Političko pona šanje

1. Političko ponašanje Plan rada

2. Šta nas interesuje? • Ne samo kako već i zašto se ljudi ponašaju na određeni način u politici • Političko ponašanje se svodi na političku participaciju: • Konvencionalna • Nekonvencionalna politička participacija

3. Šta ćemo naučiti • Razumijevanje i korišćenje koncepata u oblasti političkog ponašanja • Dizajn istraživanja u oblasti političkog ponašanja • Samostalne analize na osnovu originalnih datoteka • Deskriptivna statistika, krosstabulacije • Logističke regresije • Interpretacija podataka

4. Plan rada • I čas Uvodni čas • II čas Istorijski razvoj studija glasanja • III čas Društveno-strukturne teorije glasanja • IV čas Teorije racionalnog izbora • V čas Proksimalne i direktivne teorije glasanja • VI čas Glasanje i ekonomija • VII časApstinencija • VIII čas Teorijski modeli strukturnih rascjepa • IX čas Društveni kontekst glasanja: • partijski, izborni sistem i politička kultura • X čas Primjena teorija glasanja u Crnoj Gori • XI čas Primjena teorija glasanja u Crnoj Gori (II) • XII čas Informisanje, ubjeđivanje i politička komunikacija • XIII čas Politička reprezentacija • XIV časPersonalizacija politike

5. Literatura: Istorijski razvoj studija glasanja, Društveno-strukturne teorije glasanja, Teorije racionalnog izbora, Proksimalne i direktivne teorije glasanja, Glasanje i ekonomija, Apstinencija: Evans, Jocelyn A., Voters and Voting: An introduction, Sage, London, 2004 Teorijski modeli strukturnih rascjepa: Kasapović, Mirjana et alt. Birači i demokracija, Alinea, Zagreb, 1998. Kitschelt, Herbert et alt., Post-Communist Party Systems, Cambridge University Press, Edinbourgh, 1999 Društveni kontekst glasanja: partijski, izborni sistem i politička kultura, Primjena teorija glasanja u Crnoj Gori, Primjena teorija glasanja u Crnoj Gori (II): Komar, Olivera, Birači u Crnoj Gori: faktori izbore i partijske identifikacije, Čigoja i FPN, Beograd, 2012 Informisanje, ubjeđivanje i politička komunikacija, Personalizacija politike: Dalton, Russel J. et alt, The Oxford Handbook of Political Behavior, Oxford University Press, 2007 Politička reprezentacija: Dalton, Russel J., Citizen Politics, CQ Press, Washington, 2006 + dodatni tekstovi

6. Oblici provjere znanja i ocjenjivanje • Rad – 50 bodova • Usmeni ispit – 50 bodova

7. Malo ponavljanja • Problem kauzalnosti

8. Dva tipa varijabli • Zavisne (Y) – ishod koji se želi objasniti • Nezavisne (X) – objašnjavajuća, ona kojom se ishod objašnjava

9. Primjer 1: • Izborni i partijski sistem • Šta je zavisna, a šta nezavisna varijabla?

10. Primjer 2:

11. Nivoi analize • Mikro – individualni nivo • Makro – sistemski nivo

12. Kvantitativne i kvalitativne metode • Kvantitativne – “koliko je nečega?” • Agregatni podaci • Individualni podaci

13. Agregatni podaci, primjer

14. Individualni podaci, primjer

15. Istorijski razvoj studija glasanja

16. Istorija • Do 20tih godina prošlog vijeka, praktično nema studija glasanja • Žene i pravo glasa kao povod za studije glasanja • Nedostatak podataka, kvalitativne studije, deskripcije, kontemplacije... • Rezultati glasanja – gruba poređenja (npr. ruralno ili urbano glasanje)

17. Istorija • Why Europe Votes, Gosnell – ekološke studije (popis + rezultati) • The People’s Choice, Lazarsfeld • Pitanje “kako” mijenja se pitanjem “zašto” • Voting, Berelson (akcenat na društvenom pritisku) – male grupe homogenije glasaju • Uvod u mičigensku revoluciju

18. Mičigenski model • The American Voter, Campbell et alt. • Podaci od izbora Harija Trumana 1948. godine do reizbora Dvajta Ajzenhauera 1956. • Partijska identifikacija – dugoročni stabilni afinitet ka jednoj od dvije partije • Uticaj procesa socijalizacije na formiranje partijske identifikacije • Partijska identifikacija nije isto što i glasanje za jednu partiju • Razumijevanje politike neke partije nije neophodno – vjera u pravu partiju

19. Mičigenski socio-psihološki model Stavovi prema politikama Pripadnost grupi Partijska identifikacija Glasanje Stavovi prema grupnim benefitima Porodični uticaj Stavovi prema kandidatima “Lijevak kauzalnosti” (Funnel of causality)

20. Mičigenski model • Glasanje prvo predispozicija pa onda rezultat deliberacije • Partije ne počinju iz početka – postoji baza potencijalnih glasova iz koje crpe svoju podršku

21. Ne postoji jedinstven odgovor na pitanje zašto ljudi glasaju tako kako glasaju • Statističko modeliranje u velikoj mjeri nadomješta probleme • Ima li veći značaj za glasanje odnos prema kandidatu ili odnos prema temi

22. Kombinovani prediktorski model glasanja za DPS Pseudo R2 = .698 Hosmer and Lemeshow Goodness-of-fit X2 (df, 8) = 21.337, p=006

23. Pristupi glasanju: • Društveno-strukturni • Teorija racionalnog izbora • Ekonomska teorija • Proksimaciona i direkciona teorija

24. oliverak@ac.me