1 / 43

Bs. Tröông Quoác Vieät Khoa PT – GMHS BV Töø Duõ

THUOÁC VAØ THAI KYØ. Bs. Tröông Quoác Vieät Khoa PT – GMHS BV Töø Duõ. Giôùi thieäu. Trong thôøi gian mang thai nhöõng thay ñoåi sinh lyù ôû meï laøm thay ñoåi döôïc löïc hoïc cuûa thuoác trong cô theå khi söû duïng vaø taùc duïng thöù phaùt qua thai.

marcel
Download Presentation

Bs. Tröông Quoác Vieät Khoa PT – GMHS BV Töø Duõ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. THUOÁC VAØ THAI KYØ Bs. Tröông Quoác Vieät Khoa PT – GMHS BV Töø Duõ

  2. Giôùi thieäu • Trong thôøi gian mang thai nhöõng thay ñoåi sinh lyù ôû meï laøm thay ñoåi döôïc löïc hoïc cuûa thuoác trong cô theå khi söû duïng vaø taùc duïng thöù phaùt qua thai. • Söï phaân phoái thuoác trong caùc cô quan noäi taïng cuûa meï thay ñoåi do taêng troïng cuõng nhö do söï thay ñoåi haøm löôïng cuûa nöôùc vaø môõ trong cô quan noäi taïng. • Khaû naêng chuyeån hoaù thuoác ôû gan khoâng thay ñoåi trong khi khaû naêng loïc cuûa thaän gia taêng nhieàu. • Thuoác töø meï qua nhau thai do cô cheá khuyeách taùn thuï ñoäng, do noàng ñoä cheânh leäch giöõa thuoác cô theå meï vaø con. • Chæ coù phaàn töû thuoác töï do vaø phaàn töû khoâng ion hoùa (non – ioniseù)

  3. PHAÂN LOAÏI THUOÁC SÖÛ DUÏNG TRONG THAI KYØ THEO FDA

  4. Nguyeân nhaân gaây ra söï phaùt trieån baát thöôøng cuûa thai nhi Di truyeàn 20% Sai leäch nhieãm saéc theå 3-5% Nguyeân nhaân khaùc Tia xaï <1% Nhieãm truøng 2-3% Chuyeån hoùa 1-2% Thuoác vaø hoùa chaát 3% Khoâng roõ nguyeân nhaân 65-70%

  5. Löu löôïng maùu töû cung: DUP(Deùbit sanguin uteùroplacentaire) DUP =Aùp löïc ñoäng maïch töû cung trung bình – aùp löïc tónh maïch töû cung Söùc caûn maïch maùu töû cung

  6. Nhöõng yeáu toá aûnh ñeán tuaàn hoaøn töû cung vaø nhau thai

  7. AÛnh höôûng gaây meâ toaøn thaân treân tuaàn hoaøn töû cung vaø nhau

  8. Söû duïng thuoác ôû meï • Söû duïng thuoác ôû meï ñeàu laøm taùc ñoäng ñeán thai nhi tuøy theo tuoåi thai. • Vôùi beänh lyù cuûa meï caàn phaûi ñieàu trò, ngöôøi thaày thuoác phaûi caân nhaéc thôøi ñieåm söû duïng thuoác cuõng nhö taùc duïng coù haïi cuûa thuoác treân thai • 3 thaùng ñaàu: dò taät thai nhi • 3 thaùng giöõa vaø cuoái: nhieãm ñoäc thai

  9. Ba thaùng ñaàu thai kyø: Dò taät thai nhi: • Thuoác gaây quaùi thai khi coù taùc ñoäng laøm thay ñoåi söï phaùt trieån bình thöôøng cuûa phoâi haäu quaû laø hoaëc phoâi bò cheát hoaëc thai bò dò taät. Cho neân trong ba thaùng ñaàu cuûa thai kyøø thôøi gian hình thaønh cuûa caùc cô quan noäi taïng vaø cuõng laø thôøi gian deã toån thöông cho thai do taùc ñoäng cuûa thuoác.

  10. Ñaùnh giaù nguy cô sinh quaùi thai: • Xaùc ñònh moät taùc nhaân gaây quaùi thai laø moät vieäc laøm cöïc kyø khoù khaên. Thuoác meâ ñöôøng tónh maïch hoaëc ñöôøng hoâ haáp qua nhau thai raát nhanh nhôø tính tan cuûa thuoác trong môõ cao. Tuøy theo chuûng loaïi cuûa thai, ngöôøi ta nhaän thaáy raèng taùc ñoäng cuûa thuoác treân thai coù keát quaû khaùc nhau giöõa caùc loaøi. • Thí duï:Thalidomide gaây quaùi thai ôû ngöôøi vaø thoû nhöng laïi voâ haïi ñoái vôùi chuoät

  11. Thôøi gian gaây dò taät thai: • Thuoác coù duïng khaùc nhau treân baøo thai tuøy theo tuoåi thai. Sau khi thuï thai 13 ngaøy, thuoác coù theå taùc ñoäng laøm cheát phoâi hoaëc khoâng gaây dò taät, Loi du “tout ou rien”.

  12. Sau giai ñoaïn phoâi hoùa, thai seõ qua giai ñoaïn taïo hình nhanh choùng trong thôøi gian töø 14 – 50 ngaøy vaø ñeán thaùng thöù 3 laø thôøi kyø hoaøn chænh caùc cô quan. Trong quaù trình phaùt trieån thai, caùc cô quan vaãn coøn nhaïy caûm do aûnh höôûng cuûa thuoác nhö cô quan sinh duïc nam 70 ngaøy, cô quan sinh duïc nöõ 140 ngaøy, heä thaàn kinh trung öông ñöôïc baét ñaàu phaùt trieån töø khoaûng 3 thaùng giöõa cuûa thai vaø keùo daøi ñeán sau sanh. • Toùm laïi, söï phaùt trieån cuûa moãi cô quan trong cô theå coù moät thôøi ñieåm nhaïy caûm khaùc nhau vôùi taùc ñoäng cuûa thuoác.

  13. Söï phaùt trieån cuûa caùc cô quan vôùi tính nhaïy caûm cuûa caùc thuoác gaây dò taät

  14. Thuoác gaây meâ: a. Thuoác tieàn meâ Atropin gaây nhòp tim thai nhanh nhöng khoâng laøm thay ñoåi hoaït ñoäng cuûa töû cung, khoâng coù taùc duïng gaây quaùi thai. Treân thöïc nghieäm, Benzodiazepine gaây söùt moâi, cheû voøm, thieáu ngoùn tay caùi, thoaùt vò beïn, dò daïng heä thoáng tim maïch, oáng soáng bò cheû ñoâi. Diazepam öùc cheá söï taêng tröôûng vuøng voû teá baøo thaàn kinh treân thöïc nghieäm.

  15. N2O coù taùc duïng töông taùc treân söï chuyeån hoùa vitamine B12 laøm giaûm toång hôïp methionine (chaát caàn thieát cho söï phaùt trieån cuûa boä xöông vaø cô quan noäi taïng vaø quaù trình myelin hoùa thaàn kinh). • Thôøi gian gaây taùc duïng: treân chuoät 8-9 ngaøy tuoåi tieáp xuùc 12 giôø vôùi FiO2 50% • Trong nhieàu thaäp kyû nay chöa coù baùo caùo ñoäc haïi cuûa N2O treân thai vôùi thôøi gian söû duïng ngaén FiO2 50%.

  16. b. Thuoác meâ boác hôi hoï Halogen: • Treân thöïc nghieäm chöa thaáy coù baùo caùo taùc duïng gaây quaùi thai cuûa nhoùm Halogen vôùi MAC 0,75 vaø gaây meâ trong nhieàu giôø. Tuy nhieân quan saùt ôû nhöõng ngöôøi do ngheà nghieäp phaûi tieáp xuùc vôùi halothan haèng ngaøy nhö nhaân vieân laøm vieäc trong phoøng moå coù vaøi ghi nhaän tyû leä saåy thai gia taêng cuõng nhö vieâm gan do thuoác.

  17. c. Thuoác meâ tónh maïch: • Chöa coù nghieân cöùu naøo ñoái vôùi taùc duïng cuûa thiopental treân ngöôøi trong thôøi gian mang thai. Tuy nhieân khi quan saùt nhöõng beänh nhaân coù thai ñöôïc ñieàu trò ñoäng kinh baèng barbiturique thaáy coù söï gia taêng tyû leä söùt moâi, dò daïng heäï thoáng tim maïc. Vôùi lieàu duy nhaát thiopenthal duøng trong daãn ñaàu meâ maëc duø taùc duïng treân thai chöa roõ; tuy nhieân thuoác ñöôïc söû duïng trong nhieàu naêm nhöng chöa coù baèng chöùng naøo gaây quaùi thai ñöôïc baùo caùo. • Propofol, etomidate: treân thöïc nghieäm khoâng thaáy cho taùc duïng gaây dò taät thai nhöng hieän chöa coù nghieân cöùu treân ngöôøi.

  18. d. Thuoác nhoùm morphinique: • Quan saùt treân nhöõng saûn phuïï bò nghieän ma tuyù cho thaáy thai chaäm phaùt trieån trong töû cung, sanh non, hoäi chöùng leä thuoäc cuûa sô sinh sau sanh…. • Morphine, pethidine thí nghieäm treân chuoät trong thôøi gian hình thaønh cô quan ghi nhaän nhöõng tröôøng hôïp thoaùt vò beïn, dò daïng naõo boä, dò daïng truïc boä xöông.

  19. Fentanyl, surfentanyl nghieân cöùu treân chuoät thaáy baùo caùo gaây dò taät, tuy nhieân chöa thaáy baùo caùo gaây dò taät thai khi söû duïng thuoác ñuùng lieàu trong phaãu thuaät. • Codein gaây quaùi thai neân traùnh duøng trong thai kyø.

  20. e. Thuoác daõn cô: coù theå qua maøng nhau thai moät ít nhöng khoâng taùc duïng gaây quaùi thai. Tröôøng hôïp söû duïng thuoác laâu daøi trong thôû maùy coù khaû naêng gaây dò taät chi. f. Thuoác teâ: chöa coù taùc duïng gaây dò taät thai ñöôïc baùo caùo.

  21. Ba thaùng giöõa vaø ba thaùng cuoái thai kyø: • Taùc duïng gaây quaùi thai ít hôn ba thaùng ñaàu maëc duø söï hình thaønh cô quan noäi taïng vaãn tieáp tuïc phaùt trieån. Thöôøng gaëp nguy cô saåy thai, sanh non ….

  22. Taùc duïng cuûa thuoác meâ treân thai: • Söû duïng thuoác meâ tónh maïch lieàu cao seõ ñöa ñeán suy hoâ haáp sô sinh, nhòp tim thai chaäm nhöng nhaïy caûm vôùi atropine. • Diazepam söû duïng 30 phuùt tröôùc khi sanh coù theå laøm thai bò suy hoâ haáp, giaûm nhieät ñoä vaø giaûm tröông löïc cô. • Nhoùm Halogen vaø Morphinique chöa thaáy gaây taùc ñoäng nguy haïi ñeán thai khi meï khoâng bò thieáu oxy, vaø giöõ ñöôïc thaêng baèng toan kieàm vôùi MAC thích hôïp.

  23. Taùc ñoäng cuûa gaây meâ treân töû cung: • Thôøi gian cuoái thai kyø ñoäng maïch xoaén daõn toaøn boä neân khoâng theå töï ñieàu chænh löôïng maùu khi coù roái loaïn huyeát ñoäng hoïc neân laøm giaûm aùp löïc töôùi maùu töû cung nhau. Thí duï: phaàn lôùn thuoác meâ ñeàu laøm giaûm huyeát aùp. Gaây meâ noâng, giaûm ñau khoâng ñaày ñuû laøm phoùng thích catecholamine laøm taêng söùc caûn maïch maùu töû cung.

  24. Ketamine lieàu 2mg/kg caân naëng trong ba thaùng ñaàu thai kyø laøm huyeát aùp ñoäng maïch töû cung taêng 100%; ba thaùng giöõa taêng 40% (do söùc caûn maïch maùu töû cung taêng neân khoái löôïng maùu ñeán thai giaûm); khi thai gaàn ñeán ngaøy ketamine laøm gia taêng tröông löïc caùc cô töû cung vuøng ñaùy. Neân khoâng söû duïng ketamine ñeå gaây meâ trong 3 thaùng ñaàu thai kyø.

  25. Nhoùm Halogen vôùi MAC1 ít taùc ñoäng treân tuaàn hoaøn töû cung nhau thai. Lyù do: maëc duø thuoác laøm huyeát aùp ñoäng maïch giaûm 20% nhöng laïi coù taùc duïng daõn maïch maùu töû cung do laøm giaûm tieát catecholamine trong maùu. Nhöng khi gaây meâ vôùi MAC2 laøm giaûm cung löôïng tim do ñoù laøm giaûm löôïng maùu ñeán töû cung khoaûng 30- 40%. Ngoaøi ra nhoùm halogen coøn coù taùc duïng laøm giaûm tröông löïc cô töû cung, taùc ñoäng naøy coù lôïi cho thai.

  26. Morphinique: gaây suy hoâ haáp, thieáu oxy, thöøa CO2, laøm taêng phoùng thích catecholamine laøm giaûm khoái löôïng tuaàn hoaøn töû cung vaø nhau thai.

  27. Nhöõng yeáu toá khaùc taùc ñoäng ñeán thai: • Thieáu oxy trong giai ñoaïn hình thaønh cô quan gaây dò taät baåm sinh treân thoû, chuoät vaø gaø. Oxy cao aùp cuõng coù taùc duïng gaây dò taät. • Thöøa CO2 trong 24 giôø ôû chuoät gaây dò daïng tim maïch cho baøo thai. • ÔÛ ngöôøi tröôøng hôïp thieáu oxy vaø thöøa CO2 thoaùng qua chöa thaáy coù baùo caùo gaây dò taät thai.

  28. Nhöõng daân toäc soáng ôû vuøng cao maëc duø khoâng khí loaõng nhöng cô theå thích nghi, chöa coù baùo caùo gaây dò taät ôû thai trong tröôøng hôïp naøy. • Meï bò nhieãm kieàm hoâ haáp hoaëc kieàm chuyeån hoùa seõ gaây co maïch maùu töû cung laøm ñöôøng cong hemoglobine chuyeån traùi, oxy khoù phoùng thích töø meï sang con. • Stress, lo laéng, caûm giaùc ñau thöôøng laøm taêng taàn soá thôû neân deã bò nhieãm kieàm, gaây taêng tieát catecholamine laøm giaûm tuaàn hoaøn töû cung vaø nhau thai.

  29. THUOÁC AN THAÀN

  30. Thuoác an thaàn • Barbiturique • Quan saùt treân beänh nhaân bò ñoäng kinh ñieàu trò laâu ngaøy baèng barbiturique gaây söùt moâi dò daïng heä thoáng tim maïch, heä thoáng TK, thoaùt vò beïn v.v… • Benzodiazepine: söùt moâi, chaäm phaùt trieån trong TC, thoaùt vò beïn. • Söû duïng laâu ngaøy Seduxen thai chaäm phaùt trieån trong TC, dò daïng heä thoáng thaàn kinh. • Meprobamate: dò daïng tim maïch bieán daïng khôùp

  31. Lôïi tieåu • Giaûm khoái löôïng tuaàn hoaøn • Lasix: söû duïng laâu ngaøy: söùt moâi, dò daïng heä thoáng tim maïch

  32. ÖÙc cheá Calci • Gaây nhieãm ñoäc thai • Dò daïng heä thoáng tim maïch

  33. ÖÙc cheá men chuyeån • Thai cheát trong töû cung

  34. ÖÙc cheá Beta • Coù theå duøng ñöôïc nhöng gaây taùc duïng phuï laø thai chaäm phaùt trieån trong töû cung, haï ñöôøng huyeát thai nhi, tim thai chaäm.

  35. Thuoác daõn maïch • Coù theå duøng ñöôïc. Taùc duïng phuï: hoài hoäp nhöùc ñaàu, maïch nhanh, haï huyeát aùp ôû beänh nhaân thieáu khoái löôïng tuaàn hoaøn.

  36. Thuoác taùc duïng TK trung öông

  37. Khuynh höôùng ñieàu trò hieän nay • Duøng lieàu thaáp vaø phoái hôïp

  38. Khaùm laâm saøng 14/9 <HA < 16/9 HA taâm tröông > 11 cmHg HA < 14/9 Nghæ ngôi Thuoác ñieàu trò HA Nghæ ngôi Taêng HA naëng 32 tuaàn Moå laáy thai HA khoâng oån ñònh Suy tim thai 36 tuaàn Moå laáy thai Chaám döùt thai kyø

  39. Keát luaän • SÖÛ DUÏNG THUOÁC AN TOAØN VAØ HÔÏP LYÙ LAØ ÑIEÀU RAÁT QUAN TROÏNG CHO NGÖÔØI PHUÏ NÖÕ MANG THAI VAØ THÔØI GIAN NUOÂI CON BAÈNG SÖÕA MEÏ

  40. XIN CAÛM ÔN SÖÏ CHUÙ YÙ LAÉNG NGHE

More Related