SEDAD HAKKI ELDEM (1908-1988)

1. SEDAD HAKKI ELDEM (1908-1988)

2. -1908’de İstanbul’da doğdu. 1924-28 yıllarında Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü'nde okudu. -1932’de İstanbul’da kendi bürosunu açtı. Aynı zamanda Güzel Sanatlar Akademisi’nde ders vermeye başladı. -Tarihi yapıların korunmasıyla ilgili kuruluşlarda görev aldı.

3. Meslek yaşamı boyunca, biçim ve bezeme ayrıntılarını seçmece bir anlayışla yenilemeksizin halk mimarlığından ve batı kökenli üsluplara bağlı kalmaksızın çağdaş teknolojiden yararlanarak Türkiye'ye özgü bir mimarlık yaratılması gereğine inanmış ve bu doğrultuda çalışmıştır. Ulusal mimari hakkındaki yeniliklerini konut,köşk,saray gibi yapılar üzerinde uygulamış, İstanbul Türk evinin sofa gibi plan öğelerini, çıkma, saçak, kafes, vb çeşitli ayrıntılarını yeni yaşam biçimine uyarlamıştır. Yönetim ve eğitim yapısı olanotel, banka, işyeri gibi mekanlarda ise yapının akılcı-işlevci tarafını biçimlendirmeye yönelmiştir. Tasarım Anlayışı

4. Eldem'in çıkış noktalarının başında özellikle 18. ve 19. yüzyıl köşk ve saraylarının incelenmesi geliyordu. • Osmanlı dönemi evleri ve 18.-19. yy saray ve köşkleri üzerinde yaptığı çalışmalar ve Osmanlı mimarisi üzerine araştırmalara yaparak, mimari tasarımda geleneksel motiflerin yeniden kullanılmasına öncülük etti.

5. Eserlerinden bazıları; • Yalova Termal Oteli (1934-1937), • Maçka’daki Firdevs Hanım Evi (1934), • Emin Onat ileFakülte Binaları(1950), • Zeyrek’teki Sosyal Sigortalar Kurumu binaları (1962-1964), • Vaniköy’deki Suna Kıraç yalısı, • Tarabya’dakiRahmi KoçEvi (1975-1980) . . .

6. Yalova Termal Otel 1934

7. 1984 yılında Yıkılan 2001 yılında aslına uygun olarak yapımına başlanan Termal Otel, Atatürk’ün isteği üzerine 1936 yılında Mimar Sedat Hakkı Eldem tarafından hazırlanan plana göre yapılmıştı. • Mekan ‘T’ planlıdır. • Kitle tasarımı, • Saçak ve dışarı çıkma yapan balkonları, • Düşey hizalanmış yatay pencere sıraları ile mimarın geleneksel Osmanlı konut mimarisiyle ilişkili özellikler taşıyan ilk ürünüolması açısından önem taşımaktadır.

8. Yalova Termal Otel 2011

9. Rahmi Koç Evi 1975

10. Yüksek, eğimli bir arazi üzerinde on altı konutluk genel bir plan içerisindedir. • Eve yarım kat yüksekliğinden girilmektedir.Üst katla merdiven bağlantısı merkezindedir.

11. Sofa, tüm tasarımın baskın karakteri olarak öne çıkar ve çatıdaki ışıklığıyla daha da vurgulanır. Bu sofanın bir tarafında üç çocuk odası ve banyosu, karşı taraftaysa servis girişi ve personel odaları vardır. • Üst kat ana oturma mekanı olarak düşünülmüş, esas giriş ile havuz mekanı buraya bağlanmıştır. Plan geleneksel Osmanlı evi tipolojisinin kimi özelliklerini taşır.

12. İstanbul Ü. Fen ve Edebiyat Fakültesi ve Ankara Ü. Fen Fakültesi Binaları • Mimarın Emin Onat ile birlikte tasarladığı yapılar 2. Ulusal Mimarlık Akımı'nın anıtsal, öncü yapıları olarak nitelendirilmektedir.

13. İki fakülteyi tüm birimleriyle içerecek kapasitede oluşturulmuştur. • Tasarımı bir tür melez çözüm olarak nitelendirilebilir. • Anıtsal düzenli ve taş cepheli yapılar tarafından çevrelenmiş dikdörtgen ve kare avluları mevcuttur.

14. Bir yandan o dönemin Alman Nazi mimarlığının dev, masif kütle çözümlerini ve iç mekan biçimlenme anlayışını yansıtır, öte yandan da geleneksel Osmanlı konut mimarlığının pencere düzenleri, saçak biçimlenmeleri gibi elemanlarına yer verir.

15. Kaynakça • mimarlıkmüzesi.org • arkiv.arkitera.com

16. Hazırlayan: Gökçe ŞAHİN