Wisła – Baza danych zanieczyszczeń fizykochemicznych zlewni rzeki Wisły

1. Wisła – Baza danych zanieczyszczeń fizykochemicznych zlewni rzeki Wisły Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Podyplomowe Studium Programowania i Zastosowań Komputerów Autor: Radosław Zbytniewski

2. Cel i problematyka pracy • Podstawowym celem było poznanie mechanizmów nauka programowania obiektowego dla Windows w środowisku Borland C++ Builder • Zapoznanie się i praktyczne wykorzystanie języka zapytań SQL • Poznanie możliwości zarządzania zewnętrzną bazą danych z poziomu odrębnej aplikacji • Powyższe cele realizowano wykorzystując bazę danych zanieczyszczeń fizykochemicznych rzek w zlewni rzeki Wisły

3. Założenia, czyli dlaczego powstała aplikacja • Baza danych zanieczyszczeń fizykochemicznych rzek w zlewni rzeki Wisły jest częścią większego projektu, którego celem jest między innymi prześledzenie zmian jakości wody na omawianym obszarze w przeciągu ostatnich 10 lat. • To zadanie ma być możliwe nie tylko dla naukowców i tych którzy potrafią operować na bazach danych ale i ludzi związanych z zarządzaniem środowiskiem, administracją lokalną, władzami miast, gmin i powiatów którzy wymagają gotowego i łatwego w użyciu produktu. • Odpowiednio zorganizowane dane przechowywane w bazie nie nadają się by je przeglądać i wyciągać wnioski. Należy więc umiejętnie wyciągnąć informacje w danym momencie potrzebne i w sposób przejrzysty je zaprezentować

4. Baza danych • Baza danych została przygotowana w środowisku Microsoft Access 2000 • Składa się z trzech tabel: PARAMETRY, PUNKTY_38, WYNIKI_OZNACZEN. • PARAMETRY - opis parametrów fizykochemicznych charakteryzujących jakość wody w punktach pomiarowych. • PUNKTY_38 - opis punktów pomiarowych, w których dokonywane były pomiary. • WYNIKI_OZNACZEN zawiera wyniki oznaczeń dla poszczególnych punktów wskaźników jakości wody na przestrzeni 10 lat (1991-2000).

5. Baza danych - relacje

6. Połączenie z bazą danych • Łączenie z bazą danych w aplikacji odbywa się poprzez mechanizm ADO (ActiveX Data Objects). • Łączenie odbywa się z wykorzystaniem komponentów: • TADODataSet – bezpośrednio z tabelą • TADOQuery – poprzez jawne wykorzystanie komend SQL zwracane są wybrane dane odpowiednio pogrupowane i uśrednione • Użytkownik przy włączaniu aplikacji sam dokonuje wyboru pliku z bazą poprzez zastosowanie komponentu TOpenDialog.

7. Struktura programu • Aplikacja składa się z pliku wykonywalnego vistula.exe oraz pliku bazy db.mdb • Główne zadanie programu to przeglądanie danych. Stąd sekcja edycji istnieje jedynie w formie bardzo uproszczonej, umożliwiającej co najwyżej korektę zauważonych błędów. • Sekcja przeglądania zawiera szereg możliwości począwszy od wyszukiwania prostego (zastosowanie filtrów do odnalezienia odpowiedniego zestawu danych, generalnie bez zmiany struktury bazodanowej prezentowanych danych) aż po zastosowanie tzw. kwerend krzyżowych w terminologii Accessa, czyli zastosowanie instrukcji transform …pivot . • Każda sekcja przeglądania zaawansowanego zawiera dwie opcje: przeglądanie w tabeli (TDBGrid) i wykres kolumnowy • Wykresy stworzono wykorzystując komponent DBChart.

9. Braki, zauważone błędy i niedociągnięcia • Brak sekcji raportów • Nie do końca obsłużone wyjątki • Forma edycji danych (być może) powinna być bardziej rozbudowana aby było jednak możliwe wprowadzanie danych z zastosowaniem formularza.

10. Podsumowanie • Aplikacja umożliwia przeglądanie danych i prezentowanie ich w sposób przyjazny użytkownikowi. • Użytkownik nie musi posiadać umiejętności tworzenia zapytań SQL, korzystania z jakiegokolwiek systemu bazy danych. • Może poddać dane edycji w celu ich korekty. • Nie musi mieć zainstalowanego KOMERCYJNEGO produktu Microsoftu.

11. Podziękowania • Chciałbym podziękować Panu dr Jackowi Matulewskiemu za jego uwagi i wskazówki, a w szczególności za zajęcia, które prowadził w ramach studium i przybliżenie mi problematyki programowania obiektowego w środowisku firmy Borland.