Het einde van 2000 jaar geschiedenis

1. Het einde van 2000 jaar geschiedenis Barend J. ter Haar

2. het einde van het Chinese keizerrijk/de Chinese revolutie 辛亥革命 • enkele jaartallen: • 221 v.Chr. stichting Chinese keizerrijk met de Eerste Keizer van de Qin (秦始皇帝) • 1861 Zelfversterkingsbeweging (ziqiang yundong自強運動/ yangwu yundong 洋務運動) • 1898 de Honderd Dagen hervormingen (wuxu bianfa 戊戌變法) • 1901-1911 de Nieuwe Politiek 新政 • 1911 n. Chr. einde Chinese keizerrijk (“The Last Emperor” Puyi 溥儀/ Xuantong 宣統) • 1 januari 1912 uitroepen Chinese Republiek (zhonghua minguo中華民國) • 1 oktober 1949 uitroepen Chinese Volksrepubliek (zhonghua renmin gongheguo中華人民共和國)

3. stichting Chinese keizerrijk wetten in standaardschrift Waterwerken Standaardmaten leger Eerste Keizer

4. Zelfversterkings- beweging Zelfversterkingsbeweging eerste spoorweg bij shanghai Kaiping Mining Bureau Li Hongzhang Li Hongzhang oorlog Frankrijk en China voor Chinese marinewerven eerste studenten naar VS (1872)

5. Honderd Dagen executie (“schuldigen” Honderd Dagen eindigden op vergelijkbare manier) protest examenkandidaten (moderne visie)

6. Nieuwe Politiek Cixi: de echte baas van de late Qing nieuwe politie het Nieuwe Leger

7. 1911 hoofdfiguren (generaals, burgers en vrouwen) massaslachting Xi’an (net geweest) _ Nieuwjaarsprent Wuchang muiterij

8. 1949 “Bevrijding”

9. mogelijke misverstanden door titel • Francis Fukuyama’s The End of History and the Last Man => westerse liberale democratie als einddoel geschiedenis • Amerikaanse neo-conservatieve teleologie • probleem van voorspellingen • tegentrends zoals fundamentalisme (islamitisch, christelijk)—volgens FF tijdelijke terugslagen, niet per se • Karl Marx/Chinese Communistische Pasrtij (CCP): de klassenloze samenleving als einddoel geschiedenis (NB beiden sterk geinspireerd door Hegel!) • misverstand niet zo vergezocht: na 1911 ontstaan er democratie (Fukuyama) en communisme (Marx), en beiden worden gezien door “hun” groepen/publiek als het natuurlijke eindproduct van de Chinese geschiedenis

10. mijn taak vandaag • ik ga het moeilijker maken • twee fundamenteel verschillende benaderingen • de glorieuze revolutie, bijvoorbeeld de film van Jackie Chan (http://www.youtube.com/watch?v=tufhvkm09K8) • 20e eeuwse politieke systeem als natuurlijk product van de omwenteling (vgl.Fukuyama en Marx) • legitimatie nieuwe politieke systemen • trots • de val als gevolg van hervormingen

11. voorspel • buitenlandse druk • Opiumoorlogen • later ook incidenten rond lokale Westerlingen • binnenlandse opstanden • Hemels Koninkrijk van de Grote Vrede (zuid-China) • Nian (noord-China) • Moslim opstanden (zuid- en west-China) • bestuurlijk verval (probleem meten vs. moralistische geschiedschrijving)

12. glorieuze revolutie:eerst mislukte hervormingen • moderniteit als toetssteen • 1861 Zelfversterkingsbeweging • Cixi/Li Hongzhang e.a. • mislukt=>Chinees-Japanse oorlog • 1898 de Honderd Dagen hervormingen • Kang Youwei als held Honderd Dagen • progressieven vs. conservatieven • 1901-1911 de Nieuwe Politiek • te weinig te laat • 1911 einde Chinese keizerrijk • Wuchang opstand • Sichuan protest • Cixi als boeman, Guangxu als slachtoffer

13. glorieuze revolutie:rol revolutionairen • hun intellectuele erfgenamen auteurs van het heersende beeld • Sun Yatsen • anti-Qing en anti-Mandsjoe • samenzweringen (meestal mislukt!) • opzetten revolutionaire organisatie (Tongmenghui, Guomindang) • feitelijk geen rol in 1911, daarna even president (want geen macht), afgezet en pas later opnieuw president (toen gestorven), toch claimen cruciale rol • 1911 moet nieuw begin zijn

14. Sun Yatsen: man van verschillende werelden met zijn tweede vrouw Song Qingling

15. glorieuze revolutie: Republiek als de redding • dynastieke cyclus model • noodzaak late Qing slecht af te beelden • Republiek als climax • schuldigingen mislukking • Yuan Shikai intermezzo (1911-1916) • warlords (1916-1927) enz. • (eventueel) Guomindang of Chinese Communistische Partij • de Japanners • abstract gedefinieerde problemen • geen nieuwe bindmiddelen • naiviteit over aantrekkelijkheid van & belangstelling voor nieuwe idealen • verschillen stad (waar de politiek gemaakt wordt) en land (waar vooralsnog meeste mensen leven)

16. het einde vanaf 1905 • niet 1911 als begin, maar als 1905 als eind • China is vanaf late negentiende eeuw bezig met hervormingen • verknalde poging van 100 dagen door politieke onkunde Guangxu, Kang Youwei e.a. • Bokser “Opstand” 1899-1900 • Nieuwe Politiek 1901-1911 • nieuwe schoolsysteem, opheffing examensysteem • functie examensysteem als bindmiddel • nationale issues werden nu taak provinciale vergaderingen • spoorwegen • onderwijs • nieuwe grondwet • regionale identiteiten worden belangrijk & krijgen provinciale focus

17. 1908 • jonge keizer Puyi met zijn vader als regent • ontslag Yuan Shikai • wraak voor diens steun aan Cixi in 1898 tegen Guangxu • Guangxu oudere broer van de regent • 1911 wraak Yuan Shikai

18. gebeurtenissen van 1911 • onrust • deconfiture Shanghai bank met geld voor Sichuan spoorwegen: boze provinciale vergadering • muiterij Wuchang: stoken revolutionairen • onder meer moordpartij op Mandsjoes in Xi’an (op zich uitzondering) • hof bang en zoekt steun Yuan Shikai • slechte relatie Yuan en regent (vader Puyi) • Yuan wil leger niet commiteren aan repressie • Yuan gebruikt gelegenheid voor zichzelf • hof geen relatie met provinciale vergaderingen • geschiedenis als toeval

19. 1911 CCP propaganda Manchu troepen buiten Xian (kort na grote slachting) vluchtelingen uit Wuchang

20. 1911 geen breuk en geen begin • 1905 begin van provincialisering • 1911 aftreden Qing keizer versterkt provincialisering • 1912 Yuan Shikai kan het proces niet stoppen • 1928 Jiang Jieshi (Chiang Kaishek) gedeeltelijk stoppen proces • 1949 CCP begint het proces opnieuw te stoppen, maar ook met moeite (iets uitwerken)