190 likes | 298 Views
Dziecko a choroba – psychospołeczny aspekt otyłości. dr Anna Brytek-Matera. OTYŁOŚĆ : DEFINICJA.
E N D
Dziecko a choroba – psychospołeczny aspekt otyłości dr Anna Brytek-Matera
OTYŁOŚĆ : DEFINICJA Otyłość jest przewlekłą chorobą metaboliczną wynikającą z zaburzenia równowagi między poborem i wydatkowaniem energii, objawiającą się zwiększeniem ilości tkanki tłuszczowej w organizmie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) Międzynarodowa Organizacja do spraw Walki z Otyłością (IOTF)
MIARY OTYŁOŚCI Wskaźnik masy ciała = waga wzrost ² Umiarkowana Znacząca Stanowiąca ryzyko Granice nadwagi i otyłości NIE dotyczą dzieci poniżej 15 roku życia
MIARY OTYŁOŚCI U dzieci i młodzieży w okresie wzrastania posługujemy się tablicami lub siatkami centylowymi wskaźnika BMI, uwzględniającymi płeć i wiek badanych. • Światowa OrganizacjaZdrowia Nadwaga (zagrożenie otyłością) : wartość wskaźnika BMI dla płci i wieku wynosi 85 centyllub powyżej. Otyłość : wartość wskaźnika BMI dla płci i wieku znajduje się na poziomie 95 centyla i powyżej.
KLASYFIKACJA OTYŁOŚCI Ponad 90% otyłości występującej w dzieciństwie i młodości Powstaje na skutek współdziałania różnych czynników Otyłość PIERWOTNA Otyłość WTÓRNA • > 10% otyłości • * Uszkodzenia OUN i mózgu • * Zaburzenia endokrynologiczne • U podłoża rozwoju leży inna pierwotna przyczyna (Oblacińska i Tabak, 2006)
TYPY OTYŁOŚCI Typ pośladkowo-udowy (typ gynoidalny) Typ brzuszny (typ androidalny)
PANDEMIA OTYŁOŚCI 22 mln (29%) : nadwaga 5,1 mln (6,8%): otyłość Świat: 155 mln dzieci wykazywało nadwagę lub otyłość (IOTF)
ROZPOWSZECHNIENIE OTYŁOŚCI 2005: co 7 dziecko w wieku wczesnoszkolnym miało nadwagę lub było otyłe (Małecka-Tendera i wsp., 2005). 2012 : 29% jedenastolatków ma nadwagę = niemal co 3 dziecko w Polsce w wieku 11 lat ma nadwagę ! (WHO)
ROZPOWSZECHNIENIE OTYŁOŚCI W POLSCE • Badanie : Instytut Matki i Dziecka (2005) 8,3 tys. Nadmiar masy ciała dotyczył 13,5% populacji w wieku 13-15 lat 4,5% 9% > (Oblacińska i Tabak, 2006)
Procentowy rozkład występowania nadwagi i otyłości u młodzieży w Polsce w innych krajach (Jodkowska i Oblacińska, 2007)
ETIOPATOLOGIA: CZYNNIKI RYZYKA OTYŁOŚCI Czynniki rodzinne Predyspozycje genetyczne OTYŁOŚĆ Czynniki środowiskowe Czynniki psychologiczne Nieprawidłowe wzorce odżywiania
PSYCHOLOGICZNE KONSEKWENCJE OTYŁOŚCI • Smutek, przygnębienie • Zaburzenia depresyjne / lękowe • Niezadowolenie z siebie • Niezadowolenie z własnego wyglądu • Zaburzenie obrazu własnego ciała • Niska samoocena
SPOŁECZNE KONSEKWENCJE OTYŁOŚCI • Etykietowania • Stygmatyzowanie
ZAPOBIEGANIE OTYŁOŚCI • Otyłość osiągnięta w okresie adolescencji utrzymuje się u 70% osób również w okresie dorosłości • Interwencja, prewencja: Zmiana diety na bogatszą w owoce i warzywa oraz zastąpienie wysokotłuszczowych i słodkich przekąsek produktami zdrowszymi Zaangażowanie się w optymalny poziom aktywności fizycznej (30-60 minut dziennie) Celem jest prowadzenie ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA, nie zaś zmiana masy ciała (Łuszczyńska, 2007)
ZAPOBIEGANIE OTYŁOŚCI • Implementacja intencji Planowanie Zamiar Działanie W najbliższych 7 dniach będę ćwiczył intensywnie przez co najmniej 20 minut. W następujące dni: ……………………. O godzinie : …………………. Będą to następujące ćwiczenia: …………………… Zwiększenie czasu poświęconego na aktywność fizyczną wśród 13-17 - latków (Łuszczyńska, 2007)
ZAPOBIEGANIE OTYŁOŚCI • Ciąża – palenie papierosów • Wysoka waga urodzeniowa zwiększa ryzyko występowania nadwagi lub otyłości wśród dzieci w wieku 2,5 lat • Karmienie piersią
Dziękuję za uwagę Przedstawione zdjęcia pochodzą z Internetu i nie są własnością autorki