19 MART 2014 YAPI DENETİM TOPLANTISI

1. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞIVAN ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ 19 MART 2014 YAPI DENETİM TOPLANTISI

2. GENEL BİLGİLER İlimizde sisteme kayıtlı 22 adet Yapı Denetim Firması vardır, 4 adet firmanın izin belgesi geçici olarak alınmıştır. 1 firma süresiz kapatılmıştır. Aktif 17 adet Yapı denetim firması vardır. Toplam 516 adet YİBF vardır. Denetlenen alan 1,873,032 m2’dir.(Ruhsat-Güncel-Fesihli) 100 adet Denetçi,112 Kontrol elemanı,44 Yardımcı kontrol vardır.

3. YAPI DENETİM FİRMALARI GÖLKALE YAPI DENETİM LTD. ŞTİ. VAN GÖLÜ YAPI DENETİM LTD. ŞTİ. PERA YAPI DENETİM LTD. ŞTİ. GÖKKUŞAĞI YAPI DENETİM LTD. ŞTİ. GÖK YAPI DENETİM LİMİTED ŞTİ. RONİ YAPI DENETİM LTD. ŞTİ. KÖROĞLU YAPI DENETİM LTD ŞTİ. SARDUR YAPI DENETİM LİMİTED ŞİRKETİ ASİMETRİ YAPI DENETİM LİMİTED ŞİRKETİ MARKA YAPI DENETİM LİMİTED ŞİRKETİ PERFORMANS YAPI DENETİM LİMİTED ŞİRKETİ ERCİŞ GÜVEN YAPI DENETİM LİMİTED ŞİRKETİ EREK YAPI DENETİM LTD. ŞTİ.

4. YAPI DENETİM FİRMALARI METİS YAPI DENETİM LTD. ŞTİ. (İZİN BELGESİ GEÇİCİ OLARAK GERİ ALINMIŞTIR.) AG-CK YAPI DENETİM LTD.ŞTİ. (03.12.2013 TARİHİNDE VİZESİ DOLMUŞ,HERHANGİ BİR VİZE YENİLEME BAŞVURUSU BULUNMAMAKTADIR.) BERTAŞ YAPI DENETİM LTD.ŞTİ. ASUR YAPI DENETİM LTD. ŞTİ. ÇEHA YAPI DENETİM LTD.ŞTI. İMZA YAPI DENETİM LTD. ŞTİ. TUŞBA YAPI DENETİM LTD. ŞTİ (süresiz kapatılmıştır) YENİKENT YAPI DENETİM LTD. ŞTİ. (İZİN BELGESİ GEÇİCİ OLARAK GERİ ALINMIŞTIR.) NİRVANA YAPI DENETİM LİMİTED ŞİRKETİ. (23.09.2013 TARİHİNDEN İTİBAREN FİRMADA EKSİK DENETÇİ OLDUĞUNDAN İZİN BELGESİ ASKIYA ALINMIŞTIR)

5. YAPI SORUMLULARI

6. Y.D.KURULUŞU GÖREVLERİ • Zemin ve temel raporları ile uygulama projelerini incelemek, • Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek, aykırı uygulama yapılması halinde bildirimde bulunmak • Yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın uygunluğunu kontrol etmek, gerekli ilgili deneyleri yaptırmak, uygun olmaması halinde bildirimde bulunmak. • İş yerinde, iş güvenliği ve sağlığı konusunda gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak, uyulmaması halinde bildirimde bulunmak. • Yapının ruhsat eki projelerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğine dair rapor düzenlemek.

7. İLGİLİ İDARE • Hizmet sözleşmesi sona ermiş bir işi veya ruhsatsız bir yapıyı, bir yapı denetim kuruluşu üstleniyor ise güvenlik raporu olmaksızın ruhsat düzenlememek, • Ruhsat aşamasında istenilen hizmet sözleşmesi,taahhütname, ilk taksit dekontu olmadan ruhsat düzenlememek, • Herhangi bir vize talebinde bulunmamak, • Hakediş eki tutanakların bulunmasını sağlamak, • Hakedişleri süresi içerisinde kontrol etmek ve onaylamak veya var ise eksiklikleri kuruluşa bildirmek,

8. İLGİLİ İDARE • Hizmet sözleşmesinin sona ermesi halinde veya sorumlu denetim elemanı değişikliklerinde seviye tespit tutanaklarını onaylamak, • İşyeri teslim tutanağını onaylamak, • Arsanın köşe noktalarının tespit edilmesine nezaret etmek, • İş bitirme tutanağını incelemek, süresi içinde onaylamak veya var ise eksikliklerinin neler olduğu belirtilerek, giderilmesinin gerektiğini yazılı olarak bildirmek. • Kuruluş veya sorumlu denetim elemanlarının aykırı uygulamalarını İl Müdürlüğüne bildirmek.

9. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞIVAN ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ DENETİM ESNASINDA KARŞILAŞILAN TEKNİK SORUNLAR

10. PERFORMANS ANALİZLERİ • Denetimler esnasında incelenen dosyalarda • Taşıyıcı sistemde sıyırma işleminin ve donatı tespit cihazıyla yapıdaki donatı miktarlarının tespiti yerine minimum donatı oranına göre işlem yapıldığı, • Güçlendirme projelerinde DBYBHY 2007 Madde 7.2 Binalardan Bilgi Toplanması başlığı altında “malzeme dayanımlarının, bina geometrisi ve eleman detaylarına” göre sistem hesaplarının ne ölçüde kabul görüp değerlendirileceği açıkça belirtilmiştir.Güçlendirme projelendirme aşamalarında malzeme dayanımının ve adedinin belirlendiği inceleme çalışmasında karot numunesi alınan sistem elemanının yeri proje üzerinde belirtilmeli ve test için alınan numune adeti-mahali Tutanak ile belirtilmelidir. • Mevcut taşıyıcı sistem elemanlarına güçlendirme elemanlarının uyumlu çalışması, mevcut sistem elemanlarına çakılan rotların sıyrılmaması için epoksi güçlendirme malzemesi kullanılarak uygulama yapılmaktadır.Rotlar sağlıklı olması için; • ROTLARA EPOKSİ UYGULAMASI (+7-+30 derece) ARASINDA YAPILMALIDIR. • EPOKSİ UYGULANACAK DELİKLER MUTLAKA KURU VE TEMİZ OLMALIDIR. DELİKLERE EPOKSİ UYGULAMADAN ÖNCE DELİKLER KOMPRESÖRLE HAVA TUTULARAK TEMİZLENMELİDİR. • EPOKSİ ROT DEMİRLERİ MUTLAKA TEMİZ OLMALIDIR.İNŞAATTA KULLANILACAK DEMİRLER ÇEKME DENEYİNE TABİ TUTULMUŞ DEMİRLER OLMALIDIR. • GÜÇLENDİRME PERDELERİ VE KİRİŞ ARASINA BETON 5 (beş) cm EKSİK DÖKÜLMELİ KİRİŞ VE KOLON ARASI GRAUT BETONU İLE DOLDURULMALIDIR. • ROTLAR EPOKSİ YAPILDIKTAN  SONRA HAVA SICAKLIĞINA BAĞLI OLARAK 2-5 SAAT YERİNDEN OYNATILMAMALIDIR.

11. PERFORMANS ANALİZLERİ • Rotlar sağlıklı olması için; • ROTLARA EPOKSİ YAPILDIKTAN SONRA ROTLAR ÇEKME DENEYİ YAPILMALIDIR. • Ancak Denetimler esnasında incelenen dosyalarda; • Rotların çekme deneyine tabi tutulmadıkları görülmüştür. • Güçlendirme projelerinde kendiliğinden yerleşen beton göstermesine rağmen normal karışımlı beton döküldüğü, • Rotların mevcut taşıyıcı sistem elemanlarına eklenmesi esnasında çekirdek yapısının kırılarak uygulama yapıldığı, • Hesap raporları temelde güçlendirme istemesine rağmen temel güçlendirmesi yapılmadığı,sadece perde altı pabuç yapılarak sistemin güçlendirildiği, • Kolonlar minimum hasar bölgesinde olmasına rağmen mantolama yapılmadan güçlendirmenin yapıdığı,, • Lifli polimer sargılarda minimum kiriş yüksekliği kadar kolon başlığından itibaren kirişlere sarılması gerekir.Bu uygulamada yapılmamaktadır. • Kaçak olan bina katına kadar değil tamamının güçlendirilmesi gerekmektedir. • Sıvılaşma riskinin olduğu binalarda Binaların Performans Düzeylerinin Can Güvenliği olacak şekilde dizayn edildiği görülmüştür.Sıvılaşmanın görülebileceği bir yerde güçlendirmeye zemin iyileştirmesiyle başlanmalıdır.Mevcut binaların zemin güçlendirmesi jet grout metodu uygundur. • Güçlendirme doğru işçilikle yapılmazsa yapıya yarar yerine zarar getirir.

12. PERFORMANS ANALİZLERİ • DBYBHY 2007 Bölüm 7 de; • Malzeme dayanımları, özellikle belirtilmedikçe ilgili tasarım yönetmeliklerinde verilen malzeme katsayıları ile bölünmeyecektir. Eleman kapasitelerinin hesabında mevcut malzeme dayanımları kullanılacaktır. • Deprem hesabında 2.4.2’de tanımlanan Bina Önem Katsayısı uygulanmayacaktır (I =1.0). • Deprem kuvvetleri binaya her iki doğrultuda ve her iki yönde ayrı ayrı etki ettirilecektir. • Mod Birleştirme Yöntemi ile hesapta Denk.(2.13)’de Ra=1 alınacaktır. Uygulanan deprem doğrultusu ve yönü ile uyumlu eleman iç kuvvetlerinin ve kapasitelerinin hesabında, bu doğrultuda hakim olan modda elde edilen iç kuvvet doğrultuları esas alınacaktır.

13. KAZI GÜVENLİĞİ

14. KAZI GÜVENLİĞİ • YAPI İŞLERİNDE İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ Kazı İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri başlığı altında Madde 18 - Belediye sınırları içinde meskun bölgelerde, yapı kazılarına başlamadan önce yapı alanının çevresi ortalama 2 metre yükseklikte tahta perde ile çevrilecek, payandalar içten vurulacak ve bunlar yapının bitimine kadar bu şekilde korunacaktır. • Yapının oturacağı alanın çevresinin açık ve geniş olması halinde tahta perde yerine kazı sınırı gerisinden başlamak üzere 90-100 santimetre yükseklikte bir korkuluk yapılacaktır. • Madde 20 - Kazı işlerinin yapılacağı yerlerde; elektrik kabloları, gaz boruları, su yolları, kanalizasyon ve benzeri tesisatın bulunup bulunmadığı önceden araştırılacak ve duruma göre gereken tedbirler alınacaktır. • Madde 21 - Genellikle kazı işleri, yukarıdan aşağıya doğru ve toprağın dayanıklılığı ile orantılı bir şev verilmek suretiyle yapılacaktır.

15. BURKULMA MEVCUT BİNA 1999 DÜZCE DEPREMİ

16. DOLGU ÜZERİNE YAPILAN YAPI

17. ZAYIF KAT-HATALI MODELLEME MEVCUT BİNA 1999 DÜZCE DEPREMİ

18. ZAYIF KAT-HATALI MODELLEME • Yapı modellemesi yapılırken eşit açıklıkta her taşıyıcı sistemin aynı momenti ve burkulma yüzdelerinin eşit oranda olması istenir. • Sistemde yapılan hata aynı katta farklı yükseklikte taşıyıcı sistem kullanıldığından burkulma yüzdeleri ve taşıdıkları moment dayanımları farklıdır.Yapı deprem esnasında kendi içinde bir dış merkezlik oluşturup ekstra burulma düzensizliği yaşatacaktır,depremin yarattığı etki sonucu ilave tepki yük oluşacak ve böylece sistem elemanlarında mafsallaşma görülecektir. • Yapının bir katına göre yükseklik farkı çok yüksek ve yeterince sünek davranış gösteremezse kırılmalar ve mafsallaşma zayıf kat oluşumu kaçınılmazdır. • Betonarme binalarda, birbirine dik iki deprem doğrultusunun herhangi birinde, herhangi bir kattaki etkili kesme alanı’nın, bir üst kattaki etkili kesme alanı’na oranı olarak tanımlanan Dayanım Düzensizliği Katsayısı ηci’nin 0.80’den küçük olması durumu…

19. ÇEKİÇLEME

20. ÇEKİÇLEME • Bırakılacak minimum derz boşluğu, 6 m yüksekliğe kadar en az 30 mm olacak ve 6 m'den sonraki her 3 m'lik yükseklik için en az 10 mm eklenecektir. Bina blokları arasındaki derzler, depremde bütün blokların her doğrultuda birbirlerinden bağımsız olarak çalışmasına olanak verecek şekilde düzenlenmelidir. • Bitişik olarak inşa edilen fakat aralarında yeterli derz boşluğu bulunmayan binalar deprem titreşimleri esnasında birbirine çarparak ağır hasarlara neden olabilir. Özelikle farklı fazlarda titreşen komşu binaların yatay deplasmanları belli bir anda birbirinin aksi doğrultuda gerçekleşirse o iki binanın çarpışmaması için aralarındaki en ufak boşluğun her iki binanın maksimum yatay deplasmanının mutlak değerinin toplamından daha büyük olması gerekir. Dilatasyon derzlerinin çoğu zaman yetersiz kalması sonucu komşu binalar birbirine çarparak ağır hasarlara neden olmaktadır. Bu nedenle derz boşluklarını elasto plastik davranışa ve mafsallaşma halindeki maksimum ötelenmelere göre tayin etmek gerekir. Bitişik binaların kat döşeme kotlarının aynı olmaması da bu çekiçleme etkisi sonucu ağır hasarlara neden olabilir. Binaların döşemelerinin aynı seviyede olması halinde, çarpışma; döşeme kolon ortası çarpışması yerine, döşemelerin birbirine kafa kafaya tokuşması şeklinde olur. Yüksek katlı binaların çarpışma katı üstündeki katları hasar görebilir. Bu nedenle bitişik binaların yükseklik farklarının da çok olmaması gerekir. .

21. BAĞLANTI KİRİŞİ HATASI HATALI İMALAT UYGUN İMALAT

22. KUSURLU İMALATLAR KOLON KİRİŞ BİRLEŞİMİ DÜŞEY YAPI DÜZENSİZLİĞİ

23. KUSURLU İMALATLAR • Kolon kiriş birleşimlerinde güçlü kolon zayıf kiriş prensibi irdelenmelidir.Kolondaki tasarım moment yükünün minimum kirişteki tasarım moment yükünden 1,2 kat daha büyük olmasını isteriz.Şekil 1 deki yapıda kiriş kolona tam saplanmamış taşıyıcı sistem düzensizliği meydana gelmiş konstruktif olarak saplandığı kirişte moment büyültmesi yapılarak sistem incelenmelidir. • Şekil 2 deki yapıda kolon diş bırakmış taşıyıcı sistem düzensizliği meydana gelmiştir.

24. KUSURLU İMALATLAR ZIMBALAMA ETKİSİ BÜYÜK AÇIKLIK-YETERSİZ KESİT

25. KUSURLU İMALATLAR ZIMBALAMA ETKİSİ BÜYÜK AÇIKLIK-YETERSİZ KESİT

26. JEOTEKNİK RAPORLAR • Zemin ve temel etütleri, zemin ve yeraltı suyu ile ilgili bütün verilerin toplanması amacıyla yapılan çalışmalar olup bu çalışmaların sonucunda temel ön tasarımı belirlenir. • Yapılan incelemelerde zemin etut raporlarında tek bir cümleyle sıvılaşma riskinin gözlenip/gözlenmeyeceği belirtilmiş olduğu gözlenmiştir.Ancak zemin parametrelerine göre tespit raporlarının ayrıntılı bir şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.Söz konusu durumla karşılaşıldığında ilgili müelliften konuyla ilgili teknik savunma yazısı istenmesi gerekmektedir.Firma elemanları içinde durumla ilgili değerlendirmeyi yapacak teknik yeterliliğe sahip personel olmadığı takdirde hizmet alımıyla teknik sorumluluğun tahkik edilmesi gerekmektedir

27. SIVILAŞMA TANIM Zemin sıvılaşması, yeraltı su seviyesi altındaki tabakaların geçici olarak mukavemetlerini kaybederek, katı yerine viskoz sıvı gibi davranmalarıdır

28. SIVILAŞMA Zemin sıvılaşmasının başlama veya tetiklenme olasılığının değerlendirilmesi Sıvılaşma sonrası dayanım ve genel stabilitenin değerlendirilmesi Sıvılaşma nedeniyle oluşabilecek deformasyon ve deplasmanların belirlenmesi Bu deformasyon ve deplasmanların yapı davranışına etkilerinin değerlendirilmesi Gerek görülürse hasar azaltıcı önlemlerin uygulanması

29. JEOTEKNİK RAPORLAR • DBYBHY “6.2.1.4 – Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, Tablo 6.1’de (C) ve (D) gruplarına giren zeminlerde, deprem yükleri altında kazıkların yatay yataklanma parametreleri ile yatay ve eksenel yük taşıma güçlerinin belirlenmesi, saha ve laboratuar deneylerini içeren zemin araştırmalarına göre yapılacaktır.” • 6.2.2. Sıvılaşma Potansiyelinin İrdelenmesi • Bütün deprem bölgelerinde, yeraltı su seviyesinin zemin yüzeyinden itibaren 10 m içinde olduğu durumlarda, Tablo 6.1’de (D) grubuna giren zeminlerde Sıvılaşma Potansiyeli’nin bulunup bulunmadığının, saha ve laboratuar deneylerine dayanan uygun analiz yöntemleri ile incelenmesi ve sonuçların belgelenmesi zorunludur.

30. JEOTEKNİK RAPORLAR YAPILAN UYGULAMA YAPILMASI GEREKEN Genellikle 10 m ye kadar, Gözlemsel veya araştırma çukurlarıyla taşıma gücü hesabı yapılması, Sıvılaşma tahkiki yapılmadan yer altı su seviyesine göre sıvılaşma tayini yapılması, Kazıyla ilgili herhangi bir güvenlik önlemlerinin önerilmemesi • Minimum 20 m lik sondaj yapılması • Her 1,5 metrede SPT yaparak numune alınması • Yer altı su kotunun tespiti • Zeminin indeks özelliklerinin belirlenmesi • Sıvılaşma tetkiklerinin yapılarak yapının temel derinliği ve tipinin belirlenmesi • Kazı için iksa,istinat duvarı vs. güvenlik önlem önerisi

31. BETON DÖKÜMÜ ESNASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR • Mukavemetli olmalıdır. Yani projede öngörülen dayanımı sağlamalıdır. İşlenebilir olmalıdır. Kolay karıştırılmalı, yerleştirilmeli ve ayrışmamalıdır. Kalıcı olmalıdır. Fiziksel ve kimyasal çevre koşullarına direnebilmelidir. Ekonomik olmalıdır.  • Betonun bu gibi özelliklere sahip olabilmesi için kullanılan malzemelerin hepsinin ayrı ayrı deneylerinin yapılması, uygunluğunun saptandıktan sonra granülometri eğrisinin çizilmesi, malzeme oranlarının tespiti, uygun su/çimento oranının tespiti ve TS 802'ye göre karışım hesaplarının yapılması, kimyasal ve mineral katkı deneylerinin yapılması ve elde edilen reçetelerin uygunluk deneylerinin yapılması gerekmektedir. • Beton; agrega, çimento hamuru ve agrega-çimento hamuru temas yüzeyinden oluşan üç fazlı bir kompozit malzeme olarak düşünülürse en zayıf halkanın arayüzeyler olduğu ortaya çıkar. Beton teknolojisindeki gelişmenin anahtarı çimento hamuru ile agrega arasındaki arayüzeylerin güçlendirilmesidir. En yaygın olan beton sınıfları, C20, C25 ve C30 dur. Yüksek yapılarda ise genelde C35, C40 veya C45 sınıfları kullanılmaktadır. Dayanım ve dayanıklılık için en önemli gereksinim olabildiğince az boşluklu ve geçirimsiz beton üretmektir. • A ) Beton dökümü esnasında, ortalama hava sıcaklığının +5 dereceden yüksek olması gerekir.B ) Hava sıcaklığının 0 derecenin altında olması halinde beton üzerinde don tesiri olmaktadır.Prizden önce don tesirinde kalan betonda,önce boşluklardaki serbest su donmakta,sıcaklığın daha da düşmesi halinde ( -3 derece) ise kılcal damarlardaki su donmaktadır.

32. BETON DÖKÜMÜ ESNASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR • C ) Priz almadan donmuş bir beton,sıcaklık 0 derecenin üstüne çıkınca tekrar hidratasyon yeteneği kazanarak sertleşmeye devam eder.Hacminde % 9 oranında artma olursa da, henüz prizini almadığından çatlama olmaz,fakat son dayanımı düşer.D ) Prizden sonra don tesirinde kalan betonda,beton karışım suyunun donması neticesinde hacim genişlemesi olur.Başlangıçta zayıf olan agrega partikülleri arasındaki bağları koparır.Böylece betonda çatlaklar oluşur ve beton tahrip olur.Beton içindeki suyun donmasını önleyen katkı malzemeleri,hiç bir zaman alınacak önlemleri azaltmaz. • Beton dökmeden önceki hazırlıklar ; 1. Don beklentisi olan havalarda,mümkünse beton dökümünden kaçınılmalıdır.2. Beton yerleştirilmeden önce kalıpların dökülecek betona değecek bütün yüzeyleri kar,buz ve donmuş kısımlardan temizlenmelidir.3. Yeni betona değecek bütün yüzeylerin sıcaklığı,yerleştirilen betonun sıcaklığına mümkün olduğu kadar yaklaştırılmalıdır.Beton dökülecek kısım bir örtü altına alınmalı ve / veya ısıtılmalıdır.4. Kalıp ve dikmelerin sökümü için, dayanım artımının hızı ve miktarına etki eden faktörler göz önüne alınmalıdır.Taşıyıcı plakalar,kirişler ve döşemelere özel dikkat gösterilmelidir.5. Özellikle,ısıtılmış yerlerde dökülen betonun ani kuruması,uygun bir kür yöntemiyle önlenmelidir.6. Mümkün olduğu kadar yüksek sınıflı betonlar tercih edilmelidir.(C30-C35 gibi)7. Çelik kalıplar yerine ahşap kalıplar tercih edilmelidir.

33. BETON İÇİN ŞANTİYEDE YAPILACAK DENEYLER • Slump Deneyi • Slump (Çökme) Deneyi yapılırken ; *Slump hunisi düz bir zemine konur. *Standart slump hunisi üç eşit kademede doldurulup, Her tabaka yuvarlak uçlu, 60 cm uzunluğunda ve 16 mm çaplı düz yüzeyli çubukla 25 kez şişlenir. *Huni tamamen dolunca üst yüzeyi mala ile düzlenir. *Huni yavaşça 5-10 saniye içinde yukarı doğru kaldırılır; bu sırada taze beton kendi ağırlığıyla çöker. *Şişleme çubuğu huninin üzerine konur ve çöken betonun üst seviyesinden çubuğun altına kadar olan mesafe ölçülür. Bu uzunluk, tazebetonun çökme (slump) değeri olarak adlandırılır.deney 150 saniyede tamamlanmalıdır *Beton yerleştirme işlemi sırasında vibratör kullanılması kaçınılmazdır. "Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönelmelik" de vibratör kullanmadan beton dökümü işlemini yasaklamıştır. Şişleme, tokmaklama v.b. elle sıkıştırma usulleri, yalnızca vibratör kullanımıyla beraber, yardımcı usuller olarak kullanılabilir. Yaklaşık çökme miktarları: •Donatılı temel betonu: 30–80 mm •Kat kiriş, kolon, perde, döşemeleri: 50–100 mm •Donatısız betonlar, kanal kaplamaları: 20–70 mm •Yol kaplamaları, köprü ayakları: 30–50 mm •Tünel taban kaplamaları: 20–50 mm •Tünel yan ve kemer betonları: 50–100 mm •Kütle betonları: 20–50 mm

34. BETON-AGREGA • 2.1 - En Büyük Agrega Tane Büyüklüğünün Seçilmesi • Betonu oluşturacak agreganın TS 3530’a uygun olarak tayin edilen en büyük tane büyüklüğü , betonun kullanılacağı yapı elemanının cins ve en dar kesitinin boyutu ile ilişkilidir . En büyük tane büyüklüğü,, döşeme derinliğinin 1/3’ ünden, donatılı betonda en küçük donatı aralığının ¾’ünden küçük seçilmelidir. Bazı eleman boyutları için kullanılabilecek en büyük tane büyüklükleri , donatı aralığına ait yukarıdaki husus da dikkate alınmak şartıyla Çizelge - 1 ‘de verilmiştir. En büyük tane büyüklüğü büyük olan karışımlar , en büyük tane büyülüğü küçük olan karışımlara oranla daha az boşluğa sahip oldukları için daha az harca ihtiyaç duyarlar. Yüksek dayanımlı beton yapılmak istendiğinde en büyük tane büyüklüğü büyük seçilmelidir

35. EKSİK BÜRO ÇALIŞMALARI VE TEKNİK HATIRLATMALAR • Proje kontrol formlarının projeyle uyumsuzluğu • Statik hesap raporlarıyla yapılan kıyaslamada sistem hesap yöntemlerinin kontrol formuyla uyumsuzluğu tespit edilmiştir.DBYBHY 2007 Madde 2.6 “Hesap Yöntemlerinin Seçilmesi “ başlığı altında yapı ve zemin uygunluğu araştırılarak hesap yönteminin seçilmesi konusunda, seçilen hesap yönteminin parametreleri ve yönetmelikçe belirlenen sınır koşullarını sağlayıp sağlamadığı konusundaki değerlendirmenin yapılması gereklidir. • Yapım aşamasında yapıya ait test raporlarının düzenli olarak ilgili idareye teslimi sağlanmalıdır.Yapılan denetimlerde yapının bitirme aşamasına geldiği ancak halen bir çok test raporunun idaresine teslim edilmediği gözlenmiştir.Test raporlarından çıkan sonuç değerlendirilmeye alındıktan sonra yapıya devam şartı sağlanmalıdır.Aksi bir durum gözlendiğinde yapının kusurlu imalatına bir çözüm üretildikten sonra yapıma devam edilmesi gerekmektedir . • Denetçiler adına imza kaşesi bastırılarak onlar adına imza atılmaktadır.Denetçilerin proje kontrollüğü üstlenmesi gereken bir sistemde imzasının başkaları tarafından atılmaması gerekmektedir. • Ruhsat tarihi ile yer teslim tarihi arasında mantık hatası vardır.Ruhsat tarihi yer teslimi veya laboratuvar test sonuç,numune alım tarihinden sonra olamaz. Ruhsat alınmadan yapıma başlanıp, yapım aşamasında veya tamamlandıktan sonra ruhsat işlemlerinin tamamlandığı, gecikmeden dolayı yapıya ilişkin performans analizi düzenlenerek ruhsata uygunluğu konusunda ispat niteliği teşkil eden bir çalışma yapılmaktadır.

36. EKSİK BÜRO ÇALIŞMALARI VE TEKNİK HATIRLATMALAR • İncelenen projelerde sadece lisanslı program analiz çıktılarının alınarak işlem yapıldığı,hiçbir düzenleme yapılmadan içi içe geçmiş projeler çizilmektedir. • Statik hesap raporları yetersiz ve tutarsızdır.Kesme güvenliği,güçlü kolon zayıf kiriş,Düzensizlik durumları irdelenmeden statik projelere uygundur denilmektedir. • Çevre drenajı ve zemin ıslahı yapılmamaktadır.Bohçalama ve tecrit imalatının yapılması yapının yağış ve yer altı sularından etkilenmesini önler.Temellerde en az subasman kotuna kadar su yalıtımı çıkaarılarak yalıtımın yapılması gerekmektedir. • Duvarlar bağ kirişleri üzerinden veya duvar altı hatılları üzerinden değil akstan şaşırılarak dolgu üzerine örülmektedir.Deprem esnasında veya dolgu oturmasıyla ani göçmelere sebebiyet verebilir. • Yüksek duvarlarda maksimum 3 metrede duvar ara hatılı yapılarak yatay rijitliği çok düşük olan duvarların yanal gerilmeler sonucu yıkılması önlenebilmektedir. • Bina cephelerinde subasman kotuna dikkat edilmemektedir.Bir köşesi 0 kotunda diğer köşesi ise yukarda olmaktadır. • Uzay çatı imalatlarında ilave yüklerin betonarme taşıyıcı elemanlara eklenerek sistemin analiz edilmesi gerekmektedir. • OSB de yapılan imalatlarda dolgu üzerine yapı yapılması gerekir,yapıya gelen kren yüklerinin hesaba katılmadan yapıldığı gözlenmektedir. • Fesih işlemlerinden sonra seviye tespit tutanaklarının ilgili idare tarafından düzenlenerek tarafımıza ulaştırılması gerekmektedir.

37. ÖNEMLİ DİĞER HUSUSLAR DENETİM FAALİYETİ GEÇİCİ OLARAK DURDURULAN VEYA İZİN BELGESİ İPTAL EDİLEN YAPI DENETİM KURULUŞUNUN DENETİM SORUMLULUĞU ALTINDA OLAN YAPIM İŞLERİ İnşai faaliyeti devam eden veya yapı denetimi hizmet sözleşmesi fesih edilen işler için yapı sahibi tarafından yeni bir yapı denetim kuruluşu ile sözleşme akdedilir. Yeni bir yapı denetim kuruluşu görevlendirilmeksizin yapının devamına hiçbir surette izin verilmez. İlgili idarece, ilk ruhsat numarası yazılmak kaydıyla yeni bir yapı ruhsatı tanzim edilir. Bu ruhsatın ilgili bölümü yeni yapı denetim kuruluşunca imzalanır ve ek-22’de gösterilen form-20’ye uygun seviye tespit tutanağı tanzim edilerek yeni ruhsat ekine konulur.

38. ÖNEMLİ DİĞER HUSUSLAR DENETİM FAALİYETİ GEÇİCİ OLARAK DURDURULAN VEYA İZİN BELGESİ İPTAL EDİLEN YAPI DENETİM KURULUŞUNUN DENETİM SORUMLULUĞU ALTINDA OLAN YAPIM İŞLERİ Denetim faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına veya izin belgesinin iptaline sebep olan işler için, herhangi bir inşai faaliyeti kalmamış olsa dahi, geri kalan iş ve işlemler tamamlanmak üzere yapı sahibinin bir başka yapı denetim kuruluşu ile hizmet sözleşmesi imzalaması şarttır. Yapının denetim sorumluluğunu üstlenen yeni yapı denetim kuruluşu, görevi üstlendiği tarihten önce yapılan bütün iş ve işlemlerin denetiminin Kanuna ve Yönetmeliğe uygun şekilde tamamlanmasından dolayı görevi bırakan yapı denetim kuruluşu ile birlikte müteselsilen sorumludur.

39. ÖNEMLİ DİĞER HUSUSLAR Kanun; Madde-9: “Kanunun uygulanması sırasında, yapı denetim kuruluşunun icraî veya ihmalî davranışla görevini kötüye kullanan ortakları, yöneticileri, mimar ve mühendisleri, yapı müteahhidi, proje müellifi gerçek kişiler ile laboratuvar görevlileri, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Yapı denetim kuruluşunun ortak ve yöneticileri, mimar ve mühendisleri ile laboratuvar görevlileri bu Kanun hükümleri çerçevesinde yapmaları gereken denetimi yapmadıkları hâlde yapmış gibi veya yapmalarına rağmen gerçeğe aykırı olarak belge düzenlemeleri hâlinde Türk Ceza Kanununun resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır.”

40. TEŞEKKÜRLER… Hazırlayan Mehmet YILMAZ İnşaat Mühendisi