Ekonomiczny wymiar efektywności energetycznej .

1. Ekonomiczny wymiar efektywności energetycznej. Jacek Walski AM PREDA Poznań, 7 lipca 2008 r Konsultacja – Andrzej Guzowski Departament Energetyki Ministerstwa Gospodarki.

3. Część 1. Prawny aspekt efektywności energetycznej.

4. Plan prezentacji • Główne dokumenty UE o efektywności energetycznej • Krajowy Plan Działań EEAP • Założenia do ustawy o efektywności energetycznej slajdy od 5-20

5. Karta Energetyczna.Protokół Karty Energetycznej o efektywności energetycznej i odnośnych aspektach ochrony środowiska Polska ratyfikowała Traktat Karty Energetycznej (TKE) oraz Protokół Karty Energetycznej o Efektywności Energetycznej i Odnośnych Aspektach Ochrony Środowiska (PEEREA) w 2000 roku. Zapisy TKE zobowiązują umawiające się strony do sformułowania polityki efektywności energetycznej wraz z odpowiednimi unormowaniami prawnymi i regulacyjnymi, obejmującymi m.in. efektywne funkcjonowanie mechanizmów rynkowych, łagodzenie barier dla efektywności energetycznej, mechanizmy finansowania inwestycji energetycznych, przejrzystość struktury prawnej i regulacyjnej, działania wspierające transfer technologii oraz rozwój wiedzy i świadomości społecznej w tej dziedzinie. Cele strategiczne powinny być sformułowane w kategoriach mierzalnych.

6. Plan działania w celu poprawy efektywności energetycznej we Wspólnocie Europejskiej Dokument zainspirowany został głównie dążeniem do wypełnienia zobowiązań zawartych w protokole z Kioto. Nakreśla cele dodatkowe - zwiększenie ochrony środowiska, prowadzenie zrównoważonej polityki energetycznej i wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego. Action Plan prezentuje zasady i środki, które pomogą usunąć bariery wykorzystania potencjału efektywności energetycznej. Zaproponowano: • środki pozwalające zaprojektować zintegrowanie działań w zakresie efektywności energetycznej oraz polityk i programów nie energetycznych takich jak polityka transportowa, polityka przedsiębiorstw, polityka regionalna i miejska, polityka podatkowa i taryfowa, współpraca międzynarodowa, polityka i mechanizmy poszczególnych krajów Unii Europejskiej. • środki pozwalające wzmocnić i poszerzyć obecną politykę i mechanizmy służące efektywności energetycznej, np. poprawa wydajności w transporcie, schematy etykietowania, umowy negocjowane i minimalne standardy efektywności energetycznej, dobrowolne zobowiązania w przemyśle, kogeneracja, upowszechnianie nowych technologii i badań naukowych, finansowanie przez trzecią stronę (TPF), rozpowszechnianie informacji, monitorowanie i ocena wyników. • Nowe reguły i mechanizmy w zakresie efektywności energetycznej, np. publiczne upowszechnianie nowych technologii energooszczędnych w sektorach transportowym i mieszkaniowym, wdrażanie programów audytów energetycznych w przemyśle i budownictwie, rozpowszechnianie i wprowadzanie zasad wymiany dobrych praktyk.

7. Program Zapobiegający Zmianie Klimatu Dla realizacji zainicjowanego w 2000 roku programu zaproponowano trzy grupy przedsięwzięć. Do pierwszej grupy zaliczają się : • dyrektywa wdrażająca schemat handlu emisjami, • dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej budynków, • dyrektywa w sprawie biopaliw, • dyrektywa w sprawie przetargów publicznych związanych z efektywnością energetyczną. Drugą grupę przedsięwzięć, stanowią uregulowania prawne w postaci dyrektyw: • o kogeneracji, • o usługach energetycznych i minimalnych standardach wydajności energetycznej dla sprzętu elektrycznego; nowelizacja przepisów z zakresu efektywności energetycznej; • wspieranie inicjatyw z zakresu technologii; • inicjatywa programu silnikowego; • wsparcie poprawy infrastruktury badań nad projektami z zakresu zmian klimatycznych. Trzecia kategoria to środki zaliczane jako potrzebne w przyszłych przedsięwzięciach. Do tej grupy zaliczają się: promocja ciepła wytwarzanego z odnawialnych źródeł energii, dobrowolne umowy w przemyśle, zachęty podatkowe dla użytkowników samochodów oraz dalsza poprawa technologii paliw i pojazdów.

8. Zielona księga europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego Celem tego dokumentu było zainicjowanie debaty o bezpieczeństwie energetycznym, które zostało uznane za najważniejszy element niezależności polityczno-ekonomicznej UE. Debata powinna uwzględniać, fakt że aktualne zapotrzebowanie na energię pokrywane jest w: • 41% przez ropę naftową, • 22 % gaz, • 16 % węgiel (kamienny, brunatny i torf), • 15 % energię jądrową i w • 6 % przez odnawialne źródła energii. Jeżeli nie zostaną podjęte zdecydowane kroki, to całościowy obraz energetyki w roku 2030 zdominowany będzie nadal przez paliwa kopalne: • ropę naftową (38 %), • gaz (29 %), • paliwa stałe (19 %), • odnawialne źródła energii (8 %) i • energię jądrową (zaledwie 6 %).

9. Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej (EEAP). • Dokument przyjęty w czerwcu 2007 r. przez Ministerstwo Gospodarki stanowi realizację zapisu art. 14 ust. 2 Dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. • Zaproponowane w ramach Krajowego Planu Działań środki i działania mają za zadanie: • osiągnięcie celu indykatywnego oszczędności energii na poziomie 9% w roku 2016, • osiągnięcie celu pośredniego oszczędności energii na poziomie 2% w roku 2010.

10. Środki służące poprawie efektywności energetycznej. • Środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze mieszkalnictwa, • Środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze usług, • Środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze przemysłu*, • Środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze transportu**. * z wyłączeniem instalacji objętych wspólnotowym systemem handlu emisjami, ** z wyłączeniem lotnictwa i żeglugi.

11. Środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze mieszkalnictwa

12. Środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze usług

13. Środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze przemysłu

14. Środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze transportu

15. Projekt ustawy o efektywności energetycznej. Celem ustawy jest stworzenie ram prawnych systemu działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki, obejmujących system wsparcia, prowadzących do uzyskania wymiernych oszczędności energii. Działania będą się koncentrować w następujących obszarach: • zmniejszenia zużycia energii, • podwyższenia sprawności wytwarzania energii, • ograniczenia strat energii w przesyle i dystrybucji.

16. Projekt ustawy o efektywności energetycznej. • Podmioty zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepła, • Podmioty zajmujące się dystrybucją energii, • Podmioty zajmujące się sprzedażą energii odbiorcom końcowym, • Producenci, importerzy oraz podmioty zajmujące się sprzedażą urządzeń zużywających energię, • Osoby fizyczne lub prawne, dokonujące zakupu energii do własnego użytku (tzw. odbiorcy końcowi),w tym: jednostki sektora publicznego (jednostki administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego, szkoły, szpitale itp.). Podmioty ustawy.

17. Projekt ustawy o efektywności energetycznej

18. Wzorcowa rola sektora publicznego.

19. Część 2.Ekonomiczny aspekt efektywności energetycznej.

21. Plan prezentacji • Liberalizacja rynku energetycznego • Proces zmian • Symulacja efektów ekonomicznych • Zarządzanie energią w obiektach slajdy od 22-62

22. System elektroenergetyczny przed 01.07.2007 r. D Y S T R Y B U T O R

23. Relacje na rynku energetycznym w Polsce Dyrektywa UE w sprawie liberalizacji rynku energetycznego Rynek Władza ustawodawcza i wykonawcza Branża energetyczna Klient

24. Prawodawstwo Polski i Unii Europejskiej Z dniem 1 lipca 2007 r. Ustawa Prawo Energetyczne zaimplementowała Dyrektywę 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 roku dotyczącą wspólnych zasad energetycznego rynku wewnętrznego

25. Definicja TPA TPA (z ang. Third Party Access), to zasada pozwalająca na dostęp stron trzecich do rynku energii, dzięki której odbiorca końcowy może swobodnie wybierać sprzedawcę energii (wytwórcę lub pośrednika), który zaoferuje najlepszą cenę i warunki dostawy. Zakup energii elektrycznej i jej zużycie jest nierozerwalnie związane z jej przesyłem. Uprawniony odbiorca końcowy może jednak zrezygnować z dotychczasowej umowy i zawrzeć osobno • z dowolnym sprzedawcą energii umowę na zakup energii elektrycznej, • z lokalnym zakładem energetycznym umowę na przesył energii elektrycznej. Procedura zmiany Sprzedawcy trwa: • do 60 dni w przypadku pierwszej zmiany Sprzedawcy, • do 30 dni w przypadku każdej następnej zmiany Sprzedawcy.

26. System elektroenergetyczny po 01.07.2007 r. Sprzedawca Sprzedawca Sprzedawca Lokalny Zakład Energetyczny

27. Ustawa Prawo Energetyczne. Zakład Energetyczny Sprzedawca Operator Systemu Dystrybucyjnego Niezależny Operator Pomiarowy

28. Ustawa Prawo Energetyczne. PROCEDURA ZMIANY SPRZEDAWCY Niezależny Operator Pomiarowy Źródło: Supplier Switching Process. Best Practice Proposition. Ref: E05-CFG-03-05, Bruxelles, 21.06.2006 r.

29. Wolny rynek energii.Definicja sprzedawcy. Sprzedawca z urzędu W dniu 1 lipca 2007r. każdy odbiorca końcowy zostaje przejęty przez nowopowstałe spółki wydzielone z dotychczasowych spółek obrotu Sprzedawca Od dnia 1 lipca 2007r. każdy zarejestrowany podmiot, który uzyskał koncesję Prezesa URE może pozyskać klienta. Sprzedawca awaryjny W przypadku upadłości Sprzedawcy lub innych przyczyn, które uniemożliwiają mu działania na rynku, wszyscy Klienci tego Sprzedawcy przejmowani są automatycznie przez spółkę, która została wydzielona ze struktur lokalnego Zakładu Energetycznego przed dniem 1 lipca 2007 r. lub spółkę wyłonioną w trybie przetargu ogłoszonego Przez Prezesa URE.

30. Wolny rynek energii.Wybór sprzedawcy. Stan na dzień 31.01.2008 r. Przedsiębiorstwa obrotu energią elektryczną wydzielone ze spółek dystrybucyjnych.

31. Wolny rynek energii.Wybór sprzedawcy. Podmioty zagraniczne posiadające koncesję na obrót energią elektryczną na terenie Polski Stan na dzień 31.01.2008 r.

32. Wolny rynek energii.Wybór sprzedawcy. Przedsiębiorstwa obrotu energią elektryczną. Stan na dzień 31.01.2008 r.

33. Wolny rynek energii.Wybór sprzedawcy. Pozostałe spółki posiadające koncesje na obrót energią elektryczną – 272. Wykaz znajduje się na stronie www.preda.pl Stan na dzień 31.01.2008 r.

34. Wolny rynek energii.Wybór sprzedawcy. Stan na dzień 31.01.2008 r. Lista sprzedawców energii elektrycznej, którzy zawarli z ENION S.A. umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, umożliwiającą tym podmiotom sprzedaż energii elektrycznej do odbiorców z terenu działania ENION S.A.: PKP Energetyka Sp. z o.o. Lumius Sp. z o.o. ENION Energia Sp. z o.o. Południowy Koncern Energetyczny S.A. Vattenfall Sales Poland Sp. z o.o. Everen Sp. z o.o. Electrabel Polska S.A. RWE Stoen S.A. ENERGA-OBRÓT S.A. Atel Polska Sp z o.o. ZOMAR SA Korlea Invest a.s. Korlea Polska Sp. z o.o.

35. Wolny rynek energii.Wybór sprzedawcy. W dniu 24 kwietnia 2008 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki oraz Prezes Urzędu Zamówień Publicznych we wspólnym komunikacie wyrazili opinię, że jednostki publiczne zakup energii elektrycznej będą dokonywać w drodze przetargu. Z treścią komunikatu można zapoznać się na stronie www.preda.pl

36. Wolny rynek energii.Energetyczny brydż. Niezależny Operator Pomiarowy Sprzedawca energii Operator Systemu Dystrybucyjnego

37. Wolny rynek energii.Wybór sprzedawcy. Analiza cen energii elektrycznej w grupie taryfowej C 11 Rozpiętość cen za 1 kWh od 0,1704 zł do 0,2094 co stanowi 23 % stan na dzień 02.06.2008 r.

38. Analiza opłacalności zmiany sprzedawcy na przykładzie oświetlenia ulicznego. ZAŁOŻENIA stan na dzień 02.06.2008 r.

39. Analiza opłacalności zmiany sprzedawcy na przykładzie oświetlenia ulicznego ROZLICZENIE – bez opłaty handlowej stan na dzień 02.06.2008 r.

40. Założenia ustawy o efektywności energetycznej. Podstawą dokonania zmiany jest audyt (badanie).

41. Wolny rynek energii.Wybór sprzedawcy - audyt. Zrzeszenie Audytorów Energetycznych zaleca przed wykonaniem audytu dokonania analizy opłacalności. Dla samorządu AM PREDA i Partnerzy analizy wykonuje bezpłatnie. Na stronie www.preda.pl znajduje się formularz zamówienia bezpłatnej analizy.

42. Proces zmian. Audyt energetyczny Przetarg – jako forma wyboru sprzedawcy energii. Zaproszenie lokalnego zakładu energetycznego do negocjacji cen za przesył energii. Wymiana urządzeń elektroenergetycznych.

43. Ustawa o finansach publicznych. Art. 35. 3. Wydatki publiczne powinny być dokonywane: • w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów;

44. Symulacja efektów ekonomicznych.

45. Symulacja efektów ekonomicznych. ZAŁOŻENIA (gmina około 10.000 mieszkańców) Roczny koszt energii elektrycznej i jej przesyłu – 500.000 zł z czego: • oświetlenie uliczne i oświetlenie miejsc publicznych – 250.000 zł • obiekt urzędu i innych obiektów, na które łoży budżet samorządu – 250.000 zł

46. Symulacja efektów ekonomicznych.Audyt. 12 % - średnie ograniczenie kosztów uzyskane w wyniku optymalizacji parametrów umownych dla oświetlenia ulicznego i miejsc publicznych – 30.000 zł 9% - średnie ograniczenie kosztów uzyskane w wyniku optymalizacji parametrów umownych dla obiektów publicznych, utrzymywanych przez budżet gminy – 22.500 zł. Stopa zwrotu kosztów audytu – 6 miesięcy. Ograniczenie rocznych kosztów energii elektrycznej – 52.500 zł. Roczny koszt energii elektrycznej i jej przesyłu – 447.500 zł

47. Symulacja efektów ekonomicznych.Przetarg. Koszt energii elektrycznej stanowi około 50% wartości ogółu dotychczas ponoszonych kosztów za energię i przesył. Roczny koszt energii elektrycznej i jej przesyłu po audycie – 447.500 zł w tym: • Koszt przesyłu – 223.750 zł • Koszt energii elektrycznej – 223.750 zł

48. Symulacja efektów ekonomicznych.Przetarg. Zgodnie z Prawem Energetycznym odbiorca końcowy ma prawo do dwukrotnej zmiany sprzedawcy w okresie 12 miesięcy. Koszt energii elektrycznej po audycie - 223.750 zł 3 % - przewidywany wynik pierwszego przetargu 6.700 zł Koszt energii elektrycznej po I przetargu – 217.050 zł. 3 % - przewidywany wynik drugiego przetargu – 6.500 zł Ograniczenie rocznych kosztów energii elektrycznej w procedurze przetargowej – 13.200 zł Koszt energii elektrycznej po przetargach – 210.550 zł.

49. Symulacja efektów ekonomicznych.Przetarg. Roczny koszt energii elektrycznej po audycie i przetargach – 210.550 zł Roczny koszt przesyłu energii elektrycznej po audycie – 223.750 zł Roczny koszt przesyłu i energii razem – 434.300 zł w tym: Oświetlenie uliczne – 213.500 zł Obiekty – 220.800 zł Ograniczenie kosztów razem – 65.700 zł

50. Symulacja efektów ekonomicznych.Wymiana urządzeń. • Modernizacja oświetlenia ulicznego. • Wymiana oświetlenia w obiektach. Wymiana urządzeń w obiektach jak i modernizacja oświetlenia ulicznego ma wpływ na wielkość zużytej energii, a przez to na wielkość energii dostarczonej do odbiorników.