebo en alternatieve training • Bij gezonde jong volwassenen (20-30jr.) en gezonde ouderen (60-70 jr.) • Follow-up: 3 maanden, half jaar, jaar en 2 jaar • En nog veel meer studies!

21. Van studies….naar praktijk

22. Selectie in de klas • Vragenlijst voor de leerkracht • Resultaten op de onderzoeken (WISC III) • Schoolresultaten

23. Wie moeten er géén Cogmed Training doen? • Bij fotosensitieve epilepsie • Bij ernstige depressie • Bij ernstige en acute angsten • Bij gebrek aan motivatie • Bij onrustige thuissituatie

24. Kinderen • 14 kinderen • Pretest en posttest

25. Uitvoering • Aanwezig 5 trainingshulpen (oproep) • Eerste half uur van de dag (ma, di, do, vrij) • Kinderen zitten uit elkaar met hoofd naar de muur • Koptelefoon op • Onlineverbinding • Laptop opgeladen

26. Belangrijk voor effectiviteit! Hét grote verschil tussen de vroege en latere studies zit niet in het programma (dit is namelijk hetzelfde bij alle studies), maar wel in…… de manier van begeleiding Kinderen kregen één keer per week individueel therapie

27. Cogmed Methode Gebaseerd op twee belangrijke uitgangspunten aangaande het trainen van vaardigheden: • Er wordt getraind op het toppunt van het kunnen door gebruik te maken van adaptieve programma, waarbij de moeilijkheidsgraad per trial wordt aangepast • Er wordt ruim een half uur per dag getraind 4-6 dagen per week gedurende tenminste 10 weken

28. Principes bij de therapie 5 G’s

29. Stappen in de Training 1. Aanvangsinterview 2. Start sessie 3. Training 10 weken Individuele therapie Trainingshulpen 4. Afsluitsessie 5. Follow-up na 6 maanden

30. Aanvangsinterview • Bedoeld om helder te krijgen of Cogmed iets voor het kind kan betekenen. • Doelen en verwachtingen opstellen (3 doelen) • Is het kind geschikt voor de training • Is de omgeving geschikt voor de training, klassikaal • Koptelefoon, eigen laptop, trainingshulp • Beloningssysteem • Kortom: wordt er al aan alle voorwaarden voldaan om een goede training te geven?

31. Volgende stap 2. Start sessie 3. Training 10 weken

32. Startsessie Voorlichtingsavond Met de ouders, de leerkracht en de trainingshulp Beloningssysteem Verwachtingen en doelen Plan de training

33. Werkwijze • www.training.cogmed.com • Continu online verbinding • Eigen inlognaam en wachtwoord • 5 dagen in de week (ma, di, do, vrij op school) • 10 weken lang, 45 minuten per keer • Therapeut volgt de training op de server • Een keer per week therapie

34. Het programma

35. Voorbeeld van een oefening Gebruikersnaam: test Wachtwoord: test99

36. Het volgen van de training

37. Vervolg stappen 4. Evaluatiesessie 5. Follow-up na 6 maanden

38. Afsluitsessie of evaluatiesessie • Ontmoeting met de ouder en het kind op school • Ongeveer 6 weken na de training • Het is mogelijk om de training te verlengen met 5 dagen • 100 minisessies (onderhoudskuur)

39. Conclusie Beoordelingslijsten Training Index Trainings grafieken op Het Training Web De doelen

40. Beoordelingslijsten door de ouders • Aandacht en concentratie • Verbetering! • Hyperactiviteit en impulsiviteit • Vermindering!

41. Verbeterindex • Cogmed claimt met de training een gemiddelde van bijna twintig procent verbetering op het werkgeheugen te kunnen bereiken. • Kinderen gemiddeld een verbetering van ongeveer 39%! • Verbeterindex gemiddeld is 26 32!

42. De doelen De ouders verschillen van mening. In het algemeen zeer tevreden! Kinderen wel geleerd om door te zetten Therapiewerd als prettig en zinvol ervaren

43. Mail… Weet je dat zij, nu na 7 of 8 toetsen, een 9 gemiddeld staat!!!! Ongelofelijk! Ze doet iedere dag goed haar huiswerk en ze is nog steeds – haast- niks vergeten... Goed van haar he?

44. Verbeteringen in het werkgeheugen

45. Stap 5 2. Start sessie 3. Training 10 weken Coaching 4. Afsluitsessie 5. Follow-up na 6 maanden

46. Follow-up • Via de telefoon • 6 maanden na afronding van de training • Gesprek met de ouders • Mogelijkheid van 100 extra korte trainingsdagen (onderhoud)

47. Al met al….. Mindshift

48. Meer informatie: www.kleinbolwerk.nl