1 / 27

Część druga: promieniowanie, jednostki, bezpieczeństwo

Charakterystyka materiałów nuklearnych i radioaktywnych, zagadnienia dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa w obecności materiałów radioaktywnych. Część druga: promieniowanie, jednostki, bezpieczeństwo. Część druga: promieniowanie, jednostki, bezpieczeństwo. Zarys

malana
Download Presentation

Część druga: promieniowanie, jednostki, bezpieczeństwo

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Charakterystyka materiałów nuklearnych i radioaktywnych, zagadnienia dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa w obecności materiałów radioaktywnych Część druga: promieniowanie, jednostki, bezpieczeństwo

  2. Część druga: promieniowanie, jednostki, bezpieczeństwo Zarys Jednostki: bekerel,grej, siwert (nowe) Jednostki: kiur, rad, rem (stare) Efekty, ryzyko, skażenie ALARA

  3. Dawne jednostki promieniowania Aktywność: 1 kiur (1Ci) = 37 GBq (~ 1g Ra) 1 mCi = 37 MBq, 1 µCi = 37 kBq 1 Bq = 27 pCi

  4. Jednostki promieniowania • Czym jest bekerel (Bq)? • Jednostką radioaktywności. • 1 Bq = 1 rozpad atomowy na sekundę. • 60 bekerelijest przeciętną ilością naturalnego potasu-40 (K-40) na każdy kg człowieka, tj. ilość K-40 w każdym kilogramie ciała jest taka, że 60 atomów potasurozpada sięw każdej sekundzie.

  5. Jednostki promieniowania: grej i siwert • Aspekt fizyczny: dawka pochłonięta mierzona jest w grejach, 1 Gy jest ilością energii promieniowaniarówną 1 dżul (1 J) pochłoniętą w 1 kg materii (1 J/kg) Uwaga: definicja dżula - 1 J = energia potrzebna do podniesienia ciężaru 9,8 kg na wysokość 1m. 2. Aspekt biologiczny: Równoważnik dawkimierzony w siwertach, (Sv) lubdawka równoważnadefiniują to samo jakodawkę pochłoniętą (J/kg) , lecz zależne są od tkanki biologicznej w której dawka została pochłoniętaoraz od rodzaju promieniowania (alfa, beta, gamma, neutrony).

  6. Jednostki promieniowania... • Czym jest milisiwert (mSv)? • Jednostką dawki promieniowania związaną z energią zaabsorbowaną w ciele. • 1 mSv to mniej niż połowa przeciętnej rocznej dawki promieniowania ze źródeł naturalnych, 10-krotność dawki promieniowania z pojedynczego prześwietlenia klatki piersiowej. • (1 millisiwert = 1/1000 siwerta = 1000 mikrosiwertów)

  7. Dawniejsze jednostki promieniowania Dawka: 1 rem = 10 mSv = 0,01 Sv 1mrem = 10 mikrosiwertów (10 µSv) 1 mSv = 100 mrem = 0,1 rem

  8. Nie każde promieniowanie ma ten sam efekt biologiczny • Różne rodzaje promieniowania mają różne efekty biologiczne, zależne głównie od gęstości jonizacji • Odzwierciedleniem tego jest “relatywna efektywność biologiczna (RBE)”, a wskaźnik “Q” odniesiony do promieniowania, który pokazuje, jak bardzo jest efekt zwielokrotniony, jeśli działają nie  , lecz cięższe lub naładowane cząstki:

  9. Największy udział w naszej dawce ma naturalne promieniowanie tła (mSv /rok)

  10. Sztuczne źródła promieniowania zawarte w dawce (przeciętnie w mSv / rok)

  11. Dawka promieniowania związana z zawodem Roczne dawki zawodowe dla różnych stanowisk: (przeciętniew mSv/rok)

  12. Biologiczne efekty promieniowania • Ludzkie ciało składa się głównie z wody. • Jeśli w cząsteczki wody uderzy promieniowanie jonizujące, mogą pękać wiązania chemiczne i tworzyć się wolne rodniki. Mogą one uszkadzać lub zabijać komórki. • Jeśli niezbyt wiele komórek zginie, mogą one łatwo być zastąpione.

  13. Biologiczne efekty promieniowania Jeśli zbyt wiele komórek zginie, organ lub cały organizm umiera. • Jeśli komórki są uszkodzone lecz nie zabite, organizm może próbować je naprawić, korzystając z DNA jako wzorca • Naprawy mogą być prawidłowe lub błędne.

  14. Biologiczne efekty promieniowania • Jeśli naprawa jest błędna, komórka może przeżyć, lecz jej biologiczny program może ulec zmianie (“Mutacja”) • Może to w ostateczności być przyczyną raka

  15. Biologiczne efekty promieniowania Są dwa rodzaje efektów Efekty ostre: • Dawka > 1 Sv: zmiany we krwi, oparzenia, choroba popromienna (więcej komórek zostało zabitych, niż może być naprawionych). Im większa dawka, tym silniejszy efekt! Efekty ostre mogą wystąpić jedynie, gdy dawka jest powyżej progu ~ 1 Sv!

  16. Biologiczne efekty promieniowania Dwa rodzaje efektów Efekty ostre:

  17. Biologiczne efekty promieniowania • Dwa rodzaje efektów • Efekty opóźnione: • Rak, białaczka; jeśli komórki przeżyły lecz zmutowały (przez nieudaną naprawę). Nie ma tutaj progu! • Im większa dawka, tym większe prawdopodobieństwo („statystyka”).

  18. Biologiczne efekty promieniowania Dwa rodzaje efektów Efekty opóźnione: Jeśli mutacja wystąpi w komórkach rozrodczych (gonady) efekty mogą być oddziedziczone przez następne pokolenia (“efekty genetyczne”) Efekty rozwijają się wiele lat po ekspozycji na promieniowanie

  19. Perspektywa ryzyka Relatywne ryzyko śmierci z prawdopodobieństwem 1 do miliona: • Wypalenie 1,4 papierosa (rak płuc) • Spożycie 40 łyżek masła orzechowego (cholesterol) • Spożycie 100 steków grillowanych na węglu drzewnym (rak) • Spędzenie 2 dni w Nowym Jorku (zanieczyszczenie powietrza)

  20. Perspektywa ryzyka • Relatywne ryzyko śmierci z prawdopodobieństwem • 1 do miliona: • Przejechanie 65 km samochodem (wypadek) • Przelecenie 4000 km samolotem (wypadek) • Spływ łodzią canoe przez 6 minutes (utonięcie) • Pochłonięcie dawki promieniowania ~ 0,1 mSv

  21. Limity ekspozycji rocznej • Ogólny dla ludności: 1 mSv / rok • Pracownicy przemysłu jądrowego: 20 mSv / rok

  22. Limity ekspozycji rocznej • Dawka 1mSv/rokodpowiada ryzyku śmierci na rakaspowodowanego napromieniowaniemw wysokości ~50 zgonówna milion ludzi (5% na Sv). Jest to 1/10 przeciętnego rocznego ryzyka śmierci w wypadku przy pracy dla rolników, pracowników budowlanych, górników lub kierowców ciężarówek Przeciętne ryzyko śmierci na raka bez napromieniowania wynosi około 20% (~ 200.000 zgonówna milion)

  23. Ekspozycja a skażenie Jesteś eksponowany(-na), jeśli znajdujesz się w pobliżu źródła. Im dłużej tam pozostajesz, im bliżej się znajdujesz, tym większa jest twoja pochłonięta dawka promieniowania. Nie staniesz się od tego radioaktywny(-na).

  24. Ekspozycja a skażenie • Jeśli radioaktywny materiał znajdzie się na tobie lub co gorsza wewnątrz ciebie, jesteś skażony (-na), praktycznie jesteś chodzącym źródłem promieniowania. • Wchłonięcie materiału radioaktywnego następuje przez wdychanie i/lub spożycie

  25. Być może niewielkie jest ryzyko ekspozycji na niewielkie promieniowanie: Powinieneś (powinnaś) zawszeprzestrzegać “ALARA” AS LOW AS REASONABLY ACHIEVABLE (tak niewiele, jak to jest rozsądnie osiągalne)

  26. Zasady ekspozycji ALARA • Są trzy podstawowe zasady dla zachowania niskiej ekspozycji: • Czas:redukcja czasu ekspozycji • Dystans: zwiększenie dystansu od źródła • Osłona:stosowanie osłon

  27. Pytania

More Related