Czytanie ze zrozumieniem

1. Par Jocelyne GIASSON Czytanie ze zrozumieniem Roz. 8: Procesy opracowywania

2. Procesy opracowywania Czytający wyciąga często wnioski nieprzewidziane przez autora. Nie są one również niezbędne do dosłownego zrozumienia tekstu. A zatem, cztający wychodzi poza sam tekst! 5 typów procesów opracowywania: 1.Przewidywanie. 2.Tworzenia wyobrażenia danej rzeczy, zjawiska,etc. 3.Reagowanie emocjonalne. 4.Rozważanie tekstu. 5.Dołączenie nowych informacji, do informacji już posiadanych.

3. Procesy opracowywania 1.Przewidywanie = oznacza tworzenie hipotez na temat tego, co kolejno wydarzy się w tekście. Dotyczy to przede wszystkim pomysłów i ma miejsce na poziomie tekstu, a nie zdania. Rodzaje przewidywań: - oparte na treści - oparte a strukturze tekstu Przykłady: str.138-139

4. Procesy opracowywania Nauczanie a przewidywanie.. Przewidywanie czyni z czytania proces bardziej aktywny, stąd też bierze się lepsze zrozumienie. należy więc uczyć tego czytelników mniej wprawionych, którzy często nie potrafią przewidywać podczas lektury. Przewidywanie i wskazówki: - dobrze jest zachęcać uczniów do przewidywania na podstawie poszlak, szczególnie tych bardzo subtelnych. Służy to uwrażliwianiu uczniów na przydatność wskazówek zawartych w tekscie, pomocnych w ogólnym rozumieniu tekstu, - dobrze jest również zachęcać uczniów do przewidywania, gdy brak jest wskazówek, co ma pobudzać ich myślenie kreatywne ( przewidzieć znaczy zgadnąć). Oba wyżej wymienione działania są bardzo pożyteczne i warto zdawać sobie z nich sprawę.Przewidywanie wiąże się z odwoływaniem się do wskazówek.

5. Procesy opracowywania -Należy być czujnym przy potwierdzaniu i odrzucaniu hipotez (tak jak w podejściu naukowym) oraz uważać, by nie skupić się jedynie na poszukiwaniu wskazówek potwierdzających nasze przewidywania (jest to naturalna tendencja). -tytuły, podtytuły, tablice, wprowadzenia, słowa napisane kursywą - mogą wpływać na powstające hipotezy (przewidywanie dalszego ciągu tekstu). Przykłady str. 141-2. -dobrze jest poprosić uczniów o pobieżne przeczytanie tekstu i wypisanie 10 słów, które, wedłu nich, byłyby ważne w tekście. Następnie porównać listy słów różnych uczniów. Przewidywanie zwiększa motywację i zaangażowanie czytającego względem tekstu oraz poprawia zrozumienie tekstu.

6. Procesy opracowywania 2. Tworzenie wyobrażenia W ostatnich latach przywiązywano szczególną wagę do roli wyobrażenia w procesie czytania. Jedynie wymiar wzrokowy w relacji z czynnością czytania został przestudiowany: -większa zdolność zapamiętywania, -sprawniejsze odnajdywanie analogii i porównywanie, -narzędzie umożliwiające strukturyzację, -wzrost zaangażowania czytającego oraz jego przyjemności z czytania. warunkowo! według J.Giasson!

7. Procesy opracowywania Dwie kategorie czytających: - tacy, którzy spontanicznie tworzą w swojej głowie wyobrażenia (są to dobrzy czytelnicy, choć nie muszą wcale rozumieć lepiej niż inni)‏ - tacy, którzy nie tworzą spontanicznie przedstawień w swojej słowie: trening udoskonala ich czytanie (czytający zmuszony jest bowiem do bycia skupionym na tekście i do uświadomienia sobie koniecznych do analizy tekstu czynności). Dobra nowina Ćwiczenie tworzenia wyobrażeń jest pomocne w czytaniu ze zrozumieniem.

8. Procesy opracowywania 3. Odpowiedzi emocjonalne - Czytający, który angażuje się emocjonalnie w czytanie, jest bardziej aktywny i dlatego więcej rozumie i zapamiętuje. - Odpowiedzi emocjonalne są odpowiednie przy powieści lecz nie przy wszystkich rodzajach tekstów- należy o tym informować uczniów. Konkretnie: - prośba skierowana do uczniów (o odwołanie się do sytuacji przez nich przeżytych, a zarazem analogicznych do tych z opracowywanego tekstu), - odgrywanie przez uczniów ważniejszych scen z tekstu, - zapytanie: Jak byście się czuli na miejscu bohatera?, - zachęcenie do poczucia się w skórze bohatera, w celu napisania kartki z pamiętnika lub listu, itp.

9. Procesy opracowywania 4.Rozważanie Rozważanie = "używanie swojej inteligencji do opracowania zawartości tekstu, do jego analizy i krytyki" (str.146)‏ Nauczenie sie wydawania osądów na temat tekstu. Nauczenie się używania w życiu codziennym wiedzy pochodzącej z tekstu. Kilka przykładów: - nauczenie się rozróżniania faktów od opinii: jest to ważne, ponieważ wiele tekstów ma na celu przekonanie o czymś, - osądzenie wiarygodności danego źródła informacji, - odróżnienie dwu aspektów języka: konotacyjnego od oznaczającego.

10. Procesy opracowywania 5.Integracja informacji wynikającej z tekstu z posiadanymi już informacjami Wprawiony czytelnik łączy informacje z tekstu z posiadaną już wiedzą. Używanie swojej wiedzy stanowi część mikroprocesów, procesów integracji i makroprocesów - Dotyczy to tworzenia nowych powiązań, któe nie są niezbędne do zrozumienia tekstu; jeśli te powiązania są odpowiednie, wówczas zachowanie informacji jest ułatwione. Niektórym czytającym zdarza się pogubić na skutek niepotrzenego fantazjowania w trakcie opracowywania tekstu, co oddala ich od właściwego celu lektury. Najkorzystniej jest, kiedy nauczyciel może pokazać jak on sam łączy informacje z teskstu z tymi już posiadanymi.

11. Procesy opracowywania W skrócie: 5 typów procesów opracowywania: 1.Przewidywanie. 2.Tworzenie wyobrażeń. 3.Reagowanie emocjonalne. 4.Rozważanie. 5.Łączenie nowych informacji z informacjami już posiadanymi.