IX. AKADEMİK BİLİŞİM KONFERANSI

1. IX. AKADEMİK BİLİŞİM KONFERANSI TÜRKİYE’NİN BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ: 2006-2010 EYLEM PLANI ANALİZİ M. Burak BULUTTEKİN Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ekonomi Bölümü Araştırma Görevlisi bbuluttekin@dicle.edu.tr

2. SUNUMUN AMAÇLARI • Bilgi ve bilgi ekonomisi kavramlarını tanımlayarak, bilgi toplumunun genel • özelliklerini belirlemek, • Türkiye’nin bilgi toplumuna uyum performansını, “Bilgi Toplumu Stratejisi” • üzerinden değerlendirmek, • Türkiye’nin Bilgi Toplumu Stratejisi’ni, “2006-2010 Eylem Planı” çerçevesinde analiz etmek, • Türkiye’nin Bilgi Toplumu Stratejisi ve 2006-2010 Eylem Planı’nın olumlu ve olumsuz özelliklerine yoğunlaşarak, Türkiye’nin bilgi ekonomisi politikasını oluşturmak.

3. TOPLUMSAL GELİŞMELER ve DEĞİŞEN EKONOMİK SİSTEMLER Toplumsal Gelişmeler Çerçevesinde Oluşan “Ekonomik Dalga Hızları” Kaynak: (Schumpeter, 1974: 64)’den aktaran (Özgüler, 2003: 19)

4. ÜÇÜNCÜ DALGA: BİLGİ ve BİLGİ EKONOMİSİ • 1950’lerde temelleri atılan ve bilgi teknolojilerinin gelişimiyle oluşan-günümüzde “üçüncü dalga” (Toffler, 1984), “post endüstriyel çağ/sanayi ötesi toplum” (Bell, 1973), “teknotronik çağ” (Brzezinski, 1970), “kapitalist ötesi toplum” (Drucker, 1993)“bilgi toplumu”(Masuda, 1990) ve “akıl çağı” (Tapscott, 1996) olarak da adlandırılabilen- bu “bilgi toplumu/bilgi ekonomisi” aşaması ile • sanayi sektörünün ekonomideki göreli etkisi azalmış, • hizmet sektörü; üretim ve istihdamda ağırlık kazanmış, • üretimin stratejik kaynağı olarak sermayenin yerini teknoloji ya da bilgi almış • SONUÇ: Bilgi, temel bir üretim faktörü haline gelmiştir. • Bilgi, • “toplanmış, organize edilmiş, yorumlanmış ve belli bir yöntemle etkin karar vermeyi gerçekleştirmek amacıyla ilgili birime sevk edilmiş”, • “belirli bir amaç doğrultusunda süreçlenen” • yararlı biçime dönüştürülmüş ve • kullanıcıya değer sağlayan verilerdir.

5. BİLGİ TOPLUMUNUN GENEL ÖZELLİKLERİ: SANAYİ TOPLUMU vs. BİLGİ TOPLUMU Kaynak: MASUDA, Y. (1990), Managing in the Information Society: Releasing Synergy Japanese Style, Oxford: Basil Blackwell, s. 6-7.

6. YENİLENEN LİTERATÜR: BİLGİ TOPLUMU • Bilgi toplumu, bilgi etrafında şekillenen dört temel bileşenden oluşur: • Yeni bilginin, üretimi (bilimsel araştırmalar); • Bilginin , eğitim ve öğretim ile aktarılması; • Bilginin, iletişim ve bilgi teknolojisi araçları ile yayılması ; • Bilginin , sanayi ve hizmet alanlarında teknolojik yenilikler (inovasyon) için kullanımı Günümüz dünyası, yapısal ve ekonomik dönüşüm süreci yaşayarak “bilgiye dayalı ekonomi” sürecine girmiştir. Bu yeni sürecin temel yapısal özelliklerini; üretimde esneklik, risk, belirsizlik, değişim, ileri teknoloji, Ar-Ge ve yaşam boyu eğitim olarak belirlemek mümkün olmakla beraber, bilgi ve iletişim teknolojilerine dayalı ürün ve hizmetlerin önem kazanmaktadır. Bu konular çerçevesinde, etkin ve uygun hedefler seçip, yeni düzene hızla adapte olabilen ülkeler, vatandaşlarına en yüksek toplumsal faydayı sağlayabileceklerdir. Bu nedenle, “yeni ekonomide ülkeler, bilgi ekonomisi adaptasyonları ölçüsünde gelişme sağlayabileceklerdir” düşüncesi değer kazanmaktadır.

7. TÜRKİYE’NİNBİLGİ TOPLUMUNA GEÇİŞ SÜRECİ Kaynak: www.volkanturker.com.tr

8. TÜRKİYE’NİN BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ: 2006-2010 EYLEM PLANI ve ANALİZİ • Strateji, • “Bir ulusun veya uluslar topluluğunun, barış ve savaşta benimsenen politikalara destek vermek amacıyla politik, ekonomik, psikolojik ve askerî güçleri bir arada kullanma bilimi ve sanatı”dır ki bu noktadan hareketle; • Türkiye’nin Bilgi Toplumu Stratejisi (Plan), • Türkiye’nin bilgi toplumuna ulaşabilmesi için “kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını” bütüncül bir yaklaşımla ele alan bir planlama süreci olarak değerlendirilebilir. • Türkiye’nin“Bilgi Toplumu Stratejisi ve ek'i Eylem Planı”, • 11/07/2006 tarihli ve 2006/38 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı'yla onaylanmış olup, 28/07/2006 tarihli ve 26242 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

9. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİNİN AMACI ve ÖZELLİKLERİ • “Bilgi Toplumu Stratejisinde; • toplumun temel öğelerini oluşturan vatandaşlar, kamu sektörü ve işletmeler ile bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün mevcut durumları ve • Türkiye’nin 2010 yılında bilgi toplumuna dönüşüm potansiyeli değerlendirilmiş, • belirlenen stratejik öncelikler çerçevesinde 2010 yılı için hedefler ve bu hedeflere ulaşmak için atılması gereken adımlar tespit edilmiş, • TÜBİTAK tarafından yürütülen Vizyon 2023 çalışmaları ve Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu kararları esas alınarak, • Ar-Ge ve yenilikçilik stratejileri de entegre edilmiş ve stratejinin bütünlüğü sağlanmış, • stratejinin uygulanmasını güçlendirecek yapılar ile uygulamanın izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla, ölçümleme kriterleri ve metodolojisi oluşturulmuştur.” • Türkiye’nin dönüşümün gerçekleştirilmesi için ekonominin tüm aktörlerinin bütünsel bir yaklaşımla koordine edilmesi, bu yönde atılacak adımların ve kaynakların aynı amaca yönlendirilerek öngörülen hedeflere ulaşılmasını sağlayacak temel araç olacaktır”

10. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ’NE GÖRE TÜRKİYE’NİN BİLGİ TOPLUMUNA GEÇİŞ SÜRECİNDEKİ ÖNCELİK ve ENGELLERİ Bilgi toplumuna yönelik tüm bu girişimlerde ele alınan öncelikli alanlar ve aşılması gereken engeller genellikle aşağıdaki hususlarda yoğunlaşmaktadır: • Sürdürülebilir büyüme ve rekabetçiliğin artırılması • Yaşam kalitesinin artırılması • Sayısal uçurumun önlenmesi • İnsan kaynağı yetkinliklerinin ve istihdamın artırılması • Kamu hizmetlerinin çoklu platformlardan, vatandaş odaklı ve etkin sunulması • e-Ticaretin yaygınlaştırılması • Bilgi toplumu uygulamalarında standardizasyon ve güvenliğin sağlanması • Pazara uyumlu Ar-Ge ve yenilikçiliğin geliştirilerek değer yaratılması • Genişbant iletişim altyapılarının yaygınlaştırılması • İçeriğin ve bilgi toplumu uygulamalarının zenginleştirilmesi • Teknolojilerin yakınsama potansiyelinden faydalanılması • Bilgi toplumunun gelişiminde medya kanallarından faydalanılması

11. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİNİN GEREKLİLİĞİ VE TEMEL HEDEFLERİ • • Kamuda iş süreçlerinin gözden geçirilerek kamu yönetiminde ve işleyişinde modernizasyonunun sağlanması, • • Kamunun; vatandaşlara ve iş dünyasına sunduğu hizmetlerin daha etkin, hızlı, kolay erişilebilir ve verimli sunulması, • • Vatandaşlarınbilgi toplumu imkanlarından azami düzeyde faydalanmalarının sağlanması, sayısal uçurumun azaltılması, istihdamın ve verimliliğin artırılması, • • Bilgi ve iletişim teknolojilerinin, daha fazla katma değer yaratmak üzere, işletmeler tarafından yaygın ve etkin kullanımının sağlanması, • • İletişim hizmetlerinde yaygın, nitelikli ve uygun fiyatlarla hizmet sunumunu sağlayacak rekabetçi ortamın tesisi ile bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün büyümesinin sağlanması ve küresel rekabetçi bir sektör olarak konumlanmasıdır.

12. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİNİN YÖNTEMİ ve NİHAİ HEDEFİ • Bilgi Toplumu Stratejisi açıklanış yöntemi olarak, • genel bir giriş yaparak Türkiye’nin bilgi toplumu hedeflerini ve amaçlarını ortaya koymakta ve • bu çerçevede Türkiye’nin öncelik ve eksiklikleri değerlendirerek çözüm önerileri sunmaktadır. • Bilgi toplumuna dönüşümün nihai hedefi, • rekabet gücü artırılarak dünya hasılasından daha fazla pay almak ve • toplumsal refah seviyesini artırmaktır.

13. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİNE GÖRE BELİRLENEN NİHAİ HEDEFE ULAŞMANIN ŞARTLARI • Toplumsal refahın yükseltilmesinin ön şartı, sürdürülebilir büyüme ve istihdamın sağlanmasıdır. • Sürdürülebilir büyüme ise verimlilik artışına dayalı rekabet gücünün artırılması ile mümkündür. • Bir ülkede toplam katma değerin yaratılmasında sermaye ve işgücü faktörlerinin seviyesi ve etkinlikleriönem taşımaktadır. • Sermaye ve işgücünün yanı sıra giderek üretimin en önemli faktörü haline dönüşen bilgiyi etkin kullanmanın ve verimlilik seviyesini artırmanın en önemli sağlayıcılarından biri bilgi ve iletişim teknolojileridir. • Bilgi ve iletişim teknolojileri; bilgiyi üretme, işleme ve saklama, paylaşma ve kolay erişim, karar alma süreçlerinde etkin kullanım, yeni organizasyonel yapılar ve iş süreçlerinin oluşumu ve yeni pazarlara erişim imkanları sunarak verimlilik artışı sağlanmasında kritik rol oynamaktadır.

14. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ YAKLAŞIMI Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010), Ankara, Mayıs, ss.70, 2006, s. 21.

15. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİNİN KURUMSAL YAPILANMASI Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010), Ankara, Mayıs, ss.70, 2006, s. 42.

16. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİNE GÖRE 2010 YILINA DOĞRU TÜRKİYE’NİN POTANSİYELİ Stratejiye göre, 2010 yılına doğru Türkiye’nin potansiyeli beş temel öğeden oluşur: Vatandaşlar İşletmeler Devlet Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü Ar-Ge ve Yenilikçilik

17. i. VATANDAŞLAR • Planın vatandaşlar başlığına göre, toplum içinde bireylerin bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımı, kendi yaşamlarını temelden etkilediği gibi bu teknolojilere dayalı ürün ve hizmetleri sunan devletin ve işletmelerin dönüşümü ile bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün gelişimini de yakından ilgilendirmektedir. • Bu nedenle, ülkemizin bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde vatandaşların bilgi ve iletişim teknolojilerini hızlı bir şekilde benimsemelerinin sağlanması ve bu teknolojilerin günlük yaşamın olağan bir parçası haline gelmesi büyük önem taşımaktadır. • Böyle bir gelişme sonucunda vatandaşların taleplerini karşılamaya yönelik mal ve hizmet sunan diğer unsurların dönüşümü de tetiklenecek ve hızlanacaktır. • Bu bağlamda plançözüm stratejisi olarak, vatandaşların bilgi ve iletişim teknolojilerinin sağlayacağı faydalar konusunda bilinçlendirilmesi, erişim imkanlarının sağlanması ve bu teknolojileri kullanma yeteneğinin kazandırılması gerektiğini belirtmektedir.

18. i. VATANDAŞLAR: ANALİZ Türkiye’de Cinsiyete Göre Kent-kır Ayrımında Bilgisayar ve İnternet Kullanım Oranları(%) • Türkiye’de, • Kentlerdebilgisayarve internet kullanımkırsalyerleregöredahafazladır. • Erkeklerinbilgisayarve internet kullanımıdabayanlardanyüksektir. • Bilgisayarveİnternetkullanımoranının en yüksekolduğuyaşgrubu16-24’tür. Kaynak: TÜİK, Bilişim Teknolojileri İstatistikleri, 2007

19. ii. İŞLETMELER • Bilgi Toplumu Stratejisi’ne göre, günümüzde, • işletmelerin bilgiyi elde etme, geliştirme ve yönetme yetenekleri, • ekonomik büyümenin, verimliliğin ve rekabet edebilirliğin temel unsuru haline gelmiştir. • Bu açıdan, bilgi ve iletişim teknolojilerinin iş dünyasına nüfuz etmesi ve işletmelerde yaygın ve etkin olarak kullanılması; • ekonominin bilgiye dayalı hale gelmesi, daha yüksek katma değer üretmesi ve • yeni iş alanlarının oluşumu açısından büyük önem taşımaktadır.

20. ii. İŞLETMELER: ANALİZ Türkiye’de Faaliyet Kolları ve Büyüklük Grubuna Göre Sanayi Sektöründe Teknolojik Yenilikler (%) Kaynak: TÜİK, Teknolojik Yenilik İstatistikleri, 2004

21. ii. İŞLETMELER: ANALİZ Türkiye’de İnternet Erişimi Olan Girişimlerin, İnternet Kullanım Amaçları • Türkiye’dekiişletmelerde genel olarak, • bilgisayar ve internet erişiminin yükselme eğiliminde(bilgisayar %87,76, internet erişimi %80,43), • çalışan kişi sayısının arttıkça -daha da profesyonelleşen- işletmelerde, bilgisayar ve internet erişim oranları yükselmekte ve • sanayi sektöründe faaliyet gösteren firmaların %34,58’si teknolojik yenilik yaparken, %65,45 gibi yüksek bir oranı teknolojik yenilik yapmamaktadır. Kaynak: TÜİK, Bilişim Teknolojileri İstatistikleri, 2007

22. iii. DEVLET • Bilgi toplumu stratejisine göre, bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde kamu hizmetlerinin; • vatandaşlar ve iş dünyasının ihtiyaç ve beklentilerine uygun olarak, • bilgi ve iletişim teknolojilerinin de yardımıyla etkin, hızlı, kaliteli, sürekli, güvenilir, şeffaf ve bütünleşik şekilde sunumu önem arz etmektedir. • Bununla birlikte, bu dönüşüm sürecinin bir unsuru olan e-devlet olgusunun, • sadece hizmetlerin elektronik kanallara taşınması anlamına gelmediği; • bunun yanı sıra verimli iş süreçlerine, kurumlar arası işbirliği yeteneğine ve ortak vizyona sahip, bilgiye dayalı kamu yönetimi anlayışını da ifade ettiği belirtilmiştir.

23. iv. BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ SEKTÖRÜ • Planın bu başlık altındaki değerlendirmesi, bilgi toplumuna geçiş sürecinde telekomünikasyon sektörü için öncelikli konuları belirlemekle başlamaktadır. • Buna göre, öncelikli konular; hizmet ve altyapılarda etkin rekabetin tesis edilerek alternatif hizmet ve altyapıların ortaya çıkmasının sağlanması ve çeşitliliğin artırılması, diğer ülkelere kıyasla oldukça yüksek olan vergilerin makul seviyelere çekilmesi ve genişbant iletişim altyapısının yaygınlaştırılmasıdır. Bu çerçevede, rekabet ortamının iyileştirilmesi ve vergilerle ilgili düzenlemelerin tamamlanması halinde sektördeki yatırımların önemli oranda artma potansiyeli bulunduğu öne çıkarılmaktadır • Öte yandan stratejiye göre, Türkiye’nin bilgi teknolojileri sektöründe öne çıkan sorunlar ise finansal güç, yetkinlik, deneyim ve ölçek boyutundadır. Bu sektördeki en büyük 20 firmanın yaş ortalaması 13’tür. Pazarın darlığı ve dikey pazarlardaki sınırlı gelişim nedeniyle firmalar deneyim ve teknik uzmanlık geliştirmekte zorlanmakta, dış pazarlara açılma konusunda yeterli olamamakta, yenilikçi çözümlerden ziyade fiyata dayalı rekabet büyümeyi güçleştirmektedir.

24. iv. BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ SEKTÖRÜ: ANALİZ İşletmelerin Bilgi İletişim Teknolojileri Adaptasyonunun Önündeki Engeller (%) Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010), Ankara, Mayıs, ss.70, 2006, s. 12.

25. v. AR-GE VE YENİLİKÇİLİK • Bilgi Toplumu Stratejisi’nde, • Türkiye’nin dünya bilimsel yayınlar endeksinde 2005 yılında 19’uncu sıraya yükselmesi, akademik bilgi üretiminde önemli bir kapasite oluştuğunu göstermekte olduğu belirtilmekle birlikte; • araştırma kapasitesindeki artışın, araştırma kurumları ile reel kesim arasındaki işbirliğinin istenen düzeyde olmaması nedeniyle, • gerektiği ölçüde teknoloji ve ticari ürünlere dönüşemediği vurgulanmaktadır. • Bu durumun temel engelleriolarak, • araştırma sonuçlarının yeterli oranda ürün ve hizmete dönüşümü sağlayamaması ve • reel kesimde, rekabet gücünün Ar-Ge ve yenilikçilikle artırılmasına yönelik bilinç ve deneyim eksikliği nedeniyle yeterli talebin oluşmaması • ön plana çıkarılmaktadır.

26. v. AR-GE VE YENİLİKÇİLİK: ANALİZ Sektöre ve Finans Kaynağına Göre AR-GE Harcaması (bin TL) Sektöre ve Harcama Grubuna Göre Toplam AR-GE Harcaması (bin TL) AR-GE harcaması yıllar itibariyle sürekli artma eğilimindedir. Toplam AR-GE harcamasına yurtiçi finansman kaynaklı sektörlerin yoğun olarak katkı yapmasının yanı sıra en yüksek harcamanın yükseköğretimde gerçekleştirildiği dikkat çekmektedir. Türkiye’de 2002 yılı itibariyle 1.843.288 bin TL olan toplam AR-GE harcamaları, 2005 yılında 3.835.441 bin TL’ye yükselmektedir. Kaynak: TÜİK, AR-GE İstatistikleri, 2005

27. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİNİN ÖNCELİKLERİ ve EYLEMLERLE İLİŞKİSİ Bilgi Toplumu Stratejisi, 7 temel stratejik öncelik ekseninde yürütülecek ve aşağıda belirtilen ana temalar altında yer alan eylemlerle hayata geçirilecek: • Sosyal Dönüşüm; “Herkes için bilgi ve iletişim teknolojileri fırsatı” • Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin İş Dünyasına Nüfuzu; “İşletmelere bilgi ve iletişim teknolojileri yoluyla rekabet avantajı” • Vatandaş Odaklı Hizmet Dönüşümü; “Yüksek standartlarda kamu hizmeti sunumu” • Kamu Yönetiminde Modernizasyon; “Bilgi ve iletişim teknolojileriyle desteklenen kamu yönetimi reformu” • Küresel Rekabetçi Bilgi Teknolojileri Sektörü; “Uluslararası oyuncu bilgi teknolojileri sektörü” • Rekabetçi, Yaygın ve Ucuz İletişim Altyapı ve Hizmetleri; “Toplumun her kesimine yüksek kalitede ve ucuz genişbant erişim imkanı” • Ar-Ge ve Yenilikçiliğin Geliştirilmesi; “Küresel pazarın taleplerine uygun yeni ürün ve hizmetler”

28. A. SOSYAL DÖNÜŞÜM: “HERKES İÇİN BİLGİ ve İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ FIRSATI” 2010 Yılı Hedefleri Stratejik Yön • Eylem Ana Temaları • • Yaygın Erişim • • Odaklı Yetkinlik • • Yüksek Motivasyon ve Zengin İçerik

29. A. SOSYAL DÖNÜŞÜM: 2010 YILI HEDEFLERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010), Ankara, Mayıs, ss.70, 2006, s. 24.

30. B. BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN İŞ DÜNYASINA NÜFUZU: “İŞLETMELERE BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ YOLUYLA REKABET AVANTAJI” 2010 Yılı Hedefleri Stratejik Yön • Eylem Ana Temaları • • Devlet ile İş Yapma Kolaylıklarının Sağlanması • • Bilgi Edinme Ortamının Sağlanması • • İşletme ve Çalışanların Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yetkinliğinin Geliştirilmesi • • e-Ticaretin Geliştirilmesi

31. B. BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN İŞ DÜNYASINA NÜFUZU: 2010 YILI HEDEFLERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010), Ankara, Mayıs, ss.70, 2006, s. 27.

32. C. VATANDAŞ ODAKLI HİZMET DÖNÜŞÜMÜ: “YÜKSEK STANDARTLARDA KAMU HİZMETİ SUNUMU” 2010 Yılı Hedefleri StratejikYön • Eylem Ana Temaları • • Vatandaş Odaklı Yaklaşım • • Hizmet Dönüşümü • • İletişim Yönetimi • • Sağlık Hizmetleri • • Eğitim ve Kültür Hizmetleri • • Adalet ve Emniyet Hizmetleri • • Sosyal Güvenlik ve Yardım Hizmetleri • • Vatandaşlık, Kayıtlar ve İzinler • • Tarım • • İş Dünyası • • Maliye • • Yerel Yönetimler

33. C.VATANDAŞ ODAKLI HİZMET DÖNÜŞÜMÜ: 2010 YILI HEDEFLERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010), Ankara, Mayıs, ss.70, 2006, s. 31.

34. D. KAMU YÖNETİMİNDE MODERNİZASYON: “BİLGİ ve İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİYLE DESTEKLENEN KAMU YÖNETİMİ REFORMU” 2010 Yılı Hedefleri Stratejik Yön • Eylem Ana Temaları • • Bilgi Toplumu Kurumsal Yapılanması ve Yönetişim • • Ortak Teknoloji Hizmetleri ve Altyapı • • Etkin Tedarik Yönetimi • • Veri ve Bilgi Yönetimi • • Elektronik İletişim • • İnsan Kaynağı ve Yetkinlik Gelişimi • • Güvenlik ve Kişisel Bilgilerin Mahremiyeti

35. D. KAMU YÖNETİMİNDE MODERNİZASYON: 2010 YILI HEDEFLERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010), Ankara, Mayıs, ss.70, 2006, s. 35.

36. E. KÜRESEL REKABETÇİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SEKTÖRÜ: “ULUSLARARASI OYUNCU BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SEKTÖRÜ” 2010 Yılı Hedefleri Stratejik Yön • Eylem Ana Temaları • • İnsan Kaynağı Geliştirme • • Sektör Yapılanması • • Sektör Yetkinliklerinin Geliştirilmesi • • İhracatın Artırılması • • Talebin Geliştirilmesi

37. E. KÜRESEL REKABETÇİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SEKTÖRÜ: 2010 YILI HEDEFLERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010), Ankara, Mayıs, ss.70, 2006, s. 38.

38. F. REKABETÇİ, YAYGIN VE UCUZ İLETİŞİM ALTYAPI ve HİZMETLERİ; “TOPLUMUN HER KESİMİNE YÜKSEK KALİTEDE VE UCUZ GENİŞBANT ERİŞİM İMKANI” 2010 Yılı Hedefleri Stratejik Yön • Eylem Ana Temaları • • Telekomünikasyon Sektöründe Rekabetçi Ortamın Oluşturulması • • İletişim Hizmetlerinde Vergi Düzenlemesi • • İletişim Altyapılarının Yaygınlaştırılması ve Geliştirilmesi

39. F. REKABETÇİ, YAYGIN VE UCUZ İLETİŞİM ALTYAPI ve HİZMETLERİ: 2010 YILI HEDEFLERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010), Ankara, Mayıs, ss.70, 2006, s. 41.

40. G. AR-GE VE YENİLİKÇİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ; “KÜRESEL PAZARIN TALEPLERİNE UYGUN YENİ ÜRÜN ve HİZMETLER” 2010 Yılı Hedefleri Stratejik Yön • Eylem Ana Temaları • • Araştırmacı Yetiştirme Programlarının Güçlendirilmesi • • Ar-Ge Güdümlü Projelerin Desteklenmesi • • Çok Uluslu Ar-Ge Firmalarının Özendirilmesi

41. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ’NİN UYGULAMA SÜRECİ Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi : 2006-2010 Eylem Planı, Ankara, Temmuz, ss. 52, 2006, s. 4.

42. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ’NİN UYGULAMA AŞAMALARI Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi : 2006-2010 Eylem Planı, Ankara, Temmuz, ss. 52, 2006, s. 6.

43. BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ’NİN MALİYET DAĞILIMI Maliyetlerin Yıllar İtibarıyla Dağılımı Maliyetlerin Stratejik Öncelikler İtibarıyla Dağılımı Toplam 2,9 milyar TL olması beklenen yatırım maliyetlerinin, ilk yıllarda yüksek olması ve sonraki yıllarda nispeten azalarak devam etmesi öngörülmektedir. Kaynak: DPT, Bilgi Toplumu Stratejisi : 2006-2010 Eylem Planı, Ankara, Temmuz, ss. 52, 2006, s. 6.

44. GENEL DEĞERLENDİRME: BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ’NİN EKSİLERİ • Bilgi toplumu sürecinde Türkiye’nin değerini yükseltecek mevcut potansiyel kaynaklar, yeterince geniş düzeyde belirlenmemiş, • Nano-teknoloji sektörü ve gelişiminin önemine vurgu yapılmamış, • Maliyet belirleme sistemi -istenilen düzeyde- etkin ve güncel düzenlenmemiş, • e-Devletin temelini oluşturacak bilgi sistemlerinin oluşumu yeterince açıklanmamış, • Bilgi toplumu sürecinde, yerel yönetimlerin yeterlik ve koordinasyonu belirginleşmemiş, • Bilgi toplumu ve istihdam arasındaki -direkt- ilişki ihmal edilmiştir.

45. GENEL DEĞERLENDİRME: BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ’NİN ARTILARI • Ulusal ve uluslararası koordinasyon sağlandı, • “Bilgi Toplumu” kavramının önemi ve farkındalığı sağlandı, • Kurumlarda bilgi toplumu kültürü oluşmaya başladı, • Kurumsal yapı oluşturuldu ve görev-sorumluluklar belirginleşti, • Kamu, BİT yatırımlarınaöncelik verildi, • e-Devlet uygulamalarında önemli gelişmeler sağlandı, • Bilgi toplumu ölçütleri ve ilgili istatistiklerinin düzenli üretimine başlandı, • Hukuki altyapıya zemin oluşturuldu (Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, Elektronik İmza Kanunu, Türk Ceza Kanunu-Bilişim Suçları vb).

46. SONUÇ • Türkiye’nin bilgi toplumuna dönüşüm vizyonu; “Bilim ve teknoloji üretiminde odak noktası haline gelmiş, bilgi ve teknolojiyi etkin bir araç olarak kullanan, bilgiye dayalı karar alma süreçleriyle daha fazla değer üreten, küresel rekabette başarılı ve refah düzeyi yüksek bir ülke olmak” şeklinde belirlenmiştir. • Türkiye’nin Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010 Eylem Planı)’nin anafikri; Türkiye’nin mevcut şartlarda, “bilgi toplumu olma hedefinde kararlı bir adaptasyon evresi içerisinde olduğu”dur. • Bu noktadan hareketle, stratejinin -genel hatlarıyla- Türkiye’nin mevcut konumuna uygun ve geleceğe yönelik uygulanabilir nitelikte olduğu söylenebilir.

47. TEŞEKKÜR EDERİM. M. Burak BULUTTEKİN Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ekonomi Bölümü Araştırma Görevlisi bbuluttekin@dicle.edu.tr