1 / 18

Ontwikkeling van klinkerruimte: Uitingen dove & horende bab y’ s

Ontwikkeling van klinkerruimte: Uitingen dove & horende bab y’ s. Ton Wempe, Jeannette van der Stelt en Louis C.W. Pols Leerstoelgroep Fonetische Wetenschappen (IFA) Amsterdam Center for Language and Communication (ACLC). De dag van de Fonetiek 2002 donderdag 19 dec. 2002, Utrecht.

maja
Download Presentation

Ontwikkeling van klinkerruimte: Uitingen dove & horende bab y’ s

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Ontwikkeling van klinkerruimte: Uitingen dove & horende baby’s Ton Wempe, Jeannette van der Stelt en Louis C.W. Pols Leerstoelgroep Fonetische Wetenschappen (IFA) Amsterdam Center for Language and Communication (ACLC) De dag van de Fonetiek 2002 donderdag 19 dec. 2002, Utrecht

  2. overzicht • ontwikkeling klinkerruimte, baby -> volw. • voor dove en horende baby’s • formanten, of andere representaties? • spectrale informatie bij hoge Fo • Wempe methode (pitch-controlled) • (5+5) x (13+1) x 50 = 7000 uitingen • principale componenten representatie • voorlopige vergelijking klinkerrepresentaties Uitingen van dove en horende baby's

  3. ontwikkeling klinkerruimte • zie b.v. Serkhane et al. (ICP), ICSLP 2002 “Motor specifications of a baby robot via the analysis of infants’ vocalizations” • model van groei VT, formant data • 4 mnd: weinig F1 variatie (gesloten VT) • 7 mnd: grotere variatie in F1 en F2 Uitingen van dove en horende baby's

  4. dove en horende baby’s • van jongs af aan speelt auditieve feedback een steeds grotere rol • kaak op en neer (=brabbelen), is synoniem met andere herhaalde bewegingen • na ca. 6 maanden grotere verschillen verwacht tussen doof en horend Uitingen van dove en horende baby's

  5. formanten of wat anders? • formanten zijn productie-eigenschappen • formanten moeilijk objectief te meten, toch zeker bij hoge Fo (400 Hz niet ongewoon) • b.v. Vallabha & Tuller, SpeCom 38 (2002) 141-160, ‘Systematic errors in the formant analysis of steady-state vowels’ • spectrale bandfilter representatie universeler • principale componenten goed alternatief voor formantrepresentatie Uitingen van dove en horende baby's

  6. Wempe methode • zie IFA Proc. 24 (2001) 167-187 “Fo-related formant measurements” • geimplementeerd in ‘praat’, via scripts • 2 varianten - Pitch-synchronous Truncated Filtering Analysis - Pitch-controlled Bandpass Filter Analysis • één pitch periode herhalen: 100 ms + venster • swept bandpass filter analysis (step=BW/5, BW=1.1 Fo; 2e orde filter, of filter cascade) • bandfilter spectrum Uitingen van dove en horende baby's

  7. synth. /a/ Fo=400 Hz LPC10 80 - SPL (dB/Hz) 0 - voorbeeld (via ‘praat’ script) F1=820 L1=0.4 F2=1300 L2=0.35 F3=2300 L3=0.3 Q=Fc/BW=12 Fo=400 Hz òf F0=200 -> 400 Hz Uitingen van dove en horende baby's

  8. 2nd-order bandfilters (40) Uitingen van dove en horende baby's

  9. bandfilterspectra synth. /a/ rood Fo=400 Hz F1 800 F3 2300 F2 1300 blauw Fo=200 Hz Uitingen van dove en horende baby's

  10. 7000 uitingen [(5+5) x (13+1) x 50] • 5 dove, 5 normale kinderen • maandelijkse opnamen thuis, 5-17 & 24 mnd • 10 min. samples, 50 uitingen/sample • max. 10 metingen/uiting • condities: min. 3 periodes, 200<Fo<425 Hz RMS tenminste 1 dB onder maximum RMS >10 dB onder max. (ws. klinker) uiting tenminste 26 dB onder uitsturing • compromis: fixed BW=1.1 x 425Hz, 4e orde • step=175 Hz; 0-7 kHz; 40 pnt BF spectrum Uitingen van dove en horende baby's

  11. PCA referentie bij 24 mnd • RMS niveaunormering per meting • selecties bekend, uitluisterbaar in ‘praat’ • max. 10 x 50 meetpnt. voor PCA bij 24 mnd • eigenvect. (40 dim.) specificeren BF-weging • PC1-PC2: verklaarde variantie 60.8% • analoog aan F1-F2 representatie? • alle andere metingen in dezelfde ruimte • laat vergelijkingen toe binnen (5-24 mnd) en tussen kinderen (normaal vs. doof) Uitingen van dove en horende baby's

  12. compromissen • sterk onderstuurde data niet meegenomen (niveaunormering leidt dan tot teveel ruis) • analyses op lineaire (i.p.v. log) spectra (anders te veel variantie in het hoog) • helling filters nu (slechts) 12 dB/oct (steilere flanken wellicht nodig) • hele spectrum benadering heeft voordelen (geen moeizame formantbepaling nodig) • maar ook nadelen… (niveau/ruis gevoeligheid) • uit tijdsgebrek: alleen 5, 11 en 24 mnd. Uitingen van dove en horende baby's

  13. klinkerrepresentaties • variantie voor ieder van de 40 filters • eerste en tweede eigenvector • verklaarde variantie • PC1-PC2 representaties: doven vs. horenden; 5, 11 en 24 maanden • alle realisaties (max. 10x50xn) in één plot Uitingen van dove en horende baby's

  14. variantie en eigenvectoren variantiedistributie 1 31.8 % 2 29.0 % 3 10.4 % 4 7.3 % 5 4.9 % 6 4.2 % ev1 ev2 Uitingen van dove en horende baby's

  15. 4 horende kinderen 24 mnd le24 90 rb24 280 rh24 218 rp24 168 tk24 0 totaal 756 pnt Uitingen van dove en horende baby's

  16. horend kind bij 5 en 24 mnd rp5 252 (rood) rp24 168 (groen) Uitingen van dove en horende baby's

  17. doof kind bij 5 en 24 mnd mm5 167 (rood) mm24 188 (groen) Uitingen van dove en horende baby's

  18. voorlopige conclusies • ook hele-spectrum methode is niet ideaal • geeft wel potentieel interessante resultaten • 5 horende kinderen (24 mnd) vergelijkbaar • afwijkende representatie voor 5 mnd horend • en zeker ook voor dove kinderen, zowel voor 5 als 24 maanden • implicaties moeten nader onderzocht worden! Uitingen van dove en horende baby's

More Related