370 likes | 861 Views
Odżywianie. Odżywianie ryb Roślinożerne 5% gatunków Fitoplanktonożerne (filtratory) Makrofitofagi Peryfitonożerne Detrytusożerne 10% gatunków Mięsożerne 85% gatunków Zooplanktonożerne Bentosożerne Drapieżne. Odżywianie ryb Pierwszy pokarm – endogenny (żółtko)
E N D
Odżywianie ryb Roślinożerne 5% gatunków Fitoplanktonożerne (filtratory) Makrofitofagi Peryfitonożerne Detrytusożerne 10% gatunków Mięsożerne 85% gatunków Zooplanktonożerne Bentosożerne Drapieżne
Odżywianie ryb Pierwszy pokarm – endogenny (żółtko) Wykluta larwa ma niedorozwinięty i niedrożny przewód pokarmowy, brak enzymów trawiennych Brzana Pstrąg tęczowy
Odżywianie ryb • Początek odżywiania egzogennego możliwy, gdy: • przewód pokarmowy jest drożny • wydzielane są enzymy trawienne • larwa sprawnie się porusza (ma płetwy + pęcherz pławny) • Następuje to po CZĘŚCIOWEJ resorpcji pęcherzyka żółtkowego – okres odżywiania mieszanego (endo-egzogennego)
„Punkt bez powrotu” (Blaxter, Hempel 1963) Okres głodzenia, po którym larwy mimo podania pokarmu giną
Odżywianie ryb Pierwszy pokarm egzogenny – plankton
Drobny fitoplankton Wrotki Drobne wioślarki i nauplii widłonogów Duże wioślarki i widłonogi Odżywianie larw
Rozmieszczenie larw ryb Dużo pokarmu Dużo drapieżników Mało pokarmu Niska presja drapieżców Głębokość
Górne Końcowe Dolne Położenie otworu gębowego
Zęby Zęby gardłowe amura białego
Budowa pyska Karp
Budowa przewodu pokarmowego Ryby roślinożerne – bardzo długie jelito Ryby „spokojnego żeru” – brak żołądka (karpiowate) Ryby drapieżne – żołądek
Budowa przewodu pokarmowego Drapieżnik Wszystkożerca
Budowa przewodu pokarmowego Pstrąg Sum Karp Tołpyga
Aktywność enzymów trawiennych Gatunek Odżywianie Amylaza Trypsyna A/T Wzdręga Roślinożerna 1,0 0,4 2,5 Krąp Wszystkożerny 1,1 0,9 1,2 Ukleja Wszystkożerna 1,0 0,9 1,1 Karp Wszystkożerny 5,8 1,7 3,4 Boleń Drapieżny 0,15 1,2 0,125
Zmiany pokarmu szczupaka ze wzrostem rozmiarów ciała
Wysokobiałkowa dieta ryb • Ryby drapieżne - 40 - 55% białka • Ryby niedrapieżne („wszystkożerne”) - 28 - 35% białka • (Porównanie: ptakiissaki - 12 - 25% białka w diecie) • Amonioteliczne – brak konieczności metabolizowania NH3 do mocznika, usuwany przez skrzela • Szybki wzrost – współczynnik konwersji (masa pokarmu potrzebna do wytworzenia 1 kg masy ciała) u ryb 1,7 – 5,0 (u ptaków i ssaków 5,0 – 15,0)
Euryfagia i stenofagia • Pokarm ryb zmienia się sezonowo (a nawet dobowo) • To, co ryby jedzą zalezy od dostępności i preferencji • Euryfagi – łatwo przestawiają się z jednego pokarmu na drugi • Stenofagi – odżywiają się jednym rodzajem pokarmu • Wybiórczość pokarmowa – ryby wybierają spośród dostępnego pokarmu to, co największe, najbardziej odżywcze, najsmaczniejsze
Wybiórczość pokarmowa ryb Wskaźnik wybiórczości pokarmowej (Ivlev 1955) E = ri – pi / ri + pi ri – % pokarmu „i” w treści przewodu pokarmowego ryb pi – % pokarmu „i” w środowisku Wartości wskaźnika: od -1 (unikanie) do 1 (wybieranie) Wskaźnik wybiórczości pokarmowej (Szorygin) W = ri / pi Wartości wskaźnika: < 1 (unikanie), > 1 (wybieranie)
Teoria optymalnego żerowania (Gliwicz 1986) Zwierzę – mając wybór – najczęściej sięga po pokarm dający mu maksymalną korzyść energetyczną – masymalnie dużo minimalnym kosztem Wybiórczość zależy od dostępności pokarmu – największe ofiary sa wybierane, gdy ich zagęszczenie jest odpowiednio duże
Ciernik wybiera większe ofiary … kiedy stół jest obficie zastawiony Duże Duże Średnie Średnie Małe Małe Zagęszczenie ofiar [os./l] Zagęszczenie ofiar [os./l] Myszkowski 1984
Wpływ ryb na strukturę wielkości zooplanktonu 1942 bez Alosa Częstość [%] 1964 z Alosa Długość ciała [mm] Brooks, Dodson 1965
Od czego zależy intensywność żerowania? • Gatunek • Wiek • Wielkość • Stan fizjologiczny • Temperatura • Natlenienie
Od czego zależy intensywność żerowania? • Gatunek • Wiek • Wielkość • Stan fizjologiczny • Światło • Temperatura • Natlenienie
Pułapka księżycowa (Gliwicz 1984) Liczebność zooplanktonu
Ryby są odporne na głodzenie Karaś – 8 miesięcy – utrata 33% masy ciała Karp – 18 miesięcy – utrata 45% masy ciała Spadek intensywności metabolizmu Katabolizm białek